KAPITLU 16

Kif Nistaʼ Nkampa mal-Mewt taʼ Ġenitur?

Għalkemm dan il-​kapitlu jiddiskuti speċifikament il-​mewt taʼ ġenitur, il-​prinċipji li se jiġu diskussi japplikaw meta jiġi nieqes xi membru tal-​familja jew ħabib tal-​qalb.

“Meta mietet ommi ħassejtni mitlufa għalkollox u kelli ċertu vojt. Hi kienet il-​waħda li żammet il-​familja tagħna magħquda.”​—Karyn.

Il-​MEWT taʼ ġenitur hija waħda mill-​iktar affarijiet diffiċli li qatt tistaʼ tesperjenza. Wara l-​mewt taʼ ġenitur għandek mnejn ikollok tikkumbatti maʼ ħafna emozzjonijiet differenti li qatt ma tkun esperjenzajt qabel. Brian, li kellu 13-​il sena meta miet missieru b’attakk tal-​qalb, jgħid: “Meta sirna nafu, għamilna lejl nibku u ngħannqu lil xulxin.” Natalie, li missierha miet b’kanċer meta hi  kellha għaxar snin, tiftakar u tgħid: “Ma kontx naf kif naqbad inħossni. U għalhekk ma ħassejt xejn. Ma kelli l-​ebda emozzjoni.”

Il-​mewt teffettwa lil kull persuna b’mod differenti. Tabilħaqq, il-​Bibbja tgħid li “kull wieħed” għandu “l-​kastig tiegħu u l-​uġigħ tiegħu.” (2 Kronaki 6:29) B’dan f’moħħok, ħu ftit ħin biex taħseb dwar kif il-​mewt taʼ wieħed mill-​ġenituri tiegħek effettwat lilek. Hawn taħt, iddeskrivi (1) kif ħassejtek hekk kif sirt taf bil-​mewt t’ommok jew taʼ missierek u (2) kif qed tħossok issa. *

1 ․․․․․

2 ․․․․․

Forsi t-​tweġibiet tiegħek juru li xi ftit jew wisq qed terġaʼ tiġi f’tiegħek. Dan huwa normali. Ma jfissirx li int insejt lill-​ġenitur tiegħek. Mill-​banda l-​oħra, għandek mnejn tara li s-​sentimenti tiegħek għadhom l-​istess jew saħansitra agħar milli kienu. Forsi n-​niket tiegħek ikun bħal mewġ li  donnu jmur u jiġi u li mbagħad “iħabbat mal-​blat” f’mumenti li ma tistennihomx. Dan huwa normali wkoll—anki jekk jgħaddu s-​snin mill-​mewt taʼ xi ħadd mill-​ġenituri tiegħek. Il-​mistoqsija hi: Kif tistaʼ tkampa maʼ kwalunkwe tip taʼ niket li ġġarrab?

Iżżommx lura milli tibki! Il-​biki jgħinek tnaqqas l-​uġigħ li jġib miegħu n-​niket. Madankollu, għandek mnejn tħossok bħalma ħassitha Alicia. Hi kellha 19-​il sena meta mietet ommha. Alicia tirrakkonta u tgħid: “Ħassejt li jekk nuri li jien imdejqa żżejjed, kont inkun qed nagħti l-​impressjoni li ma kellix fidi.” Iżda aħseb ftit: Ġesù Kristu kien raġel perfett li kellu fidi qawwija f’Alla. Madankollu, hu “qabiżlu d-​dmugħ” meta miet il-​ħabib għażiż tiegħu Lazzru. (Ġwanni 11:35) Mela toqgħodx tibżaʼ tibki; b’daqshekk ma jfissirx li m’għandekx fidi! Alicia tgħid: “Fl-​aħħar bdejt nibki. Kont nibki ħafna u kuljum.” *

Tiġmax ġo fik sentimenti taʼ ħtija. “Dejjem kont nitlaʼ fuq u  nbus lil ommi qabel nidħol norqod,” tgħid Karyn, li kellha 13-​il sena meta mietet ommha. “Darba minnhom m’għamiltx hekk u l-​għada mietet. Naf li forsi ma jagħmilx sens imma nħossni ħatja, kemm minħabba li ma kontx tlajt ħdejha fl-​aħħar lejl tagħha, u kemm minħabba l-​affarijiet li ġraw l-​għada filgħodu. Missieri kien siefer fuq xogħol u ried li jien u oħti nieħdu ħsieb ommi u niċċekkjaw jekk hux kollox sew. Imma bqajna reqdin. Meta dħalt fil-​kamra tas-​sodda, ommi ma kinitx qed tieħu nifs. Ħassejtni veru ħażin għax hi ma kellha xejn meta telaq missieri!”

