6. BÖLÜM

Kardeşlerimle Nasıl Geçinebilirim?

Kardeşlerinle ilişkini nasıl değerlendirirdin? 1 (uzak) ile 5 (yakın) arasında bir puan ver. ․․․․․

BAZI kardeşler birbiriyle çok iyi anlaşır. Örneğin 19 yaşındaki Felicia “16 yaşındaki kardeşim Irena benim en iyi arkadaşlarımdan biri” diyor. 17 yaşındaki Gizem de 20 yaşındaki ağabeyi Erdem hakkında şöyle diyor: “Aramız çok iyi. Hiç kavga etmeyiz.”

Fakat bazılarının ilişkisi Lauren’la Marla’nınki gibi. Lauren “İncir çekirdeğini doldurmayacak konularda bile kavga ediyoruz” diyor. Ya da 12 yaşındaki Zeynep gibi  hissediyor olabilirsin. 14 yaşındaki ağabeyi Gökhan için şöyle diyor: “Beni gıcık ediyor! Odama dalıyor ve bana sormadan eşyalarımı güya ödünç alıyor. Gökhan tam bir çocuk!”

Seni de sinir eden bir kardeşin var mı? Elbette evdeki düzeni korumak annenle babanın sorumluluğu. Fakat er ya da geç başkalarıyla geçinmeyi öğrenmen gerekecek. Bunu henüz evdeyken yapabilirsin.

Kardeşlerinle yaşadığın tartışmaları düşün. En çok hangi konuda kavga ediyorsunuz? Aşağıdaki listeye bak ve seni sinirlendiren durumun yanına ✔ koy.

□ Eşyalarım. Kardeşim bana sormadan eşyalarımı alıyor.

□ Kişilik çatışması. Kardeşim bencilce ya da düşüncesizce davranıyor veya hayatımı kontrol etmeye çalışıyor.

□ Özel hayatım. Kardeşim kapıyı çalmadan odama giriyor ya da izin almadan maillerimi ya da mesajlarımı okuyor.

□ Diğer ․․․․․

 Kardeşin sürekli emirler yağdırıyor, seni rahat bırakmıyor ya da başka bir şekilde seni sinir ediyorsa ona kolayca öfkelenebilirsin. Fakat Kutsal Kitaptaki bir özdeyiş şöyle der: “Burun sıkılırsa kan çıkar, öfke boşalırsa da kavga çıkar” (Özdeyişler 30:33). Burnunu sıkarsan kan çıkacağı gibi kızgınlık beslersen de bir gün mutlaka bir öfke patlaması yaşarsın. O zaman sorun daha da büyür (Özdeyişler 26:21). O halde içindeki kızgınlığın kavgaya dönüşmesini nasıl engelleyebilirsin? İlk adım, gerçek sorunu tespit etmektir.

Olay ile Gerçek Sorun Arasındaki Farkı Gör

Kardeşler arasındaki sorunlar sivilceler gibidir. Sivilcenin görünen tarafı cildin yüzeyindeki çirkin bir noktadır, fakat gerçek nedeni cildin altındaki bir enfeksiyondur. Aynı şekilde kardeşler arasında çıkan çirkin bir kavga da altta yatan bir sorunun sadece yüzeydeki belirtisidir.

Bir sivilceden kurtulmak için onu sıkmayı deneyebilirsin. Fakat bu şekilde ancak belirtiyle uğraşmış olursun, üstelik cildinde iz bırakabilirsin ya da enfeksiyonu daha da kötüleştirebilirsin. Bunun yerine enfeksiyonu tedavi etmeye çalışırsan başka sivilcelerin çıkmasını önlersin. Kardeşler arasındaki sorunlarda da aynı şey geçerlidir. Gerçek sorunu tespit etmeyi öğrenirsen aranızda geçen olaya takılmadan sorunun kökenine ulaşırsın. Ayrıca bu şekilde Süleyman peygamberin şu sözlerine uygun davranabilirsin: “İnsanın sağgörüsü öfkesini dizginler” (Özdeyişler 19:11).

