Ntak Emi N̄kpanamde N̄kpọ man N̄ka Iso N̄kop Nsọn̄idem?
Ibuot 10
Ntak Emi N̄kpanamde N̄kpọ man N̄ka Iso N̄kop Nsọn̄idem?
Sịn idiọn̄ọ emi ✔ kpere mme n̄kpọ oro akpamade ndinam.
□ Ndisụhọde editịmede esịt
□ Ndikara iyatesịt
□ Ndidọdiọn̄ nnyene uko
□ Ndisisọp idem nnam n̄kpọ
□ Ndinen̄ede nnyene odudu
□ Ndinam idem eye mi
□ Nditek ubom
ENYENE ndusụk n̄kpọ ke uwem oro afo nte uyen mûkemeke ndimek—utọ nte ndimek mbon oro okpoyomde ẹdi ete ye eka fo, nditọeka fo, ye ebiet oro mbufo ẹdụn̄de. Edi emekeme ndinam n̄kpọ man aka iso okop nsọn̄idem. Okposụkedi nsenubon enyenede n̄kpọ ndinam ye nsọn̄idem, mme n̄kpọ oro afo anamde esiwak ndibiere m̀mê oyokop nsọn̄idem. a
Edi emekeme ndikere ke emekpri akaha ndifịna idem mban̄a nsọn̄idem fo. Ndi emenen̄ede ekpri ntre? Se mme n̄kpọ oro ẹsiakde ke page 71. Ifan̄ ke afo ekesịn idiọn̄ọ? Edide emenịm m̀mê unịmke, oyoyom okop nsọn̄idem man ekeme ndinam mme n̄kpọ emi.
Ekeme nditie fi ke idem nte eketiede Amber emi edide isua 17. Enye ọdọhọ ete: “N̄kemeke nditak ke ndidia wheat ye udia emi mînyeneke isek mînyụn̄ isịneke suka.” Edieke edide esitie fi ntre ke idem, kûfịna—inaha etre ndidia inịn̄e inịn̄e n̄kpọ ofụri ofụri inyụn̄ inaha esifehe itọk oyom usụn̄ akaha kpukpru urua. Ke nditịm ntịn̄, ukpụhọde ifan̄ kpọt ke oyom anam man idem eye fi, man onyụn̄ enen̄ede okop inem idem. Yak ise nte mme uke fo ẹnamde emi.
Dia N̄kpọ Ọfọn man Idem Eye Fi!
Bible ọdọhọ ikûnam n̄kpọ ibe ubọk. Mme N̄ke 23:20 ọdọhọ ete: ‘Kûdia n̄kpọ ke en̄weme.’ (Contemporary English Version) Isimemke utom ndinam item emi.
“Ukem nte ediwak uyen eken, biọn̄ esinen̄ede ọdọn̄ mi. Ete ye eka mi ẹdọhọ ke mmokpon akpa udia n̄kakaha.”—Andrew, eyen isua 15.
“Sia mmen̄kemeke ndikụt ndiọi utịp oro ndusụk udia ẹnyenede ke idem mi idahaemi, itiehe mi nte ke mmọ ẹnen̄ede ẹdiọk.”—Danielle, eyen isua 19.
Ndi oyom enen̄ede ekpeme nte esidiade udia? Kop mi se ndusụk ubọkn̄ka fo ẹdọhọde ke enyene ufọn ọnọ mmimọ.
Fiọk ini emi udia oyụhọde fi. Julia emi edide isua 19 ọdọhọ ete: “N̄kesibebiere udomo udia emi ndidiade, edi idahaemi nsitre udia ke ini oyụhọde mi.”
Kûdia udia oro mîfọnke owo ke idem. Peter emi edide isua 21 ọdọhọ ete: “Mma ntre ndin̄wọn̄ soda, ndien ke ufan̄ ọfiọn̄ kiet, mma ntek ke kilogram 5!”
Kpụhọde idiọk usụn̄ udia udia. Erin emi edide isua 19 ọdọhọ ete: “Nsidia usan udia kiet kpọt.”
Se Idinamde Okụt Unen: Dia udia ke ini akpanade adia. Mîdịghe ntre, biọn̄ eyenen̄ede ọdọn̄ fi ndien oro ayanam adia udia awak akaha.
Sịn̄ede Idem Ndien Ndien man Okop Inem Idem
Bible ọdọhọ ete: “Edisịn̄ede idem enyene . . . ufọn.” (1 Timothy 4:8) Kpa ye oro, ediwak uyen isimaha ndisịn̄ede idem.
