1, 2. Noap nalaaniil­li pis­sutsit qanoq al­lan­ngorsimap­pat, Aaperaal­lu taman­na qanoq isumaqarfigaa?

AAPERAAP il­loqarfim­mi najuk­kamini Urimi napasuliaq por­tusooq nipiliorfioqisoq isigin­naar­paa. * Aam­ma pil­liutigineqar­tut pujuat takusin­naavaa. Qaam­mam­mut guutigititamut palasit pil­liuteqaq­qiler­put. Takorlooruk Aaperaat qin­nguluutigaluni ileqimisaar­torluni al­lamut saat­toq. Angerlamut il­loqarfiup aq­quser­ngisigut ulapaarfiusutigut ingerlatil­luni Urimi guutipilus­sior­tor­pas­suit eq­qarsaatigisimas­savai. Noap nalaaniil­li guutipilus­sior­neq ingasatsik­kiar­tuin­narsimavoq.

² Noap toqunerata kingor­na ukiut marluk qaangium­mata Aaperaat inun­ngor­poq. Noap ilaqut­tani ilagalugit ulersuup kingor­na umiarsuarmit anereerluni pil­liuteqarfigim­mani Jehovap Guutip neriusaaq saq­qum­mersip­paa. (1 Mos 8:20; 9:12-14) Taamani kik­kut tamarmik minguitsumik pal­lorfigin­nip­put. Maan­nali Noap kingor­na kinguaariit qulis­saan­ni inuusut nunarsuaq tamak­kerlugu siaruaak­kiar­tor­neran­ni pal­lorfigin­nin­neq minguitsoq qaqutigoor­tun­ngorsimavoq. Sumi tamani inuit guutipilun­nik pal­lorfigin­nip­put. Al­laat Aaperaap ataataa Tera, im­maqa guutilialior­tar­nermigut, guutipilus­sior­tar­poq. – Jos 24:2.

3. Aaperaap pis­susia suna ersaris­siar­tuin­nar­pa, taman­nalu qanoq ilin­niarfigisin­naavar­put?

³ Aaperaat al­laaneruvoq. Up­per­nera pis­sutigalugu al­laanerunera ersaris­siar­tuin­nar­poq. Al­laat apustili Paulusi isumas­sarsisitaal­luni ‘up­per­tunut tamanut ataataasutut’ taavaa. (Romamiut 4:11 atuaruk). Aaperaap up­persuseqarlualer­nis­saminut suna iluaqutigineraa  sam­meriar­tigu. Taamaalior­nik­kut qanoq up­persuseqarlualersin­naal­luta paasisin­naavar­put.

4, 5. Aaperaat kimit Jehova pil­lugu ilin­niar­tin­neqarunar­pa, taamatul­lu isum­mer­nitsin­nut suut pis­sutaap­pat?

⁴ Aaperaat qanoq ilil­luni Jehova Guuti pil­lugu ilin­nialerami? Nalun­ngilar­put taamanik­kut Jehova nunarsuarmi aalajaatsunik kif­faqar­toq. Noap er­nera Semi taak­kua ilagaat. Qatan­ngutigiin­ni pingasuusuni angajul­lersaan­ngik­kaluarluni siul­liul­luni eq­qaaneqar­nerusar­poq. Semip up­persuseqarluar­nera tamatumun­nga pis­sutaagunar­poq. * Ulersuup kingor­na Noap Jehova ‘Semip Guutiatut’ taavaa. (1 Mos 9:26) Semip Jehova pal­lorfigin­nin­nerlu minguitsoq ataq­qivai.

