Icipandwa 16

Ifi Ng’umfwa Icikonko e fyo Bonse Bomfwa?

Nangu ca kutila ici cipandwa cilelanda maka maka pa fyo wingacita ilyo abafyashi bafwa, ifi fyebo kuti fyakwafwa na lintu uuli onse mu lupwa nelyo cibusa afwa.

“Ilyo bamayo bafwile nshaishibe ifya kucita, nali no bulanda sana. Bamayo e balengele ulupwa lwesu ukwikatana.”—E fyalandile Karyn.

ABAFYASHI nga bafwa cilakalipa sana. Kulaba ukucula sana na matontonkanyo. Brian uwali ne myaka 13 ilyo bawishi bafwile ku bulwele bwa ku mutima atile, “Ilyo twaumfwile fye ukuti batata bafwa, twaikumbatile fye no kulila ubushiku bonse.” Natalie uwali ne myaka 10 ilyo bawishi bafwile kuli  kansa, ena atile: “Nshaishibe nga nalingile ukuba no bulanda nangu ukukaanaba no bulanda.”

Umuntu nga afwa, ifyo abantu bomfwa ubulanda filapusanapusana. Nangu fye ni Baibolo ilalandapo ukuti “cila muntu” alikwata “icikuko cakwe no kukalipwa kwakwe.” (2 Imilandu 6:29) Nga iwe, umfwa shani ifi abafyashi bobe bafwa? Lemba (1) ifyo waumfwile ilyo waishibe fye ukuti abafyashi bobe nabafwa (2) ne fyo uleumfwa pali ino nshita. *

1 ․․․․․

2 ․․․․․

Napamo ifyo wala-asuka fyalalanga ukuti icikonko nacicepako. Kwena e fyo ciba. Lelo tacilola mu kuti walilabako ku bafyashi bobe. E lyo limbi, kuti wasanga ukuti ucili ne cikonko nangu ukuti e lyo cicililemo. Nalimo iwe icikonko cisa kwati ni filya amabimbi yema pali bemba  no kuipuma ku mulundu pa nshita abantu bashile-enekela. Ici na co cilacitika—nangu papite imyaka iingi ukutula apo abafyashi bobe bafwilile. Finshi wingacita nga waumfwa icikonko?

Wilatiina ukulila! Ukulila kulaafwa ukucefyako icikonko. Lelo napamo kuti waumfwa nga filya fyaleumfwa Alicia, uwali ne myaka 19 ilyo banyina bafwile. Atile: “Nalemona ati nga nalila sana, kuti camoneka kwati nshakwata icitetekelo.” Lelo tontonkanya pali ici: Yesu Kristu aali uwapwililika kabili alicetekele sana Lesa. Lelo ‘aliponeshe ifilamba’ ilyo cibusa wakwe Lasaro afwile. (Yohane 11:35) E ico wilatiina ukulukusha ifilamba. Ukulila tacipilibula ukuti tawakwata icitetekelo! Alicia atile: “Natendeke ukulalila sana cila bushiku.” *

Ebako bamo nga uleipeela umulandu. Karyn uwali ne myaka 13 ilyo banyina bafwile atile, “Ilyo nshilaya mu kulaala lyonse naletala naya ku muputule wa pa muIu no  kuyatomona bamayo no kubeba ukuti balale bwino. Bushiku bumo nshacitile ifyo. Ilyo bwacele nasangile bamayo nabafwa. Nangu ca kuti te cisuma ukulayumfwa ifi, ndaipeela umulandu filya nshabamwene ubushiku bwa kulekeleshako, na pa fyacitike ilyo bwacele. Batata baile ku cifulo cimbi ku ncito, kabili baebele ine no mukalamba wandi umwanakashi ukuti tulemona bamayo. Lelo twalilaalishe. Ilyo naile mu muputule wa bamayo nasangile nabafwa. Ala nalyumfwile ububi, pantu baali fye bwino ilyo batata baile!”

