KAPÍTULO 19

Ha ahejárõ che koléhio?

Mbaʼe kúrso pevépa nde ere rejapovaʼerãha? ․․․․․

Mbaʼe kúrso pevépa nde tuvakuéra oipota rejapo? ․․․․․

PEMBOHOVÁIPA peteĩchante nde ha nde tuvakuéra? Ikatu upéicha, péro oiméne heta vése ndereikuaasevéima mbaʼeve koléhiogui ha repensáma voi ikuentaveha reheja. Oimevaʼerã rehasáma avei koʼã mitãrusu ohasavaʼekue:

“Heta vése chekoʼẽmi vaʼerã chekaneʼõiterei, ni napuʼãséi che rupágui, ha añeporandu: ‘Maʼerã piko astudiase, ni ndaideprovechomoʼãi ningo chéve umi mbaʼe ameʼẽva koléhiope’.” (Rachel.)

 “Chéngo chekueraivaʼekue la koléhiogui ha apensa voi: ‘Koʼápe aperde rei che tiempo, aha rangue ambaʼapo ha agana pláta mbaʼe’.” (John.)

“Asegivaʼekue che koléhio puévlope, péro ndavyʼaietékuri upépe. Heta vése ahejaséntema. Ndahaʼéi ku ajaplasapágui ni mbaʼeve, síno ijetuʼueterei rupi chéve ajuhu che amigorã. Avavéngo noĩséi chendive, umi oikóva haʼeño jepe odiparapa chehegui.” (Ricardo.)

“Cuatro óra ha mbaʼe cheguerahámi káda día ajapopa hag̃ua che taréa ha umi proyecto oñemeʼẽva oréve. Hiʼarive astudia jey vaʼerã che examenrã. Sapyʼánte nameʼẽveietéma.” (Cindy.)

“Mbaʼéiko la ndoikoivaʼekue che koléhiope! Peteĩva ojesuisida ha mbohapy ojapose jey kuri upéva, peteĩ jey katu ojeʼe oréve oñemoĩ hague bomba. Ha ndahaʼéi voi upévante, che koléhiope oĩ umi orekóva igrúpo ha manterei oiko vai hikuái. Upéicha jave ndahaseveietéma voi.” (Rosa.)

Rembohováipa nde avei koʼã mbaʼe? Nde kásope, mbaʼérepa rehejase nde koléhio?

․․․․․

Epensamína: Mbaʼérepa añetehápe rehejase nde koléhio? Repensápa natekotevẽveimaha restudia? Térãpa ndekueráima ha reñandu nandepuʼakaveimaha? Reheja mboyve nde estudiokuéra iporã rehecha koʼã mbaʼe.

Mbaʼérepa nderehejaivaʼerã nde estúdio

Mbaʼe mbaʼépepa ou vaíta ndéve rehejárõ nde estúdio?

․․․․․

Heta tetãme mitãrusu ha mitãkuñanguéra ohovaʼerã koléhiope cinco térã ocho áño okompleta hag̃ua, ha ambuépe katu diez térã hetave. Upéicharõ, opa hendárupi ojoavy  mboy áñopa mitãrusukuéra oho koléhiope omohuʼã hag̃ua ijestúdio.

Ambue tetãme katu mitãrusukuéra osegikuaa ikoléhio hóga guivénte ha natekotevẽi oho mboʼehaópe. Ituvakuéra oheja chupekuéra ostudia péicha ha upévare ndaikatúi jaʼe oheja reiha ikoléhio.

Péro oimérõ rehejaséma nde koléhio ha neʼĩra remohuʼã, iporãta reñeporandu koʼã mbaʼe:

Mbaʼépa heʼi umi léi? Jaʼéma haguéicha káda tetã omoĩ mboy áñorepa ojehovaʼerã koléhiope. Upévare rehechavaʼerã mbaʼépa heʼi pe léi ne retãme. Rehupytýmapa nde upe ojejeruréva? Koʼag̃aite resẽramo koléhiogui, ojeʼétapa reheja rei hague nde estudiokuéra? Oimérõ upéicha nderejapoihína la Biblia heʼíva: ‘Peneñeʼẽrendúkena mburuvichakuérape’ (Romanos 13:1).

Aikuaámapa umi mbaʼe aikotevẽtava? Tekotevẽterei reikuaa mbaʼépa rehupytyse nde estúdio rupive. Oiméramo ndereikuaái gueteri, rejogua peteĩ ojupívape kolektívope péro ndoikuaáiva ni moõpa ohose. Tuicha nepytyvõta rekompletáramo nde tuvakuérandi pe rrekuádro “ Mbaʼépa ahupytyse?” oĩva páhina 139-pe. Péicha rehecha porãtama mbaʼépa rehupytyse ha mboy áñopa tekotevẽ restudia (Proverbios 21:5).

