Faigi nösi

Faigi ba gangolifa

FAZA TÖLU

”Tobali Tua Zamati”

”Tobali Tua Zamati”

1, 2. Hadia zalua si fabö’ö-bö’ö i’otarai me götö Noakhi, ba hadia lua-luania khö Gaberamo?

IFAKHÖLÖ ia Aberamo, no itöngö malige salawa sibai ba mbanuania sotöi Guri. * Oya li niha si kali-kaliru, ba ebua zimbo ba da’ö. Ira ere sanömba lowalangi baŵa lafa’ema zumange. Khalaigö atö, ibali’ö ia Aberamo wamaigi ba ifalikhö-likhö högönia, ifakuru röngö-röngönia. Me itörö gotalua niha sato ba wangawulinia, te mangera-ngera ia me itugu monönö wanömba adu ba mbanua Guri. Fanömba adu si lö sökhi andre sindruhu-ndruhu no i’anöröi fefu mbanua me götö Noakhi!

2 Mate Noakhi dua fakhe fatua lö tumbu Gaberamo. Me no aefa Anönö Danö Idanö, möi baero Noakhi hegöi ösi nomonia moroi ba nowo. Ibe’e zumange khö Lowalangi Yehowa, sangoroma’ö dumi. (I Moz. 8:20; 9:12-14) Me luo da’ö, ha sambua wamosumange sindruhu ba gulidanö ya’ia da’ö famosumange satulö. Iada’a, me no tefazawili nga’ötö si mewulu moroi khö Noakhi ba zi sagörö ulidanö, ibörögö lö hadöi famosumange satulö. Dozi niha lasömba lowalangi niha baero. Ama Gaberamo manö sotöi Tara, te ifazökhi nadu. No fao ia göi ba wanömba adu.​—Yos. 24:2.

Hewisa wa tola tobali duma-duma si sökhi khöda Gaberamo?

3. Me itugu ebua-bua Gaberamo, hana wa faehu ia moroi ba danö bö’ö, ba hadia wamaha’önia khöda?

3 Fabö’ö Gaberamo moroi khöra. Me itugu ebua ia, oroma wa faehu ia börö wamatinia. Ba gafuriata, ifotöi ia Faulo ”tobali tua zamati”! (Baso Roma 4:11.) Datafaigi hewisa wa’atedou wamati Gaberamo ena’ö tola tafaha’ö ita hewisa lala wondrou’ö famati.

Mamosumange Yehowa Me No Aefa Anönö Danö Idanö

4, 5. Ha’ökhö ifomaha ia Aberamo sanandrösa khö Yehowa, ba hana wa tola tawa’ö da’ö?

4 Hewisa wa tola aboto ba dödö Gaberamo Lowalangi Yehowa? Ta’ila wa so zamosumange Yehowa si lö faröi ba gulidanö me luo da’ö. Samösa moroi ba gotaluara ya’ia da’ö Semi. Hewa’ae tenga ono sia’a ia moroi khö Noakhi, hiza’i ya’ia zi oföna latötöi börö me so khö Zemi wamati saro. * Ara me no aefa Anönö Danö Idanö, imane Noakhi wa Yehowa andrö ”Lowalangi Zemi”. (I Moz. 9:26) Semi andrö i’alawa’ö Yehowa hegöi famosumange satulö.

5 Hadia fa’ila Gaberamo khö Zemi? Te ya’ia. Khalaigö me ide-ide Gaberamo. Ahöli-höli dödönia me i’ila wa so ndra tuania sauri nasa si töra öfa abad ndröfinia! No i’ila Semi hewisa wa’alösökhi gulidanö fatua lö alua Molö sebua, aefa da’ö Anönö Danö Idanö ba wangehao ulidanö, famasindro ngawalö soi me itugu oya niha ba gulidanö, ba famadaö Nimerodi ba Malige Mbabeli. Lö faröi Semi ba lö fao ia ba wamadaö andrö. Tobali, me ifawukaisi Yehowa li niha sangotomosi malige andrö, lö ibato Semi hegöi ösi nomonia wangoguna’ö li sindruhu ya’ia da’ö li ni’oguna’ö Noakhi. Tefarahu göi Gaberamo ba nösi nomo Zemi. Tatu manö i’otarai me ide-ide Gaberamo, ifosumange Zemi. Töra-töra nasa, arakhagö sandrohu fa’auri Gaberahamo lö si mate Zemi. Te moroi khö Zemi ifomaha ia Aberamo sanandrösa khö Yehowa.