Napamo na iwe ulomfwa ububi nga Karyn pali fimo ifyo ushacitile. Limbi ulacula na matontonkanyo ya kuti aucitapo cimo abafyashi bobe nga tabafwile. Napamo utila, ‘Kanshi nga naIikoseleshe batata ukuyamona badokota.’ Nelyo utontonkanya ati, ‘Kanshi nga naliIe bwangu mukumona bamayo.’ Nga ulacula na matontonkanyo ya musango uyu ishiba ukuti: E fyo caba, kulaba ukumfwa ububi pa fyo ushacitile. Lelo uleibukisha ukuti, awishiba ifyali no kucitika nga walicitile ifyo uletontonkanya. Lelo tawaishibe. E ico taufwile ukuipeela umulandu. Te iwe walengele abafyashi bobe ukufwa! *

Ebako bambi ifyo uleyumfwa. Amapinda 12:25 yatila: “Amashiwi ayasuma yalenga umutima ukusekelela.” Nga  taulelandapo pa filekusakamika kuti walaenda fye ne cikonko. Lelo ukwebako uo wacetekela ifyo uleumfwa kuti kwalenga akwebako “amashiwi yasuma” ayengakukoselesha ilyo uli no bulanda.

Pepa kuli Lesa. Ukalaumfwa bwino nga “wapongolola ifyaba mu mutima obe” kuli Yehova Lesa mwi pepo. (Amalumbo 62:8) Lelo taufwile ukupepa pantu fye ulefwaya ukuti umfweko bwino. Ilyo ulepepa, ulelomba kuli “Lesa wa cisansamushi conse, uutusansamusha mu macushi yesu” pa kuti akwafwe. (2 Abena Korinti 1:3, 4) Lesa atusansamusha ukupitila mu Cebo cakwe. (Abena Roma 15:4) Lemba amalembo ayengakusansamusha ilyo uli no bulanda. *

Icikonko tacipwa bwangu. Lelo Baibolo kuti yakusansamusha, pantu itweba ukuti mu calo Lesa atulaya, ‘tamwakabe ne mfwa na kabili, takwakabe no kuloosha nangu ukuteta nangu ukukalipwa na kabili.’ (Ukusokolola 21:3, 4) Na iwe nga uletontonkanya sana pa fyo Lesa alaya, cikakwafwa ukukanaba ne cikonko sana.

[Amafutunoti]

ILEMBO ILIKWETE ICISHINKA CIKALAMBA

“[Lesa] akafuuta ifilamba fyonse ku menso yabo, ne mfwa tayakabeko na kabili, takwakabe no kuloosha nangu ukuteta nangu ukukalipwa na kabili. Ifya ntanshi nafiya.”—Ukusokolola 21:4.

IFYO WINGCITA

Lemba ifyo uletontonkanya. Ukulemba ifyo uletontonkanya pa bafyashi bobe abafwile e cingakwafwa ukukanaba sana ne cikonko.

BUSHE WALISHIBA UKUTI . . . ?

Umuntu nga alila te kutila ninshi takosa. Nangu fye baume abashipa pamo nga Abrahamu, Yosefe, Davidi, na Yesu balililile ilyo bali no bulanda.—Ukutendeka 23:2; 50:1; 2 Samwele 1:11, 12; 18:33; Yohane 11:35.

IFYO NDEFWAYA UKUBOMBELAPO!

Ifi e fyo nakulacita nga naumfwa sana icikonko ․․․․․

Ifyo ningatemwa ukwipusha abafyashi abashalapo pali ili lyashi ni fi ․․․․․

AMEPUSHO YA KUTONTONKANYAPO

● Mulandu nshi cawamina ukulatontonkanya pa fisuma ifyo wibukisha pa bafyashi bobe abafwa?

● Bushe ukulemba ifyo uletontonkanya kuti kwakwafwa shani ukushipikisha ilyo uli no bulanda?

[Amashiwi pe bula 112]

“Nshale-ebako uuli onse ifyo naleumfwa. Nga nale-ebako bamo nga caliko bwino. Icikonko nga tacacililemo.”—E fyalandile David

 [Akabokoshi ne Cikope pe bula 113]

CHANTELLE atile,

“Batata balilwele pa myaka 5, kabili ubulwele bwaile bulekoselako fye. Nali ne myaka 16 ilyo batata baipeye. Ilyo bafwile, bamayo bale-ebako ine no mukalamba wandi fyonse ifyo balefwaya ukucita. Baletwipusha ne fyo twalefwaya ukuti fintu fibe pa cililo ca batata. Ici calitwafwile sana. Ntontonkanya ukuti abana tabomfwa bwino nga tabalebebako fimo—maka maka ifikumine imfwa ya bafyashi. Umuye nshiku natendeke ukulanda pa mfwa ya batata ukwabula ubwafya. Nga naumfwa icikonko, nalefumapo fye nangu naleya ku munandi no kuyalila. Nde-ebako na baice banandi nati: Mulelanda na balupwa lwenu nelyo ne ifibusa pa ficitike. Mulecitapo fimo ifingamwafwa ukukanaba sana ne cikonko.”

