Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

KIBATULU 1

‘Utuminu uê Uíze’

‘Utuminu uê Uíze’

MILONGI IA KIBATULU

Ijiia ia longo Jezú ia lungu ni Utuminu ua Nzambi

1, 2. Ihi ia zuela Jihova ku poxolo jitatu ja Jezú ni kiebhi kia divu ene?

 SE Jihova Nzambi ua ku bhingile ku bhanga kima, kiebhi ki ueji divua? Kima kioso-kioso kia ku bhingile, ki ueji mu belesela? Kiene, ueji mu belesela!

2 Kioso kia bhiti o Phasu ku muvu 32 K.K., poxolo jitatu ja Jezú—Phetele, Tiiaku, ni Nzuá—a di bhanene ni maka enhá.(Tanga Matesu 17:1-5.) Ni Mesene iâ ku ‘mulundu ua lebha,’ ene a mono Jezú mu kisuma kála Sobha ia fuma ku diulu.O kisuma kiki kiexile kala kia kidi, katé muene Phetele ua mesenene ku kala-mu. Kioso Phetele kia kexile mu zuela, kua moneka dituta ku thandu diâ. Phetele ni makamba mê evu kima, athu ofele ngó a kivuile kiá—o dízui dia Jihova. Kioso kia zubha kuzuela kuila Jezú uexile Mon’ê, Jihova uambe: ‘Ivuenu ioso ia-nda mi tangela.’ O jipoxolo a belesela o kitendelesu kia Nzambi. Ene evu ioso ia kexile mu longa Jezú, ia a suínisa akuâ ku bhanga uá kála ene.—Ikalakalu 3:19-23; 4:18-20.

Jezú ua zuela kiavulu ia lungu ni Utuminu ua Nzambi, o maka a mukuá ndenge

3. Mukonda diahi Jihova ua mesena kuila tuívua Mon’ê ni maka ebhi u tua tokala o ku di longa?

3 O izuelu—‘Ivuenu ioso ia-nda mi tangela’—a i soneka mu Bibidia phala etu ku di longa. (Loma 15:4) Mukonda diahi? Mukonda Jezú muéne o Mukunji ua Jihova ni kuila ithangana ioso kia kexile mu longa, Jezú ua kexile mu zuela ioso ia mesenene Tat’ê kuila tu ijiia. (Nzuá 1:1, 14)Kuma Jezú ua zuela kiavulu ia lungu ni Utuminu ua Nzambi, o unguvulu ua Mexiia, mua-nda tumina Kristu Jezú kumoxi ni 144.000 a athu, maka a mukuá ndenge, kima kiambote o ku di longa o maka enhá. (Dij. 5:9, 10; 14:1-3; 20:6) Maji kia dianga, tu mone se mukonda diahi Jezú ua zuela kiavulu ia lungu ni Utuminu ua Nzambi.

‘Kioso Kiala ku Muxima . . . ’

4. Kiebhi Jezú kia londekesa kuila ua uabhele kiavulu o Utuminu?

4 Jezú ua uabhela kiavulu o Utuminu. Mukonda diahi tu tena kuzuela kiki? Mukonda o izuelu ietu, ilondekesa o ima iala ku muxima uetu—kiki kilondekesa kuila, o izuelu ietu ilondekesa o kima kiala dingi ni valolo phala etu. Jezú uambe: ‘Kioso kiala ku muxima, kiene ki zuela o dikanu.’ (Mat. 12:34)Kabasa kithangana kia kexile, Jezú ua kexile mu zuela ia lungu ni Utuminu. Mu divulu dia Matesu, Marku, Luka ni Nzuá, muala 100 a ji veji ndenge, o kizuelu Utuminu, Jezú muéne ua beta o ku ki tumbula. O utuminu uene uexile o diambu mu ukunji uê, muéne uambe: ‘Kua ngi bhingi ué kuia ku kola o njimbu Iambote ia Utuminu ua Nzambi mu jisanzala ja mukuá, kuma kiene kia ngi bheka.’ (Luka 4:43) Né muene kioso kia mu fukununa, Jezú ua suluka ni kuzuela ia lungu ni Utuminu ku maxibulu mê. (Ika. 1:3) Sé phata, Jezú ua uabhele kiavulu o Utuminu, ni ku mu suínisa kuzuela ni athu.

5-7. (a) Kiebhi ki tuejiia kuila Jihova ua uabhela kiavulu o Utuminu? Bhana kifika. (b) Kiebhi ki tu tena kulondekesa kuila tua uabhela kiavulu o Utuminu?

