Ibuot 1

Didie ke N̄keme Ndinyene Nneme ye Ete ye Eka Mi?

“Mmesinen̄ede ndomo ndisian ete ye eka mi nte etiede mi ke idem, edi isimemke—mmọ ẹsiwak ndisịbe ikọ nsịn mi ke idịbi. Mmesisịn ukeme man ntịn̄ se isịnede mi ke esịt, edi nsikemeke.”—Rosa.

KE INI ekedide ekpri eyenọwọn̄, ekeme ndidi ama esiwak ndibụp ete ye eka fo n̄kpọ. Ama esitịn̄ kpukpru n̄kpọ ọnọ mmọ, edide n̄kpọ oro edi akpan n̄kpọ m̀mê idịghe. Ama esitịn̄ kpukpru se isịnede fi ke esịt ye nte etiede fi ke idem, onyụn̄ enen̄ede enịm ke mmọ ẹyenọ fi nti item.

Edi idahaemi ekeme nditie fi ke idem nte ke mfịna fo in̄wan̄ake mmọ aba. N̄kaiferi kiet emi ekerede Edie ọdọhọ ete:  “Mbubreyo usen kiet ke itie udia, mma ntọn̄ọ nditua nnyụn̄ ntịn̄ nte etiede mi ke idem. Ete ye eka mi ẹma ẹkpan̄ utọn̄ ẹkop se ntịn̄de, edi etie nte se n̄ketịn̄de ikan̄wan̄ake mmọ. Ntre mma nnyọn̄ ubet mi n̄kenen̄ede ntua!”

Edi emekeme ndikere ke ọkpọfọn edịp ete ye eka fo ndusụk n̄kpọ. Eyen kiet emi ekerede Christopher ọdọhọ ete: “Mmesitịn̄ ediwak n̄kpọ nnọ ete ye eka mi. Edi ndusụk ini nsimaha mmọ ẹfiọk kpukpru se n̄kerede.”

Ndi ọdiọk ndidịp ete ye eka fo ndusụk n̄kpọ oro ekerede? Idiọkke—ama akam edi ubian̄ake-bian̄a mmọ. (Mme N̄ke 3:32) Nte ededi, edide mfịna fo an̄wan̄a ete ye eka fo m̀mê in̄wan̄ake, onyụn̄ edide uyomke-yom nditịn̄ mfịna fo nnọ mmọ, akpan n̄kpọ edi: Oyom esinyene nneme ye ete ye eka fo onyụn̄ oyom mmọ ẹsikpan̄ utọn̄ ẹnọ fi.

Kûtre Ndinyene Nneme!

Ẹkeme ndidọhọ ke ndinyene nneme ye ete ye eka fo etie nte ndiwat ubomisọn̄. Edieke awatde ekesịm ebiet emi ẹfiọkde n̄kpọ ke usụn̄, udufiakke unyọn̄, edi oyoyom usụn̄ en̄wen awat ebe. Kere uwụtn̄kpọ iba.

N̄KPỌ UBIỌN̄Ọ 1 Afo ke odomo nditịn̄ ikọ, edi etie nte ete ye eka fo ikpan̄ke utọn̄. Eyenan̄wan kiet emi ekerede Leah ọdọhọ ete: “Esisọn̄ mi ndinyene nneme ye ete mi. Ndusụk ini, esidi mma ntịn̄ n̄kpọ nnọ enye, ntise, enye ọdọhọ, ‘O mbọk kûyat esịt, ndi etịn̄ ye ami?’”

 MBỤME: Nso ke Leah akpanam edieke enye enen̄erede oyom ndineme mfịna esie? Enyene ke nsụhọde n̄kaha n̄kpọ ita oro enye ekemede ndimek kiet.

A

Etịn̄ ikọ uyat uyat ye ete esie. Leah ofiori ete: “Papa, ata akpan n̄kpọ ke ntịn̄ emi! Kpan̄ utọn̄!”

B

Odop uyo adaha ọkpọn̄ ete esie. Leah odop uyo, iyomke-yom nditịn̄ mfịna esie aba.

C

Ebet kan̄a tutu ekem ini oro ọfọnde ndien enye afiak eneme n̄kpọ oro. Leah aka ebịne ete esie ini en̄wen, mîdịghe enye ewet mfịna esie ke leta ọnọ ete esie.

Ewe ke afo okpoyom Leah anam? ․․․․․

Yak ineme mmọ kiet kiet ise se mmọ ẹdidade ikesịm.

Enyene se ete Leah ekerede, ntre enye ikemeke ndikop se Leah etịn̄de. Ntre, edieke Leah emekde A, ekeme ndidi ete esie idifiọkke ntak emi enye ofioride n̄kpo. Etie nte Leah nditịn̄ ikọ uyat uyat idiyakke ete esie enyịme ndikpan̄ utọn̄ n̄kop se enye etịn̄de, idinyụn̄ iwụtke ke enye okpono ete esie. (Ephesus 6:2) Omokụt do ke ndimek A ididaha ufọn ndomokiet idi.