[Akabokoshi ne Cikope pe bula 113, 114]

LEAH atile,

“Bamayo balikwete stroko iyabipa sana ilyo nali ne myaka 19, kabili pa numa ya myaka itatu, balifwile. Ilyo bafwile nalemona kwati nalekabila ukushipa pa kuti batata nabo bashipe. Bamayo e balensakamana lyonse nga nalwala nelyo fimo nga fyalubana. Ndebukisha ne fyo iminwe  yabo yaleumfwika ilyo balenjikata pa kuti beshibe umubili nga naukaba. Cilankalipa sana nga naibukisha ukuti balifwa. Nshilandapo pa fyo cinkalipa. Nalishiba ukuti ukucita ifi takwawama. Limo ntendeka fye ukulalolesha pa fikope fyabo pa kuti ndile. Ukulanda ne fibusa kulaafwa. Baibolo yalilaya ukuti abafwa bakabuuka ilyo icalo cikaba paradaise. (Yohane 5:28, 29) Nga natontonkanya pa fyo nkamona bamayo na kabili, e lyo nga natontonkanya na pa fyo mfwile ukucita pa kuti nkabamone, icikonko cilacepako.”

[Akabokoshi ne Cikope pe bula 114]

BETHANY atile,

“Kanshi nga ndebukishako fye uko nde-eba batata ukuti, ‘Nalimutemwa.’ Ninjishiba ukuti nalebeba, lelo nshibukisha ukucita ifyo, kuti natemwa sana nga nalibukisheko fye ubushiku bumo uko ndebeba. Nali fye ne myaka 5 ilyo bafwile.

Batata balikwete stroko ku tulo kabili bababutushishe ku cipatala. Ilyo nabukile ubushiku bwakonkelepo, naumfwile ukuti nabafwa. Ilyo ico cacitike nshalefwaya ukulanda pali batata, lelo mu kuya kwa nshita natendeke ukulaumfwa bwino ukumfwa amalyashi ya pali batata kabili ici calingafwile sana ukupwishako icikonko. Ico ningebako uuli onse uo abafyashi bafwa ca kuti, uleibukisha ifisuma watemenwe ukucitila pamo na bafyashi bobe no kufilemba pa kutila taufilabile. Kabili ulecita ne fingalenga waba ne citetekelo icakosa pa kuti ukabeko ilyo abafyashi bobe bakabuuka mu calo cipya ica kwa Lesa.”

 [Akabokoshi pe bula 116]

Lemba Ifyo Uletontonkanya

Lemba ifisuma fimo ifyo wibukisha pa bafyashi bobe. ․․․․․

Lemba ifyo utontonkanya ukuti nga walyebele abafyashi bobe ilyo bashilafwa. ․․․․․

Elenganya ukuti walikwata umwaice obe uuipeela umulandu pa mfwa ya bafyashi bobe. Lemba ifyo wingamweba pa kuti umusansamushe. (Ifyo walalemba kuti fyakwafwa ukwaluka mu fyo utontonkanya pa mfwa ya bafyashi bobe.) ․․․․․

Lemba ifintu fibili nelyo fitatu ifyo umona ukuti nga walitemenwe ukufishiba pali bawiso nelyo banoko abafwa, lyena ipusha icipusho cimo abafyashi ucili nabo pa kuti bakulondolwele. ․․․․․

Belenga Imilimo 24:15. Bushe isubilo lyalandwapo muli ici cikomo likwafwa shani ukushipikisha imfwa ya bafyashi bobe? ․․․․․

[Icikope pe bula 115]

Icikonko kuti caisa ilyo ushile-enekela nga filya amabimbi yema no kuipuma ku mulundu ilyo abantu bashile-enekela