⁵ Aaperaap Semi ilisarisimavaa? Taamaas­simasin­naavoq. Aaperaat nukap­piaraasoq takorlooruk. Siuaani silatooq 400-t sin­nerlugit ukiulik suli inuusoq soqutiginar­tis­simas­savaa. Semip ulersuup sior­na ajus­suseq, ulersuar­nerani nunarsuup minguiar­neqar­nera, inuit amerliar­tor­til­lutik inuiaqatigiin­ngor­tut, Nimrodip pikitsitsinera Babelimilu napasulialior­neq takuai. Semi aalajaatsoq pikitsitsinermut ilaan­ngin­nami Jehovap napasulialior­tut oqaasii ilatsim­magit ilaqut­tanilu inuit siul­liit oqaasii, Noap ilitsoq­qus­saralugu oqaasii, atorlugit oqalut­tar­put. Aaperaap taak­kua ilaqutarai. Qular­nan­ngitsumik Aaperaap peroriar­tor­nermini Semi ataq­qingaar­paa. Aam­mat­taaq Semi Aaperaap inuunerata an­ner­paar­taani inuuvoq. Taamaat­tumik Jehova pil­lugu Semip Aaperaat ilin­niar­tis­simas­savaa.

6. (a) Aaperaap ulersuarmi pisimasut ilin­niarfigingaarlugit qanoq ersersip­paa? (b) Aaperaat Saralu qanoq inooriaaseqar­pat?

⁶ Qanorluun­niit pisoqaraluar­pat Aaperaap ulersuarmi pisimasut ilin­niarfigingaar­pai. Noa as­sigalugu Guutimit iluarisaarusup­poq. Taamaat­tumik Aaperaat Urimi guutipilus­sior­nermut peqataan­ngil­luin­narlunilu al­lanit, im­maqa al­laat ilaqut­taminit, al­laaneruvoq. Nuliarluar­porli. Sara, ar­naq pin­nis­sutsini pis­sutigiin­nar­nagu Jehovamul­li up­perluar­nini pis­sutigalugu im­mik­kuul­laris­soq, katip­paa. * Qitor­naatsuugaluarlutik Jehovamut kif­far­toqatigiin­ner­tik qular­nan­ngitsumik  nuan­naarutigingaar­paat. Aam­ma Aaperaap soraluaa iliarsuk, Loti, qitor­navis­siar­taaraat.

7. Sooq Jiisusip ajoqersugaasa Aaperaamik ilaarsinis­saat pingaaruteqar­pa?

⁷ Aaperaat Jehova tunul­lugu Urimi guutipilus­siulin­ngilaq. Saralu marluul­lutik inun­nit guutipilus­sior­tunit al­laanerunis­samin­nut piumas­suseqar­put. Up­persuseqarluarusuk­kut­ta uagut­taaq al­laanerunis­samut piumas­suseqar­tariaqar­pugut. Jiisusip ajoqersuk­kani oqarfigai ‘silarsuarmut ilaan­ngin­ner­tik’ inun­nit uumis­sor­neqaatigis­sagaat. (Joh 15:19, NW) Jehovamut kif­far­tor­niarlutit aalajanger­nerit pil­lugu ilaqut­tan­nit inun­nil­luun­niit al­lanit ajat­tor­neqar­tutut misigiguit kisimiin­ngin­nerit eq­qaamas­savat. Aaperaap Saral­lu Guutimut aalajaal­lutik kif­far­tor­tut maligas­siuil­luar­nerat ilaar­pat.

8, 9. (a) Aaperaat puiunaatsumik sumik misigisaqar­pa? (b) Jehovap Aaperaat sumik tusarler­paa?

⁸ Aaperaat taamaal­luni puiunaatsumik misigisaqar­poq. Jehovamit Guutimit tusarlius­samik tusarler­neqar­poq. Biibilimi al­las­siman­ngilaq qanor­piaq tusarler­neqar­nersoq, al­las­simavorli “Guuti naalan­nar­toq” angum­mut aalajaatsumut taas­sumun­nga saq­qum­mer­toq. (Apustilit Suliaat 7:2, 3 atuakkit). Im­maqa Aaperaap in­ngili aal­lar­titaq aq­qutigalugu nunarsuarmi qilam­milu Kisimi Oqar­tus­saasup naalan­nas­susia takul­latsiar­paa. Guutip uumasup guutilianit uumas­suseqan­ngitsunit nalimini pal­lorfigineqar­tunit al­laanerul­luin­nar­nera Aaperaap takul­lugu nuan­naarutigingaaraa takorloorsin­naavar­put.

