Kapitulo 22

Naipit sa Duha ka Kultura—Unsay Akong Himoon?

Ang imo bang amahan o inahan taga-ubang nasod?

□ Oo □ Dili

Ang pinulongan ba o kultura diha sa imong eskuylahan lahi sa imong panimalay?

□ Oo □ Dili

 “Italyano ang akong pamilya, ug ipakita gyod nila ang ilang gugma. Nagpuyo na mi karon sa Britanya. Ang mga tawo dinhi denumerog lihok ug pormal. Naglisod ko sa pagpasibo sa duha ka kultura—dili ko maisip nga Italyano ug di pod maisip nga Ingles.”—Giosuè, England.

“Gisultihan ko sa akong maestro nga kon mosulti gani siya kinahanglang motan-aw ko niya. Apan kon tan-awon nako si Papa dihang mosulti siya, moingon siya nga wa koy tahod. Naipit ko sa duha ka kultura.”—Patrick, natawo sa France sa taga-Algeria nga ginikanan.

DIHANG namalhin ang imong ginikanan ngadto sa laing nasod, daghan silag problemang naatubang. Ang mga tawo sa ilang palibot lahig pinulongan, kultura, ug pamesti. Sila ray nalahi. Busa ang mga tawo tingali walay tahod o ubos ug pagtan-aw kanila.

Ingon ba usab niini ang imong kahimtang? Gilista sa ubos ang pipila ka problema nga naatubang sa ubang batan-on niining situwasyona. Butangig ✔ ang problema nga kinalisdan para nimo.

□ Pagbiaybiay. Bata pa si Noor dihang mibalhin ang ilang pamilya sa North America gikan sa Jordan. “Kami gibiaybiay kay lahi mig pamesti,” siya miingon. “Ug dili mi makasabot sa komedya sa Amerikano.”

□ Naglibog sa pagkatawo ug nasyonalidad. “Natawo ko sa Germany,” miingon si Nadia. “Kay taga-Italy man ang akong ginikanan, ang akong pagsultig German dunay tono, ug gianggaan ko sa mga estudyante ug ‘Italyanang dako.’ Apan inig-adto nako sa Italy, ang akong Initalyano may tono nga German. Busa naglibog ko kon unsa gyod ko. Bisan asa ko moadto, lahi ko.”

□ Problema sa kultura. Si Ana otso anyos pa dihang mibalhin sila sa England. “Kami sa akong igsoong lalaki  nakapaangay dayon sa kultura sa London,” siya miingon. “Apan ang akong ginikanan naglisod kay nagdako sila sa gamayng isla sa Madeira sa Portugal.”

Si Voeun tres anyos pa dihang mibalhin sa Australia ang iyang ginikanan nga taga-Cambodia. Siya miingon: “Ang akong ginikanan naglisod sa pagpaangay. Gani, si Papa masuko kay dili ko makasabot sa iyang tinamdan.”

□ Problema sa pinulongan. Si Ian otso anyos pa dihang mibalhin ang ilang pamilya sa New York gikan sa Ecuador. Paglabayg unom ka tuig nga pagpuyo nila sa United States, siya miingon: “Mas maayo kong mo-Iningles kay sa mag-Kinatsila. Ang akong mga titser Iningles ug sinultihan, ang akong mga higala mag-Iningles, unya kami sa akong igsoon mag-Iningles pod. Pulos Iningles ang anaa sa akong utok, dili Kinatsila.”

Si Lee nga natawo sa Australia nga taga-Cambodia ang ginikanan, miingon: “Kon duna koy gustong isulti sa akong ginikanan, maglisod ko kay dili kaayo ko makamao sa ilang pinulongan.”

Si Noor, nga gikutlo sa sinugdan, miingon: “Pugson mi ni Papa sa pagsultig Arabic diha sa balay, pero dili mi ganahan niana. Para namo, kapoy-kapoy lang ang pagtuon ug Arabic. Ang among mga higala mag-Iningles. Ang salida sa TV Iningles. Nganong mag-Arabic man mi?”

Unsay Imong Mahimo?