 Bölümün başında sözleri alıntılanan Zeynep, ağabeyi Gökhan hakkında “Odama dalıyor ve bana sormadan eşyalarımı güya ödünç alıyor” demişti. Bu, aralarında geçen olay. Peki sence gerçek sorun ne? Büyük ihtimalle saygı eksikliği. Zeynep sorunu çözmek için Gökhan’a asla odasına girmemesini ve eşyalarına dokunmamasını söyleyebilir. Fakat bu sadece bu olaya yönelik bir yaklaşım olur ve büyük ihtimalle ilerde başka tartışmalar çıkar. Diğer yandan eğer Gökhan’ı, özel hayatına ve eşyaları üzerindeki hakkına saygı göstermeye ikna ederse ilişkileri kuşkusuz daha iyiye gider.

Tartışmaları Önlemeyi veya Çözmeyi Öğren

Tabii ki aranızda geçen bir olayın ardındaki gerçek sorunu saptamak çözümün sadece bir kısmıdır. Peki tespit ettiğin sorunu çözmek ve tartışma çıkmasını önlemek için ne yapabilirsin? Şu altı adımı atmayı dene.

1. Birlikte bazı temel kurallar belirleyin. Bölümün başlarında kardeşinle yaşadığın tartışmalara yol açan şeyle ilgili ne yazdığına tekrar bak. İkinizin de işe yarayacağını ve gerçek sorunu çözeceğini düşündüğü bazı kurallar koyabilir misiniz? Örneğin birbirinizin eşyalarıyla ilgili tartışmalar yaşıyorsanız birinci kural şu olabilir: “Başkasına ait olan bir şeyi almadan önce her zaman izin al.” İkinci kural da şu olabilir: “Kardeşinin ‘Hayır, onu alamazsın’ deme hakkına saygı göster.” Kuralları koyarken İsa peygamberin şu emrini aklınızda  tutun: “İnsanların size nasıl davranmasını istiyorsanız, siz de onlara öyle davranın” (Matta 7:12). Bunu yaparsanız belirlediğiniz kurallar her ikinizin de uyabileceği kurallar olacak. Sonra bu kuralları anne babanıza da söyleyin ve onlardan onay alın (Efesoslular 6:1).

2. Kurallara sen de uy. Elçi Pavlus “Başkasına öğreten sen, kendine öğretmez misin? ‘Çalma!’ emrini duyuran sen, çalar mısın?” diye yazmıştı (Romalılar 2:21). Bu ilkeyi nasıl uygulayabilirsin? Örneğin kardeşinin senin özel hayatına saygı göstermesini istiyorsan, senin de onun odasına girmeden önce kapıyı çalman ve maillerini ya da mesajlarını okumadan önce izin alman gerekir.

3. Hemen kızma. Neden? Kutsal Kitap şöyle der: “Çabuk gücenen biri olma; çünkü kırgınlık akılsızların bağrında barınır” (Vaiz 7:9). Böyle biri olursan mutsuz olursun. Evet, kardeşlerin seni üzecek şeyler söyleyecek ve yapacak. Fakat kendine ‘Ben onlara hiç böyle bir şey yapmadım mı?’ diye sor (Matta 7:1-5). Jenny şöyle diyor: “13 yaşındayken kendimi bir şey zannediyordum, fikirlerimin çok önemli olduğunu ve kesinlikle ciddiye alınması gerektiğini düşünüyordum. Şimdi kız kardeşim de benzer bir dönem geçiriyor. Bu yüzden söylediği şeyleri fazla takmamaya çalışıyorum.”

4. Affet ve unut. Elbette ciddi sorunların konuşulup çözülmesi gerekir. Fakat  kardeşinden yaptığı her hata için hesap sorman gerekir mi? ‘Kabahati görmezden gelmen’ Yehova Tanrı’yı sevindirir (Özdeyişler 19:11). 19 yaşındaki Alison şöyle diyor: “Kardeşim Rachel’la aramızdaki anlaşmazlıkları genelde çözebiliyoruz. İkimiz de hemen özür diliyoruz ve sonra tartışmaya neyin neden olduğu hakkında fikirlerimizi söylüyoruz. Bazen bir sorun üzerinde konuşmadan önce bir günün geçmesini bekliyorum. Çoğu zaman ertesi sabah onu bağışlayıp olayı unutmak çok daha kolay oluyor ve bu konuda konuşmam bile gerekmiyor.”