Ne mboʼeharakuéra térã ambue nde rapicha katuete heʼíta ndéve mboy áñorepa restudiavaʼerã. Péro nemanduʼavaʼerã nde tuvakuéra heʼíva la ovaléva (Proverbios 1:8; Colosenses 3:20). Ha nde ningo rehechámakuri hendivekuéra upe rehupytyséva, upéicharõ ani reheja rei nde estudiokuéra reikuaapa mboyve umi mbaʼe nepytyvõtava upearã.

Mbaʼérepa añetehápe ahejaséma che estúdio? Ani reñembotavy  ndejupe voi (Jeremías 17:9). Ñande yvypóra jatopa voi jaʼevaʼerã jajapose jave peteĩ mbaʼe ñandévente ou porãtava (Santiago 1:22).

Mbaʼe iporãvapa rejapose ajeve rehejase nde koléhio?

․․․․․

Mbaʼe mbaʼérepa avei rehejase, péro rehechaukáta upéicha repensaha ndejehénte?

․․․․․

Mbaʼe iporãvapa rejapose upévare rehejaséma nde koléhio? Ikatu rembaʼapose reipytyvõ hag̃ua nde rogayguápe térã netiemposeve remboʼe hag̃ua nde rapichakuérape Ñandejáragui. Péro rehejáramo rejeiséguinte umi examen ha tareakuéragui rehechaukáta repensaha ndejehénte. Rehechakuaápa iñimportantetereiha rehecha porã mbaʼérepa añetehápe rehejase nde koléhio?

Emañami jey umi rehaivaʼekuére. Koʼág̃a ejepyʼamongeta ha emarka umi iñimportantevéva ha umi naiñimportanteguasúiva. Cháke tuicha repoʼẽta rehejáramo nde koléhio rediparaséguinte provlémagui.

Mbaʼérepa naiporãi reheja

Rehejáramo nde estudiokuéra remohuʼã mboyve, haʼete rejepoíva tréngui oguahẽ mboyve pe parádape. Ikatu reviaha asy ha umi pasahéro ijarhél, péro rejepoíramo nereg̃uahẽmoʼãi pe rehosehápe ha katuete reñelastimáta. Upéicha avei rehejáramo nde koléhio; ijetuʼuvéta ndéve heta mbaʼe,  ha ikatu voi ndeahoʼi opaichagua provléma. Mbaʼeichagua provlémarepa ñañeʼẽ?

Ñepyrũrã: Hasyvéta ndéve rejuhu nde travahorã, ha retopáramo katu saʼi reganáta ndestudioʼi haguére. Ha reipotáramo ojepagamie ndéve hetavéntema rembaʼapovaʼerã. Hiʼarive umichagua traváhope rehasa asýta ha rembohováita heta mbaʼe ijetuʼúva.

Amo gotyove: Ojejapórõ guare peteĩ investigasión ojehecha umi oheja reíva ikoléhio pyʼỹive hasy, ohoha kárselpe ha imboriahuetereígui oipytyvõmante vaʼerã chupekuéra goviérno.

Remohuʼã haguére nde estúdio ndeʼiséi naneprovlemamoʼãiha, péro rehejáramo tape kuʼáre hasyvétantema ndéve rejehekýi hag̃ua umi provlémagui.

Mbaʼépa rehupytykuaa remohuʼãrõ nde estúdio

Nenotaʼíramo térã rehasa jave peteĩ mbaʼe ijetuʼúva katuete ndereikuaaséi mbaʼeve ha rehejaséntema voi nde koléhio. Umícha jave nerepensavéima voi umi mbaʼe ikatúvare oiko amo gotyove. Nde ikatu ere: “Ikuentavénte voi aheja che koléhio”, péro redesidi mboyve upéva, iporãta rehecha mbaʼeichaitépa nepytyvõta remohuʼãrõ nde estudiokuéra. Ehechami mbaʼépa omombeʼu koʼã mitãrusu.

 “Umi mbaʼe ahasáva koléhiope chemombarete aaguanta hag̃ua heta mbaʼe ijetuʼúva. Ahechakuaa odependeha ñanderehe javyʼa hag̃ua jajapokuévo ñane rembiapo. Ha ndahaʼéi upévante, umi mbaʼe aaprendéva tuicha chepytyvõta ág̃a ambaʼapo vove.” (Rachel.)

“Koléhiope aaprende añehaʼãvaʼerãha ahupytyséramo peteĩ mbaʼe. Chéngo ambaʼapose oñemyatyrõhápe umi imprénta, upévare koʼág̃ama voi aha peteĩ koléhio ikatuhápe aaprende upéva.” (John.)

“Koléhiope oĩ jepi heʼíva ñandéve mbaʼépepa jajavy. Ha upéicha aaprendékuri ndovaleiha chepochy oĩramo oñemoñeʼẽva chéve. Legálmente ahasákuri heta mbaʼe ijetuʼúva,  péro nañemeʼẽi rupi umívape, koʼág̃a aikuaa heta mbaʼe; alee, ahai porã ha añemongetakuaa che rapichándi. Opa koʼã mbaʼe ideprovechoiterei chéve predikasiónpe.” (Ricardo.)

