KAPÍTULO 3

Mbaʼérepa ndopoimiéi chehegui hikuái?

“Aipotaite ningo che tuvakuéra chereja ajapo hetave mbaʼe chejeheguíntema.” (Sara, 18 áño)

“Che tuvakuéra ndoipotáirõ asẽ che amigokuérandi, aporandu chupekuéra mbaʼérepa ndojeroviái cherehe, ha heʼi chéve hikuái: ‘Rojerovia ningo nderehe, péro ne amigokuéra hína la provléma’.” (Cristina, 18 áño)

 REÑEÑANDÚPA avei upéicha? Oiméne reipota nde tuvakuéra oheja rejapo hetave mbaʼe. Péro upéva ndahaʼéi péicha péichante rehupytýtava. Upearã rehechauka raẽ vaʼerã chupekuéra ikatuha ojerovia nderehe. Upéva ikatu ñambojoja pe plátare, hasy ñagana hag̃ua, peteĩ tesapirĩme ikatu japerde, ha jarekóramo jepe jaipota potave. Liliana orekóva 16 áño heʼi: “Asẽta jave ndaipóri oporanduʼỹva chéve hikuái, moõpa aháta, mávandipa, mbaʼépa ajapóta ha mbaʼe órapa aju jeýta. Oĩ porã la oikuaase koʼã mbaʼe, péro chemorrenegaiterei ningo péicha ojapo jave”.

Péro mbaʼépa rejapokuaa ikatu hag̃uáicha nde tuvakuéra ojeroviave nderehe ha opoimie ndehegui? Ñambohovái mboyve ko porandu jahechami mbaʼérepa heta túva ndojeroviapái jepi ifamíliare.

Rehasáta heta mbaʼe ijetuʼúva

La Bíbliape heʼi ‘kuimbaʼe ohejavaʼerãha itúva ha isýpe’ (Génesis 2:24). Oñeñeʼẽramo jepe pe kuimbaʼére añónte, kuña osẽ avei hógagui térã omenda, péro upe mboyve tekotevẽ oikuaa heta mbaʼe. Ha imitã aja oaprovechavaʼerã oaprende hag̃ua umíva. a

Rekakuaapa hag̃ua rehasavaʼerã heta mbaʼe, ndahaʼéi ku reavríva peteĩ okẽ ha rehasántema. Tekotevẽ guei mbeguekatúpe reho hese rejupiramoguáicha peteĩ eskaléra. Avei ikatu repensa rekakuaapamaha péro nde tuvakuérape g̃uarã nemitãiterei gueteri. Pór ehémplo María omombeʼu ituvakuéra ndojeroviaiha haʼe oiporavo porãne hag̃ua iñamigorã. Haʼe heʼi: “Chéngo 20 áñoma areko péro rojodiskuti gueteri che tuvakuérandi upévare. Haʼekuéra oimoʼã che amigokuéra  chejopýramo ajapo hag̃ua ivaíva ajapotanteha avei. Heta vésemako haʼe chupekuéra ndoikomoʼãiha upéva péro nontendéi voi hikuái!”.

Jahechaháicha heta túvape ijetuʼu ojerovia hag̃ua ifamíliare. Ojeroviápa nderehe nde tuvakuéra? Ha oiméramo refalláraʼe hendivekuéra, mbaʼépa ikatu rejapo ojerovia jey hag̃ua nderehe?

Ehechaukákena ikatuha ojejerovia nderehe

Apóstol Pablo ohaivaʼekue umi kristiáno ypykuépe: ‘Pehechaukáke mbaʼeichaguápa peẽ’ (2 Corintios 13:5, NM). Noñemoñeʼẽiramo jepe mitãrusukuérapente, pe konsého ou porãta avei ndéve. Rehechaukáramo nde tuvakuérape ikatuha ojerovia nderehe, haʼekuéra opoimiéta ndehegui. Péro reikuaaháicha enterove ñaneimperfékto, upévare sapyʼánte rejavýtante voi (Eclesiastés 7:20). Eñeporandumína: “Noiméipa che voi ajapo aikóvo peteĩ mbaʼe omopensa vaítava che tuvakuérape?”.

