1, 2. Panon ya anguma-uman so mundo manlapu lad panaon nen Noe, tan antoy epekto na satan ed si Abram?

TANGAY-TANGAYEN nen Abram so ziggurat, say balbaleg ya templo na saray pagano diad binalegan ton syudad ya Ur. * Karakel so too, tan sankanengneng so asewek. Mangibabagat lamet iray saserdoten say dios da et bulan. Linma lay Abram, ya anganko et mankuliseng tan manpeyeng lapud pakakadismaya to. Legan ton manaakar diad saray matoon karsada pasempet ed abung da, sankanonot toy panagdayew ed talintao diad Ur. Talagan kinmayat la iyan makapadimlan panagdayew manlapu lad panaon nen Noe!

² Inatey lay Noe manga duay taon antis ya nianak si Abram. Kapaway di Noe tan say pamilya to ed biong kayari na baleg a Delap, angiyapay si Noe na bagat ed si Jehova, tan pinapaway To so bunlalakaw. (Gen. 8:20; 9:12-14) Say interon pamilya nen Noe et mandadayew ed si Jehova. Balet kalabas na dakel a taon, tan dinmakel met lay populasyon, pigpigara lay mandadayew ed sikato. Say dadayewen la na amin lawarin totoo et saray palson dirios. Anggan say ama nen Abram ya si Tera et nandayew met tan nanggawa ni ingen na saray talintao.​—Jos. 24:2.

3. Anton kualidad so impanengneng nen Abram diad interon bilay to, tan antoy naaralan tayod satan?

³ Duma balet si Abram. Diad interon bilay to, makapadinayew so impanengneng ton pananisia ed Dios. Diad tua, pinuyanan si apostol Pablo ya tawagen si Abram bilang say “ama na amin a walaan na pananisia”! (Basaen so Roma 4:11.) Nengnengen tayo no antoy akatulong ed si Abram pian ombiskeg so pananisia to. Dakel so  naaralan tayod sikato no panon tayo met ya napabiskeg so pananisia tayo.

4, 5. Siopay posiblin akapikabatan nen Abram nipaakar ed si Jehova, tan akin ya nibaga tayon posible itan?

⁴ Panon ya naamtaan nen Abram so nipaakar ed si Jehova? Diad saman ya panaon, wala ray matoor ya mandadayew ed si Jehova diad dalin. Sakey ed sikara et si Sem. Anggano aliwan sikato so panguloan ed taloran ilalak nen Noe, sikaton lanang so unonan nabibitla. Nayarin say rason et lapud makapadinayew so impanengneng nen Sem ya pananisia ed Dios. * Kayari na Delap, tinukoy nen Noe si Jehova bilang “Dios nen Sem.” (Gen. 9:26) Impanengneng nen Sem so respeto ed si Jehova tan ed dugan panagdayew.

⁵ Kasin kabat nen Abram si Sem? Posible. Imadyin mo pay Abram sanen ugaw ni. Seguradon interesadon maong ed saray istorya na sayan too ya masulok ya 400 taon lan manbibilay! Anengneng nen Sem so kaugsan na mundo antis na Delap, say baleg a Delap ya aneral ed saray mauges, say inkaporma na saray bansa legan ya ondadakel so totoo diad dalin, tan say impanrebelde nen Nimrod diad Tore na Babel. Agbalot akila si Sem ed satan ya impanrebelde, kanian sanen ginulo nen Jehova so lenguahe na saramay mangipapaalagey na tore, ag-apektadoy Sem tan say pamilya to. Say lenguahe da nin siansia et no anto may lenguahe nen Noe, samay orihinal ya lenguahe na too. Say pamilya nen Abram et nanlapud poli nen Sem. Seguradon baleg so respeto nen Abram ed sikato. Sakey ni, abayag nin nambilay si Sem legan ya mabilay si Abram. Kanian posible ya naamtaan nen Abram ed si Sem so nipaakar ed si Jehova.

6. (a) Panon ya impanengneng nen Abram ya akaaral ed samay arengel ton istorya nipaakar ed Delap? (b) Deskribien so bilay di Abram tan Sarai bilang sanasawa.