“Reĩ aja koléhiope reñehaʼãvaʼerã resolusiona umi provléma ikatúva ereko nde estúdiope térã nde rapichakuérandi. Upévare koʼág̃a ambohovaikuaáma heta mbaʼe oñepresentáva chéve koléhiope ha ndahaʼéi upépe añónte, síno ambue hendápe avei.” (Cindy.)

“Koléhiope rehasa heta mbaʼe ha upéicha rupi ndekatupyryvéma resolusiona hag̃ua umi provléma ikatúva oĩ nde travahohápe. Avei heta vése añeʼẽvaʼerã che rrelihiónre che profesór ha che kompañerokuérandi, ha upéva omombareteve che jerovia.” (Rosa.)

Rréi Salomón ohaivaʼekue: ‘Iporãve oñemohuʼã tembiapo oñeñepyrũ rangue. Iporãve rehaʼarõkuaa, reñembotuicha rangue’ (Eclesiastés 7:8). Upévare, reheja rei rangue nde estudiokuéra, rehaʼarõkuaavaʼerã ha eñehaʼã embohovái porã oimeraẽ provléma ikatúva oñepresenta ndéve. Amo ipahápe rehecháta mombyry reganataha.

PE KAPÍTULO OÚVAPE

Ijetuʼúpa ndéve rejogueraha porã peteĩ nde profesór ndive?

TÉYSTO OĨVA LA BÍBLIAPE

‘Ipyʼatarováva rembiapo osẽ vaíta katuete, upévare haʼe imboriahuvaʼerã.’ (Proverbios 21:5, ÑÑB)

PETEĨ KONSÉHO

Ijetuʼuetereírõ ndéve umi mbaʼe rembohováiva koléhiope, ikatu resegi umi kúrso ojejapóva retermina pyaʼeve hag̃ua.

REIKUAÁPARAʼE?

Umi ofaltáva ikoléhiope ndohoséigui reínte, katuete oheja rei ijestúdio.

UMI MBAʼE AJAPÓTAVA!

Aheja rangue che koléhio ijetuʼu haguére chéve peteĩ matéria, añehaʼãta ajapo péicha: ․․․․․

Oimérõ chekaneʼõiterei aikóvo ha upévare ahejase che koléhio, mbaʼépa ikatu ajapo? ․․․․․

Mbaʼépa aporanduse che ru térã che sýpe ko témare? ․․․․

NDÉPA MBAʼE ERE?

● Mbaʼérepa iñimportanteterei relee, rehaikuaa ha reaprende porã matemátika?

● Mbaʼéichapa nepytyvõta reaprovechapaite hag̃ua nde koléhio rehechakuaárõ ikatuha reiporu umi mbaʼe reaprendéva koʼág̃ama voi?

● Mbaʼérepa reikuaamavaʼerã mbaʼépepa rembaʼapose retermina vove nde koléhio?

[Komentário oĩva páhina 140-pe]

“Nde traváhope térã oimeraẽ hendápe redefendevaʼerã umi mbaʼe regueroviáva. Ndaikatúi reiko rediparaparánte umi provlémagui. Ha mboʼehaópe reaprende upéva”. (Rosi)

 [Rrekuádro oĩva páhina 139-pe]

 Rekompleta hag̃ua

Mbaʼépa ahupytyse?

Umi estúdio nepytyvõ rejuhu hag̃ua nde travahorã. Upéicha ikatúta reñemantene nde ha ne família, ág̃a reguereko vove (2 Tesalonicenses 3:10, 12). Reikuaámapa mbaʼépepa rembaʼapose remohuʼã vove nde koléhio? Nepytyvõtapa pe restudiáva koʼág̃a rekonsegi hag̃ua upe traváho? Rehecha hag̃ua ideprovéchotapa ndéve upe restudiáva, iporãta reñeporandu koʼã mbaʼe:

Mbaʼépepa chevale? (Pór ehémplo: Ndahasýipa ndéve reñemongeta ha rejogueraha porã nde rapichándi? Ndegustápa umi traváho ikatúva rejapo nde pópe térã remyatyrõkuaápa umi mákina ha mbaʼe? Ndekatupyrýpa umi traváho tekotevẽhápe rekalkula ha reiporu ne akã?) ․․․․․

Mbaʼépepa ikatu ambaʼapo ideprovécho hag̃ua chéve umi mbaʼe ajapokuaáva? ․․․․․

Mbaʼeichagua traváhopa oĩve aikohárupi? ․․․․․

Mbaʼe mbaʼépa ameʼẽ koʼág̃a koléhiope ikatúva chepytyvõ ambaʼapo porã hag̃ua? ․․․․․

Mbaʼépa ikatu astudiave añembokatupyryve hag̃ua? ․․․․․

Nemanduʼákena restudiavaʼerãha peteĩ mbaʼe ideprovéchotava ndéve amo gotyove, ha ani restudiánte reikóvo nerembaʼaposéigui. a

[Nóta]

[Taʼanga oĩva páhina 138 ha 139-pe]

Rehejáramo nde estudiokuéra remohuʼã mboyve haʼete ku rejepoíva tréngui reg̃uahẽ mboyve pe rehosehápe