1, 2. Inki mambu ya Yehowa yandi mosi tubaka yina bantumwa tatu ya Yezu waka, ebuna bo salaka inki?

 KANA Yehowa Nzambi kulomba nge na kusala kima mosi buna, nge ta sala inki? Keti nge ta vanda ve ti mpusa ya ngolo ya kusala konso kima yina yandi ta lomba nge? Ee, nge ta sala yo!

² Ntangu fioti na nima ya paki ya mvu 32 ya ntangu na beto, Piere, Yakobo, ti Yoane kutanaka ti diambu ya mutindu mosi. (Tanga Matayo 17:1-5.) Ntangu bo vandaka ti mfumu na bo Yezu, na zulu ya “ngumba mosi ya nda,” bo monaka na mbona-meso Yezu ke yala na nkembo na zulu bonso Ntotila. Piere monaka yo bonso mambu ya kieleka yo yina yandi zolaka kuvukana na mambu yina vandaka kusalama na mbikudulu. Ntangu Piere vandaka kutuba, dituti mosi fikaka bo. Yo yina, Piere ti banduku na yandi waka ndinga ya Yehowa, dibaku yina bantu fioti mpamba me zwaka. Na nima ya kundima nde Yezu vandaka mwana na yandi, Yehowa tubaka na pwelele nde: “Beno wila yandi.” Bantumwa landaka na dikebi yonso ntuma yina ya Nzambi. Bo landaka mambu yina Yezu tubaka mpi bo longisilaka bantu ya nkaka na kusala mutindu mosi.—Bis. 3:19-23; 4:18-20.

3. Sambu na nki Yehowa ke zola nde beto widikila mwana na yandi, mpi nki beto ta tubila na kapu yai?

³ Bo sonikaka bangogo “beno wila yandi” na Biblia sambu na mambote na beto. (Bar. 15:4) Sambu na nki? Sambu Yezu kele kinati-ndinga ya Yehowa mpi ntangu yonso yina Yezu vandaka kukangula munoko na yandi sambu na kulonga, yandi vandaka kusadisa bantu na kuzaba mambu yina tata na yandi zolaka nde beto zaba. (Yoa. 1:1, 14) Sambu Yezu tubilaka mingi Kimfumu ya Nzambi (disongidila luyalu ya zulu ya Mesia yina me salama na Kristu Yezu mpi na bantu 144 000 yina ta yala ti yandi) kuluta mambu ya nkaka, yo ta vanda mbote nde beto tadila diambu yai ya mfunu na dikebi yonso. (Kus. 5:9, 10; 14:1-3; 20:6) Kansi, beto tadila ntete sambu na nki Yezu tubilaka mingi Kimfumu ya Nzambi.

4. Inki mutindu Yezu monisaka nde yandi vandaka kudibanza sambu na Kimfumu ya Nzambi?

⁴ Yezu ke kudibanzaka mingi sambu na Kimfumu. Sambu na nki beto lenda tuba mpidina? Sambu bangogo ke monisaka mambu yina ke vandaka na ntima na beto, disongidila, mambu yina kele kibeni mfunu sambu na beto. Nkutu Yezu tubaka nde:  “Munoko ke tubaka mambu yina me fuluka na ntima.” (Mat. 12:34) Na mabaku yonso, Yezu vandaka kulonga mambu ya me tala Kimfumu. Baevanzile ke tubilaka Kimfumu ya Nzambi mbala kuluta 100. Na bisika yina, bo vutukilaka mbala mingi bangogo ya Yezu. Kimfumu ya Nzambi vandaka ntu-diambu ya malongi na yandi, mpi yandi tubaka nde: “Na bambanza ya nkaka mpi mono fwete zabisa nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi, sambu mono tindamaka sambu na kikuma yai.” (Luka 4:43) Ata na nima ya lufutumuku na yandi, Yezu landaka kutubila mambu ya me tala Kimfumu na balongoki na yandi. (Bis. 1:3) Ya kieleka, ntima ya Yezu fulukaka ti ntonda sambu na Kimfumu, mpi yo pusaka yandi na kutuba mambu ya me tala yo.