⁶ Antokaman so agawa, akaaral si Abram ed arengel ton istorya nipaakar ed Delap. Labay to met ya paliketen tan tuloken so Dios ya singa ginawa nen Noe. Atan so rason no akin ya agnandayew si Abram ed saray idolo anggano ontan so gagawaen na totoo ed Ur tan na mismon pamilya to. Maong labat ta akalmoy maong ya bii ya  kaiba tod bilay​—si Sarai. Sayan bii et aliwa labat ya maganggana noagta mabiskeg met so pananisia tod si Jehova. * Anggano anggapoy anak da, seguradon malikeliket iyan sanasawa diad panlilingkor dad si Jehova. Tinagibi ra so ulilan kaanakan nen Abram ya si Lot.

7. Panon ya naalig na saray patumbok nen Jesus so alimbawa nen Abram?

⁷ Agbalot tinaynan nen Abram si Jehova pian mandayew ed saray idolo. Ag-iran dua tinmakot nen Sarai anggano sikara labat so dumad lugar da. No tua so pananisia tayo, ontan met so nepeg tayon gawaen. Agtayo ontatakot anggano duma tayo ed arum. Imbaga nen Jesus ya saray patumbok to et ‘agkabiangan na mundo’ kanian busolen ira na mundo. (Basaen so Juan 15:19.) Kanian no bubusolen ka na pamilyam tan saray totoo ed lugar yo lapud pinilim ya lingkoran si Jehova, tandaan mo ya agmo bukbukor. Aaligen moy alimbawa di Abram tan Sarai ya matoor met ya nanlingkor ed Dios.

8, 9. (a) Antoy agawan agnalinglingwanan nen Abram? (b) Antoy mensahe nen Jehova ed si Abram?

⁸ Aminsan, walay agawa ya agnalinglingwanan nen Abram. Sikatoy akaawat na mensahe manlapud Dios a Jehova. Agla itan indetalye ed Biblia, balet nabasa tayon “say Dios na gloria” et nampanengneng ed sayan matoor ya too. (Basaen so Gawa 7:2, 3.) Nayarin angibaki si Jehova na anghel pian mitongtong ed si Abram kanian naimatonan toy makapakelkelaw ya gloria na Soberano ed uniberso. Anganko et agaylay pandinayew nen Abram sanen anengneng toy pidumaan na mabilay a Dios ed saray talintao ya dadayewen na totoo ed kaliberliber to.

⁹ Antoy mensahe nen Jehova ed si Abram? “Taynan mo so dalin mo tan saray kakanayon mo tan la ka ed dalin ya ipanengneng ko ed sika.” Ag-imbaga nen Jehova no iner so pangiyakaran tod si Abram​—basta say imbaga to labat et ipanengneng tod si Abram itan ya dalin. Balet panon to ’tan ey, taynan nen Abram so bansa to tan saray kakanayon to? Diad kultura na saray taga Middle East nensaman, importantin maong so pamilya. Mas lablabayen day ompatey nen say taynan iray kakanayon da!

10. Akin et sakripisyon baleg ya taynan di Abram tan Sarai so abung da ed Ur?

¹⁰ Baleg a sakripisyo ya taynan di Abram so mainawan bilay ed Ur. Say Ur et mayaman tan matoon syudad. (Nengnengen so kahon ya “ Say Syudad ya Tinaynan di Abram tan Sarai.”) Wala ray akotkot na saray arkeologo ya mamapaneknek ya angkabaleg tan  komportable iray abung ed Ur nensaman; wala ra ingey abung ya labindua odino onsulok ni so kuarto to, tan akapaliber iratan ed konkreton sular. Walaan met iratan na banyo tan kasilyas, tan aliwan problema so danum. Sakey ni, tandaan tayon matatken la ra di Abram tan Sarai​—manga 70 la nen Abram tan 60 la nen Sarai. Siempre, bilang asawan laki, labay nen Abram ya anggan panon et mainaway bilay nen akulaw to. Imadyin mo pa iyan sanasawa legan dan pantotongtongan iyan asainmin ya inter nen Jehova, tan no anto la kasi pansumpalay bilay da. Seguradon malikeliket si Abram sanen inmabuloy si Sarai! On, singa si Abram, bulos ed linawan taynan nen Sarai so mainawan panagbilay.

11, 12. (a) Anto ran preparasyon tan desisyon so kaukolan a gawaen di Abram antis dan taynan so Ur? (b) Deskribien so agew ya pinmikal ira di Abram.

