1-3. Gini apai Petero abihe uru, na ginigu naadu ni gu yuru nangbe fuoho?

PETERO afõ omeko ka kama kurungba na kini ngere ku rogo bitimo. Ya mo gu wiri imarago ko abihe ku uroyo angia imarago nga ga girarago? Ameme ngongoko na apagoroko aima igirã be kama kurungba tipa badungu asaa. Gu wege naayawa mangeriko aima zingisa gu zinga nga ga Baime Gariraya. Angiri baime aasuka tihe asuka kindi ti vuro kurungba, ko ki zirĩ be bazezere ime. Ko aandu ku mbatayo kindi na kurungba.

² Petero na abakureako ambu Yesu kina pangba ime yo nisako. Ni gu uru re, i abi Yesu ko narigi dungu akutu aboro na kpakuto bisue na atĩo ue. Mbiko gipai re, aboro agbatagene ka maa Yesu ni bakindo, ono ko aaidanga ka rimiso tiko ku rogo agu apai nga ga gayo zogarago te. Ko arugu apefuoko a ka i rimisingo tiyo ku rogo agu apai nga ga birĩ-zogarago ya. Fuo nyasa ko na gu ndurumo aboro re, ko aya fu gako abawiriki i dakpa ku kurungba yo ki si ku mbitiyo, ko ki ndu tigako kurii bagangara yo nisako ka kpara.—Mk. 6:35-45; oni gedi Yoane 6:14-17.

³ Diwi adu barii abawiriki ho i atona nduge ni; ono awere u aima tona ka rindo ku sende yo dioyo. Wa ime avura kaa sungburo asungburo gbe, i aima ndu tipa bete akirometere. Gu sunge i aamangaha nga ga kama kurungba na woro wege gbiati sungburo ime asa gupai nga ka i nafuranga ya. Si nawira gupai nga Petero aaberã kurii dungu apai ti gu regbo re.

4. Wai Petero amoi wene kpiapai furani ani pekefuoho?

⁴ Dungu apai aima duho Petero berẽkuriihe! Petero agbia Yesu ni bambataha agarã ue kusayo ti gu regbo re. Ko awiriki badungu apai, na dungu apai adu kinaho kindi ko wirikihe. Petero aima du  na nyemu ka sovura kuti gako gunde na kapa, na ko amoi bawene kpiapai furani rogo gu bangiriba re. Ani bingo wai ko amoihe.

5, 6. Ga Petero raka adu wai?

⁵ Bangiri Petero aagonga ti gu bambata regbo i abi tiyo na Yesu te. Wirinako nangia Andarea aoro na gu iiriwo pangbanga fuko nga: “Ani bi Masiya.” Gu fugo re atona ka aria ga Petero raka. Gako raka aakaraganga tihe berewe kidu wa gu si adu mbata te.—Yo. 1:41.

⁶ Kua Petero adu Kaparanauma yo, nga gu gbata naadu pangba Baime Gariraya ku nodiyo. Ko na Andarea anaamanga sunge atĩo sa na aYakoba na Yoane, nangia awiri Zebedayo. Anga kina dia Petero sa nanaaraka na ko kporo te, ono nagbioko adu kina kpuko a gbiati wirinako nangia Andarea. Tipa Petero ningerefuo agu aboro re dunduko na kina sunge atĩo sa, si anaaida gupai aida nirengo nga ko nimangi gu sunge re nyanyaki, kidu na ome, gbiati abirĩ zio atĩo. Dungu aregbo i anaamanga sunge atĩo yuru sasasa, nigbe apio atĩo ku pangba ime yo na guhe si nazihe. I anidi gbanga regbo a uru ka siaka atĩo tipa ka baga ra, na ka giriso gayo apio.