⁹ Jehovap Aaperaat sumik tusarler­paa? “Nunagisat eq­qarlitil­lu qimal­lugit nunamut ilin­nut takutitas­san­nut aal­larit.” Nuna sunar­piaq eq­qarsaatiginerlugu Jehovap oqaatigin­ngilaa, oqaan­nar­porli Aaperaamut takutik­kumal­lugu. Aaperaal­li nunagisani ilaqut­tanilu qimat­tariaqar­pai. Itsaq Kangiani Qiterlermi ilaqut­tat pingaar­tin­neqangaar­tar­put. Angutip ilaqut­taminik qimatsinera ajorluin­nar­tutut, al­laat toqumit ajor­nerusutut, inuit ilaan­nit isigineqar­tar­poq.

10. Sooq Aaperaap Saral­lu Urimi angerlarsimaf­fim­min­nit aal­lar­nis­sar­tik unam­miniar­nar­tis­simas­savaat?

¹⁰ Aaperaap Urimi ilorrisimaar­nar­tut qiman­nis­saat unam­miniar­nar­tis­simas­savaa. Uri ulapaarfiul­lunilu pigis­saarfiusimagunar­poq. (Takuuk ungalusaq “Aaperaap Saral­lu il­loqarfik qimataat”). Itsar­nisarsiuut as­saaneran­nit paasineqar­poq itsaq Urimi angerlarsimaf­fiit pigis­saarfiusut. Il­lut ilaat ujaq­qanik saat­tunik qal­lersuk­kanik kaajaluisaqar­tar­put aq­qaneq-marlun­nil­lu amerlanerusunil­luun­niit ilaqutaasunut kif­fanul­lu initaqar­tarlutik. Il­lut imeqarlutil­lu anar­tarfeqarlutil­lu imermut kuuf­feqar­tar­put. Aam­ma  eq­qaamasariaqar­poq Aaperaat 70-it mis­saan­ni Saralu 60-it mis­saan­ni ukioqaramik utoq­qaliarsaalereersut. Uiul­luar­tut pisar­nerat­tut Aaperaap qular­nan­ngitsumik Sarap atugaris­saar­nis­saa isumagil­luar­neqar­nis­saalu kis­saatigaa. Takorlooruk aal­lar­nis­samut tun­ngatil­lugu apeq­qutit isumakuluutil­lu suut oqaloqatigiis­sutigisarsimas­sagaat. Sarap aal­lar­nis­samut piumas­suseqar­nera Aaperaap nuan­naarutigingaarsimas­savaa. Sara uimisul­li angerlarsimaf­fim­mit ilorrisimaar­nar­tumit aal­lar­nis­samut piumas­suseqar­poq.

11, 12. (a) Urimit aal­lar­nis­saq sioq­qul­lugu suut piareersar­neqar­tariaqarlutil­lu aalajangiif­figineqar­tariaqar­pat? (b) Ul­loq aal­larfiat qanoq oqalut­tuarisin­naaviuk?

¹¹ Aaperaat Saralu aal­lar­niarlutik aalajangeramik sulias­sar­pas­suaqar­put. Poor­tuisus­saal­lutil­lu pilersaarusior­tus­saap­put. Nunamut nalusamin­nut angalanermin­ni suut nas­sas­savaat suul­lu nas­sar­nagit? Pingaar­ner­tut, ilaqut­tamin­nut, kif­famin­nut ingam­mil­lu Aaperaap ataataanut Teramut tun­ngatil­lugu qanoq ilius­sanerlutik aalajanger­tus­saap­put. Tera ilaginiarlugu inuuneratalu sin­nera isumaginiarlugu aalajanger­put. Ataataaner­paatut ilaqut­tani ilagalugit Urimit aal­lar­toq oqalut­tuami eq­qaaneqarmat Tera aal­lar­nis­samut akuersisimas­saaq. Qular­nan­ngitsumik guutipilus­sior­tarun­naarsimavoq. Aaperaap soraluaa Loti aam­ma aal­laqataasus­saavoq. – 1 Mos 11:31.