Itimbagö Aberamo wanömba adu salua ba danö Guri

6. (a) Hewisa wangoroma’ö Gaberamo wa ihalö khönia wamaha’ö si sökhi me Anönö Danö Idanö? (b) Hewisa wa’auri Gaberamo hegöi Sara’i?

6 Tatu manö, no ihalö wamaha’ö si sökhi khönia Aberamo moroi ba wa Anönö Danö Idanö. I’odödögö wanörö lala Lowalangi, simane Noakhi itörö lala Lowalangi. Da’ö mbörö wa itimbagö wanömba adu ba fabö’ö ia moroi ba niha Guri, te göi simanö ia ba nösi nomonia. Hiza’i ba gafuriata, isöndra wo’omonia si sökhi. Mangowalu ia khö Zara’i, samösa ndra alawe si baga-baga ba sebua famati khö Yehowa. * Hewa’ae lö onora, oya lasöndra wa’omuso dödö börö me faoma lafosumange Yehowa. La’ebua’ö göi nono mbene’ö Gaberamo si lö ama si lö ina sotöi Loti.

7. Hewisa ndra nifaha’ö Yesu wolo’öra duma-duma Gaberamo?

7 Lö irai faröi Gaberamo khö Yehowa ha börö wamosumange adu ba Guri. Laforoma’ö wa fabö’ö ira moroi ba niha sanömba adu ba da’ö. Na omasi ita tadou’ö wamatida, moguna göi tafalua zimane da’ö. Tafaehusi ita moroi ba niha bö’ö. Imane Yesu khö ndra nifaha’önia me ”tenga awö niha gulidanö ami” andrö wa fatuwu niha khömi. (Baso Yohane 15:19.) Na no irai abu dödöu börö me lö omasi nösi nomou mazui niha si fasui ya’ugö ba gangetula nihalömö ba wamosumange Yehowa, törö tödöu wa tenga ha ya’ugö. No ö’o’ö duma-duma si sökhi moroi khö Gaberamo ba Sara’i börö me lafosumange Lowalangi si fao famati.

”Heta’ö ba Danömi”

8, 9. (a) Hadia zalua khö Gaberamo si tebai i’olifugö? (b) Hadia goroisa Yehowa khö Gaberamo?

8 Samuza inötö, so zalua khö Gaberamo si tebai i’olifugö. Itema goroisa moroi khö Lowalangi Yehowa! Ha ma’ifu ifatunö Sura Ni’amoni’ö, hiza’i imane wanguma’ö wa iforoma’ö ia ”Lowalangi lakhömi” föna ndra matua si so famati andre. (Baso Halöwö Zinenge 7:2, 3.) Te i’odela ndra mala’ikania irege i’ila Aberamo lakhömi sahöli-höli dödö andrö moroi khö Wondrege Zalawa ba gulidanö. Tola takhalaigö hewisa dödö Gaberamo me i’ila wa’afaehu Lowalangi moroi ba nadu nifosumange niha me luo da’ö.

9 Hadia goroisa Yehowa khö Gaberamo? ”Heta’ö ba danömi, ba ba dalifusöu ba ae ba danö ni’oroma’ögu khöu dania.” Lö nifatunö Yehowa hezo danö niwa’önia—hiza’i iforoma’ö dania khö Gaberamo. Si oföna, iröi mbanuania hegöi talifusönia ba wa’aniha. Si to’ölö ba Timur Tengah me föna, moguna sibai nifotöi ösi nomo. Na so ndra matua sondröi talifusönia ba wa’aniha ba findra ba mbanua saröu, lawa’ö da’ö niha si lö harazaki. So zanguma’ö, abölö lö sökhi ia moroi ba wa’amate!