7. Gini pangbanga Andarea andu na ni fu Petero, na gine nasaha si du ni wene pangbanga?

⁷ Ziazia Kekeapai nape gupai furani nga Andarea angia ga Yoane Bafu Bapatiza bawiriki. Si nawira gupai nga Petero anaadegatuko adega wenengai ka gia agu apangbanga Andarea anaaye na ni tipa Yoane. Rogo kura uru sa, Andarea abi Yoane ko naya beko koyo du Yesu boro Nazareta ni ki ya: “Oni ngére, ga Mbori Wiri kandoro!” Andarea ada ni ga Yesu bawiriki nibasa na ki oro ki gumba gu wene pangbanga fu Petero nga: Masiya ima da! (Yo. 1:35-40) Tifuo gu samungu naadu ati Edene yo agarã wa 4,000 kusayo ti gu regbo re, Yekova Mbori akidohe ki ya wẽ boro kinaho nika ye ka fu ndikidi maabangirise fu awiri aboro. (Bam. P. 3:15) Gu Batasi re gu Andarea abiko re, nga Masiya! Petero amoi oto nduko yo ka ndu ka bi Yesu a.

8. Rogo gu rimo yo Yesu afuhe fu Petero angia gine, na tipagine gupai naarunga ti ni bangiri kura aboro Yesu asia gu rimo re ti ni ya?

⁸ Gu rimo Petero ko asono na ni angia Simona. Ono ho ko ada ni yo du Yesu ni, Yesu angana ko ki ya fuko: “‘Simona nga mo nga wiri Yoane. I ayámba rimoro nga Kefa,’ (si wa ka i ya, Petero).” (Yo. 1:42) “Kefa” wa ka i ya “mbia.” Ndupai adu kinaho Yesu ayambu gu rimo re ti ni kuriko. Ko aima bi gupai ku mbatayo nga Petero nika du wakina mbia nyanyaki na kidu ni gu boro rengbe aboro arengba ka kido kutini. Ya mo Petero abi tiko ngba gu gene re? Si awiranga ha wo te. Zavura ti gi gaani regbo re, kura aboro kinaho  nageda aKitabu Wene Pangbanga ka i abingo gu gene du Petero wa mbia rogoho ya. Kura aboro naya wẽ ko angia gu boro sinoni asakatihe asaka, gu boro nasaka berãni asaka ni ipo, na gu boro namanga apai amanga mbangirimbangiri.

9. Ginipai Yekova na Wiriko angera tipaha, na mo nabihe nga tipagine si aida ani kido ti ni kuti gayo bipai?

⁹ Petero angia kpakpa boro nanaaingapai ainga wakina rani a. Yesu aima ino gipai re wenengai. Ono Yesu adu wakina Bako nga Yekova, nangera gbe tipa kina gu wene asino du ti aboro. Yesu aini gupai nga Petero aima du na dungu weneapai tiko, na ko aundoko ko yugu gu wene asino re ngba bawene gene. Yekova na Wiriko nangera tipa kina gu weneapai du tirani areme. Ani rengbe arengba ka berãha nga wenepai ho du tirani te. Ono tie, si aidanga ani kido kina kuti gaani bipai te, ono si naida ani mbu tirani Yekova mbakadi asino rani berewe, a wa Petero amangihe.—Oni gedi 1 Yoane 3:19, 20.

10. Gini apai si awiraha nga Petero aima du pati ni, ono ko akaragatiko fuo gine?

¹⁰ Si nawira gupai nga aPetero andu na Yesu sa gene gu sunge tungusapai yo natona ti gu regbo re. Si nawira ko aima bi Yesu ko nimangi gako bambata iiriwopai, nga ka sa ime ni imekakue ba diadee yo Kana yo. Ono gu nangba gbe nga, ko agi gu iiriwo wene pangbanga Yesu aatungusaha tipa ga Mbori Kindo. Ono tie, Petero agbe tiko ki karagatiko sa gako sunge atĩo berewe. Fuo dungu adiwi tie, Petero agbiatiko berewe na Yesu, na bara gere, Yesu ki ya fuko ko mbu sunge atĩo ki ye ka pekako nyeanye kindi.

11, 12. (a) Apai adu wai fu Petero ho ko amangi sunge atĩo ni yuru sasasa? (b) Ho Petero agi gupai ni Yesu aatungusaha, gini asanahe si awiraha nga si aima ye ku riko yo?