5 Jihova ua uabhela ué kiavulu o Utuminu. Kiebhi ki tuejiia o maka enhá? Tuejiia mukonda, Jihova ua tumikisa mon’ê umoxi-élele ku mundu; ioso ia kexile mu zuela ni ku longa Mon’ê, ia tundile kua Jihova. (Nzuá 7:16; 12:49, 50) Ioso ué io soneke mu Bibidia, mu divulu dia Matesu, Marku, Luka ni Nzuá, ia lungu ni muenhu ua Jezú ni ukunji uê, ia tundu kua Jihova. Xinganeka bhofele ihi ilombolola o maka enhá.

Kala muthu ua tokala ku dibhuidisa: ‘O kuila nga uabhela muene o Utuminu ua Nzambi?’

6 Xinganeka eie ua mu sokejeka o jifoto ja muiji ku divulu dia jifoto.Eie uala ni foto javulu phala ku sola, maji o divulu didi dia jifoto, diofele. Ihi i ua-nda bhanga? Eie u sola o jifoto ja tokala. Kiene kimoxi ué, o divulu dia Matesu, Marku, Luka ni Nzuá, iala kála madivulu a jifoto a tu tangela ioso ia lungu ni Jezú. Jihova ka tumu o asoneki a madivulu iá ku soneka ioso ia zuela, ni ia bhange Jezú kioso kia kexile mu ixi. (Nzuá 20:30; 21:25) Mu veji dia kiki, o nzumbi ikôla ia Jihova, ia a endesa ni kua kuatekesa ku soneka o izuelu ni ikalakalu ia kexile mu bhanga Jezú phala ku tu kuatekesa ku tendela se mukonda diahi Jezú, ua kexile mu boka ni ihi iala dingi ni valolo kua Jihova. (2 Tim. 3:16, 17; 2 Phe. 1:21) Kuma o divulu dia Matesu, Marku, Luka ni Nzuá, a zuela kiavulu ia lungu ni Utuminu ua Nzambi, tu tena kuzuela kuila Jihova ua uabhela kiavulu o Utuminu. Xinganeka ngó—Jihova ua mesena kuila tuijiia ioso ia lungu ni Utuminu!

7 Kala muthu ua tokala ku dibhuidisa: ‘O kuila nga uabhela kiavulu o Utuminu ua Nzambi?’ Se kiene, o kuila tua-nda kuívua ia zuela, ni ia longo Jezú, ia lungu ni Utuminu—o valolo ia Utuminu ni kiebhi ni thembu kuxi kia-nda kuíza.

‘Utuminu uê Uíze’—Kiebhi?

8. Kiebhi Jezú kia jimbulula kuila o Utuminu uala ni valolo ia dikota?

8 Tala o musambu ua longo Jezú. Ni ku bhebhuluka kuoso, Jezú ua jimbulula o valolo ia Utuminu, ni kulondekesa ihi ia-nda bhanga o Utuminu iú. Mu musambu iú muala sambuadi dia ima phala ku bhinga. O ima itatu ia dianga, ia lungu ni vondadi ia Jihova—o ku xila o dijina diê, o uijilu ua Utuminu uê, ni vondadi iê ku i bhanga mu ixi kála kiene mu i bhanga ku diulu. (Tanga Matesu 6:9, 10.) O ima itatu íii iala kumoxi. O Utuminu ua Mexiia, uene ua-nda bhangesa Jihova ku zelesa o dijina diê ni ku bhanga o vondadi iê.

9, 10. (a) Kiebhi kia-nda kuíza o Utuminu ua Nzambi? (b) Kikanenu kiebhi kia Bibidia ki ua mesena ku mona o ku di kumbidila?

