18. BÖLÜM

Okuldaki Stresle Nasıl Başa Çıkabilirim?

“Okulda bazen üzerimde öyle bir baskı hissediyorum ki, aynı anda hem ağlamak hem de çığlık atmak istiyorum” (Sharon).

“Büyüyünce okuldaki stres azalmıyor, sadece sebepleri değişiyor” (James).

 OKULDA ne kadar stres altında olduğunu anne babanın anlamadığını mı düşünüyorsun? Sana kira ödemekle uğraşmadığını, bir aile geçindirmek zorunda olmadığını ya da memnun etmen gereken bir işverenin olmadığını söyleyebilirler. Yine de okulda gördüğün baskının anne babanın karşılaştığı baskı kadar, hatta daha çok olduğunu düşünebilirsin.

Sırf okula gidip gelmek bile seni strese sokabilir. ABD’de yaşayan Tara şunları diyor: “Okul servisinde sık sık kavga çıkardı. Şoför otobüsü durdurup herkesi aşağı indirmek zorunda kalırdı ve bu yüzden okula yarım saat ya da daha fazla geciktiğimiz olurdu.”

Peki okula varınca stres bitiyor mu? Pek sayılmaz. Sen de şunları yaşıyor olabilirsin:

● Öğretmenlerin yarattığı stres.

“Öğretmenlerim en iyisini yapmamı ve en yüksek notları almamı istiyor. Onların onayını kazanmak zorundaymışım gibi hissediyorum” (Sandra).

“Öğretmenler öğrencileri akademik açıdan başarılı olmaları için zorluyor, özellikle de öğrencileri bazı alanlarda yetenekliyse” (April).

“Hayatınızda önemli hedefleriniz olsa bile, bazı öğretmenler, eğer onların önerdiği akademik hedeflere erişmeye çalışmıyorsanız size kendinizi beş para etmez biriymişsiniz gibi hissettiriyor” * (Naomi).

Öğretmenlerin yarattığı stres seni nasıl etkiliyor?

․․․․․

● Okul arkadaşlarının yarattığı stres.

“Lisede öğrenciler daha rahat ve isyankâr. Onlar gibi davranmazsan seni aralarına almazlar” (Kevin).

 “İçki içmek ve biriyle birlikte olmak için her gün baskı görüyorum. Bazen böyle arzulara karşı koymak zor olabiliyor” (Aaron).

“Şu anda 12 yaşındayım ve en çok, biriyle çıkma baskısı yüzünden stres yaşıyorum. Okuldaki herkes bana ‘Hâlâ sevgilin yok mu?’ diyor” (Alexandria).

“Bana bir çocuğu ayarlamaya çalışıyorlardı. Bunu reddettiğimde lezbiyen damgası yedim. Üstelik daha on yaşındaydım” (Christa).

Okul arkadaşlarının yarattığı stresten sen nasıl etkileniyorsun?

․․․․․

● Stres yaratan başka etkenler de var. Seni en çok zorlayan etkene ✔ koy ya da ne olduğunu yaz.

□ Yaklaşan sınavlar

□ Ödevler

□ Anne babanın yüksek beklentileri

□ Kendi yüksek beklentilerin

□ Sözlü, fiziksel ya da cinsel taciz

□ Diğer ․․․․․

Stresi Azaltmak İçin Dört Adım

Okulunu hiç stres yaşamadan bitirmeyi beklemen pek gerçekçi olmaz. Öte yandan aşırı stres de bunaltıcı olabilir. Süleyman peygamber şunları yazdı: “Baskı hikmetli kişiyi delirtir” (Vaiz 7:7). Fakat bu senin de başına gelmek zorunda değil. Bunun sırrı, stresle başa çıkmayı öğrenmektir.

 Stresle başa çıkmak ağırlık çalışmak gibidir. Ağırlık çalışan birinin istediği sonucu alabilmesi için uygun şekilde hazırlık yapması gerekir. Kullandığı ağırlıklar kaldıramayacağı kadar ağır olmamalı ve onları doğru şekilde kaldırmalıdır. Eğer bunları yaparsa vücuduna zarar vermeden güçlü kaslara sahip olur. Diğer yandan eğer bunları yapmazsa bir kasını incitebilir, hatta kemiğini kırabilir.

Benzer şekilde stres yaratan durumlarla başa çıkabilir ve yapman gereken işi kendine zarar vermeden başarabilirsin. Peki nasıl? Şu adımları at:

1. Nedenleri sapta. Bir özdeyiş şöyle der: “Akıllı kişi felaketi görüp gizlenir, deneyimsiz ise ileri gider ve cezasını çeker” (Özdeyişler 22:3). Fakat strese en çok neyin yol açtığını saptamazsan ondan ‘gizlenemezsin.’ Bu yüzden az önce neye ✔ koyduğuna yeniden bak. Şu anda en çok hangi etken seni strese sokuyor?