“Idem ayakpa fi ndifiọk ke ediwak nditọwọn̄ ikesibehe udomo edisịn̄ede idem ke ini n̄kodude ke ufọkn̄wed sekọndri. Edi udomo enye oro ekesimem akan!”—Richard, eyen isua 21.
“Ndusụk owo ẹsikere ẹte, ‘Ufọn ndifehe itọk n̄kanade an̄wa ke ufiop eyo tutu ibibiak emen fi idem, idem onyụn̄ emem fi ke ini edide emekeme ndibre mbre vidio nnyụn̄ nnam nte efehe itọk ke mbre vidio oro?’”—Ruth, eyen isua 22.
Okûdi usumaha ndisịn̄ede idem? Edieke edide ntre, kam kere ban̄a ufọn ita emi edibọde edieke esịn̄erede idem kpukpru ini.
Ufọn #1. Ndisịn̄ede idem esinam idem fo ekeme ndinen̄ede n̄n̄wana ye udọn̄ọ. Rachel emi edide isua 19 ọdọhọ ete: “Ete mi ekesidọhọ ete, ‘Edieke mûnyeneke ini usịn̄ede idem, fiọk ete ke eyenyene ini ọdọn̄ọ udọn̄ọ.’”
Ufọn #2. Ndisịn̄ede idem esinam mfre fo osion̄o mmọn̄ibọk oro esinamde ekikere ana fi sụn̄. Emily emi edide isua 16 ọdọhọ ete: “Mma mfehe itọk, ekikere esina mi sụn̄ akpan akpan ke ini esịt etịmerede mi. Esinem mi ke idem, ndien esịt esina mi sụn̄.”
Ufọn #3. Ndisịn̄ede idem ekeme ndinen̄ede nnem. Ruth emi edide isua 22 ọdọhọ ete: “Mmama ndisiwọrọ n̄kesịn̄ede idem, ntre mmesiwọrọ nsan̄a isan̄, n̄wọk ewọk, nnyụn̄ n̄wat enan̄ukwak.”
Se Idinamde Okụt Unen: Ikata ke urua, sio minit 20 ke nsụhọde n̄kaha da nen̄ede sịn̄ede idem ke usụn̄ oro esimade.
De Idap Ọfọn man Ekeme Ndinam Se Akpanade Anam
Bible ọdọhọ ete: “Esisịt nduọkodudu ọfọn akan ekese ọkpọsọn̄ utom ye edifehe mbịne ofụm.” (Ecclesiastes 4:6) Edieke mûdehe idap ọfọn, udukemeke ndinam se akpanade anam.
“Mmendehe idap ọfọn, nsikemeke ndikere n̄kpọ ọfọn. Esisọn̄ mi ndiwụk ntịn̄enyịn ke se ededi oro nnamde!”—Rachel, eyen isua 19.
“Etimia n̄kanika iba uwemeyo, idem esinen̄ede emem mi tutu n̄kpere ndide ke ini nsụk nnemede nneme ye owo!”—Kristine, eyen isua 19.
Ndi akpama ndide idap n̄kan nte esidede? Kop mi se ndusụk ubọkn̄ka fo ẹnamde.
Babak dụk idap. Catherine emi edide isua 18 ọdọhọ ete: “Mmesidomo ndidụk idap ke eti ini.”
Eyo ama ọsọn̄, tre nneme. Richard emi edide isua 21 ọdọhọ ete: “Ndusụk ini, mme ufan mi ẹsikot mi mîdịghe ẹnọ mi etop ke eyo ama ọkọsọn̄, edi mmekpep idahaemi ndisitre nneme man n̄kede idap.”
Nyene akpan ini emi esidụkde idap onyụn̄ edemerede. Jennifer emi edide isua 20 ọdọhọ ete: “Mmesidomo ndidụk idap nnyụn̄ ndemede ke ukem ini kpukpru usen.”
Se Idinamde Okụt Unen: Domo ndide idap ke nsụhọde n̄kaha hour itiaita kpukpru okoneyo.