¹¹ Rogo kura yuru sa, Petero amangi sunge atĩo amanga sasasa. Ko na agu akumba naadu na ko aba apio atĩo ku ime yo bara dunguhe, ono kini kusihe yo ni kina kuhe. Petero amangi abirĩ na omeko dũ ka zio atĩo, ki ba pio rogo dungu aba tipa ka ino wari atĩo arika ni. Si nawira gupai nga, kura aregbo kinaho ko aberẽ gupai nga ka gene nidunga adu ko ngere kutii ime yo ka ino wari du gugudo atĩo ni watadu ka garara ku rogo gako apio yo. Ono ngbatunga agu aberã re aba rungo tiko kina ku mbatayo. Gako aborokporo anaangera kina ku beko, na sunge atĩo nanaaundo yó. Ni yangaraha, ko akuru ime yo na kina kungbo beko. Ko ki tona ka giriso gako apio. Yesu aye ki gbiako ko nigirisihe kindi.

¹² Ndurumo aboro avo gbuu pati Yesu, kini gi agu apai ko  aagumbaha. Wa i aima nge gbe, Yesu azoro ku rogo ga Petero kurungba yo ki ya fuko ko gbisihe tooni ti ngba gango ime. Yesu aru kurungba yo kini yugupai fu gu ndurumo aboro re na i kini gi ko agia ziazia. Petero adegetuko wenengai, na agu aboro naadu mbitiyo adegetuyo kinawo a. Ome Petero aabatanga be gia gu pangbanga Yesu anaatungusaha nangia pa ga Mbori Kindo te. Petero aima berã gupai tigaha nga si ni pa momu boro undo Kristo ti tungusa gi pangbanga re rogo arago dũ. Ono ya mo ko abihe nga ko rengbe ka mangaha wo? Na pa riga gako aborokporo? Isoke Petero aima berã berewe tipa gu gbanga yuru ko aba apio aba sasasa rogoho zanga zio atĩo.—Rk. 5:1-3.

13, 14. Gini iiriwopai Yesu amangihe fu Petero, na Petero amangi wai fuo biko ho?

¹³ Fuo nyasa Yesu fugo, ko aya fu Petero: “Mo túrã ha ku dudungura ime yo, ki zumu gaoni apio ka zia atĩo.” Petero aima du na bakere kapa. Ko ki ya: “Baira, ani amangi he yuru sasasa vurũ ka ani azia nga ra wa sa ya; ono mbiko kina sangbaro mi nikazumo apio ti ni.” Petero gi nazundu apio azunda awere re. Ko aabingo ho nga si ruaru ko ba apio berewe ku ime yo te. Na berewe, gure angia gu regbo atĩo arikanga ya! Ono wa si avura du were, ko amangihe kuti sangba Yesu, na si nawira wa ko aima fura na agu akurako naadu kurungba yo i pefuo yó ku bebere ime yo.—Rk. 5:4, 5.

¹⁴ Ho Petero atona ka gbe apio ni ime yo, si arõi arõa gbe. Wa ko angia boro ome, ko agbehe na ki bi bambaiko atĩo ami nahi apio. Ko ayambu agu akumba ni ipo naadu rogo kura kurungba i ye ka undo. Ho i aye ni, i abi gupai nga bangisa kurungba arengbanga ka tinda agu atĩo re te. I ahisi agu akurungba naadu ue re dũ, si ki iki kungbukungbu, na si ki tona ka rindo be rõa atĩo. Iriwo apai ati ti Petero ni kerehe. Ko aima bi Kristo mbata tigu ko namangi iiriwopai, ono gere nga gu ko amangihe fu kina boro ko. Yesu nga gu kumba narengbe ka sa atĩo ami rimi ku rogo apio yo, nga gupai naima gasa Petero! Mbiko gipai re, Petero atona ka gunde nyanyaki. Ko ati pati ndu Yesu ki ya: “Ako Gbia, mo guari ti re; bambiko boro ingapai nga mi.” Ko abihe nga ko arengbanga ka sungo na gu boro du na ga Mbori tandu ti ni ka manga iiriwopai wa gure te.—Oni gedi Ruka 5:6-9.

