KAPITULO 5

Kasano a Maawatko ti Pannakiasawa Manen ni Nanangko?

MABALIN a nakaragragsak ni nanangmo * idi nakiasawa manen. Ngem sika, nalabit saanka unay a naragsak! Apay? Ti pannakiasawa manen ni nanangmo dadaelenna ti namnamam nga agsinnubliananda met laeng ken tatangmo. Ken ad-adda a nasakit ti pannakiasawa manen ni nanangmo no nabiit pay a nabalo.

Ania ti nariknam idi nakiasawa manen ni nanangmo? Markaam iti ✔ ti abay ti sungbatmo.

□ Ragsak

□ Kinaawan talged

□ Pannakaliput

□ Imon iti agsiuman kaniak

□ Pannakakonsiensia ta kasla insukatkon ni tatangko gapu ta patpatgek metten ti agsiuman kaniak

No nariknam ti naudi kadagiti nadakamat, mabalin a maigapu dayta iti kinasungdom ken tatangmo. Aniaman ti makagapu, dagiti reaksion a nadakamat iti ngato mabalin a tignayennaka  a mangipapas iti sakit ti nakemmo iti saan a nasayaat a pamay-an.

Kas pagarigan, nalabit kayatmo a pagpapasan a kanayon ti agsiuman kenka. Mabalin a kayatmo pay ketdi a riribuken ti relasionda ken nanangmo tapno laeng agsinada. Ngem kuna ti nainsiriban a proverbio: “Ti tao a mangyeg iti riribuk iti familiana, awanto ti apitenna iti kamaudianna.” (Proverbio 11:29, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Saan a kasapulan a matnagka iti kasta a silo. Kabaelam nga iwaksi ti sakit ti nakemmo iti nasaysayaat a pamay-an. Usigem ti sumagmamano a pagarigan.

Karit 1: Panangawat iti Autoridad ti Agsiuman Kenka

Saan a nalaka nga awaten ti autoridad ti agsiuman kenka. No ibaonnaka a mangaramid iti maysa a banag, mabalin a dagus nga isungbatmo, ‘Saan met a sika ti tatangko!’ Mabalin a sumayaat ti riknam no aramidem ti kasta, ngem pakakitaan dayta a saan a nataengan ti panagpampanunotmo.

Iti sabali a bangir, no awatem ti autoridad ti agsiuman kenka, ipakpakitam a tungtungpalem ti balakad ti Biblia a: “Nataengan koma ti panagpampanunotyo.” (1 Corinto 14:20, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Wen, ti agsiuman kenka ar-aramidenna ti responsabilidad ti pudpudno a nagannak isu a maikari laeng a raemem.​—Proverbio 1:8; Efeso 6:1-4.

No disiplinaennaka ti agsiuman kenka, pakakitaan dayta a patpatgen ken maseknan kenka. (Proverbio 13:24) “Disdisiplinaennakami ti stepfather-ko,” kuna ni Yvonne nga agtawen iti 18, “ngem kasta met a talaga ti rumbeng nga aramiden dagiti amma. No agsukirak kenkuana, kas met la ipakpakitakon nga awan panagyamanko iti panangipapaayna kadagiti material ken naespirituan a kasapulanmi iti adun a tawen.”

Kaskasdi, mabalin nga adda panggapuam nga agreklamo. No kasta, ipakitam a ‘nagmataengankan’ babaen ti panangaramidmo iti iparparegta ti Colosas 3:13: “Itultuloyyo nga anusan ti maysa ken maysa ken sibubulos a pakawanen ti maysa  ken maysa no ti asinoman adda pakaigapuan ti reklamona maibusor iti sabali.”

Isuratmo iti baba ti dua wenno ad-adu pay a nasayaat a kualidad ti agsiuman kenka.

․․․․․

Kasano a ti pananglaglagipmo kadagiti nasayaat a kualidad ti agsiuman kenka tulongannaka a mangraem nga ad-adda kenkuana?

․․․․․

Karit 2: Panagiranud ken Panagpabus-oy

“Namindua a nangasawa iti sabali ni tatangko,” kuna ni Aaron nga agtawen iti 24. “Marigatanak a makibagay iti tunggal baro a pamilia. Idi damo, diak mayasideg ti riknak kadakuada, ngem naibaga kaniak nga awan ti maaramidak no di ti mangayat kadakuada. Mariribukanak iti kasasaadko.”

Mabalin a maipaspasangoka met kadagiti pakarigatan. Kas pagarigan, mabalin a saanton a sika ti inauna wenno ti kakaisuna nga anak. No maysaka nga anak a lalaki, mabalin a nabayag a sika ti agserserbi a pannakaama ti pamiliayo ngem ita ket saanen ta addan ti stepfather-mo. Wenno nalabit umanamongka iti kinuna ni Yvonne. “Awan idi ti panawen ni Tatang para ken ni nanangko isu a dakami laeng ken Nanang ti kanayon nga agkadkadua. Ngem idi nakiasawa iti sabali ni Nanang, kasta unay ti panangasikaso ti stepfather-ko kenkuana. Masansan nga agkadkadua ken agsarsaritada isu nga iti panagriknak ket ag-agawenna kaniak ni nanangko. Ngem idi agangay, nasursurok met laeng nga awaten ti kasasaad.”

