HOOFDSTUK 18

Wat kan ik tegen stress op school doen?

„Ik stond op school zo onder druk dat ik vaak wel kon huilen en gillen tegelijk.” — Sharon.

„De stress op school wordt niet minder als je ouder wordt, alleen de oorzaken veranderen.” — James.

 HEB jij weleens het gevoel dat je ouders gewoon niet begrijpen hoeveel stress je op school hebt? Misschien zeggen ze wel tegen je dat jij tenminste niet de hypotheek hoeft af te betalen, het gezin te eten hoeft te geven of het je werkgever naar de zin hoeft te maken. Maar waarschijnlijk vind jij dat je net zo veel stress hebt als je ouders, of misschien wel meer.

Alleen al naar school toe gaan kan stress opleveren. Tara, die in de VS woont, vertelt: „Vaak werd er in de schoolbus gevochten. Dan stopte de chauffeur en moesten we allemaal uitstappen, waardoor we een halfuur of langer vertraging opliepen.”

Wordt de stress minder als je eenmaal op school bent? Niet echt. Misschien heb je te maken met het volgende:

● Stress veroorzaakt door leraren

„De leraren willen dat ik zo hoog mogelijke cijfers haal, en ik voel de druk om aan hun verwachtingen te voldoen.” — Sandra.

„Leraren zetten leerlingen onder druk om uit te blinken, vooral als het een goede leerling is.” — April.

„Zelfs als je een zinvol doel in het leven hebt, kijken sommige leraren op je neer als je niet de opleiding wilt volgen die zij vinden dat je moet volgen.” * — Naomi.

Wat doet dit soort stress met je?

․․․․․

● Stress veroorzaakt door andere jongeren

„Op de middelbare school hebben jongeren meer vrijheid en zijn ze opstandiger. Als je niet meedoet, lig je eruit.” — Kevin.

 „Ik krijg elke dag te maken met verleidingen om alcohol te drinken en seks te hebben. Soms is het moeilijk niet toe te geven aan het verlangen om mee te doen.” — Aaron.

„Nu ik twaalf ben, vind ik het vooral moeilijk dat ik onder druk word gezet om iets met een jongen te beginnen. Iedereen op school zegt: ’Hoe lang blijf je nog alleen?’” — Alexandria.

„Ik werd onder druk gezet om verkering met een jongen te nemen. Toen ik nee zei, zeiden ze dat ik lesbisch was. En toen was ik pas tien!” — Christa.

Wat doet dit soort stress met je?

․․․․․

● Andere oorzaken van stress. Kruis aan waar je de meeste stress van hebt of schrijf dat erbij.

□ Proefwerken

□ Huiswerk

□ Hoge verwachtingen van ouders

□ Voldoen aan je eigen verwachtingen

□ Pesten of seksuele intimidatie

□ Iets anders ․․․․․

Minder stress in vier stappen

Het is niet realistisch te verwachten dat je zonder stress door je schooltijd heen zult komen. Maar te veel stress kan als een zware last op je schouders drukken. Salomo zegt: „Ben je moedeloos wanneer je in het nauw zit, dan schiet je kracht tekort” (Spreuken 24:10, NBV). Maar dat hoeft jou niet te overkomen. Je moet leren op een goede manier met stress om te gaan.

 Het is te vergelijken met gewichtheffen. Om dat goed te doen moet een gewichtheffer zich voorbereiden. Hij probeert niet om zwaardere gewichten te tillen dan hij kan en hij tilt de gewichten op de goede manier op. Dan ontwikkelt hij sterke spieren zonder zijn lichaam te beschadigen. Doet hij dat niet, dan kan hij spieren scheuren of zelfs botten breken.

Zo kun je ook leren omgaan met stress en doen wat je moet doen zonder schade op te lopen. Hoe? Door het volgende stappenplan te volgen.

1. Ga na wat bij jou stress veroorzaakt. „Een verstandig man ziet het gevaar en brengt zich in veiligheid; een onnadenkend mens gaat het tegemoet en zal daarvoor boeten”, zegt een wijze spreuk (Spreuken 22:3, GNB). Maar je kunt zware stress niet ontlopen als je niet weet waar die meestal vandaan komt. Dus kijk nog eens naar wat je eerder hebt aangekruist. Waar heb je op dit moment de meeste stress van?