Bħal Karyn, forsi tħossok xi ftit jew wisq ħati minħabba l-​affarijiet li m’għamiltx. Forsi toqgħod tinkedd u thewden billi toqgħod tgħid “li kieku . . . ” ‘Li kieku ħeġġiġt lil missieri biex ikellem tabib.’ ‘Li kieku iktar kmieni dħalt niċċekkja lil ommi biex nara kienx kollox sew.’ Jekk dawn il-​ħsibijiet ikidduk, ftakar li huwa normali li jiddispjaċik li tkun xtaqt li għamilt xi affarijiet b’mod differenti. Il-​fatt hu li int kont tagħmel l-​affarijiet differenti kieku kont taf x’kien se jiġri. Iżda ma kontx taf. Għalhekk, m’għandek għalfejn tħoss l-​ebda ħtija. Int ma taħtix għall-​mewt tal-​ġenitur tiegħek! *

Esprimi s-​sentimenti tiegħek. Proverbji 12:25 jgħid: “Il-​kliem ħelu jferrħek.” (Today’s English Version) Jekk tiġmaʼ s-​sentimenti tiegħek ġo fik tistaʼ tħossha iktar bi tqila biex  tkampa man-​niket li jkollok. Mill-​banda l-​oħra, jekk tesprimi s-​sentimenti tiegħek maʼ xi ħadd li tafda tkun qed tagħti lilek innifsek l-​opportunità li tirċievi “kliem ħelu” taʼ inkuraġġiment meta jkollok bżonnu l-​iktar.

Tkellem m’Alla. X’aktarx li se tħossok ħafna aħjar wara li ‘tferraʼ qalbek’ m’Alla Ġeħova fit-​talb. (Salm 62:8) Dan mhuwiex sempliċement xi ‘terapija’ biex tħossok aħjar. Fit-​talb int tkun qed titlob lill-​“Alla taʼ kull faraġ, li jfarraġna fit-​tribulazzjoni kollha tagħna.” (2 Korintin 1:3, 4) Mod wieħed kif Alla jipprovdi faraġ hu permezz tal-​Kelma tiegħu, il-​Bibbja. (Rumani 15:4) Għala ma żżommx lista, li tistaʼ ssibha malajr, taʼ skritturi li huma taʼ faraġ għalik? *

In-​niket li tħoss wara li jkun mietlek xi ħadd mhuwiex se jgħib mil-​lum għal għada. Iżda l-​Bibbja tistaʼ tagħtina faraġ għax tassigurana li fid-​dinja l-​ġdida li Alla jwiegħed li se jġib, ‘mhux se jkun hemm iżjed mewt, u la niket u la għajat u lanqas uġigħ.’ (Rivelazzjoni 21:3, 4) Anki int għandek mnejn issib li meta timmedita fuq dawn il-​wegħdi se tiġi megħjun tkampa mat-​telfa tal-​ġenitur tiegħek.

[Noti ta’ taħt]

SKRITTURA PRINĊIPALI

“[Alla] jixxottalhom kull demgħa minn għajnejhom, u ma jkunx hemm iżjed mewt, u la niket u la għajat u lanqas uġigħ. L-​affarijiet taʼ qabel ikunu spiċċaw.” ​—Rivelazzjoni 21:4.

SUĠĠERIMENT

Żomm djarju. Li tikteb il-​ħsibijiet tiegħek dwar il-​ġenitur li tkun tlift fil-​mewt jistaʼ jkun t’għajnuna kbira biex tkampa man-​niket.

KONT TAF . . . ?

Il-​biki mhuwiex sinjal taʼ dgħufija. Anki rġiel b’saħħithom bħal Abraham, Ġużeppi, David, u Ġesù bkew meta ħassewhom imnikktin minħabba l-​mewt taʼ xi ħadd.—Ġenesi 23:2; 50:1; 2 Samwel 1:11, 12; 18:33; Ġwanni 11:35.

L-​AZZJONI LI SE NIEĦU

Meta nħoss niket kbir, jien se ․․․․․

Dak li nixtieq nistaqsi lill-​ġenitur tiegħi li għadu ħaj dwar dan is-​suġġett hu ․․․․․

INT X’TAĦSEB?

● Għala jkun tajjeb li taħseb dwar il-​memorji sbieħ li jkollok tal-​ġenitur li tlift fil-​mewt?

● Sabiex tkampa man-​niket, għala jistaʼ jkun t’għajnuna li tikteb il-​ħsibijiet tiegħek?

