Wa ˈkä Lagɔ a dɛ ˈcɩɛ ˈmö Zoova ˈa Bhlɩnɩwaa tɛlɩɛ ˈkwädlɩ sɛ. -Wa gbää wa ˈkä ˈtɛɲɩ ˈwuë ˈmö Lagɔ ˈa ˈKämanɔɔ a wɛlɩɩ bia, wa kä -suku -wʋ -wʋä ˈwʋ dɛ, mää wa sʋlʋnʋa sɛ wa ˈkää ‘sasɛ ˈwa lagɔlibhoo nʋ.’—2 Timotee 4:5.

ˈYiosɛwaa a -sukuu. ˈKwädlɩ a ˈyiosɛɲɔ -kä ˈtɛɲɩ ˈwuë ˈmö lagɔwɛlɩɩ bia -këë ˈylʋba -bhlʋ -kä ˈplɩɩ, ˈn wa wäzɔɔ ɔ ˈkä ˈyiosɛwaa a -suku plɛ, -wʋ sɛɛ ˈylɩ gbʋplʋ wa nʋnɩɛ -mä Lagɔ ˈa ˈKämanɔɔ a -budu ˈmö. ˈSaa kää ˈŋlɩ ˈn -suku ˈla -bhölɩɛ miɛ nɩɩ, wʋ ˈkä ˈyiosɛwaa kwänɩ nzɩ wa ˈkä -tiasɛ Zoova yɔwʋ ˈdionɩ, wa ˈkä -mä lagɔwɛlɩbialibho a kii ˈwuë ˈmö slɛlɛ -kä ˈn wa ˈkä ˈwa ˈyiosɛlibho ˈtɩɩ nʋ.

-Wa biaa Lagɔ ˈa ˈKämanɔɔ a wɛlɩɩ a -suku. -Suku nɩ sɛɛ ˈcwɩ ˈsɔ. ˈYiosɛwaa -wa kää slɛlɛ -mä ˈwa lagɔwɛlɩbialibho ˈmö, -wa -bhɩɔ ˈmö wa ˈkä mää wa -kuë kwä -kë mö, ˈmö wa ˈcɩanɩɛ -mä. Lagɔwɛlɩbiaɲɔ ˈkɔdɔɔ Zezwii Klii a saa, wa lɛ nɩɩ, “Amöä dɛˈɛ! Tieaa!” (Isaïe 6:8; Zaah 7:29) -Ɔ -kä wʋ ŋlu -ɔ ˈkä dɛɛ ɔ -bhölɩnɩ a-a ˈbhöö nzɩ ɔ ˈkä bhlɩɩ -mɛmɛɛ ˈmö lagɔwɛlɩɩ bianɩɛ mö, ɔ kä ɔ ˈkä ˈɔ -bhölɩbhölɩsaa ˈmö zigbanɩ. Mää ɔ ˈkää -bhölɩnɩɛ mö a nɩkpa a -wʋwʋsaa, sɛɛ -mä a zlɩ -wʋä ˈn -mä a lilea -ɲɛ ˈɔ ˈbhele a -naa ˈsɔ ˈnɩɛ -kamä yɔwʋ mönɩ. Ɔ yi -kamä gbʋlulu ˈcɩɛ. -Suku nɩ yi -waaa ˈŋwlɩ, -waaˈɛ ˈluwluwa -kä, ɛ yiˈɛ ˈŋlɔ -ɲɛ ɔ ˈluwli aˈbhë ˈsɔ, -wa kää ˈylʋbö 23 -këë 65 kwänɩ nzɩ wa ˈkä -wʋwʋsaa a kii -yɩ -wʋä lagɔsɛ -yɩ ˈkʋa -mä ˈwa lagɔlibho ˈmö kwänɩ ˈɲɛ. ˈN wʋ yʋaˈɛ slɛlɛ -ɛ ˈkää -bhɛ ˈn Zoova -ɲɛ ˈɔ ˈwlugïganɩzɩkpa ˈsɔ ˈkʋaa libho ˈmö nʋnɩ ˈɲɛ.

Jileadɩ a -suku. Eblee gbʋ ˈmö wa -kä “Jileadɩ” nʋʋ, “Bhlɩnɩwaa a -bɛ” wa gaa. Sɛɛ wa ˈmaa ˈkä a -suku ˈla 1943 a ˈylʋba ˈmö ˈklʋ kälɩɩ, lagɔlibhonʋwa wa tiee käböbhlɩɩ -gömö wa ˈkä lagɔwɛlɩɩ bia a 8.000 a sɛ, ˈmö wa yɛɛ -bhlɛ -ma ˈcɩanɩ. -Sɩbhä a -nʋa ˈmö wa tiee ‘-mä bhlɩɩ a këtiea ˈwuë ˈwʋ’ wa ˈkä Lagɔ ˈa ˈtɩtɩ a -tɩtɩɩ bia. (Tietiewaa 13:47) Tɛkänʋa -wa plɛɛ -suku ˈla, ghlɛɛ -mä Pelu, lagɔzɩkpa -bhlʋ aˈbhë ˈnɩɛ a-a -mä ˈwʋ ˈlɩlɩlɩ. Maa zɩˈɛ, -mä a lagɔzɩkpö bhlɩ 1.000 yɛˈmö. -Aˈa lagɔlibhonʋwa wa tiee käböbhlɩɩ -gömö wa ˈkä lagɔwɛlɩɩ bia, dɛ wa tɛɛ a-a ˈwa libho -mä Zapɔɔ, Zoova ˈa Bhlɩnɩwaa -wa -wʋ a-a mä ˈnɩ a-a kʋgbä aˈbhë ˈwʋ ghlɛ. Maa zɩˈɛ, wa bhlɩ 200.000 yɛˈmö. Jileadɩ a -suku sɛ ˈcwɩ ngbï. Lagɔ ˈa wɛlɩɩ ˈmö wa ˈcɩɛ teɲii. ˈYiosɛwaa -wa -wʋä wa dɛ, lagɔlibhonʋwa wa tiee käböbhlɩɩ -gömö wa ˈkä lagɔwɛlɩɩ bia, -wa nʋä -mä betɛlia ˈmö libho ˈn ˈpɩɩ a ˈwʋdɩdɩwaa mʋa plɛɛ -suku ˈla mää wa cɩɛɛ -lii a -bɛ. ˈSaa wa cɩɛɛ -mä, mii kwänuë ˈn wa kwää lagɔwɛlɩɩbialibho ˈyukusɛ.

• -Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈn ˈyiosɛwaa a -suku -bhölɩ ɔ ˈnɩ?

• -Muëɲɩ za wa -bhɛ bhä Lagɔ ˈa ˈKämanɔɔ a wɛlɩɩ a biabiawaa a -suku ˈnɩ?