¹² Kiisami ul­loq aal­larfis­saat nal­liup­poq. Takorlooruk aal­lar­tus­sat il­loqarfiup Urip qarmaata silataani tasiliap saavani katersuut­tut. Qatigat­tuut siutituul­lu usilersor­neqar­put, nersutaatit katersor­neqar­put, ilaqutariit kif­fal­lu ingerlaar­nis­samin­nut piareer­put tamarmil­lu pis­samaarlutik. * Im­maqa tamarmik aal­lar­nis­samut kalerriinis­saa utaq­qil­lugu Aaperaat isigaat. Taava pif­fis­san­ngormat Uri uterfigeq­qin­ngisaan­nar­niarlugu aal­lar­put.

13. Ul­lumik­kut Jehovap kif­fai amerlasuut Aaperaatut Saratul­lu qanoq isigin­nit­taaseqar­pat?

¹³ Ul­lumik­kut Jehovap kif­fai amerlasuut sumiif­fin­nut oqaluus­sisar­tunik pisariaqar­titsif­fiunerusunut nuun­niarlutik aalajanger­tar­put. Al­lat oqaluus­sinermi iliuuseqar­nerusin­naajumal­lutik al­lamiut oqaasii ilin­niar­tar­paat. Imaluun­niit oqaluus­seriaatsit misilin­nikuun­ngisatik unam­miniar­nar­titatil­luun­niit misilin­niarlugit aalajanger­tar­put. Aalajangiinerit taamaat­tut amerlaner­tigut pil­liuteqar­nermik, im­maqa pigisar­pas­suaqarun­naar­nermik, kinguneqar­tar­put. Jehovap kif­fai taamatut kajumis­suseqar­nermik ersersitsisut taamaalil­lutil­lu Aaperaamik Saramil­lu ilaarsisut nersualaar­neqar­tariaqar­put.  Uagut taamatut up­per­nermik ersersitsigut­ta qularin­ngis­sin­naavar­put pil­liutigisatsin­nit amerlanerusunik Jehovap tuniumaaraatigut. Taas­sumami up­per­tut akis­sarsisit­tuaan­nar­pai. (Hebr 6:10; 11:6) Aam­ma Aaperaamut tun­ngatil­lugu taamaalior­pa?

14, 15. Urimit Karanimut angalaneq qanoq ip­pa, aam­ma Aaperaak­kut Karanimi unik­kal­lar­neran­nut suna pis­sutaagunar­pa?

¹⁴ Ingerlaaqatigiit angalaner­tik sungiuk­kiar­tor­paat. Uumasut anuini sianaar­tun­nguit tusarsaatil­lugit Aaperaat Saralu paarlakaajaal­lutik nersutip qaani is­sial­lutik pisul­lutil­lu oqaloqatigiit­tut takorloorsin­naavar­put. Al­laat angalanermi misilit­tagakin­ner­paat tam­maarfilior­nermik poor­tuinermil­lu kiisalu Terap qatigat­tuup siutituul­luun­niit qaavani ingil­luar­titaar­nis­saanut ikiuinis­samik sungius­sip­put. Kuus­suaq Eufrati sinerlugu avan­namut-kim­mut ingerlaar­put. Ul­lut tamaasa suk­kan­ngik­kaluamik ingerlaar­tuar­put.