10. Hadia mbörö wa abua ba afökhö gangetula nihalö Gaberamo hegöi Sara’i ba wondröi omora ba danö Guri?

10 Tatu abua khö Gaberamo wondröi banuania. Banua Guri si rami niha ba si kayo. (Faigi kotak ” Banua Niröi Gaberamo ba Sara’i”.) Me no la’osisi’ö, lasöndra dandra-tandra wa oya nomo si baga-baga ba Guri me föna; so ösa nomo ngafulu mbate’e soguna ba nösi nomo hegöi sohalöwö khöra, no ifasui golayama tanö bakha si no te’oli kara taluzalonia. Si to’ölönia dozi omo hele-hele, naha wemondri, ba naha wanibo’ö si ta’unö mazui sasao. Baero da’ö, törö tödöu wa no atua Gaberamo ba Sara’i; te 70-an ndröfi Gaberamo, ba 60-an Zara’i. Omasi Gaberamo na ohahau dödö Zara’i—da’ö gohitö dödö wo’omo ira matua si sökhi khö ngambatönia. Khalaigö wamatunö-tunöra halöwö da’a, oya wanofu hegöi fa’aombö-aombö dödöra. Omuso dödö Gaberamo me tola ifalua fefu da’a Sara’i! Simane Aberamo, itehegö iröi nomonia si sökhi.

11, 12. (a) Hadia nifa’anö hegöi angetula nihalöra fatua lö laröi mbanua Guri? (b) Hewisa wokhalaigöda me mofanö ira ba zihulö wongi?

11 Me no lahalö gangetula, oya zinangea ifalua Aberamo hegöi Sara’i. Oya zinangea labukusi ba lafa’anö. Hadia ni’ohera ba nahia si lö irai la’ila, ba hadia zinangea laröi? Sabölö moguna, hewisa göi niha sato ba wa’urira? Hadia zinangea lafalua khö Tara börö me no atua ia? Lahalö gangetula wolohe hegöi fondrorogö ya’ia gasa-gasa wa’aurinia. Me no mututunö waö-waö Tara si no tobali furugö ba i’ohe nösi nomonia moroi ba Guri, tola tawa’ö fao dödönia wefao khöra. Tatu manö no iröi sa’ae wanömba adu. Ono mbene’ö Gaberamo sotöi Loti, fao ia göi we’amöi mukoli.​—I Moz. 11:31.

12 Irugi inötö wofanöra sihulö wongi. Khalaigö zato si fao khöra no owulo baero göli. No labe’e gama-gamara yawa ba dete gondra hegöi ba hulu galide, no la’owuloi fefu gurifö, ösi nomo ba sohalöwö khöra no owulo ba zingara. * Iada’a terou dödöra wofanö. Te labalo-baloi hawa’aratö imane Aberamo mofanö ita. Fozunia, mofanö ira ba laröi mbanua Guri sagötö fa’ara.

13. Hewisa nono mbanua Yehowa ba ginötö andre laforoma’ö wa’owölö-ölö simane Aberamo ba Sara’i?

13 Iada’a, ato nono mbanua Yehowa zomasi findra ba soi bö’ö si lö ato sanuriaigö. So göi, lafaha’ö ira ba li bö’ö ena’ö ebolo halöwö fanuriaigö. Mazui, lahalö gangetula wamalua fanuturu lala ba wanuriaigö si lö irai latandraigö ba si lö omasi ira. Oya nitehegöra ba gangetula simane da’ö, laröi gokhötara ndrege zi tola ira. Hawa’asökhi gamuata simane da’ö, ba sindruhu-ndruhu fakhili ira nifalua Gaberamo ba Sara’i! Na ta’oroma’ö wamati simane da’ö, faduhu dödöda wa ibe’e khöda Yehowa töra moroi ba zi no tabe’e. Lö olifu ia wame’e howu-howu ba zamati khönia. (Heb. 6:10; 11:6) Hadia da’ö nifaluania khö Gaberamo?

La’ötö Idanö Oiferati

14, 15. Tutunö hewisa wofanö i’otarai Guri numalö ba Harana, ba hana wa ihalö gangetula Aberamo toröi ba Harana gasa-gasa?

