HOOFDSTUK 2

Waarom hebben we altijd ruzie?

In de volgende situatie draagt Rachel op drie manieren tot de ruzie bij. Weet je welke? Schrijf ze hieronder op en vergelijk ze met het kader „ Antwoorden” op bladzijde 20.

․․․․․

 Het is woensdagavond. Rachel (17) is klaar met haar karweitjes en wil nu lekker even bijkomen — eindelijk! Ze zet de tv aan en laat zich in haar lievelingsstoel vallen.

Uitgerekend op dat moment komt haar moeder de kamer binnen, en ze kijkt niet blij. „Rachel! Waarom verspil je je tijd voor de buis terwijl je je zus met haar huiswerk moet helpen? Je luistert ook nooit!”

„Daar gaan we weer”, mompelt Rachel, net hard genoeg om door haar moeder gehoord te worden.

Haar moeder buigt zich naar haar toe: „Wat zei je, jongedame?”

„Niks”, zegt Rachel zuchtend en ze rolt met haar ogen.

Nu wordt haar moeder pas echt boos. „Die toon van jou staat me helemaal niet aan!”, zegt ze.

„Moet je horen wie het zegt!”, antwoordt Rachel.

De rust is voorbij . . . De volgende ruzie is aan de gang.

KLINKT dit je bekend in de oren? Heb je constant ruzie met je ouders? Neem dan even de tijd om de situatie te analyseren. Over welke onderwerpen krijgen jullie het vaakst ruzie? Zet daar een kruisje bij of vul zelf een onderwerp in bij „Iets anders”.

□ Houding

□ Karweitjes

□ Kleren

□ Op tijd thuis zijn

□ Ontspanning

□ Vrienden

□ Jongens/meisjes

□ Iets anders ․․․․․

Wat het onderwerp ook is, ruzie geeft jou en je ouders een vervelend gevoel. Natuurlijk kun je gewoon je mond houden en doen alsof je het eens bent met alles wat je ouders zeggen. Maar verwacht God dat van je? Nee. Het is waar dat de Bijbel zegt: ’Eer je vader en je moeder’ (Efeziërs 6:2, 3). Maar de Bijbel moedigt je ook aan je „denkvermogen” te ontwikkelen  (Spreuken 1:1-4; Romeinen 12:1). Dan is het dus alleen maar logisch dat je je eigen mening hebt en dat die misschien niet altijd hetzelfde is als die van je ouders. Maar in gezinnen die Bijbelse principes toepassen, kunnen ouders en kinderen met elkaar communiceren zonder ruzie te maken — zelfs als ze het niet met elkaar eens zijn (Kolossenzen 3:13).

Hoe kun je je mening geven zonder een normaal gesprek in een soort oorlog te veranderen? Het is makkelijk om te zeggen: „Dat is het probleem van mijn ouders. Zij laten me niet met rust!” Maar hoeveel kun je nu eigenlijk veranderen aan andere mensen, en dus ook aan je ouders? De enige die je kunt veranderen ben jijzelf. En een voordeel is dat als jij je best doet de sfeer ontspannen te houden, de kans groot is dat je ouders rustig blijven en naar je luisteren als je iets te zeggen hebt.

Laten we dus eens kijken wat jij kunt doen om een eind te maken aan de ruzies. Pas de volgende tips toe, dan zul je je ouders — en jezelf — misschien verbazen met je nieuwe communicatiestijl.

● Denk na voordat je reageert. Flap er niet meteen alles uit wat bij je opkomt als je je aangevallen voelt. Stel dat je moeder tegen je zegt: „Waarom heb je de afwas nog niet gedaan? Je luistert ook nooit!” Een impulsieve reactie zou zijn: „Zeur niet zo.” Maar denk goed na. Probeer te begrijpen wat er achter de opmerking van je moeder zit. Meestal moet je uitspraken met woorden als ’altijd’ en ’nooit’ niet zo letterlijk nemen. Vaak zit er een bepaald gevoel achter. Wat kan dat zijn?

 Misschien is je moeder gefrustreerd omdat ze vindt dat ze wel erg veel in het huishouden moet doen. Het kan ook zijn dat ze gewoon wil dat je haar steunt. Dan zal de reactie „Zeur niet zo” niks opleveren, behalve misschien ruzie! Dus waarom zou je niet proberen je moeder gerust te stellen? Je kunt bijvoorbeeld zeggen: „Sorry, ik wilde je niet boos maken. Ik ga meteen aan de afwas beginnen.” Een waarschuwing: ga niet sarcastisch doen. Als je met begrip reageert, zal je moeder waarschijnlijk rustiger worden en vertellen wat er echt aan de hand is. *

Schrijf hieronder op met welke opmerking je vader of moeder jou op de kast krijgt, als jij dat tenminste toelaat.

․․․․․

Bedenk nu hoe je met begrip kunt reageren op het gevoel dat achter die opmerking zit.