2. Araştırma yap. Örneğin bir sürü ödevin olduğu için strese giriyorsan, 2. Kitabın 13. Bölümündeki önerileri incele. Bir sınıf arkadaşın sana kendisiyle birlikte olman için baskı yapıyorsa, yine o kitabın 2, 5 ve 15. Bölümlerinde yararlı tavsiyeler bulacaksın.

3. Erteleme. Bir sorunu göz ardı edip de kendiliğinden çözülmesini bekleyemezsin. Çoğu kez işler kötüye gider ve bu daha çok strese yol açar. Seni strese sokan bir  şeyle nasıl başa çıkacağına karar verdiğinde, kararını uygulamayı erteleme. Hemen harekete geç. Örneğin, eğer Yehova’nın Şahidiysen ve Kutsal Kitabın ahlak standartlarına göre yaşamaya çalışıyorsan, bunu çevrendekilere olabildiğince çabuk söyle. Bu stresini azaltabilir. 20 yaşında olan Marchet şunu diyor: “Her öğretim yılının başında, Kutsal Kitaba dayalı standartlarım hakkında konuşma fırsatı yaratacak konularda sohbet başlatırdım. Kendimi bir Şahit olarak tanıtmayı ne kadar ertelersem bunu yapmanın o kadar zorlaştığını fark ettim. Başkalarıyla inançlarım hakkında konuşmamın ve yıl boyunca ideallerimle uyumlu davranmamın bana gerçekten yararı oldu.”

4. Yardım iste. En güçlü haltercinin bile bir sınırı vardır.  Senin de bir sınırın var. Fakat tüm yükü tek başına taşımak zorunda değilsin (Galatyalılar 6:2). Anne babanla ya da cemaatteki başka olgun biriyle konuşmaya ne dersin? Onlara bu bölümde verdiğin cevapları göster. Önerilerini sor.

Yararlı Stres Olur mu?

İnanması zor gelebilirse de, bir ölçüde stres yaşaman aslında iyi bir şeyin belirtisidir. Bu, senin çaba harcadığını ve vicdanının duyarsızlaşmadığını gösterir. Kutsal Kitabın artık stres duymayan birinden nasıl söz ettiğine dikkat et: “Daha ne kadar yatacaksın, ey tembel? Ne zaman uykudan kalkacaksın? Biraz daha uyuyayım, biraz daha kestireyim, ellerimi kavuşturup biraz daha yatayım derken, yoksulluk bir haydut gibi, yokluk bir eşkıya gibi gelir üzerine” (Özdeyişler 6:9-11).

On altı yaşındaki Heidi şöyle anlatıyor: “Okul sana gerçekten çok kötü bir yer gibi görünebilir. Fakat orada karşılaştığın baskıların aynısıyla ilerde işyerinde de karşılaşacaksın.” Evet, stresle başa çıkmak kolay değil, fakat bunu doğru şekilde yaparsan stresin sana zararı olmaz. Aksine seni daha güçlü biri haline getirebilir.

GELECEK BÖLÜMÜMÜZDE

Okulu bırakmak sorunlarını çözecek mi?

[Dipnot]

KİLİT AYET

‘Tüm kaygılarınızı Tanrı’ya bırakın, çünkü O sizinle ilgileniyor’ (1. Petrus 5:7).

BİR ÖNERİ

Seni strese sokan sorunları iki gruba ayır: çözmek için bir şeyler yapabileceklerin ve yapamayacakların. Önce çözüm bulabileceğin sorunlara odaklan. Bu gruptaki tüm sorunları çözdüğünde, tabii öyle bir gün gelirse, çözemeyeceğin sorunlar üzerinde düşünmek için bol bol zamanın olacak.

BİLİYOR MUSUN . . . ?

Her gece yeterince, yani en az sekiz saat uyursan, hem stresle daha iyi baş edebilirsin hem de hafızan güçlenir.

HAREKET PLANI!

Stresle daha iyi başa çıkabilmek için, mümkün olduğu sürece saat ․․․․․ yatacağım.

Bu konuda anneme ya da babama sormak istediklerim: ․․․․․

NE DERSİN?

● Mükemmeliyetçi biri olmak, neden stresini artırmaktan başka bir işe yaramaz?

● Eğer aşırı stres altındaysan kiminle konuşabilirsin?

[Sayfa 132’deki pasaj]

“Babam her gün beni okula bırakmadan önce birlikte dua ederdik. Bu sayede kendimi hep güvende hissettim” (Liz).

[Sayfa 131’deki resim]

Doğru şekilde ağırlık kaldırmak seni nasıl fiziksel açıdan güçlendirirse, stresle doğru şekilde mücadele etmek de duygusal açıdan güçlendirir