15. Wai Yesu asa Petero ko ini gupai nga ndupai ho si aidi ko naakapa ti ni watadu kaa gunde te?

¹⁵ Yesu afura fu Petero ni zera ki ya: “Ka mo gúnde nga ya; mo  nikazia aboro ni ungayo ku mbata yo.” (Rk. 5:10, 11) Regbo kapa watadu gunde nangia gere te. Gupai si aidi Petero niberẽ paha angia pa tungusa gu wene pangbanga nga ga Kindo angianga pa wai ko nika zio atĩo ka ngerafuo gako aborokporo ya. Si aaidanga gupai a nga ko nikapa kuti tiko nga ko arengbanga ka tungusa wene pangbanga te te. Yesu adu na bakere sunge beko ka mangaha, nga gu sunge naye na bata fu aboro. Ko aamangasunge fu gu Mbori ‘nika vu aboro kpaima.’ (Yes. 55:7) Si adu nga Yekova nika ngera angera fuo Petero nibipa agu apai nga ga borose na ga toro a.—Mt. 6:33.

16. Wai aPetero na Yakoba na Yoane amangipai ho Yesu ayambuyo ni i peke ko, na tipagine gu diaberã i amangihe adu ti ni ni bawenehe kisusi?

¹⁶ Petero agisangba Yesu ni kina ipo, na kinawo aYakoba na  Yoane amangihe a. “Ho i agara gayo kurungba ni kuti ngba gango ime, i ki mbu ahe dunduko ki nipeke ko.” (Rk. 5:11) Petero adu na idapase kuti Yesu na kuti gu Boro nakedi ko. Kura diaberã ho ka ko amangihe si ki ngba susi gu ko amangihe re te. Agu aKristano nadiabe kapa na gunde ki di gu sunge Mbori afuhe fuyo, i nayugo idapase wakina Petero. Yekova nangera angera fuo agu aboro nakido kutiko.—Tam. 22:4, 5.

17. Gini apai naadu berã Petero yo nga gu narimi koyo vuru agu agarã ue ko adihe na Yesu?

¹⁷ Agarã wa ue fuo aPetero gbiatiyo na Yesu, Petero andu na kurungba bangiri Baime Gariraya bawege kini ya, a wa gumbayo ho ti tonatona gi kapita re. Ani ainongo gini apai naadu berãko yo ti gu regbo re te. Ono bazagino apai naadu ho ko berẽkuriihe! Yesu ahusi nagbio Petero. Ko atungusipai rii bagangara yo. Ko ayugupai fu aboro na ki mangi dungu iiriwoapai nga gu nayugu gupai nga ko angia ga Yekova Siasia Boro, nga Masiya. Wa adiwi aasusa, ga Petero gunde na kapa aima tona ka zera. Yesu asia Petero a ko du ni boro sa dagba gu gako amokedi naadu 12. Ono tie, ga Petero gunde na kapa aagonga kusayo dunduko te.

18, 19. (a) Oni sakingo pa gupai Petero abihe bangiri Baime Gariraya. (b) Wai Yesu amangipai kuti ga Petero sanahe?

¹⁸ Ho pamanangbawiso ada ni, Petero ambu kama kurungba ki sungu kuari. Ko angere ki bi he si niye! Ya mo ima diwi du naati ti angiri baime? Oó. Guhe re adu ni gbangaha kuari. Boro du naadu! Boro du naandu rii baime! Ho gu boro re aambeda ni, si adu wa ní nika ye ka gba kina rogoyo yo. Gunde azi abawiriki ni kerehe mbiko i aberẽhe nga toro du. Gu boro re afura ki ya: “Oni wása; mi du; ka oni gúnde nga ya.” Yesu du naadu!—Mt. 14:25-28.