¹⁵ 1.000 kilometerit mis­siliorlugit ingerlaareerlutik il­loqarfik ulapaarfiusoq aam­ma kangiamiut kitaamiul­lu niueqatigiin­neran­ni aq­qusaar­neqar­tar­toq Karani il­lul­lu igutsaat iniliaat­tut isik­koqar­tut tikip­paat. Tas­sani ilaqutariit unik­kal­lar­put. Tera angalaq­qin­nis­saminut san­ngiip­pal­laarunar­poq.

16, 17. (a) Aaperaap angeruseq suna nuan­naarutigaa? (b) Jehovap Aaperaat Karanimi qanoq pil­luaq­quaa?

 ¹⁶ Tera 205-inik ukioqarluni toquvoq. (1 Mos 11:32) Aaperaap tamatuma nalaani Jehovamit at­tavigineqaq­qin­nini tup­pal­lersaatigingaar­paa. Guutip Urimi ilitsersuutini uteq­qil­lugil­lu neriorsuutini paasinarsisin­neruaa. Aaperaat ‘inuias­suan­ngorumaarlunilu’ kinguaavatigut nunarsuarmi ilaqutariit tamarmik pil­luaq­quneqarsin­naan­ngus­sap­put. (1 Mosesi 12:2, 3 atuakkit). Aaperaap Guutimik angerfigeqateqar­nini ingerlaq­qin­nis­samut kajumis­sis­sutigaa.

¹⁷ Jehovap Aaperaat Karanimi pigis­saalersim­magu nas­satas­saat amerlisimap­put. Karanimi pisuus­sutinik inus­siaatinil­lu amerlasuunik pigisaqaler­nerat Biibilimi eq­qaaneqar­poq. (1 Mos 12:5) Aaperaap inuias­suan­ngorumal­luni pigisar­pas­suit kif­far­pas­suil­lu – inoqutigiit amerlasuut – pisariaqar­tip­pai. Jehovap kif­fani tamatigut pisuun­ngor­tin­neq ajor­pai, piumasanili naam­mas­siniarlugu sunil­luun­niit tunisar­pai. Aaperaat taamaalil­luni nunamut nalusaminut ingerlaq­qis­sin­naan­ngor­poq.

18. (a) Guutip in­nut­taminut at­taveqar­neranut tun­ngatil­lugu qanga im­mik­kuul­laris­sumik pisoqar­pa? (b) Kingusin­nerusuk­kut Nisanip 14-ian­ni pisut pingaarutil­lit al­lat eq­qaak­kit. (Takuuk ungalusaq “Biibilip oqalut­tuarisaanerani ul­loq pingaarutilik”).

¹⁸ Ul­lut arlal­lit atorlugit Karanimit Karkemishimut, Eufratik­kut ikaarfiusar­tumut, angalasoqar­tar­poq. Im­maqa tas­sani Guutip in­nut­taminut at­taveqar­neranut tun­ngatil­lugu im­mik­kuul­laris­sumik pisoqar­poq. Ukiumi 1943-mi Kr.in.si. qaam­matip, kingusin­nerusuk­kut nisanimik taaneqar­talersup, 14-ian­ni Aaperaat angalaqatini ilagalugit kuus­suak­kut ikaar­poq. (2 Mos 12:40-43) Jehovap nuna Aaperaamut takutik­kumal­lugu neriorsuutigisaa tamatuma kujataaniip­poq. Ul­lormi tas­sani Guutip Aaperaamut angerfigeqatigiis­sutaa atuutiler­poq.