5-7. (a) Inki mutindu beto me zaba nde Yehowa ke kudibanzaka sambu na Kimfumu? Pesa mbandu. (b) Inki mutindu beto lenda monisa nde beto ke kudibanzaka sambu na Kimfumu?

⁵ Yehowa ke kudibanzaka mpi mingi sambu na Kimfumu. Inki mutindu beto me zaba yo? Kuvila ve nde, Yehowa tindaka mwana na yandi mosi kaka ya kubutuka na nsi-ntoto; Yehowa kele na kisina ya mambu yonso yina Yezu tubaka mpi longaka. (Yoa. 7:16; 12:49, 50) Yehowa kele mpi na kisina ya mambu yonso yina bo me sonikaka na Baevanzile iya ya ke tubilaka luzingu mpi kisalu ya kusamuna ya Yezu. Beto tadila fioti kana mambu yina ke tendula inki.

⁶ Yindula nde nge ke tula bafoto ya dibuta kisika mosi. Nge kele ti bafoto mingi kansi kisika kele fioti. Inki nge ta sala? Nge ta pona bafoto yina nge ta tula. Mutindu mosi mpi, Baevanzile kele bonso bafoto yina ke sadisaka beto na kuzaba Yezu mbote. Yehowa pesaka ve bansoniki ya Baevanzile mpeve santu sambu na kusonika mambu yonso yina Yezu tubaka mpi salaka ntangu yandi vandaka na ntoto. (Yoa. 20:30; 21:25) Kansi, mpeve santu ya Yehowa twadisaka bo na kusonika bangogo mpi mambu yina ke sadisaka beto na kubakisa lukanu ya kisalu ya kusamuna ya Yezu mpi mambu yina kele mfunu mingi sambu na Yehowa. (2 Tim. 3:16, 17; 2 Pie. 1:21) Sambu Baevanzile kele ti malongi mingi ya Yezu ya me tala Kimfumu ya Nzambi, beto lenda tuba kukonda mpasi nde Yehowa ke kudibanzaka mingi sambu na Kimfumu. Yehowa ke zolaka kibeni nde beto zaba kana Kimfumu na yandi ke tendula inki!

⁷ Konso muntu lenda kudiyula nde, ‘Keti mono ke kudibanzaka sambu na Kimfumu ya Nzambi?’ Kana mvutu kele ee, beto ta vanda ti mpusa ya ngolo ya kuwa mambu yina Yezu tubaka mpi longaka na yina me tala Kimfumu, disongidila, mfunu na yo, mutindu yo ta kwisa mpi ntangu yina yo ta kwisa.

8. Inki mutindu Yezu monisaka na bunkufi mfunu ya Kimfumu ya Nzambi?

⁸ Beto tadila kisambu ya mbandu. Na bangogo ya pete kibeni, Yezu tubilaka na bunkufi mfunu ya Kimfumu ya Nzambi mpi monisaka mambu yina yo ta sala. Kisambu yango kele ti mambu nsambwadi ya beto lenda lomba. Mambu tatu ya ntete ke tadila balukanu ya Yehowa—kusantisa zina na yandi, kukwisa ya Kimfumu na yandi mpi kulungana ya luzolo na yandi na ntoto bonso  na zulu. (Tanga Matayo 6:9, 10.) Kuwakana kele na kati ya mambu tatu yina beto fwete lomba. Yehowa ta sadila Kimfumu ya Mesia sambu na kusantisa zina na yandi mpi kulungisa luzolo na yandi.

9, 10. (a) Inki mambu Kimfumu ya Nzambi ta sala ntangu yo ta kwisa? (b) Inki balusilu ya Biblia nge ke vingila nde yo lungana?

