Icipandwa 13

Kuti Naleka Shani Ukuba Sana no Bulanda?

“Ilyo abanandi baba na mafya, ndabafwa ukupwisha amafya kabili ndabalenga ukumfwako bwino. Lelo abengi tabeshiba ukuti na ine nga naya ku ng’anda ndaya mu kulila.”—E fyalandile Kellie.

“Nga ndi no bulanda sana, mfwaya fye ukuba neka. Abantu nga banjeba ukuti nkabatandalile, ndafwaya umulandu wakukanailako. Pa ng’anda tapaba no wishiba ukuti ndi no bulanda. Bamona fye kwati ndi fye bwino.” —E fyasosele Rick.

BUSHE ifi Kellie na Rick bomfwa e fyo na iwe umfwa? Nga e fyo umfwa, wiyangufyanya ukusosa ati pali ifilubene. Abantu bonse balaba no bulanda nshita shimo. Nangu fye baume na banakashi aba cishinka abalembwa mu Baibolo nabo limo baleba no bulanda.—1 Samwele 1:6-8; Amalumbo 35:14.

 Inshita shimo kuti waishiba icilengele ukuti ube no bulanda; inshita shimbi te kuti wishibe. Anna uuli ne myaka 19 atile, “Kuti waba no bulanda pa nshita fye iili yonse nangu fye takuli ificitike. Ifi nalanda kuti fyaumfwika kwati bufi, lelo filacitika!”

Nampo nga kuli icalenga ukuti ube no bulanda sana nelyo takuli, kuti wacita shani pa kuti wilaumfwa ifyo? Ifi fili pe samba e fyo wingacita:

1. Ebako bambi ifyo uleumfwa. Ilyo Yobo aculile sana atile: “Ndesosa mu kucululuka kwa mweo wandi!”—Yobo 10:1.

Kellie atile: “Ndomfwa bwino sana nga nalanda no muntu umbi pa fyo ndeumfwa. Cilalenga bambi baishiba ubwafya nkwete. Kabili nga bangafwa, ciba kwati bamfumya mu cilindi!”

Cita ifi: Lemba ishina lya munobe uo wingalaebako ilyo waba no bulanda sana.

․․․․․

2. Lemba ifyo uleumfwa. Ilyo waba no bulanda sana, kuti cawama walemba ifyo uleyumfwa. Davidi alilembele mu malumbo ifyo aleyumfwa uwa bulanda sana inshita shimo. (Amalumbo 6:6) Ukulemba ifyo uleyumfwa kuti kwalenga waba na ‘mano yene yene no kulalingulula.’—Amapinda 3:21.

Heather atile: “Ndafilwa ukutontonkanya bwino nga ndi no bulanda, nomba nga nalemba ifyo ndeyumfwa, cilanenga ukutontonkanya bwino. Nga walemba ifyo uleyumfwa no kucitapo fimo, ubulanda bulacepako.”

 Cita ifi: Lemba pali charti ili pe bula 93 ifingawama ukucita nga kwaba fimo ifyalenga ukuti ube no bulanda. Nga ulefikonka tawakaleba sana no bulanda.

3. Ulepepelapo. Baibolo itila nga ulepepa pa filekusakamika, ‘umutende wa kwa Lesa uwacila amatontonkanyo yonse wa kulalinda umutima obe na matontonkanyo yobe.’—Abena Filipi 4:6, 7.

Esther atile: “Nalefwaisha ukwishiba icalelenga ukuti ndeba no bulanda lelo nalifililwe. Napepele kuli Yehova ukungafwa pa kutila mbe ne nsansa. Calenkalipa sana ukuba uwa bulanda ilyo takwali ne calelenga. Mu kupita kwa nshita nalilekele ukuba no bulanda. Ala ipepo lilafwa icine cine!”

Cita ifi: Sambililako ifyo wingapepa kuli Yehova pa Amalumbo 139:23, 24. Pepa kuli Lesa no kumweba ifilekucusha, mwebe no kuti ulefwaya wishibe ifilelenga uleba no bulanda.

Cimbi icingakwafwa ni Baibolo. Ukulatontonkanya pa fyaba mu Baibolo kuti kwalenga waleka ukulaba sana no bulanda. (Amalumbo 1:1-3) Ifyebo ifyaba muli cino citabo ne fyaba mwi Buuku 2 ilya Abacaice, pa mabula apaba umutwe utila “Uo wingapashanya” kuti fyakwafwa ilyo ulebelenga Baibolo.” Pe bula 227 mwi Buuku 2, ukasangapo ifyo umutumwa Paulo acitile pa kuti aleke ukulatontonkanya pa fyabipa ifyaleisa mu mutima wakwe inshita shimo pa mulandu wa kukanapwililika.