Sama sa gipakita sa mga komento, dili lang ikaw ang may problema nga ingon niana. Hinuon, pwede nimong kalimtan ang imong gidak-ang kultura ug magpaangay na lang sa imong bag-ong kultura. Apan kon imo kining himoon, basig malain ang imong ginikanan. Busa nganong dili ka mangitag paagi  sa pagsulbad niini nga mga problema ug sa pagpahimulos sa imong kahimtang? Aniay mga sugyot:

Kon unsaon paglantaw ang biaybiay. Bisag unsa pay imong himoon, dili tanang tawo moangay nimo. Ang tawong malipay sa pagbiaybiay mangita gyod ug paagi nga makabiaybiay. (Proverbio 18:24) Busa ayaw pag-usik ug panahon sa pagtul-id sa ilang hiwi nga hunahuna. “Kadtong mangyubit sa uban dili gustong magpatul-id,” miingon ang maalamong Haring Solomon. (Proverbio 15:12, Contemporary English Version) Ang matamayong mga komento nagpadayag sa pagkaignorante sa nagsulti, ug dili sa gituohang kahuyangan sa gibiaybiay.

Kon unsaon pag-atubang sa problema sa pagkatawo ug sa nasyonalidad. Normal lang nga gusto kang mahimong sakop sa usa ka grupo, sama sa pamilya o usa ka kultura. Apan sayop ang paghunahuna nga ang imong pagkatawo masukod pinaagi sa imong kultura o kagikan. Tingali ingon niana ang panglantaw sa tawo nimo, apan dili ingon niana ang Diyos. “Ang Diyos dili mapihigon,” miingon si apostol Pedro. “Sa matag nasod ang tawo nga mahadlok kaniya ug magabuhat sa pagkamatarong dalawaton kaniya.” (Buhat 10:34, 35) Kon maningkamot ka sa pagpahimuot kang Jehova nga Diyos, isipon ka niya nga bahin sa iyang pamilya. (Isaias 43:10; Marcos 10:29, 30) Busa may molabaw pa ba niana nga panglantaw?

Kon unsaon pagsulbad sa problema sa kultura. Ang ginikanan ug mga anak sa halos tanang pamilya managlahig panglantaw. Sa imong bahin, kini nga panaglahi mahimong problema—gusto sa imong ginikanan  nga mosunod ka sa ilang kultura, apan ikaw gustong mosunod sa kultura sa nasod nga imong gipuy-an. Bisan pa niana, kon gusto nimong magmalinawon ang imong kinabuhi, kinahanglang imong ‘pasidunggan ang imong amahan ug inahan.’—Efeso 6:2, 3.

Imbes kontrahon ang kultura sa imong ginikanan kay wala ka makaangay, sabta ang hinungdan kon nganong gisunod nila kana. (Proverbio 2:10, 11) Pangutan-a ang imong kaugalingon: ‘Ang maong kultura ba supak sa prinsipyo sa Bibliya? Kon dili, nganong dili ko ganahan niana? Unsaon nako kana pagsulti sa akong ginikanan nga dili sila malain?’ (Buhat 5:29) Siyempre, sayon pasidunggan ang imong ginikanan—sa pagsabot sa ilang kaisipan ug sa pagpadayag sa imong gibati—kon makamao ka sa ilang pinulongan.

Kon unsaon pagsulbad sa problema sa pinulongan. Nakita sa ubang pamilya nga kon ang pinulongan ra gyod sa ginikanan maoy gamiton sa balay, bentaha kini sa mga anak kay duha ka pinulongan ang ilang makat-onan. Nganong dili ninyo kini sulayan? Patudlo sa imong ginikanan sa paagi sa pagsulat sa ilang pinulongan. Si Stelios, nga nagdako sa Germany nga ang namat-ang pinulongan maoy Grego, miingon: “Ako ug ang akong ginikanan maghisgot gyod ug teksto sa Bibliya kada adlaw. Ila kining basahog kusog ug ako kining isulat. Busa makamao kong mobasa ug mosulat sa Grego ug German nga pinulongan.”