⁹ Inki mutindu Kimfumu ya Nzambi ta kwisa? Ntangu ya beto ke sambaka nde, “Bika nde Kimfumu na nge kukwisa,” beto ke lombaka nde Kimfumu kusala kisalu na yo. Ntangu Kimfumu ta kwisa, yo ta sadila ngolo na yo yonso sambu na ntoto. Yo ta fwa ngidika ya bima yai ya mbi, ti baluyalu ya bana ya bantu, mpi ta tula nsi-ntoto ya mpa ya lunungu. (Dan. 2:44; 2 Pie. 3:13) Yo yina, na nsi ya luyalu ya Kimfumu ya Nzambi, ntoto ya mvimba ta kuma paladisu. (Luka 23:43) Bantu yina kele na mabanza ya Nzambi ta futumuka mpi ta kutana diaka ti bampangi na bo ya bo vandaka kuzola. (Yoa. 5:28, 29) Bantu ya bulemfu ta kuma bantu ya kukuka mpi ta baka luzingu ya mvula na mvula. (Kus. 21:3-5) Nsuka-nsuka, ntoto ta vanda na kuwakana ti zulu na mambu yonso, mutindu Yehowa Nzambi zolaka nde yo vanda na luyantiku! Keti nge kele na mpusa ya ngolo ya kumona kulungana ya balusilu yina ya Biblia? Zaba nde, ntangu yonso ya nge ke sambaka nde Kimfumu ya Nzambi kukwisa, nge ke sambaka sambu balusilu yina ya kitoko kulungana.

¹⁰ Yo kele pwelele nde Kimfumu ya Nzambi me ‘kwisa’ ntete ve sambu na kulungisa kisambu ya mbandu. Diaka, baluyalu ya bana bantu ke na kuyala kaka, mpi nsi-ntoto ya mpa ya lunungu me kwisa ntete ve. Kansi, nsangu ya mbote kele. Mutindu beto ta mona yo na kapu ya ke landa, Kimfumu ya Nzambi me yantikaka kuyala. Sesepi yai, beto tadila mambu yina Yezu tubaka na yina me tala ntangu yina Kimfumu ya Nzambi fwete yantika kuyala mpi ntangu yo fwete kwisa.

11. Yezu monisaka inki sambu na ntangu yina Kimfumu ya Nzambi ta yantika kuyala?

¹¹ Yezu monisaka pwelele nde Kimfumu zolaka kuyantika ve kuyala na mvu-nkama ya ntete ya ntangu na beto, ata balongoki na yandi ya nkaka vandaka kukwikila mutindu yina. (Bis. 1:6) Beto tadila mambu yina Yezu tubaka na bingana zole ya kuswaswana ziku, mosi na mvu 31 T.B., mpi ya nkaka na mvu 33 T.B.

12. Inki mutindu kingana ya ble ti matiti ya mbi ke monisa nde Kimfumu yantikaka ve kuyala na mvu-nkama ya ntete ya ntangu na beto?

¹² Kingana ya ble ti ya matiti ya mbi. (Tanga Matayo 13:24-30.) Na nima ya kutubila kingana yai, ziku na nsungi ya printemps ya mvu 31 T.B., Yezu tendudilaka yo balongoki na yandi. (Mat. 13:36-43) Kingana yai ti ntendula na yo ke tuba mutindu yai na bunkufi: Na nima ya lufwa ya bantumwa, Diabulu zolaka kukuna matiti ya mbi (Bakristu ya luvunu) na kati ya ble (“bana ya Kimfumu” to Bakristu yina bo me tulaka mafuta). Bo zolaka kubikisa ble ti matiti ya mbi yo yela kumosi tii na nsungi ya kukatula bambuma, disongidila “nsukilu ya ngidika mosi ya bima.” Na luyantiku ya nsungi ya kukatula bambuma, bo zolaka kukatula matiti ya mbi. Na nima, bo zolaka kuvukisa ble. Kingana yai ke monisa nde Kimfumu zolaka kuyantika ve kuyala na mvu-nkama  ya ntete ya ntangu na beto, kansi kaka kana nsungi ya kuyela ya bambuma me kuma na nsuka. Mambu yina salamaka ke monisa nde nsungi ya kuyela ya bambuma sukaka mpi nsungi ya kukatula bambuma yantikaka na 1914.

13. Inki kingana Yezu pesaka sambu na kumonisa nde yandi zolaka kuyantika ve kuyala bonso Ntotila yina kele Mesia mbala mosi na nima ya kuvutuka na zulu?