Kas ken Yvonne, kasanom a maawat ti kasasaad? “Ti kinanainkalinteganyo maammuan  koma dagiti amin a tattao,” kuna ti Biblia. (Filipos 4:5) Ti orihinal a sao a naipatarus kas “kinanainkalintegan” kaipapananna ti “panagpabus-oy” ken iparangarangna ti kababalin ti maysa a saan a mangipapilit iti amin a kalinteganna. Kasanom a mayaplikar dayta a balakad? (1) Saanmon a pampanunoten ti napalabas. (Eclesiastes 7:10) (2) Sursuruem ti agpabus-oy iti agsiuman kenka ken kadagiti annakna. (1 Timoteo 6:18) (3) Saanmo nga ibilang ida a sabsabali.

Ania kadagiti nadakamat a punto ti nasken a sursuruem? ․․․․․

Karit 3: No Saan a Patas ti Pannakatratoyo

“Kaykayat ti stepfather-ko dagiti annakna ngem kadakami a siumanna,” kuna ni Tara. “Igatanganna ida iti aniaman a makan a kayatda ken iyabanganna ida iti pelikula a kayatda a buyaen. Aramidenna ti amin tapno naragsak dagiti annakna.” Makapasakit iti nakem ti kasta a saan a patas a pannakatrato. Ania ti makatulong kenka? Ikagumaam a tarusan no apay a ti agsiuman kenka ket agduma ti panangtratona kadagiti annakna ken kadakayo a siumanna. Nalabit saan a gapu ta agkakadaraanda no di ket gapu ta nabaybayagdan nga agkakadua ken agpapadada iti kapadasan iti biag. Uray sika, mabalin a nasingsingedka met iti pudpudno a nagannak kenka ngem iti agsiuman kenka.

 Nupay kasta, adda dakkel a nagdumaan ti patas ken ti nainkalintegan a pannakatrato. Nagduduma ti personalidad ken kasapulan dagiti tattao. Gapuna, imbes a pakaburiboram ti saan a patas a panangtrato kadakayo ti agsiuman kenka, panunotem no ikagkagumaanna met laeng nga ipaay dagiti kasapulam.

Ania dagiti kasapulam nga ipapaay ti agsiuman kenka?

․․․․․

Iti panagriknam, ania dagiti kasapulam a saanna a maipapaay?

․․․․․

 No iti panagriknam ket saan a maipapaay ti dadduma a kasapulam, apay a saanka a makisarita a siraraem iti agsiuman kenka?

Nasayaat ti Resulta ti Panaganus!

Gagangay a sumagmamano a tawen pay ti aglabas sakbay nga agtalek ken mayasidegmo ti riknam iti agsiuman kenka ken kadagiti annakna. Inton dumteng dayta a panawen, mabalin nga agkakatunosankayton iti ugali. Isu nga agan-anuska! Saanmo nga ekspektaren a maayatmo a dagus ti agsiuman kenka ken dagiti annakna.

Mariribukan unay ni Thomas idi nakiasawa manen ni nanangna. Uppatda nga agkakabsat ken tallo met ti anak ti agsiuman kadakuada. “Agaapa, agsisinnungbat, agpipinnasakit, ken saankami nga agiinnuni,” insurat ni Thomas. Kasanoda a nakapagbalbaliw? “Nagbalbaliw ti amin idi inyaplikarmi dagiti prinsipio iti Biblia.”

ITI SUMAGANAD A KAPITULO

No ngay makapungtotka unay kadagiti pudpudno a kakabsatmo?

[Footnote]

NAPAPATEG A TEKSTO

“Nasaysayaat ti tungpal kalpasanna ti maysa a banag ngem iti punganayna. Nasaysayaat daydiay naanus ngem daydiay natangsit iti espiritu.”​—Eclesiastes 7:8.

BALAKAD

Mabalin a maatrakarka iti stepbrother wenno stepsister-mo. Gapuna, iwaksim iti isipmo dagiti seksual a kapanunotan, ken siguraduem a saan a makagargari ti panagkawkawes ken panagtigtignaymo.

AMMOM KADI . . . ?

Uray dagiti stepbrother wenno stepsister-mo ket mabalin a marigatan met a makibagay iti pamiliayo.

DAGITI ARAMIDEK!

Ikagumaak a parayrayen ti panagraemko iti agsiuman kaniak babaen ti pananglaglagipko kadagitoy a naimbag a naaramidanna iti pamiliami (mangisuratka iti dua a nasayaat a naaramidanna): ․․․․․

No saan a nasayaat ti pannakilangen kaniak dagiti stepbrother wenno stepsister-ko, mayaplikarko ti prinsipio iti Roma 12:21 babaen ti panangaramidko kadagiti sumaganad: ․․․․․

Ti kayatko a saludsoden ken ni tatang/nanangko wenno iti agsiuman kaniak maipapan iti daytoy a banag ket ․․․․․

ANIA TI MAKUNAM?

● Ania dagiti mabalin a pagdandanagan ti agsiuman kenka wenno dagiti annakna mainaig iti pannakitiponda iti pamiliayo?

● Apay a nasken a palawaem ti panangmatmatmo iti baro a kasasaad ti pamiliayo?

[Blurb iti panid 38]

Nagsina met laeng da Nanang ken ti maikadua nga asawana. Ngem nasingedak latta kadagiti stepbrother ken stepsister-ko. Agyamyamanak unay ta simmangbayda iti biagko.’’​—Tara

[Ladawan iti panid 39]

Ti panagtipon ti dua a pamilia ket mayarig iti panangmasa iti danum ken semento​—agkasapulan daytoy iti tiempo ken pigsa, ngem nalagda ken agpaut ti mabukelna a produkto