¹¹ Natan ta akapandesisyon lay Abram tan Sarai, dakel so kaukolan dan gawaen. Kaukolan dan iparaan a maong so pambiahe ra. Anto ra kasi awiten da? Anto ra kasi itilak da? Saray kapamilya tan ariripen da ey? Panon la kasi Tera, lalo ta masiken la? Nandesisyon iran ipila si Tera pian naasikaso da. Anganko et mabulbulos met ya akila ta unong ed salaysay et sikato so angidaulod intaynan na pamilya tod Ur. Seguradon diad saman et intunda to lay pandadayew tod talintao. Akila met ed sikara si Lot ya kaanakan nen Abram.​—Gen. 11:31.

¹² Asabin siansiay agew na ipikal da. Imadyin mo pan wadman la rad paway na syudad. Inlugan da la ray bagahe ra diad beneg na saray kamelyo tan asno, akaparaan met la ray kapamilya tan ariripen da, tan amin da et eksayted lan onalis. * Anganko et sankanengneng day Abram, ta alagaren day pangisenyas ton ombuat la ra. Kapansenyas to, binmuat iran tampol. On, agla ran balot ompawil!

13. Panon ya ipapanengneng na saray lingkor nen Jehova natan imay masakripisyon awawey di Abram tan Sarai?

¹³ Diad panaon tayo, dakel ya lingkor nen Jehova so nandesisyon ya onlad lugar ya kakkaukolan so managpulong na Panarian. Say arum balet et manaaral na sananey ya lenguahe pian napalaknab day ministeryo da. Tan wala met iramay sasalien da so nanduruman paraan na panagpulong ya balod sikara. Pian nagawaan da iratan, kaukolan so sakripisyo​—agda iisipen so dilin pankaabigan da. Talagan nakomendaan so ontan ya awawey ya singa impanengneng di Abram tan Sarai! No ontan so pananisia tayo, seguradon mas ni so ibales nen Jehova nen say inter tayod sikato. Tumangan ton tumangan so pananisia tayo! (Heb. 6:10; 11:6) Tinumangan to kasi pananisia nen Abram?

14, 15. Panoy impanbiahe di Abram paarap ed Haran, tan akin et nandesisyon iran manayam ni ditan?

¹⁴ Ag-abayag et apasalan met la di Abram, Sarai, tan saray kaiba da so bilay ed dalan. Imadyin mo pay Abram tan Sarai ya no naksawan la ran manakar et onlugan met ira, tan say istoryaan da et ombabansag ed kalansing na saray akasabit-sabit ed beklew na ayayep. Kalkalna dan naaralan no panoy maples ya pangiprepara tan pangisinop na tolda, tan anggan say pangisapat ed si Tera diad beneg na kamelyo o asno. Amaarap irad amianen ya mamasagur, diad asingger ed Ilog Eufrates. Lapud tuloytuloy so panbiabiahe ra, agda aliklikas so inlalabas na agew.

¹⁵ Sanen manga 960 kilometro lay abiahe ra, akasabi rad Haran. Mayaman itan ya syudad ya kaibad rota na saray komersyante. Tinmunda ra ditan, tan nanayam ni rad satan a syudad. Anganko et makakkapuy lay Tera tan agto la sarag so manbiahe.

16, 17. (a) Anton sipanan so amabiskeg ed liknaan nen Abram? (b) Panon ya benendisyonan nen Jehova si Abram legay impanayam dad Haran?

¹⁶ Nen kien et inatey si Tera diad edad ya 205. (Gen. 11:32) Diad satan ya maermen a panaon, aligliwa si Abram ta wala lamet so mensahe nen Jehova ed sikato. Inulit nen Jehova imay ganggan tod  Abram sanen wala nid Ur, tan angiter na kaaruman ya detalye na saray sipan to. Imbaga nen Jehova ya si Abram et magmaliw ya “baleg a nasyon,” tan lapud sikato et nabendisyonan so amin ya pamilyad dalin. (Basaen so Genesis 12:2, 3.) Lapud sayan sipanan, binmiskeg so liknaan nen Abram ya ituloy lamet so pambiahe ra.

¹⁷ Balet diad sayan pankanawnawa, mas dakel so awi-awit da, ta benendisyonan nen Jehova si Abram legay impanayam dad Haran. Unong ed salaysay, awit da so “amin a kayarian da a tiniptipon da, tan saray kakamarerwa a nalnala ra ed Haran.” (Gen. 12:5) Pian magmaliw ya sakey ya nasyon si Abram, kaukolan toy dakel ya kayarian tan aripen. Siempre, aglabay ya ibaga na satan ya naynay ya papayamanen nen Jehova iray lingkor to. Balet sarag ton iter ed sikara so antokaman ya kaukolan pian nasumpal so linawa to. Lapud apabiskeg si Abram, intuloy day biahe ra paarap ed lugar ya agto ni amta.