14 To’ölö ira sa’ae ba wofanö-fanö. Tola takhalaigö me latörö tanö ira Aberamo hegöi Sara’i ba fataria latörö gondra. Ba ginötö fahuhuo ira, larongo-rongo riti-riti nitawi ba mbagi gurifö. Arara manö, to’ölö ira wekoli ba onekhe ira ba wamasa hegöi ba wamokai tendra, ba latolo göi Tara si no atua ena’ö ohahau dödönia wedadao ba gondra mazui ba galide. Latohugö wofanö numalö ba gaekhula ba la’osisi Nidanö Oiferati. Falali ngaluo tobali migu, ba fabö’ö-bö’ö manö ni’ilara ba lala.

15 Me no mofanö ira mato 960 kilometer, ofeta ira ba nose-ose simane azuni wani ba Harana, banua si kayo si so ba sifa numalö ba Timur Barat sasese latörö niha sogale. Tebato ira ba da’ö, ba toroi ira gasa-gasa ba mbanua andrö. Te marase Tara na latohugö wofanö.

16, 17. (a) Hadia mbu’usa li somuso dödö Gaberamo? (b) Hewisa Yehowa wamahowu’önia Aberamo me so ia ba Harana?

16 Ba gafuriata, mate Tara me 205 fakhe ndröfinia. (I Moz. 11:32) Terara dödö Gaberamo me mate namania börö me ifuli fahuhuo khönia Yehowa. Ifuli itötöi goroisania ba Guri ba itugu to’ele zi no ifabu’u. Tobali ”soi sebua” Gaberamo ba fefu zongambatö ba gulidanö latema howu-howu börö ia. (Baso I Moze 12:2, 3.) Omuso sibai dödö Gaberamo wamondrongo nifabu’u Lowalangi khönia ba aboto ba dödönia wa iada’a inötö ba wanohugö fofanöra.

17 Tobali, sakali da’a abölö oya nifa’anöra börö me no ifahowu’ö Gaberamo Yehowa sagötö fe’asora ba Harana. Waö-waönia zanutunö wa ”fefu nibabayara, si so khöra, awö niha andrö (sangai halöwö) nisöndrara ba Harana”. (I Moz. 12:5) Ena’ö tobali si sambua soi, moguna khö Gaberamo gefe hegöi sohalöwö khönia—sambua fongambatö sebua. Lö ero-ero ibe’e wa’akayo Yehowa ba nono mbanuania, hiza’i ibe’e ngawalö zoguna khöra ba wamalua ohitö dödönia. Börö me no itema wamarou dödö, andrö i’ohe Aberamo zi fao khönia ba nahia si lö ni’ilania.

Oya wanandraigö salua khö Gaberamo ba Sara’i börö me laröi danö Guri nahia sohahau dödöra

18. (a) Hamega alua khö Gaberamo zi tebai i’olifugö ba sejarah wahuwusa Lowalangi ba nono mbanuania? (b) Hadia zalua sabölö moguna me 14 Nisana? (Faigi kotak ” Tanggal si Tebai Olifu ba Sejarah Zura Ni’amoni’ö”.)

18 Me no hauga hari mofanö-fanö ira i’otarai Harana, larugi Garikemi, nahia si to’ölö latörö-törö niha sato na la’ötö Oiferati. Te ba da’a alua khö Gaberamo sejarah si tebai i’olifugö ba wahuwusa Lowalangi ba nono mbanuania. I’ohe fefu zato andrö Aberamo, la’ötö nidanö ba ngaluo si-14 ba mbaŵa nifotöi Nisana me 1943 SM. (II Moz. 12:40-43) Tanö raya, oroma danö si no ifabu’u Yehowa khö Gaberamo. Me luo da’ö, ibörögö alua mbu’usa li Lowalangi khö Gaberamo.