9 Kiebhi kia-nda kuíza o Utuminu ua Nzambi? Kioso ki tu samba: ‘Utuminu uê uíze,’ tua mu bhinga phala o Utuminu ku bhanga kima. Kioso o Utuminu ki ua-nda kuíza, ua-nda tumina o ixi ioso. Ua-nda zubha o kuiibha kuoso ku mundu, katé muene ni jinguvulu joso ni ku bheka mundu ua ubhe ua iuka. (Dan. 2:44; 2 Phe. 3:13) Kienhiki, kioso o Utuminu kia-nda tumina, o ixi ioso ia-nda kala palaízu. (Luka 23:43) O athu afú ala mu jimbila a-nda kua fukununa phala ku kala dingi ku muenhu, ni ku di sanga dingi ni jindandu jâ. (Nzuá 5:28, 29) O athu a belesela, a-nda kala athu a iuka ni ku kala ku muenhu ua kalelaku. (Dij. 21:3-5) Mu ku suka-ku, o vondadi ia Nzambi a-nda i bhanga mu ixi kála kiene mu i bhanga ku diulu, kala kia mesena Jihova Nzambi! Ki u mesena ku mona o ikanenu íii ia Bibidia o ku di kumbidila? Ijiia-kiu kuila, kithangana kioso ki u samba mu ku bhinga o uijilu ua Utuminu ua Nzambi, ua mu samba phala o ikanenu íii i di kumbidile.

10 Tuejiia kuila o Utuminu ua Nzambi ki uéze luua phala ku kumbidila o ima ia longo Jezú mu musambu. O jinguvulu ja ngongo jene hanji ja mu tumina, o mundu uobhe ua iuka ki u bhixila luua. Maji saí-ku njimbu iambote. O Utuminu ua Nzambi a u tumbika kiá, kala ki tua-nda di longa mu kibatulu kia kaiiadi. Maji kindala, tua-nda di longa ia zuela Jezú ia lungu ni thembu ieji tumbika o Utuminu, ni thembu ieji kuíza.

Thembu Kuxi Kieji Tumbika o Utuminu ua Nzambi?

11. Ihi ia londekesa Jezú ia lungu ni Utuminu ua Nzambi?

11 Jezú ua londekesa kuila, o Utuminu keji ku u tumbika ku hama ia dianga K.K., sumbala kiene kia kexile mu kingila o maxibulu mê. (Ika. 1:6) Tala ihi ia zuela muéne ku ifika iiadi ia tele muéne mivu iiadi ndenge ku dima.

12. Kiebhi o kifika kia lungu ni jimbundu ja iangu ni jimbutu jambote, kilondekesa kuila o Utuminu ka u tumbika ku hama ia dianga K.K.?

12 O kifika kia jimbundu ja iangu ni jimbutu jambote. (Tanga Matesu 13:24-30.) Kioso kia te o kifika kiki, nange ku kixibhu kia muvu 31 K.K., Jezú ua ki jimbulula ku maxibulu mê. (Mat. 13:36-43) Talesa ihi ia zuela ni ihi ilombolola: Kioso kieji fuá o jipoxolo, o Diabhu ueji kuna jimbundu ja iangu (athu eji di bhanga kala Jikidistá) kumoxi ni jimbutu jambote (‘o an’â Utuminu,’ mba Jikidistá a a undu). O jimbundu ja iangu ni jimbutu jambote, eji kula kumoxi katé mu kithangana kia ku bhongolola mba “ku dizubhilu dia mundu.” Kioso kieji mateka o kithangana kia ku bhongolola, o jimbundu ja iangu eji ji bhongolola. Kiene kieji bhongolola o jimbutu jambote. O kifika kia londekesa kuila o Utuminu keji u tumbika ku hama ia dianga K.K., maji kioso ngó kieji bhita o kithangana kia ku bhongolola. Kioso o izulukutu kiai ni ku bhita, o kithangana kia ku kuna kia bhu, anga ki mateka o kithangana kia ku bhongolola ku muvu 1914.

13. Kifika kiahi kia te Jezú kia londekesa kuila ka mu tumbika kála Sobha mu kithangana kia bhixila ku diulu?

13 O kifika kia kitadi. (Tanga Luka 19:11-13.) Jezú ua tange o kifika kiki ku muvu 33 K.K. kioso kia kexile múia mu Jeluzaleme mu veji ia sukina. Saí athu, akexile mu banza kuila muéne ueji tumbika o utuminu uê kioso kieji bhixila mu Jeluzaleme. Phala ku katula o kibanzelu kiki kia iibha ku muxima ua athu, ni kulondekesa kuila kua kambele hanji kiavulu phala ku tumbika o Utuminu, Jezú ua di sokesa ni “muadiakimi, mon’a ngana,” ua mesenene kuia ‘mu ixi ia dikanga mu ku tambula usobha.’ a Phala Jezú, ‘o ixi ia dikanga’ ku diulu, kuene kueji mu bhana o Usobha kua Tat’ê. Maji Jezú ua kijidile kuila, keji mu tumbika ku usobha kala Mexiia mu kithangana kieji bhixila ku diulu. Mu veji dia kiki, muéne ua tokalele hanji ku xikama ku mbandu ia kadilu ka Nzambi, ni ku kinga o kithangana kia tokala. Muéne ua kingila hama ja mivu.—Jisá. 110:1, 2; Mat. 22:43, 44; Jihe. 10:12, 13.