․․․․․

● Praat met respect. Michelle weet uit ervaring dat het erg belangrijk is hoe ze tegen haar moeder praat: „Waar het ook over gaat, het komt er altijd weer op neer dat mijn moeder de manier waarop ik tegen haar praat niet prettig vindt.” Als dat bij jou ook vaak zo is, leer jezelf dan aan om rustig te praten, en  laat niet merken dat je geïrriteerd bent door bijvoorbeeld met je ogen te rollen (Spreuken 30:17). Wanneer je het gevoel hebt dat je je zelfbeheersing gaat verliezen, bid dan kort in stilte (Nehemia 2:4). Je doel moet natuurlijk niet zijn God te vragen of je ouders je met rust kunnen laten, maar of hij je wil helpen je zelfbeheersing te bewaren en geen olie op het vuur te gooien (Jakobus 1:26).

Schrijf hieronder een paar dingen op die jij vaak zegt en doet, en die je beter kunt vermijden.

Uitspraken:

․․․․․

Gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal:

․․․․․

● Luister. De Bijbel zegt: „In de overvloed van woorden ontbreekt overtreding niet” (Spreuken 10:19). Laat je vader of moeder dus uitpraten, en luister met aandacht. Onderbreek je vader of moeder niet om je te verdedigen. Luister gewoon. Als je ouders uitgepraat zijn, heb je genoeg mogelijkheden om vragen te stellen of uit te leggen wat jij ervan vindt. Maar als je je hakken in het zand zet en direct je mening wilt geven, maak je het er misschien alleen maar erger op. Ook al wil je meer zeggen, dit is waarschijnlijk ’een tijd om je stil te houden’ (Prediker 3:7).

●  Wees bereid sorry te zeggen. Het is altijd goed om je excuses aan te bieden als je iets hebt gedaan wat tot de ruzie heeft bijgedragen (Romeinen 14:19). Je kunt zelfs zeggen dat het je spijt dat er ruzie is. Als je het moeilijk vindt dat rechtstreeks te zeggen, probeer dan in een briefje uit te leggen hoe je je voelt. Je kunt zelfs nog verder gaan door het  gedrag te veranderen waarmee de ruzie begonnen is (Mattheüs 5:41). Als je ouders bijvoorbeeld boos zijn omdat je een karweitje niet hebt gedaan, zou je ze kunnen verrassen door het alsnog te doen. Zelfs als je daar geen zin in hebt, is het altijd beter dan op je kop te krijgen omdat je het nog steeds niet gedaan hebt (Mattheüs 21:28-31). Denk er eens over na welke voordelen het voor jezelf heeft als je moeite doet om de spanning tussen jou en je ouders te verminderen.

Gelukkige gezinnen hebben meningsverschillen, maar het lukt ze om die in vrede op te lossen. Als je de tips uit dit hoofdstuk toepast, zul je waarschijnlijk merken dat je met je ouders ook over moeilijke onderwerpen kunt praten — zonder ruzie te maken!

IN HET VOLGENDE HOOFDSTUK

Vind je dat je ouders je meer vrijheid zouden moeten geven? Wat kun je daaraan doen?

[Voetnoot]

SLEUTELTEKST

„Een rechtvaardige denkt na voordat hij antwoordt.” — Spreuken 15:28, De Nieuwe Bijbelvertaling.

TIP

Als je ouders tegen je praten, zet dan je muziek uit, leg je boek of tijdschrift opzij en kijk ze aan.

WEETJE

Als je moeite doet meningsverschillen op te lossen of te voorkomen, wordt jouw leven er ook een stuk makkelijker op. De Bijbel zegt: „Wie goed doet, doet ook zichzelf goed” (Spreuken 11:17, GNB).

ACTIEPUNTEN

De tip in dit hoofdstuk waar ik het hardst aan moet werken is ․․․․․

Ik ga deze tip proberen toe te passen per (datum) ․․․․․

Wat ik mijn ouder(s) over dit onderwerp wil vragen: ․․․․․

WAT DENK JIJ?

● Waarom vinden sommige jongeren dat het goed is om in discussie te gaan?

● Waarom vindt Jehovah iemand die ruzie maakt „dwaas”? — Spreuken 20:3.

● Welke voordelen heeft het voor jezelf als er minder spanning tussen jou en je ouders is?

[Inzet op blz. 18]

„Soms zegt mijn moeder sorry en omhelst ze me, en dat vind ik heel lief. Dan is het weer goed. Ik probeer dat ook te doen. Het helpt echt als ik mijn trots inslik en oprecht sorry zeg, maar ik geef toe dat het niet makkelijk is.” — Lauren

[Kader op blz. 20]

 Antwoorden

1. De sarcastische opmerking („Daar gaan we weer”) maakte de gefrustreerde moeder alleen maar bozer.

2. Rachel vroeg met haar gezichtsuitdrukking (met haar ogen rollen) om problemen.

3. Brutaal reageren („Moet je horen wie het zegt!”) werkt eigenlijk altijd averechts.

[Illustratie op blz. 19]

Ruzie maken met je vader of moeder is te vergelijken met lopen op een loopband: je verbruikt een hoop energie zonder vooruit te komen