Eyenen̄ede ọbọ ufọn edieke anamde n̄kpọ ifan̄ oro ẹnemede mi man ese aban̄a idem fo. Ti ete ke edieke idem ọsọn̄de fi ke eyenen̄ede eye, oyokop inem idem, oyonyụn̄ ekeme ndinam se akpanade anam. Nsọn̄idem itiehe nte mme n̄kpọ eken ke uwem emi mûkemeke ndinam n̄kpọ mban̄a; nsọn̄idem fo esịne fi ke ubọk. Erin emi edide isua 19 ọdọhọ ete: “Ke nditịm ntịn̄, afo enyene ndibiere m̀mê omoyom ndikop nsọn̄idem m̀mê uyomke.”
Ndi ete ye eka fo imaha nte afo esisịnede ọfọn̄? Kot se akpanamde mbak emi edida mfịna edi.
[Ikọ Idakisọn̄]
a Imọfiọk ke ediwak owo ẹnyene udọn̄ọ mîdịghe ẹbiomo ndo oro mmọ mîkemeke ndinyan̄a. Ibuotikọ emi ekeme ndin̄wam utọ mbon oro ẹkop nsọn̄idem nte idaha mmọ ayakde.
AKPAN ITIE N̄WED ABASI
“Edisịn̄ede idem enyene . . . ufọn.”—1 Timothy 4:8.
ITEM
Nyene owo emi esisan̄ade kiet esịn̄ede idem. Emi ayanam esisịn̄ede idem kpukpru ini sia udumaha ndifiak mbak enye ediyat esịt.
NDI AMA ỌFIỌK . . . ?
Edisịn̄ede idem esinam idem fo osion̄o mmọn̄ibọk emi odude ke mfre, oro ekemede ndinam ubiak osụhọde onyụn̄ anam fi enen̄ede okop idem.
SE NDINAMDE
Nte mbierede ndisidia udia edi ․․․․․
Nte mbierede ndisisịn̄ede idem edi ․․․․․
Ọfiọn̄ en̄wen, nyodomo ndide idap ke nsụhọde n̄kaha hour kpukpru okoneyo. ․․․․․
Se ndibụpde ete ye eka mi mban̄a n̄kpọ emi edi ․․․․․
AFO EKERE DIDIE?
● Didie ke afo ndise mban̄a nsọn̄idem fo ekeme ndinam enyene uko?
● Nso ikam idi akpan n̄kpọ ikan afo ndise mban̄a nsọn̄idem fo?—1 Timothy 4:8.
[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 74]
“Esinem mi ke idem mma nsịn̄ede idem. Ndien ke ini idem ọtọn̄ọde ndisọn̄ mi ke ntak oro, esịt esinem mi etieti!”—Emily
[Ekebe ke page 73]
“Mma N̄kpụhọde Usụn̄uwem Mi”
“Mma n̄kpon ubom n̄kaha ke ini uyen, edi n̄kamaha ubom. N̄kamaha nte n̄ketiede ye nte ekesitiede mi ke idem! Mma ntọn̄ọ ndisasat udia man ntek, edi mma nsifiak n̄kpon. Ntre ke ini n̄kedide isua 15, mma mbiere ke ana nnam ukpụhọde. N̄koyom nditek ke nnennen usụn̄ nnyụn̄ ntie ntre ke ofụri eyo uwem mi. Mma ndep n̄wed kiet oro eketịn̄de n̄kpọ aban̄a udia oro owo akpadiade man ọfọn enye ke idem ye nte ẹkpesịn̄erede idem, nnyụn̄ nnam se n̄kokotde. Mma mbiere ke idem edieke nduede ndia se mîkpanaha ndia mîdịghe edieke idem ememde mi, ke nditreke. Ndi ọmọfiọk se iketịbede? Mma ntek! Ke ufan̄ isua kiet, mma ntek ke kilogram 27. Ke ofụri isua iba idahaemi, mmenyene idem oro n̄koyomde. N̄kekereke ke mmekeme nditek ntem! N̄kere ke se ikanamde n̄kụt unen ikedịghe sụk ndisasat se ndiade—ekedi ndikpụhọde usụn̄uwem mi.”—Catherine, eyen isua 18.
[Ndise ke page 74]
Idem fo etie nte ubomisọn̄—edieke mûtimke use uban̄a enye, enye ayabiara
Ekeme Ndidi Ayama Mmọ Emi N̄ko
MME UYEN YE N̄KPARAWA
N̄kparawa Owo Ẹbụp
Mme mbụme emi n̄kparawa owo ẹsiwakde ndibụp mban̄a idan̄, mme ufan, mme ete ye eka, ufọkn̄wed, ye mme n̄kpọ en̄wen.