[Kumment f’paġna 112]

“Jien kont niġmaʼ s-​sentimenti kollha ġo fija. Kieku esprimejt is-​sentimenti tiegħi iktar, kont inħossni aħjar. Kieku kont inkampa aħjar man-​niket li ħassejt.”​—David

 [Kaxxa/​Stampa f’paġna 113]

CHANTELLE

“Missieri kien ilu madwar ħames snin marid u saħħtu kienet sejra lura bħal granċ. Kelli 16-​il sena meta temm ħajtu b’idejh. Wara dan, ommi żammet lili u lil ħija l-​kbir informati dwar dak kollu li kien qed jiġri. Hi saħansitra ħallietna nkunu t’għajnuna f’xi deċiżjonijiet li ttieħdu dwar il-​funeral. Dan għamilha iktar faċli għalina. Jien naħseb li l-​ulied ma jħobbux iħossu li l-​affarijiet qed isiru minn wara daharhom—speċjalment affarijiet serji bħal dawn. Maż-​żmien, jien stajt nitkellem bil-​miftuħ dwar il-​mewt taʼ missieri. Kull meta kont inħoss li kelli bżonn nibki, kont immur xi mkien jew għand xi ħabiba u nibki. Il-​parir tiegħi hu: Jekk ikollok bżonn titkellem, dur lejn il-​familja tiegħek u lejn ħbiebek.”

[Kaxxa/​Stampa f’paġni 113, 114]

LEAH

“Ommi tatha puplesija qawwija meta kelli 19-​il sena. Hi mietet tliet snin wara. Wara l-​mewt tagħha, ħassejt li kelli rrabbi l-​kuraġġ. Kienet tkun diffiċli ħafna għal missieri kieku ma kontx kapaċi nqum fuq saqajja. Jien u nikber, ommi dejjem kienet tkun hemm għalija meta kont inkun ma niflaħx jew meta ma kontx inħossni tajba. Niftakar kif  kienu jinħassu jdejha meta kienet tiċċekkja jekk għandix deni. B’uġigħ taʼ qalb, spiss inħoss in-​nuqqas tagħha. Għandi ħabta naħbi s-​sentimenti tiegħi, u dan ma tantx jagħmilli ġid. Għalhekk, kultant noqgħod nara r-​ritratti sempliċement biex nibki bikja. Huwa t’għajnuna wkoll li nitkellem mal-​ħbieb. Il-​Bibbja twiegħed li dawk li mietu se jiġu rxoxtati f’ġenna tal-​art. (Ġwanni 5:28, 29) Meta niffoka fuq it-​tama li nerġaʼ nara lil ommi—u meta niffoka fuq dak li għandi bżonn nagħmel biex inkun fil-​ġenna tal-​art—ma nħossnix daqshekk imnikkta.”

[Kaxxa/​Stampa f’paġna 114]

BETHANY

“Nixtieq li nistaʼ niftakarni ngħid lil missieri ‘inħobbok.’ Jien ċerta li kont ngħidlu, iżda ma niftakarx, u nixtieq li għad għandi din l-​istampa f’moħħi. Kelli biss ħames snin meta miet. Missieri tatu puplesija meta kien rieqed u telqu jiġru bih lejn l-​isptar. Meta qomt l-​għada, sirt naf li kien miet. Wara mewtu kont niddejjaq nitkellem dwar missieri, iżda maż-​żmien kont nieħu pjaċir nismaʼ lil ħaddieħor jirrakkonta dwaru għax dan għenni nsir nafu aħjar. Il-​parir tiegħi lil kull min tilef xi ġenitur fil-​mewt hu: Għożż kull mument li kellek mal-​ġenitur tiegħek u ikteb il-​memorji ħalli ma tinsihomx. Imbagħad agħmel li tistaʼ biex tibni l-​fidi tiegħek sabiex meta l-​ġenitur tiegħek jiġi rxoxtat fid-​dinja l-​ġdida t’Alla, int tkun hemm ukoll.”

 [Kaxxa f’paġna 116]

Eżercizzju

Ikteb il-​Ħsibijiet Tiegħek

Agħmel lista taʼ xi memorji sbieħ li għandek tal-​ġenitur tiegħek. ․․․․․

Ikteb x’tixtieq li għedt lill-​ġenitur tiegħek waqt li kien għadu ħaj. ․․․․․

Immaġina li għandek ħuk jew oħtok iżgħar minnek u li qed tissielet maʼ sentimenti taʼ ħtija minħabba l-​mewt tal-​ġenitur tagħkom. Ikteb x’tistaʼ tgħid int sabiex tfarraġ lil ħuk jew lil oħtok. (Dan jistaʼ wkoll jgħinek tħares lejn is-​sentimenti tiegħek taʼ ħtija minn lenti oħra.) ․․․․․

Ikteb żewġ affarijiet jew tlieta li tixtieq li kont taf dwar il-​ġenitur tiegħek li ġie nieqes, u mbagħad ara tistax tiddiskuti waħda minn dawn l-​affarijiet mal-​ġenitur tiegħek li għadu ħaj. ․․․․․

Aqra Atti 24:15. It-​tama li nsibu f’dan il-​vers, kif tgħinek tkampa mal-​mewt tal-​ġenitur tiegħek? ․․․․․

[Stampa f’paġna 115]

In-​niket jistaʼ jkun bħal mewġ li jħabbat mal-​blat f’mumenti li ma tistennihomx