19. Jehovap Aaperaamut neriorsuutaani suna eq­qaaneqar­pa, taman­nalu pis­sutigalugu Aaperaap suna eq­qaasimas­savaa?

¹⁹ Aaperaat angalaqatini ilagalugit kujam­mut ingerlaar­poq Or­piul­lu Egip Siunersiuisarfiup eq­qaani, Sikemip ungasin­ngisaani, unil­luni. Tas­sani Jehovap Aaperaat at­tavigeq­qip­paa. Tamatumuuna Guutip  neriorsuutaani Aaperaap kinguaas­saa nunamik tamatumin­nga tiguaasus­saq eq­qaaneqar­poq. Jehovap Edenimi ‘kinguaas­saq’, inuian­nik aniguisitsisus­saq, pil­lugu siulit­tuutaa Aaperaap eq­qaavaa? (1 Mos 3:15; 12:7) Taamaas­simasin­naavoq. Im­maqa Jehovap siuner­taanut pingaarutilim­mut ilaanini paasiar­tuler­paa.

20. Aaperaap Jehovamit im­mik­kut it­tumik pisin­naatitaaf­filer­neqar­nini qujamasuutigalugu qanoq ersersip­paa?

²⁰ Jehovamit im­mik­kut it­tumik pisin­naatitaaf­filer­neqar­nini Aaperaap qujamasuutigingaar­paa. Qular­nan­ngitsumik mianersorluni nunak­kut suli Kana’anik­kun­nit nunagineqar­tuk­kut ingerlaar­til­luni Aaperaat unil­latsiar­poq Jehovamul­lu, siul­lermik Or­piup Egip Siunersiuisarfiup eq­qaani tamatumalu kingor­na Betelip eq­qaani, pil­liiviliorluni. Jehovap aq­qa torlorfigaa kinguaas­saminul­lu tun­ngatil­lugu im­mik­kut it­tumik soqutigin­nin­nermik ersersitsiumaar­nera pil­lugu Guuti qutsavigalugu. Im­maqa aam­ma Kana’anik­kun­nut oqaluus­sisar­poq. (1 Mosesi 12:7, 8 atuakkit). Aaperaat up­per­nik­kut suli misilin­neqangaar­tus­saavoq. Aaperaap silatusaarluni Urimi ilorrisimaar­nar­tut qimatani eq­qarsaatiginagit Jehovap im­minut neriorsuutaa eq­qarsaatigaa. Aaperaat pil­lugu Hebræerinut al­lak­kat 11:10-mi ima al­las­simavoq: “[Utaq­qivaa] il­loqarfik aalajaatsunik toq­qavilik sanasua pin­ngor­titsisualu tas­saasoq Guuti.”

21. Aaperaamut sanil­liul­luta Guutip naalagaaf­fia pil­lugu qanoq ilisimasaqar­tigaagut, sunis­samul­lu kajumis­sisin­neqar­pit?

²¹ Ul­lumik­kut Jehovamut kif­faasutut il­loqarfik as­sersuutaasoq, Guutip naalagaaf­fia, pil­lugu Aaperaamit ilisimasaqar­nerungaar­pugut. Nalun­ngilar­put Naalagaaf­fik qilam­mi naalak­kersuisoq qanit­tuk­kul­lu silarsuup matuma aaq­qis­suus­saaneranik suujun­naarsitsis­sasoq. Aam­ma nalun­ngilar­put Aaperaap kinguaas­saa neriorsuutigisaq, Jiisusi Kristusi, naalagaaf­fim­mi tas­sani maan­nak­kut kun­ngiusoq. Aaperaat makititaasoq Jehoval­lu siuner­taata qanoq naam­mas­sineqarsimaneranik paasin­nit­toq takul­lugu im­mik­kut pisin­naatitaaf­fius­saaq! Jehova neriorsuutiminik tamanik eq­quutsitsisoq takorusup­piuk? Taava Aaperaatut ilior­nis­sat pingaaruteqar­poq. Im­minut pil­liutigeriaan­naagit, naalagit im­mik­kul­lu pisin­naatitaaf­filer­neqarsimanerit pil­lugu Jehova qutsavigisaruk. Aaperaat, ‘up­per­tunut tamanut ataataasoq’, up­per­nik­kut ilaar­tuaruk­ku ilin­nut ataatatut ilis­saaq!