 Ifyo Wingacita nga Watwalilila Ukuba no Bulanda

Ryan atile, “Inshiku shimo, nshifwaya ukubuuka pantu ng’umfwa kwati nga nabuuka tapali ifyo nalacita.” Kanshi ifi Ryan omfwa, alapopomenwa. Lelo te Ryan eka umfwa ifi. Abafwailisha pa bumi bwa bantu basanga ukuti, pa baice 4 umo alapopomenwa.

Kuti waishiba shani ukuti naupopomenwa? Kuti waciba uwa nsansa kabili mu nshita fye iinono waba no bulanda, kuti walafwaya fye ukuba weka kabili kuti waleka ukutemwa ifintu ifingi ifyo walecita. Kabili kuti walalya sana nelyo kuti walalya fye panono no kukanasendama  bwino, kabili kuti walaipeela imilandu no kumfwa kwati tawacindama.

Kwena fwe bantu bonse inshita shimo tulomfwapo fimo pali ifi twalandapo. Lelo nga watwalilila fye ukumfwa ifi pa milungu iingi, kuti cawama waeba abafyashi bobe pa kutila wayamonana na badokota. Badokota kuti bakweba nga ca kutila kulwala e kulelenga ukuti uleumfwa ubulanda. *

Nga limo limo ulapopomenwa wilasakamana. Abengi abalwala ubu bulwele balomfwako bwino nga baya kuli badokota, kabili balatendeka ukuba bwino nalimo ifyo bashaumfwapo na pa nshita ntali! Nga ca kutila icilelenga ukuti uleba uwa bulanda mulandu wa kupopomenwa nelyo ni fimbi fye, ufwile ukulaibukisha amashiwi ayasuma ayaba pa Amalumbo 34:18 ayatila: “Yehova ali mupepi ku baba ne mitima ya bulanda; kabili apususha abasakamikwa imitima.”

IFYO TUKALANDAPO CIPANDWA CIKONKELEPO

Kuti wacita shani ubulanda nga bwacilamo ica kuti walafwaya no kuipaya?

[Futunoti]

ILEMBO ILIKWETE ICISHINKA CIKALAMBA

“Yehova ali mupepi ku baba ne mitima ya bulanda; kabili apususha abasakamikwa imitima.”—Amalumbo 34:18.

IFYO WINGACITA

Lemba ifyo uyumfwa ilyo uli no bulanda ne fyo utontonkanya ukuti e filenga ukuti uleba no bulanda. Pa numa ya mweshi umo, belenga ifyo walembele. Bushe ifyo waleyumfwa e fyo uleyumfwa na nomba? Nga ca kuti te fyo, lemba icakwafwile.

BUSHE WALISHIBA UKUTI . . . ?

Caliba fye bwino ukulila, nangu fye uli mulumendo. Inshita imo Imfumu Davidi yatile: “Ubushiku bonse nenga ica kulaalapo candi ukubomba; ku filamba fyandi nenga ubusanshi bwandi ukubomba.”—Amalumbo 6:6.

IFYO NDEFWAYA UKUBOMBELAPO!

Pa kutila ndeumfwako bwino mfwile ukulacita ifi ifyakonkapo: ․․․․․

Aba banandi kuti bangafwa ukukanaba sana no bulanda: ․․․․․

Ifyo ningatemwa ukwipusha abafyashi pali ili lyashi ni fi ․․․․․

AMEPUSHO YA KUTONTONKANYAPO

● Bushe ukulila kulaafwa?

● Bushe ukuba na bantu bambi ilyo uli no bulanda kuti kwakwafwa shani?

[Amashiwi pe bula 96]

“Nga ndi no bulanda, nshifwile ukulaitalusha ku bantu. Inshita shimo kuti nafwaya ukuba neka pa kutila ntontonkanye bwino pa fintu fimo, e lyo limbi no kulilako fye. Lelo nangu ncita ifi ndeshiba ukuti mfwile ukulaba na bantu pa kutila nshiletontonkanya pa fintu ifinenga ukulaba no bulanda.”—E fyalandile Christine

 [Charti ne Fikope pe bula 93]

Ifya Kucefyako Ubulanda Pwishishisha iyi charti

Icacitika Icishingawama ukucita Icingawama ukucita

Bakafundisha balelenga Ukuleka ukubika Mona Icipandwa 20

ndemona kwati tapali ifyo amano ku sukulu muli cino citabo

naba

Umunandi nga ankalifya Ukusabankanya ilyashi Mona Icipandwa 10

lya bufi pali ena mwi buuku 2

Abafyashi bandi Ukufulilwa abafyashi bamo Mona Icipandwa 4

balepanga ukulekana nelyo bonse babili muli cino citabo

[Icikope pe bula 95]

Abantu bambi nga bakwafwa kabili na iwe wacitapo fimo, kuti waleka ukuba no bulanda sana