 Pablo heʼivaʼekue avei: “Hiʼãite niko oréve rojapo hekopete opa mbaʼe” (Hebreos 13:18, BNP). Eñeporandumína: “Che tuvakuéra oikuaase jave moõpa aháta ha mbaʼépa ajapoʼaína, amombeʼu porãpa chupekuéra térãpa chejapu jepi aikóvo?”. Heta mitãrusu ha mitãkuña ojepyʼamongeta rire, ohechakuaa okambiavaʼerãha ko mbaʼépe. Ehechamína koʼág̃a mbaʼépa omombeʼu mokõi mitãkuña ha upéi embohovái umi porandu.

Laura: “Ndaʼareiete añepyrũ amensahea peteĩ mitãrusúndi. Che tuvakuéra chepillárõ guare heʼi chéve ajedeháma hag̃ua upévagui. Aprometéramo jepe chupekuéra ndajapoveimaha, amensahea jey chupe. Un áño aja roiko péicha, che tuvakuéra chepilla jave añembyasyete guaʼu, péro upéi che gústonte ajapo jey. Amo ipahápe ou ndojeroviavéi cherehe hikuái”.

Mbaʼérepa ndojeroviavéi Láurare ituvakuéra? ․․․․․

Ndéramo Laura sy térã itúva, mbaʼépa rejapóne? Emombeʼu mbaʼérepa. ․․․․․

Ituvakuéra heʼírõ guare chupe anivéma hag̃ua omensahea, mbaʼépa ojapovaʼerãmoʼã ohechauka hag̃ua ikatuha ojejerovia hese? ․․․․․

Beatriz: “Ymave ningo che tuvakuéra opensa vaipáma voi cherecháramo añeʼẽha mitãrusukuérandi, ha koʼág̃a  ahechakuaa mbaʼérepa. Che aikovaʼekue anovillea mokõi mitãrusúre, hiʼarive dos áño rupi tuichave chehegui. Órare roñeʼẽ teléfonope ha oiko jave fiestíta katu hendivekuéramante añemongetavaʼerã. Upéicha rupi che tuvakuéra oipeʼa chehegui che teléfono un més aja, ha ndohejái aha oikuaahápe atopataha hesekuéra”.

Ndéramo Beatriz sy térã itúva, mbaʼépa rejapóne? Emombeʼu mbaʼérepa. ․․․․․

Ndépa ere ojopyetereíma hague hendive ituvakuéra? Emombeʼu mbaʼérepa. ․․․․․

baʼépa ikatu ojapo ojerovia jey hag̃ua hese ituvakuéra? ․․․․․

Ojerovia jey hag̃ua nderehe

Oiméramo nde tuvakuéra ndojeroviavéima nderehe oiko haguéicha koʼã mitãkuñáre, ani rejepyʼapy, ikatu gueteri rekambia upéva. Jahechami mbaʼéichapa.

Neñeʼẽrendu ha rejapóramo ojeʼéva ndéve, haʼekuéra ojeroviavéta nderehe ha ohejáta rejapo hetave mbaʼe. Peteĩ mitãkuña hérava Ana oikuaa porã upéva, haʼe heʼi: “Sapyʼánte nderehechakuaái iñimportanteha nde tuvakuéra ojerovia nderehe, péro rekakuaavévo rehóvo ndepyʼapýma upéva. Upéicha rupi repensa porãma voi rejapo mboyve peteĩ mbaʼe”. Mbaʼépa ikatu reaprende chugui?  Reiko rangue rejeplagea, iporãta reñehaʼãramo rehechauka nde tuvakuérape ikatuha ojerovia nderehe. Péicha katuete opoimiéta ndehegui hikuái.

Ehechamína rekumpli porãpa hína koʼã mbaʼe. Emarkami (✔) umi párte tekotevẽhápe rembaʼapove:

□ Eg̃uahẽ nde tuvakuéra heʼiha óra ndéve

□ Ekumpli upe reprometéva

□ Eg̃uahẽ órape umi kompromíso erekóvape

□ Eiporukuaa nde pláta

□ Ejapo umi tembiapo ogapypegua

□ Epuʼã nde rupágui rejejaʼoʼỹre

□ Emopotĩ nde koty

□ Nandejapúi

□ Eiporu hekópe nde selulár ha komputadóra

□ Ehechakuaa rejavyha ha rejediskulpa

□ Ambue mbaʼe ․․․․․

Mbaʼére piko nereñehaʼãi rekambia umi mbaʼe remarkavaʼekue? Koʼã konsého oĩva la Bíbliape nepytyvõta: ‘Peheja pende reko tuja ha anive peiko yma guaréicha’ (Efesios 4:22). “Pejérõ ‘Upéicha’, taupéicha.” (Santiago 5:12.)  “Upévare anivéma pendejapu ojupe.” (Efesios 4:25.) “Peneñeʼẽrendúke pende sy ha pende rúpe.” (Colosenses 3:20, JMP.) Rejapóramo koʼã mbaʼe, nde tuvakuéra ha opavave oĩva nde jerére ohechakuaáta reñakãrapuʼãha rehóvo (1 Timoteo 4:15).

Ha oiméramo ni upéicha ndohejái ndéve rejapo heta mbaʼe ndejeheguínte, ani rejopyse nde tuvakuérape. Reñemongeta porãnte vaʼerã hendivekuéra, reporandukuaa mbaʼépa ikatu rejapo ojeroviave hag̃ua nderehe ha ehendu heʼíva ndéve hikuái. Ha ág̃a upéi emombeʼu chupekuéra mbaʼéichapa rejapóta upéva.

Péro ani reimoʼã upepetéma voi nde tuvakuéra opoivéta ndehegui. Katuete ohecha raẽta rekumplípa pe erevaʼekue. Upe aja ikatu rehechauka chupekuéra ikatuha ojerovia nderehe ha mbeguekatúpe ohejáta rejapo hetave mbaʼe. Beatriz ohechakuaavaʼekue upéva, haʼe heʼi: “Hasýpe ningo ñande tuvakuéra ojerovia ñanderehe, péro sapyʼaitépe japerdekuaa upéva”. Heʼi avei: “Koʼág̃a che tuvakuéra ojerovia jeýma ohóvo cherehe ha avyʼaiterei upévare”.

RETOPAVÉTA INFORMASIÓN VOLÚMEN 2, KAPÍTULO 22-PE

PE KAPÍTULO OÚVAPE

Oiméramo nde tuvakuéra ojopoi, katuete repyta yvýre, mbaʼéichapa ikatu regueropuʼaka upéva?

[Nóta]

TÉYSTO OĨVA LA BÍBLIAPE

‘Penesãsóramo jepe ani pejapo mbaʼeve ivaíva.’ (1 Pedro 2:16, BNP)

PETEĨ KONSÉHO

Ne ermáno tuichavéva ipermisovéramo ndehegui ani reñembojoja hese. Upéva rangue remombaʼevaʼerã nepermisovéma haguére yma guarégui.

REIKUAÁPARAʼE?

Tuvakuéra ohejáramo ifamíliape ojapo ojaposéva ohechauka ndojepyʼapyiha hese.

UMI MBAʼE AJAPÓTAVA!

Tekotevẽ ahechauka ikatuha ojejerovia cherehe koʼã mbaʼépe: ․․․․․

Che tuvakuéra ojerovia jey hag̃ua cherehe, ajapóta koʼã mbaʼe: ․․․․․

Mbaʼépa aporanduse che ru térã che sýpe ko témare? ․․․․․

NDÉPA MBAʼE ERE?

● Rehechaukáramo jepe nde tuvakuérape ikatuha ojerovia nderehe, mbaʼérepa oiméne ndopoiseguasúi ndehegui?

● Mbaʼérepa ere iñimportanteha reñemongeta meme nde tuvakuérandi ojeroviave hag̃ua nderehe?

[Komentário oĩva páhina 24-pe]

“Añehaʼã amombeʼu che tuvakuérape umi mbaʼe apensáva, añandúva ha oimeraẽ mbaʼe chepyʼapýva. Upéicha rupi ojeroviave cherehe hikuái”. (Diana)

[Taʼanga ha informasión oĩva páhina 23-pe]

Rejupiháicha peteĩ eskaléra, mbeguekatúpe rekakuaáta ha neakãguapýta

[Taʼanga oĩva páhina 23-pe]

(Emaña pe kuatiañeʼẽre rehecha hag̃ua osẽ hagueichaite ko párte)

MITÃ

MITÃRUSU

KAKUAA