Icipandwa 15

Bushe Cibi Bambi Ukwishiba Ifyo Ulecita?

 Conga ✔ mu kabokoshi ifyo wingasuka nga ca kutila ifi fili pe samba fyakucitikila:

1. Uli mu muputule obe nawisalako ne ciibi, e lyo munonko aingila ukwabula ukukonkonsha.

□ ‘Teti mfulwe. Inshita shimo na ine njingila fye mu muputule wakwe ukwabula ukukonkonsha.’

□ ‘Kuti nafulwa! Pantu nalimo e lyo ndefwala.’

2. Cilya fye wafika pa ng’anda, abafyashi batendeka ukukwipusha amepusho ayengi. “Ni kwi waciya? Finshi wacilacita? Waciya na bani?”

□ ‘Teti mfulwe. Pantu ilingi ndabeba fyonse.’

□ ‘Kuti naumfwa ububi! Pantu ninshi abafyashi tabancetekela!’

ILYO wali umwaice sana, tawalebikako amano bambi nga baishiba ifyo ulecita. Umwaice obe nga aingila mu muputule obe, tawalekalipa. Abafyashi nga bakwipusha, walebasuka fye ukwabula ubwafya. Tawalesakamana bambi ukwishiba ifyo walecita. Nomba ino nshita taufwaya abantu ukwishiba fyonse ifyo ulecita. Corey, umulumendo uuli ne myaka 14 atile: “Ndomfwa bwino bambi nga tabeshibe fyonse ifyo ndecita.” Natulande pa nshita shibili ilyo cingafya ukuba weka.

Ilyo Ulefwaya Ukuba Weka

Fingi fingalenga ukuti ufwaye ukuba weka. Limbi kuti ulefwaya fye ‘ukutuushako panono.’ (Marko 6:31) Nelyo limbi ilyo ulefwaya ukupepa kuti wafwaya ukwisalako iciibi nga filya Yesu aebele abasambi bakwe ati, “ingila mu muputule obe, kabili ilyo waisalako iciibi, pepa kuli Wiso.” (Mateo 6:6; Marko 1:35) Nomba ubwafya  bwingabapo bwa kuti, nga waisalako iciibi ku muputule obe (tutile ulalamo weka), abafyashi te kuti beshibe ukuti ulepepa! E lyo bamunonko nabo te kuti beshibe umulandu ulefwaila ukuba fye weka.

Ifyo wingacita. Ukucila ukutendeka ukukansana nabo, cita ifi:

● Nga ni bamunonko e bakupumfyanya, lanshanya nabo. Nga ulefwaya, kuti waebako na bafyashi pa kuti baeba bamunonko ukukanakupumfyanya. *

● Nga bafyashi bobe e bashilekupeela inshita ya kuba weka, esha ukwishiba icilelenga. Rebekah uuli ne myaka 16 atile, “Inshita shimo, abafyashi bandi balesa mukumona ifyo ndecita. Lelo ukulanda fye icishinka na ine nga ndi mufyashi kuti nafwaya ukwishiba ifyo umwana wandi alecita, maka maka ifi abaice bakwata amafya ayengi pali lelo!” Bushe na iwe kuti wailuka umulandu abafyashi bobe bengafwaila ukwishiba ifyo ulecita?—Amapinda 19:11.

● Ipushe ati: ‘Bushe nga naikomena mu muputule, ndalenga abafyashi bandi  ukutontonkanya ukuti pali ifibi ifyo ndecita? Bushe ndafishilisha ica kuti nalenga balafwailisha pa kuti fye beshibe ifyo ndecita?’ Nga wa-asuka ukuti iyo kabili wamona ukuti abafyashi bobe bacili tabakucetekela, bebe mu mucinshi ifyo uleyumfwa. Kutikisha ilyo balelondolola ifilebasakamika, kabili ulecita ifingalenga bakucetekela.—Yakobo 1:19.

Ilyo Wakwata Abanobe

Tacabipa ukukwata ifibusa. Kabili tacabipa nangu fye bafyashi ukufwaya ukwishiba abo uleangala nabo ne fyo ulecita nga uli nabo. Lelo limo kuti wamona kwati bacilamo ukufwaya ukwishiba fye fyonse ifyo ulecita. Amy uuli ne myaka 16 atile, “Nshifwaya abafyashi balemona ifyo ndecita pali foni yandi no kulanjipusha libili libili ati ni bani ulelanda nabo.”