2. Doe nazoekwerk. Als je bijvoorbeeld merkt dat je veel stress hebt van al je huiswerk, kijk dan eens naar de tips in hoofdstuk 13 van Deel 2. Als een klasgenoot je onder druk zet om seks te hebben, vind je nuttig advies in hoofdstuk 2, 5 en 15 van dat deel.

3. Stel dingen niet uit. De meeste problemen verdwijnen niet door ze te negeren. Meestal worden ze juist erger,  waardoor je meer stress krijgt. Als je eenmaal besloten hebt hoe je een probleem gaat aanpakken, stel dat dan niet uit. Doe het meteen. Als je een Getuige van Jehovah bent en daarom probeert je aan Bijbelse normen te houden, kom daar dan zo snel mogelijk voor uit. Dan heb je waarschijnlijk minder stress. Marchet (20) vertelt: „Direct aan het begin van het schooljaar begon ik een gesprek over een onderwerp waarvan ik wist dat het me de kans zou geven over mijn Bijbelse normen te praten. Ik merkte dat hoe langer ik wachtte om te vertellen dat ik een Getuige was, hoe moeilijker het werd. Het hielp echt als ik vertelde wat mijn geloof was en me daar de rest van het jaar naar gedroeg.”

4. Vraag om hulp. Zelfs de sterkste gewichtheffer heeft zijn  beperkingen. Die heb jij ook. Maar je hoeft niet alles zelf te dragen (Galaten 6:2). Praat er eens met je ouders of een andere rijpe christen over. Laat hun de antwoorden zien die je eerder in dit hoofdstuk hebt opgeschreven. Vraag hun om tips.

Goede stress?

Misschien vind je het moeilijk te geloven, maar het is op zich niet verkeerd dat je wat stress hebt. Waarom niet? Het is een teken dat je ijverig bent en dat je geweten goed werkt. Let eens op hoe de Bijbel een persoon beschrijft die helemaal geen stress lijkt te hebben: „Hoelang blijf je nog lui liggen, wanneer sta je eindelijk eens op? Nog even blijven liggen, nog even slapen, nog even met de armen over elkaar; maar de armoe overvalt je als een struikrover” (Spreuken 6:9-11, GNB).

Heidi (16) vat het goed samen: „School kan echt vervelend lijken, maar de stress die je daarvan hebt is hetzelfde als de stress die je later op je werk zult hebben.” Het is zeker niet makkelijk als je veel stress hebt. Maar als je er goed mee omgaat, kan een beetje stress geen kwaad. Je zult er zelfs sterker van worden.

IN HET VOLGENDE HOOFDSTUK

Is van school gaan het antwoord op je problemen?

[Voetnoot]

SLEUTELTEKST

’Werp al uw bezorgdheid op hem, want hij zorgt voor u.’ — 1 Petrus 5:7.

TIP

Verdeel de problemen waar je stress van hebt in twee categorieën: die waar je iets aan kunt doen en die waar je niks aan kunt doen. Pak eerst de problemen aan waar je wél iets aan kunt doen. Wanneer al die problemen verdwenen zijn — als dat ooit gebeurt — heb je nog genoeg tijd om na te denken over de problemen waar je niks aan kunt doen.

WEETJE

Elke nacht genoeg slapen (minstens acht uur) helpt je niet alleen om beter tegen stress te kunnen maar verbetert ook je geheugen.

ACTIEPUNTEN

Om stress beter aan te kunnen, neem ik me voor om als het kan naar bed te gaan om ․․․․․ uur

Wat ik mijn ouder(s) over dit onderwerp wil vragen: ․․․․․

WAT DENK JIJ?

● Waarom zul je veel extra stress hebben als je een perfectionist bent?

● Met wie kun je praten als de stress je te veel lijkt te worden?

[Inzet op blz. 132]

„Mijn vader bad elke dag met me voordat hij me bij school afzette. Daardoor voelde ik me zekerder.” — Liz

[Illustratie op blz. 131]

Net zoals op de goede manier gewichtheffen je lichamelijk sterker kan maken, kan op een goede manier met stress omgaan je emotioneel sterker maken