Kpa ye oro B mîsọn̄ke ndinam, idịghe enye ọfọn akan. Ntak-a? Sia “unana edisop ibuot anam uduak okpu.” (Mme N̄ke  15:22) Man Leah ọfiọk nnennen n̄kpọ oro enye akpanamde, oyom enye etịn̄ mfịna esie ọnọ ete esie onyụn̄ oyom ete esie ọfiọk se ifịnade Leah man an̄wam enye. Ndidodop ndaha inyeneke ufọn ndomokiet.

Edi edieke Leah emekde C, enye idiyakke n̄kpọ ubiọn̄ọ akpan enye ndinyene nneme ye ete esie. Edi oyodomo ndineme n̄kpọ oro ini en̄wen. Edieke Leah emekde ndiwewet mfịna esie ke leta nnọ ete esie, emi ekeme ndinem enye ke idem. Ndiwewet mfịna esie ke leta ekeme n̄ko ndinam enye enen̄ede etịn̄ se isịnede enye ke esịt. Ete Leah ọyọfiọk se Leah okoyomde nditịn̄ ke ini enye okotde leta oro, ndien emi ekeme ndinam enye enen̄ede ọfiọk mfịna eyen esie. N̄kọ omokụt do ke ndimek C eyenyene ufọn ọnọ Leah ye ete esie.

Nso en̄wen ke Leah ekeme ndimek? Kere ise n̄kpọ kiet en̄wen emi enye akpanamde nyụn̄ wet ke idak emi. Wet n̄ko se oro ekemede ndida n̄kesịm.

․․․․․

N̄KPỌ UBIỌN̄Ọ 2 Ete ye eka fo ẹyom ndineme nneme ye afo, edi afo uyomke nneme. Eyenan̄wan kiet emi ekerede Sarah ọdọhọ ete: “Idụhe se nsuade nte owo ndifak mi mbụme ke ndondo oro nnyọn̄de ufọkn̄wed ndi. Nsiyom ndiduọk odudu  nnyụn̄ mfre kan̄a mban̄a ufọkn̄wed, edi ete ye eka mi ẹma ẹkokụt mi, mmọ ẹsitọn̄ọ ndibụp: ‘Ufọkn̄wed eketie didie? Ndi mfịna ama odu?’” Ete ye eka esie ẹsikam ẹbụp mme mbụme oro ke ufọn esie. Kpa ye oro, enye eseme ete: “Esisọn̄ mi nditịn̄ mban̄a ufọkn̄wed ke ini idem ememde mi.”

MBỤME: Nso ke Sarah akpanam ke utọ idaha emi? Ukem nte Leah, enyene ke nsụhọde n̄kaha n̄kpọ ita oro enye ekemede ndimek kiet.

A

Imaha nditịn̄ ikọ. Sarah ọdọhọ ete: “Mbọk ẹsana mi ẹyak. Mben̄eke idem nnọ nneme ndomokiet!”

B

Etiene esịn uyo. Mmemidem anam Sarah ọbọrọ ete ye eka esie ikọ mmen̄e mmen̄e.

C

Okpụhọ nneme, etịn̄ n̄kpọ en̄wen emi mîban̄ake ufọkn̄wed. Sarah ọdọhọ ete ye eka esie ke iyasian mmọ nte ufọkn̄wed eketiede ini en̄wen, ke ima ikọduọk odudu. Ekem enye obụp ete ye eka esie ke ofụri esịt ete: “N̄kpọ eketie didie ye mbufo mfịn? Ẹtịn̄ ẹnọ mi.”

Ewe ke afo okpoyom Sarah anam? ․․․․․

Yak ifiak ineme mmọ kiet kiet ise se mmọ ẹdidade ikesịm.

Idem emem Sarah, enye inyụn̄ iyomke nditịn̄ ikọ. Edieke enye emekde A, idem edisụk ememem enye, esịt oyonyụn̄ obiom enye ke nditịn̄ ikọ uyat uyat ye ete ye eka esie.—Mme N̄ke 29:11.

 Esịt idinemke ete ye eka Sarah edieke enye etịn̄de ikọ uyat uyat ye mmọ m̀mê odopde mmọ uyo. Mmọ ẹkeme ndikere ke enyene se Sarah edịpde mmimọ. Mmọ ẹkam ẹkeme ndiyịre enye ete etịn̄ se enye odomode ndidịp mmimọ, ndien oro ekeme nditetịm mfịna enye. Ndimek A ididaha ufọn ndomokiet idi.