Ifyo wingacita. Nga taulefwaya ukulapusana na bafyashi bobe pa mulandu wa banobe, cita ifyakonkapo:

● Leka abafyashi bobe beshibe ifibusa fyobe. Kwena teti utemwe abafyashi bobe ukulakusopa, lelo nga taulefwaya ukuti beshibe abanobe, teti bakwate umwakulosha mumbi. Ishiba ukuti, abafyashi bobe nga baishiba bwino abanobe, tabakalesakamana nga uli nabo.

● Ibebete. Bushe icilelenga ubwafya ni co taufwaya abafyashi bobe ukwishiba fyonse ifyo ulecita, nelyo ufwaya fye ukufishilisha ifyo ulecita? Brittany uuli ne myaka 22, atile: “Abafyashi bobe nga balefwaya ukulaishiba ifyo ucita e lyo tapaba ifyabipa ifyo ucita, taufwile ukusakamana kabili taufwile no kufishilisha. Lelo, nga ulefishilisha ninshi ifyo ucita tafyaba bwino.”

Nga Taulefwaya Ukulakupumfyanya

Kuli ifyo wingacita nga taulefwaya ukukupumfyanya. Lemba ifyo wingasuka amepusho yakonkapo:

Namba 1: Ishiba ico ulefwaila ukuba weka. Finshi wingafwaya ukucita ukwabula bambi ukukupumfyanya?

․․․․․

 Namba 2: Ishiba icilesakamika abafyashi bobe. Cinshi uletontonkanya ukuti e cilebasakamika?

․․․․․

Namba 3: Ishiba ifyo wingapwisha ubwafya. Finshi ucita ifilenga ubwafya ukukoselako? Kuti wacita shani pa kuti ubwafya bwikoselako? Finshi wingafwaya abafyashi bobe ukucita pa filekusakamika?

․․․․․

Namba 4: Lanshanyenipo. Londolola ifyo wingacita pa kuti ulanshanye na bafyashi pa lyashi lya kukanafwaya ukwishiba fyonse ifyo ulecita.

․․․․․

IFYO TUKALANDAPO MU CIPANDWA CIKONKELEPO

Bushe abafyashi bobe balifwa? Kuti wacita shani pa kuti tauleba sana ne cikonko?

[Futunoti]

ILEMBO ILIKWETE ICISHINKA ICIKALAMBA

“Uibikilisheko ukuipeela kuli Lesa ngo muntu uo asuminisha, umubomfi uushingaba ne nsoni pa mulimo wakwe.”—2 Timote 2:15.

IFYO WINGACITA

Wilailishanya ilyo ule-eba abafyashi bobe ukutila tabafwile ukulaishiba fyonse ifyo ulecita. Lelo ufwile ukubeba fye ifilekusakamika. Pantu nga uleilishanya ninshi ulelanda fye ifyo uletontonkanya ukutila e fyo abafyashi bobe balelufyanya. Nomba nga walanda pa filekusakamika kuti calenga iwe na bafyashi bobe ukwishiba ifyo mwingapwisha ubwafya.

BUSHE WALISHIBA UKUTI . . . ?

Nga taulefisa abafyashi bobe ifyo ulecita, kuti bakucetekela sana.

IFYO NDEFWAYA UKUBOMBELAPO!

Pa kuti abafyashi bandi balencetekela (nelyo pa kuti bancetekele na kabili), nkalacita ifi ․․․․․

Ifyo ningatemwa ukwipusha abafyashi pali ili lyashi ni fi ․․․․․

AMEPUSHO YA KUTONTONKANYAPO

● Mulandu nshi abafyashi bobe bakwatila insambu sha kwishiba ifyo ulecita?

● Bushe nga waishiba ukulalanshanya bwino na bafyashi bobe kuti cakwafwa shani ukuti ukalelanshanya bwino na bakalamba bambi?

[Amashiwi pe bula 108]

“Abafyashi tabafwaya ifibi ukukucitikila, kabili e cilenga limo balefwaya ukwishiba fyonse ifyo ulecita. Kuti wamona kwati balekufyenga. Lelo ukulanda fye icishinka, na ine nga nali umufyashi, e fyo ningalacita.”—E fyalandile Alana

[Icikope pe bula 109]

Amalipilo bapeela uwayabombela—na iwe pa kuti bakucetekele ufwile ukubombesha