18. (a) Kapigan naeksperiensya nen Abram so sakey ya importantin ebento parad saray lingkor na Dios? (b) Anto ni ray importantin agawa ed Nisan 14 diad inlalabas na taon? (Nengnengen so kahon ya “ Importantin Petsa ed Biblia.”)

¹⁸ Kalabas na pigaran agew, akasabi rad Carkemis, ya maslak et ditan babaliwen na saray managbiahe so Ilog Eufrates. Posiblin ditan naeksperiensya nen Abram so sakey ya importantin ebento parad saray lingkor na Dios. Mapatnag ya diad koma 14 ya agew na satan a bulan, a diad saginonor et tinawag ya Nisan, nen taon 1943 B.C.E., binmaliw ira di Abram ed Ilog Eufrates. (Exo. 12:40-43) Diad bandad abalaten et wadtan so dalin ya insipan nen Jehova ya ipanengneng tod si Abram. Diad satan ya agew inmepekto imay sipanan ed baetan na Dios tan nen Abram.

19. Antoy kaibad samay sipan nen Jehova ed si Abram, tan antoy nayarin anonotan nen Abram?

¹⁹ Nambiahe ira di Abram paarap ed abalaten, tan tinmunda rad pasen ya asingger ed angkakabaleg iran kiew na More, diad asingger ed Siquem. Ditan et akitongtong lamet si Jehova ed si Abram. Diad sayan pankanawnawa, kaibad sipan na Dios so nipaakar ed ilalak, o kapolian nen Abram​—imbaga nen Jehova ya sikara so mangayarian ed dalin. Kasin anonotan nen Abram  imay propesiya nen Jehova diad Eden nipaakar ed “ilalak” o bini ya diad arapen et mangisalba ed totoo? (Gen. 3:15; 12:7) Seguro. Anganko, anggan panon et natatalosan nen Abram ya sikatoy kabiangan na pakasumpal na gagala nen Jehova.

20. Panon ya impanengneng nen Abram so panamabli tod pribilehyo ya inter nen Jehova ed sikato?

²⁰ Seguradon pinabpablin maong nen Abram so pribilehyon inter nen Jehova ed sikato. Legan iran onaalis-alis ed saman a dalin​—ya maal-alwar, ta panaayaman ni itan na saray Canaanita​—sikatoy nanggawa na saray altar parad Jehova, nen unona et diad asingger ed angkakabaleg iran kiew na More, insan nen kien et diad asingger ed Bethel. Sikatoy tinmawag ed ngaran nen Jehova, ya anganko et imbalikas toy impapuson pisasalamat to ed Dios legan ton nononotey arapen na saray ilalak to. Nayarin pinulongan to met iray kakaabay ton Canaanita. (Basaen so Genesis 12:7, 8.) Siempre, dakel ni ray pakasubokan na pananisia nen Abram. Maong labat ta agto lan balot ninonot ya pawilen so mainawan bilay ed Ur. Say angipokusan toy nonot to et diad arapen. Oniay ibabaga na Hebreos 11:10 nipaakar ed si Abram: “Aalagaren to so syudad a walaan na saray tuan pundasyon, a say mangipaalagey tan manggawa ed satan et say Dios.”

21. Anto ray amta tayo nipaakar ed Panarian na Dios komparad si Abram, tan antoy nepeg tayon gawaen?

²¹ Sikatayo ran lingkor nen Jehova natan et mas dakel ni amta tayo nen say si Abram ed satan ya simbolikon syudad​—say Panarian na Dios. Amta tayon manuuley la itan ya Panarian diad tawen tan asingsingger to lan panganggaen iyan sistema na mundo. Tan amta tayo ya samay abayag lan insipan ya Bini nen Abram, si Jesu-Kristo, et manuuley lad satan a Panarian. Baleg a pribilehyo ya napinengnengan si Abraham sano sikatoy paolien la na Dios! Diad satan et natalo-talosan to la no panon ya asumpal so gagala nen Jehova. Labay mo ta’n nanengneng so pakagawa na amin ya sipan na Dios? No on, gawam sirin so anggaay nayarian mon aligen si Abram. Ipanengneng moy masakripisyon awawey, tulok moy Jehova, tan impapuson misalamat ed antokaman ya pribilehyo ya iiter tod sika. No aligen moy pananisia nen Abram, say “ama na amin a walaan na pananisia,” nibagam ya amam met si Abram!