5. Annenle babandan arabuluculuk yapmalarını iste. Ciddi bir sorunu birlikte çözemiyorsanız belki anne babanız  barışı sağlamanıza yardım edebilir (Romalılar 14:19). Fakat unutma ki, tartışmaları annenle babana başvurmadan çözebilmen artık olgunlaştığını gösterir.

6. Kardeşlerinin iyi niteliklerini gör. Herhalde kardeşlerinin sevdiğin nitelikleri vardır. Her kardeşinin hoşuna giden bir yönünü yaz.

İsim

․․․․․

Hoşuma giden yönü

․․․․․

Kardeşlerinin hatalarına takılmak yerine onlara beğendiğin özelliklerini söylemeye ne dersin? (Mezmur 130:3; Özdeyişler 15:23).

Kutsal Kitabın da kabul ettiği gibi kardeşin en yakın dostun olmayabilir (Özdeyişler 18:24). Fakat kardeşlerinden ‘yakınmak için’ geçerli ‘bir nedenin olsa bile’ onlara ‘katlanmaya devam edersen’ iyi arkadaş olabilirsiniz (Koloseliler 3:13). Bunu yaparsan kardeşlerinin yaptıkları seni daha az rahatsız edecek. Hatta belki sen de onları daha az sinirlendireceksin!

GELECEK BÖLÜMÜMÜZDE

Evden ayrılmaya hazır olup olmadığını nasıl anlayabilirsin?

KİLİT AYET

“Makullüğünüz herkesçe bilinsin” (Filipililer 4:5).

BİR ÖNERİ

Kardeşinle geçinmekte zorlanıyorsan buna olumlu yönden bak. Çünkü aslında kardeşin, hayatta çok işine yarayacak değerli nitelikler geliştirmene yardımcı oluyor!

BİLİYOR MUSUN . . . ?

Büyüyüp evden ayrıldığında zaman zaman seni sinirlendirecek insanlarla beraber olmak zorunda kalacaksın. Belki iş arkadaşların ya da başkaları kaba, düşüncesiz ve bencilce davranacak. Bu tür sorunları barışçı şekilde çözmeyi öğrenebileceğin en iyi yer evdir.

HAREKET PLANI!

Kardeş(ler)imle birlikte belirleyebileceğim bazı temel kurallar: ․․․․․

Kardeş(ler)imi daha az sinirlendirmek için yapacaklarım: ․․․․․

Bu konuda anneme ya da babama sormak istediklerim: ․․․․․

NE DERSİN?

● Kardeşinle yaşadığın olay ile gerçek sorun arasındaki farkı görmen neden önemli?

● Kardeş sahibi olmanın sence hangi avantajları var?

[Sayfa 46’deki pasaj]

“Kardeşlerim olmasaydı en güzel anılarım hiç var olmayacaktı. Kardeşi olanlara şunu söylemek istiyorum: Onların değerini bilin!” (Marilyn).

 [Sayfa 42’deki çerçeve]

Kişisel Analiz

Gerçek Sorunu Tespit Et

Kardeşlerinle yaşadığın anlaşmazlıkların ardındaki sorunları kolayca saptayabilmek ister misin? İsa peygamberin, evi terk edip payına düşen mirası çarçur eden gençle ilgili örneğini oku (Luka 15:11-32). Genç eve döndüğünde ağabeyinin nasıl bir tepki gösterdiğine dikkat et. Sonra aşağıdaki soruları cevapla.

Ağabeyin böyle bir tepki göstermesine neden olan olay neydi? ․․․․․

Sence olayın ardında yatan gerçek sorun neydi? ․․․․․

Baba, sorunu nasıl çözmeye çalıştı? ․․․․․

Sorunu çözmek için ağabeyin ne yapması gerekiyordu? ․․․․․

Şimdi kardeşinle yakın zamanda yaptığınız bir tartışmayı düşün. Sonra şu soruların yanına cevaplarını yaz.

Tartışma çıkmasına neden olan olay neydi? ․․․․․

Sence olayın ardında yatan gerçek sorun ne olabilir? ․․․․․

Sorunu çözmek ve yeniden tartışma çıkmasını önlemek için, birlikte ne gibi temel kurallar belirleyebilirsiniz? ․․․․․

[Sayfa 43’deki resim]

Kardeşler arasındaki sorunlar sivilceler gibidir; sadece belirtileri gidermek yetmez, altta yatan sorunu da çözmek gerekir