¹⁹ Petero ki karagaha fuko ki ya: “Gbia, si ngia mo du, mo yá fere mi ye fuo ro ku ri ime.” Wingbaduse du nangia ga Petero re. Wa rago angba ti Petero mbiko gi iiriwopai ko abihe re, ko aidi ka inopa nyaka gako idapase. Ko aidi gu tandu Yesu adu na ni du kuriko a. Yesu ki ya fuko zezeredi ko ye. Petero agito kurungba yo kurii ime. Oni berẽnga pa wai rago angba ti Petero ho ko abi gupai ni nga ko ru rii ime zanga rindo. Ko atona ka ndu koyo du Yesu ni na bakere zerangba. Ono tie, wiripai aye ka manga tooni.—Oni gedi Matayo 14:29.

20. (a) Gine nasa Petero ko tona gunde, na si aye na ginipai kutiko? (b) Ginipai Yesu ayuguhe fu Petero fuo manga gipai re?

²⁰ Si aidi Petero moi berãko kina kuti Yesu. Yesu du naamanga  sunge na ga Yekova ome ka sa Petero ka ko rindongo ku ime yo ya. Na Yesu amangihe wo mbiko ga Petero idapase kutiko. Ono pai aye ka manga nga gu nafudi Petero. Gu pangbanga re naya: “Ho ko abi yuge ni, ko ki nigunde agunde.” Petero abi angiri baime si nifõko tihe ti kurungba be yuge, watadu wege, ko ki tona ka gunde. Si wa ko aima tona ka berãpa tiko ko nirindo ku rogo gu ime re ka kpi koyo. Wa gunde atona ka sona kpotokoyo, gako idapase atona ka rindo. Gu kumba i ayambu rimoko nga Mbia mbikopa ru ko nyanyaki atona ka rindo wakina mbia mbiko gako idapase aanyenga rogo baha te. Petero angia gu boro naima ino wagia wenengai, ono ko abihe nga gure arengbanga ka undoko awere te. Ko ata ngbako fu Yesu ki ya: “Gbia, mo bátasi re”! Yesu ki ziko ti beko ki gbe ko kuari. Ho i adu ni kindi rii ime, ko agumba gu nyanyakipa pai fu Petero nga: “Ako mo na toni idapase, tipagine mo asaka kpotoro yo ti ni?”—Mt. 14:30, 31.

21. Wai rengbe kapa ka gberesapa boro, na wai rengbe ani ka sovura kuti ni?

²¹ “Tipagine mo asaka kpotoro yo ti ni?” Saka kpotoseyo, watadu kapa, rengbe arengba ka gberesapa boro. Ka ani fu tirani fuhe, si rengbe arengba ka rita gaani idapase ani ki tona ka rindo rogo toro yo. Si naida ani sovura kuti ni nyanyaki! Wai? Ni maa ani berãrani tipa agu apai daada. Ka ani aberã gbe kina kurii agu apai nagundesi rani, nazeresa kpotoraniyo, watadu nafuda rani rogo gaani pagume na Yekova gbiati Wiriko, ani nika bi gupai nga gaani kapa nasona kina ku mbatayo. Ka ani moi berãrani kina kuti Yekova na Wiriko, na kuti agu apai i amangihe, na agu i amangaha, gbiati agu i nika mangaha tipa agu aboro nakpinyemuyo, ani ba kapa aba kusayo.

22. Tipagine ngbaha angba ti ni ani wiriki gu idapase nga ga Petero?

²² Wa Petero apeka Yesu koyo du kurungba ni, ko abi gu bavugumo naamanga si ninyasi. Baime Gariraya aongo kii. Petero na kura abawiriki naadu kurungba yo ki ya dunduko fu Yesu: “Wiri Mbori nga mo ni rengo.” (Mt. 14:33) Wa rago aaigiro, Petero aima ukaga omeko tigaha na tambuahe. Ko ado gunde kusayo gbiati kapa. Kina rengo du tigu nga dungu ariapai si aidi ko mangihe mbata fu ko da ni gu Kristano duwa mbia, a wa Yesu abihe ku mbatayo. Ono ko aima diaberã kaa asada tiko kindi nyanyaki, kaa sona kina ku mbatayo rogo toro yo. Ya mo gamo diaberã wa gure? Si ngba angba mo wiriki gu idapase nga ga Petero.