¹³ Kingana ya bamine. (Tanga Luka 19:11-13.) Yezu pesaka kingana yai na mvu 33 ya ntangu na beto, ntangu yandi vandaka kukwenda na Yeruzalemi sambu na mbala ya nsuka. Bawi na yandi ya nkaka yindulaka nde Kimfumu na yandi zolaka kuyantika kuyala ntangu fioti na nima ya kukuma na Yeruzalemi. Sambu na kukatula bo dibanza yina mpi kumonisa bo nde Nzambi ta tula Kimfumu na makwisa, Yezu kudifwanisaka ti “Muntu mosi yina butukaka na dibuta ya kintotila” yina salaka nzietelo na “insi mosi ya ntama sambu na kubaka kiyeka ya kintotila.” a Sambu na Yezu, “insi mosi ya ntama” vandaka zulu, kisika yina yandi zolaka kubaka kiyeka na Tata na yandi bonso Ntotila. Kansi Yezu zabaka nde yandi zolaka ve kukuma Ntotila ya luyalu ya Mesia mbala mosi na nima ya kuvutuka na zulu. Kansi, yandi zolaka kuvanda na diboko ya kitata ya Nzambi mpi kuvingila tii kuna ntangu ta lunga. Nsuka-nsuka, kuvingila yina bakaka bamvu-nkama mingi.—Nk. 110:1, 2; Mat. 22:43, 44; Baeb. 10:12, 13.

14. (a) Inki mvutu Yezu pesaka na ngiufula ya bantumwa na yandi iya? (b) Kulungana ya mbikudulu ya Yezu ya me tala kukala na yandi mpi Kimfumu ya Nzambi ke longa beto nki?

¹⁴ Bilumbu fioti na ntwala nde bo fwa Yezu, balongoki na yandi iya yulaka yandi nde: “Inki ta vanda kidimbu ya kukala na nge mpi ya nsukilu ya ngidika ya bima?” (Mat. 24:3; Mar. 13:4) Sambu na kupesa mvutu, Yezu pesaka bo mbikudulu mosi ya nda  yina kele na Matayo kapu 24 ti 25. Yezu tangaka mambu yina zolaka kusalama na ntoto ya mvimba yina zolaka kuvanda kidimbu sambu na kuzaba nsungi yina bo ke binga “kukala” na yandi. Luyantiku ya kukala na yandi zolaka kubwa ntangu mosi ti ntangu yina Kimfumu zolaka kuyantika kuyala; mpi nsuka ya kukala na yandi, ti kukwisa ya Kimfumu. Beto kele ti banzikisa mingi ya ke ndimisa nde mbikudulu ya Yezu yantikaka kulungana na 1914. b Yo yina, mvula yina monisaka luyantiku ya kukala na yandi mpi kutulama ya Kimfumu.

15, 16. Bangogo “mbandu yai” ke tadila banani?

¹⁵ Inki ntangu mpenza Kimfumu ya Nzambi ta kwisa? Yezu tubaka ve ntangu yina yo ta kwisa. (Mat. 24:36) Kansi yandi tubaka diambu mosi yina lenda ndimisa beto nde yo kele pene-pene kibeni. Yezu tubaka nde Kimfumu yina ta kwisa kana “mbandu yai” me mona kulungana ya kidimbu ya mbikudulu. (Tanga Matayo 24:32-34.) Bangogo “mbandu yai” ke tubila banani? Beto tadila mbote-mbote bangogo yai ya Yezu.

¹⁶ “Mbandu yai.” Keti Yezu vandaka kutubila bantu yina kele ve Bakristu? Ve. Beto tadila bawi na yandi. Yezu tubilaka mbikudulu yai na bantumwa na yandi fioti yina “kwisaka pene-pene na yandi na kingenga.” (Mat. 24:3) Ntangu fioti na nima, bo zolaka kutula bantumwa mafuta ti mpeve santu. Beto tadila mpi bangogo yina kele na ntwala mpi na nima. Na ntwala ya kutubila “mbandu yai,” Yezu tubaka nde: “Ntangu yai, beno baka dilongi na mbandu ya nti ya bafige: Kaka ntangu lutangu na yo ya mpa ke kumaka pete-pete mpi ke basisaka matiti, beno ke zabaka nde nsungi ya mvula me finama. Mutindu mosi, ntangu beno ta mona mambu yai yonso, beno zaba nde yandi kele pene-pene na bakielo.” Kele balongoki ya Yezu yina bo me tulaka mafuta, kansi mimpani ve, zolaka kumona mambu yina yandi tubaka na ntwala mpi kubakisa ntendula ya bangogo: Yezu “kele pene-pene na bakielo.” Yo yina, ntangu Yezu tubilaka “mbandu yai,” yandi vandaka kutubila balongoki na yandi yina bo me tulaka mafuta.