19. Hadia nitötöi Yehowa ba mbu’usa linia khö Gaberamo, ba hadia zi möi famasugi ba dödönia?

19 Ifadege ia Aberamo tanö raya soi da’ö, ba tebato ira ahatö ba geu sebua nifotöi More, sahatö ba Zikhema. Ba da’ö zui itema Aberamo goroisa Yehowa. Nifabu’u Lowalangi andre sanandrösa ba danömö mazui nga’ötönia dania zangokhögö soi andrö. Hadia itörö tödö Gaberamo wama’ele’ö niwa’ö Yehowa si no irai iwa’ö ba kabu Edena sanandrösa ba ”ma’uwu”, mazui nga’ötö, wa samuza inötö dania tola te’orifi niha gulidanö? (I Moz. 3:15; 12:7) Tola manö. Ibörötaigö i’ila, hewa’ae ambö aboto ba dödönia wa fakhai ia ba gohitö dödö Yehowa.

20. Hewisa Gaberamo wangandrönia saohagölö ba döi sebua nibe’e Yehowa khönia?

20 I’ame’egö tödö Aberamo döi sebua nibe’e Yehowa khönia. Me itöröi mbanua andrö—mangelama ia börö me so niha Gana’ana ba da’ö—ifazökhi Aberamo naha wame’e sumange khö Yehowa, si oföna sahatö ba döla geu More, aefa da’ö sahatö ba Mbetieli. Mu’ao ia ba döi Yehowa, te ba wangandrö saohagölö khö Lowalangi ba i’angeraigö göi nga’ötönia ba zi so miföna. Te manuriaigö ia göi ba niha Gana’ana. (Baso I Moze 12:7, 8.) Tatu manö, oya wanandraigö salua ba wa’auri Gaberamo. Lö itörö tödönia zi no numalö, omo hegöi nahania wa’ohahau dödö me so ia ba danö Guri. Imane ba Heberai’o 11:10 sanandrösa khö Gaberamo, ”Ibaze-baze’ö sa mbanua andrö, saro dane-dane, ba zi no möi tuka ba sotomo Lowalangi.”

21. Hawa’oya zaboto ba dödöda sanandrösa ba Mbanua Lowalangi moroi khö Gaberamo, ba hadia zadöni dödöu sinangea öfalua?

21 Ya’ita si no mangai halöwö khö Yehowa iada’a, tatu manö abölö oya ta’ila moroi khö Gaberamo sanandrösa ba zi no amaedola mbanua andrö—Banua Lowalangi. Ta’ila wa no mamatörö Mbanua Lowalangi ba zorugo ba lö aratö iheta fefu ngawalö wa’alösökhi ba gulidanö andre, ba ta’ila göi zi no ifabu’u wa no mamatörö Ma’uwu Gaberamo sotöi Yesu Keriso iada’a ba Mbanua Lowalangi. Sindruhu-ndruhu no sambua töi sebua khöda na ta’ila dania tesusugi Gaberamo ba i’ila fefu zi no mufabu’u andrö! Hadia omasi’ö ö’ila fefu zi no ifabu’u Yehowa? Moguna sibai öfalua zimane nifalua Gaberamo. Oroma’ö wa so khöu wa’aohagölö, folo’ö, ba fangandrö saohagölö ba döi sebua nibe’e Yehowa khöu. O’ö wamati Gaberamo. Börö zimanö ’ama fefu niha samati’ tola göi tobali amamö!

^ par. 1 Hauga fakhe aefa da’ö, ifabö’öni döi Gaberamo Lowalangi tobali Aberahamo, eluahania ”Ama Niha Sato”.​—I Moz. 17:5.

^ par. 4 Simanö göi, moroi ba gotalua ndraono Tara, töi Gaberamo zi oföna latötöi hewa’ae tenga ono sia’a ia.

^ par. 6 Ba gafuriata, ifabö’öni Lowalangi döi Zara’i tobali Sara, eluahania ”Ono Alawe khö Razo”.​—I Moz. 17:15.

^ par. 12 So pakar zi lö fao tödö wa no mufaliaro gondra ba götö Gaberamo. Tobali, lö dane-dane saro khöra wanguma’ö da’ö. Hauga kali iwa’ö Sura Ni’amoni’ö wa gondra sambua ngawalö moroi ba harato Gaberamo.​—I Moz. 12:16; 24:35.