Ndimek B ọfọn akan A, sia Sarah ye ete ye eka esie ke ẹneme nneme. Edi sia nneme mmọ mîtoho esịt, Sarah ye ete ye eka esie idinyeneke se mmọ ẹyomde—oro edi, inem inem nneme emi owo mînyịkke-nyịk owo.

Nte ededi, Sarah oyokop inemesịt edieke enye emekde C, sia oro ayanam mmọ ẹneme n̄kpọ en̄wen kan̄a, ekem ẹneme n̄kpọ ufọkn̄wed ini en̄wen. Ete ye eka esie ẹyema ndikụt nte enye enemede nneme ye mmimọ, ndien emi eyenem mmọ etieti. Etie nte ndimek C eyenen̄ede enyene ufọn sia kpukpru mmọ ẹyenam item emi odude ke Philippi 2:4, emi ọdọhọde ete: “Yom ufọn mbon en̄wen, kûyom ufọn idemfo kpọt.”—Today’s English Version.

 Kûyak Ikọ Fo An̄wan̄a Ete ye Eka Fo ke Usụn̄ En̄wen

Ti ke idịghe kpukpru ini ke se etịn̄de esin̄wan̄a ete ye eka fo nte afo okoyomde an̄wan̄a mmọ. Ke uwụtn̄kpọ, edieke ete ye eka fo ẹbụpde fi se inamde fi etie mfụhọ mfụhọ, ndien afo ọbọrọ ete, “Mbọk ẹsana mi ẹyak.” Ekeme ndidi ikọ fo edin̄wan̄a ete ye eka fo ntem, “Mbufo idịghe se ntịn̄de mfịna mi nnọ. Nyom nditịn̄ mfịna mi nnọ mme ufan mi, idịghe mbufo.” Domo se itịn̄de emi se ke ndiwet ibọrọ fo ke ufan̄ oro ẹnịmde mi. Da nte ke odu n̄kpọ emi afịnade fi ndien ete ye eka fo ẹyom ndin̄wam fi.

Edieke ọdọhọde: “Kpọn̄ ke nyanam.”

Edin̄wan̄a ete ye eka fo nte ọdọhọ: ․․․․․

Ọkpọfọn ọbọrọ: ․․․․․

Nso idi ata akpan n̄kpọ emi akpanamde? Kpeme se etịn̄de. Tịn̄ ikọ ukpono ukpono. (Colossae 4:6) Da ete ye eka fo nte mme ufan fo; kûda mmọ nte mme asua. Se idude edi ke omoyom kpukpru owo ẹn̄wam fi man akan mme mfịna fo.

KE IBUOTIKỌ ORO ETIENEDE

Nso ke akpanam edieke esiwakde ndifan̄a mfan̄a ye ete ye eka fo?

AKPAN ITIE N̄WED ABASI

“Ntịn̄ se isịnede mi ke esịt, nnyụn̄ ntịn̄ ofụri akpanikọ.”—Job 33:3, The Holy Bible in the Language of Today, eke William Beck.

ITEM

Edieke esisọn̄de fi nditie ye ete m̀mê eka fo nneme se ifịnade fi, neme ye enye ke ini ẹsan̄ade ke usụn̄, ẹwatde ubomisọn̄, m̀mê ẹkade urua.

NDI AMA ỌFIỌK . . . ?

Ukem nte ekemede ndisọn̄ fi nditịn̄ akpan n̄kpọ nnọ ete ye eka fo, ekeme n̄ko ndisọn̄ mmọ, onyụn̄ ekeme nditie mmọ ntre ntre ke idem ke ini mmọ ẹdomode ndineme mban̄a n̄kpọ oro ye afo.

SE NDINAMDE

Edieke mîdọn̄ke mi ndineme nneme ye ete ye eka mi, se ndinamde edi ․․․․․

Edieke ete ye eka mi ẹyịrede ẹte ntịn̄ se mmenyomke nditịn̄, se ndidọhọde mmọ edi ․․․․․

Se ndibụpde ete ye eka mi mban̄a n̄kpọ emi edi ․․․․․

AFO EKERE DIDIE?

● Ntak emi oyomde emek ini emi edifọnde ndineme nneme ye ete ye eka fo?—Mme N̄ke 25:11.

● Ntak emi ofụri ukeme oro esịnde man esineme nneme ye ete ye eka fo mîtakke-tak?—Job 12:12.

[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 10]

“Isimemke ndinyene nneme ye ete ye eka fo kpukpru ini, edi ama akan mme n̄kpọ ubiọn̄ọ onyụn̄ enyene nneme ye mmọ, editie fi ke idem nte ẹbiomode fi ndodobi mbiomo oro okobiomde.”—Devenye

[Ndise ke page 8]

Ukem nte esiyomde usụn̄ ebe n̄kpọ ubiọn̄ọ, afo emekeme ndiyom usụn̄ nneme nneme ye ete ye eka fo!