17. Inki kele ntendula ya bangogo “mbandu” mpi “mambu yai yonso”?

¹⁷ “Ta luta ve ata fioti na ntwala nde mambu yai yonso kubwa.” Inki mutindu bangogo yai ta lungana? Sambu na kupesa mvutu beto fwete zaba mambu zole: Ntendula ya “mbandu” mpi ya “mambu yai yonso.” Ngogo “mbandu” ke tadila mingi-mingi bantu ya mvula ya kuswaswana, bayina zingaka kumosi na nsungi mosi buna. Mbandu mosi ke vandaka ve nda mingi kibeni. (Kub. 1:6) Bangogo “mambu yai yonso” ke tadila mambu yonso yina bo tubaka na ntwala ya ke salama na nsungi ya kukala ya Yezu, banda na luyantiku na yo na 1914 tii na nsuka na yo na “mpasi ya nene.”—Mat. 24:21.

18, 19. Inki mutindu beto lenda bakisa bangogo ya Yezu ya me tala “mbandu yai,” mpi inki beto lenda tuba na bunkufi?

¹⁸ Inki mutindu beto lenda bakisa bangogo ya Yezu ya me tala “mbandu yai”? Mbandu ke tadila bimvuka zole ya Bakristu yina bo me tulaka mafuta yina zingaka na nsungi mosi; kimvuka ya ntete me salama na Bakristu yina bo me tulaka mafuta yina monaka luyantiku ya kulungana ya kidimbu na 1914, mpi kimvuka  ya zole me salama na bayina zingaka nsungi mosi ti kimvuka ya ntete. Bakristu fioti na kati ya kibuka ya zole ta mona luyantiku ya mpasi ya nene. Bimvuka yai yonso zole ya Bakristu ya bo me tulaka mafuta ke sala mbandu mosi sambu bo zingaka kumosi na nsungi mosi buna. c

¹⁹ Inki beto lenda tuba na bunkufi? Ya kieleka, beto me zaba nde kidimbu ya kukala ya Yezu na kiyeka ya Kimfumu ke monana pwelele na ntoto ya mvimba. Beto mpi ke mona nde Bakristu yina bo me tulaka mafuta yina kele kaka na luzingu mpi kele na kati ya “mbandu yai” ke na kununa. Kansi, bo yonso ta fwa ve na ntwala nde mpasi ya nene kuyantika. Yo yina, beto lenda tuba nde, kubika fioti kibeni Kimfumu ya Nzambi ta kwisa mpi ta yala ntoto ya mvimba! Yo ta vanda kiese kibeni na kumona kulungana ya kisambu yina Yezu longaka beto nde: “Bika nde Kimfumu na nge kukwisa!”

20. Inki disolo ya mfunu beto ta tadila na mukanda yai, mpi nki beto ta longuka na kapu ya ke landa?

²⁰ Beto vila ve nde bangogo yina Yehowa tubaka yandi mosi tuka na zulu na yina me tala Mwana na yandi: “Beno wila yandi.” Sambu beto kele Bakristu ya kieleka, beto kele na mpusa ya ngolo ya kulanda lutwadisu ya Nzambi. Beto kele na mpusa ya ngolo ya kumona kulungana ya mambu yina Yezu tubaka na yina me tala Kimfumu ya Nzambi. Na mukanda yai, beto ta tadila disolo ya mfunu ya me tala mambu yina Kimfumu ya Nzambi me salaka dezia mpi yina yo ta sala na makwisa. Kapu ya ke landa ta tubila mambu ya kiese yina salamaka na zulu na nsungi ya kutulama ya Kimfumu ya Nzambi.