Unsa pay laing benepisyo niana? “Nagtuon ko sa pinulongan sa akong ginikanan kay gusto ko nga masuod nako sila, ilabina sa pag-alagad sa Diyos,” matod pa ni Giosuè, nga gikutlo sa sinugdan. “Kay makamao man ko sa ilang pinulongan,  nakasabot ko sa ilang pagbati. Ug tungod niini sila nakasabot nako.”

Usa ka Taytayan, Dili usa ka Babag

Giisip mo ba ang imong kultura nga samag babag nga nag-ulang nimo gikan sa uban o samag taytayan nga nagkonektar nimo ngadto nila? Daghang Kristohanong batan-on nakaamgo nga duna silay dugang katarongan sa pagsunod sa kultura sa ilang ginikanan. Gusto silang mosangyaw sa ubang langyaw bahin sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos. (Mateo 24:14; 28:19, 20) “Makalipay kaayo kon makapatin-aw ka sa Bibliya diha sa duha ka pinulongan!” miingon si Salomão, kinsa mibalhig puyo sa London sa singko anyos pa siya. “Halos nalimtan na nako ang akong namat-an nga pinulongan, apan  karon nga nasakop ko sa kongregasyon nga Portuges ug pinulongan, larino na kong mosultig Iningles ug Portuges.”

Si Noor, nga gikutlo sa sinugdan, nahibalo nga nagkinahanglag mga magsasangyaw nga makasultig Arabic. Siya miingon: “Karon nagtuon ko pag-usab ug Arabic kay daghan na kog nalimtan. Ang akong tinamdan nausab. Karon gusto ko nga koreksiyonan kay gusto kong makakat-on.”

Sa tinuod lang, kon sinati ka sa duha ka kultura ug makasultig duha ka pinulongan o kapin pa, dako kaayo kag bentaha. Kini makatabang nimo sa pagsabot sa pagbati sa mga tawo ug sa pagtubag sa ilang mga pangutana bahin sa Diyos. (Proverbio 15:23) “Kay sinati man ko sa duha ka kultura,” miingon si Preeti nga natawo sa England sa ginikanan nga taga-India, “dili ko maglisod sa pagsangyaw. Makasabot ko sa mga tawo gikan niining duha ka kultura—sa ilang gituohan ug tinamdan.”

Maisip ba usab nimo ang imong kahimtang ingong bentaha imbes kakulian? Hinumdomi, gimahal ka ni Jehova tungod sa imong pagka-ikaw, dili tungod sa nasod nga gigikanan nimo o sa imong pamilya. Sama sa mga batan-on nga gihisgotan dinhi, magamit ba nimo ang imong kahibalo ug kasinatian sa pagtabang sa uban nga sama nimog kultura sa pagkat-on bahin sa atong dili-mapihigon ug mahigugmaong Diyos nga si Jehova? Kon imo kining himoon, magmalipayon gyod ka!—Buhat 20:35.

TEKSTO

“Ang Diyos dili mapihigon.”—Buhat 10:34.

SUGYOT

Kon biaybiayon ka sa ubang batan-on tungod sa imong kultura, ayaw na lang kanag tagda kay mapul-an ra na sila.

NAHIBALO KA BA . . . ?

Kon makamao kag duha ka pinulongan, dakog purohan nga dali kang makakitag trabaho.

ANG AKONG PLANONG HIMOON!

Kini ang akong himoon aron mas makakat-on ko sa pinulongan sa akong ginikanan: ․․․․․

Kon unsay akong gustong ipangutana sa akong ginikanan bahin niini: ․․․․․

UNSAY IMONG HUNAHUNA?

● Nganong ang pagkahibalo sa kultura sa imong ginikanan makatabang nimo sa pagsabot pa sa imong kaugalingon?

● Unsay imong bentaha niadtong mga batan-on nga nagdako sa usa ra ka kultura?

[Blurb sa panid 160]

“Malipay ko kon makatabang ko sa uban. Makapatin-aw ko sa Bibliya sa mga tawong nagsultig Russian, French, o Moldovan.”—Oleg

[Hulagway sa panid 161]

Isipa ang imong kultura nga samag taytayan nga nagkonektar nimo ngadto sa uban