Thembu Kuxi Kia-nda Kuíza o Utuminu?

14. (a) Kiebhi Jezú kia tambuijila o kibhuidisu kia mu bhange o jipoxolo jiuana? (b) Ihi i tu longa o ki kumbidilu kia kikanenu kia Jezú kia lungu ni ku tukuluka kuê ni kua Utuminu ua Nzambi?

14 Izuua ande dia Jezú kufuá, kiuana kia maxibulu mê a mu ebhula: ‘Ima íii ia ka bhita thembu kuxi? Kijimbuete kiê kiahi, kia ku tukuluka kuê, ni kia dizubhilu dia mundu?’ (Mat. 24:3; Mar. 13:4) Jezú ua tambuijila mu ku tumbula o kikanenu mu divulu dia Matesu kibatulu 24 ni25. Jezú ua tange izulukutu iavulu ieji bhita ku mundu uoso ieji londekesa o kijimbuete kia ku ‘tukuluka kuê.’ O dimatekenu dia ku tukuluka kuê dieji mateka mu kithangana kieji tumbika o Utuminu; o disukilu dia ku tukuluka kuê, dieji sukila mu kithangana kieji kuíza o Utuminu. Tuala ni polova javulu ji londekesa kuila o kikanenu kiene mu di kumbidila tundé ku muvu 1914. b Kienhiki, o muvu uenhó ua londekesa o dimatekenu dia ku tukuluka kuê ni dia Utuminu ua Nzambi.

15, 16. O kizuelu, o “muiji iú” kia tokala kua nanhi?

15 Maji thembu kuxi kia-nda bhixila o Utuminu ua Nzambi? Jezú ka zuela se thembu kuxi kieji kuíza o Utuminu. (Mat. 24:36) Maji muéne uambe kima ki tu kuatekesa kuijiia kuila, o Utuminu ua Nzambi ua zukama. Jezú ua londekesa kuila o Utuminu ueji kuíza kioso kieji bhita o “muiji iú,” kiene kieji mona o ki kumbidilu kia kikanenu kiki. (Tanga Matesu 24:32-34.) O kizuelu, “o muiji iú” kia tokala kua nanhi? Tu xinganeke dingi mu izuelu ia Jezú.

16 “O muiji iú.” O kuila Jezú ua kexile mu tumbula o athu kexile mu bheza Nzambi? Kana. Xinganeka o athu akexile mu zuela Jezú. Jezú ka tange o kikanenu kiki ku jipoxolo ‘a ile kua muéne ubheka uâ.’ (Mat. 24:3) O jipoxolo eji kua unda ni nzumbi ikôla. Xinganeka ué o izuelu ia mukuá. Kia zubha kuzuela ia lungu ni “muiji iú,” Jezú uambe: “‘Ku mufiku-phe di longienu-ku kifika kiê. Luthangu luê ki u lu mona lua uísu kiá, luandeka ku buingita, mu k’ijiia kuma mvula ia zukama.’ Kienhiki enu uenu, ki mua kà mona ima ioso iíi, ijiienu-kiu kuma muène ua zukama, uala kiá bhu muelu.” O athu exile akaiedi a Jezú a a undile—ene eji mona o ima ia tangele muéne ni ku tendela o dilomboluelu diê, kuila Jezú “ua zukama, uala kiá bhu muelu,” ki athu kexile mu bheza Nzambi. Kienhiki, kioso Jezú kia zuela o “muiji iú,” muéne ua kexile mu zuela o akaiedi iê a a undu.

17. Ihi ilombolola o kizuelu “muiji” ni izuelu, ‘ima ioso íii?’

17 ‘Ki u bhuila, katé kia ka bhita o ima ioso íii.’ Kiebhi kia-nda di kumbidila o izuelu íii? Phala ku tambuijila, tua tokala ku dianga kuijiia ima iiadi: O kilomboluelu kia kizuelu “muiji,” ni kizuelu, ‘ima ioso íii.’ O kizuelu, “muiji” mu ithangana ia mukuá kilombolola athu a itala ioso a tungu mu thembu imoxi. Muiji ki u kala ku muenhu mu thembu iavulu, uala ni disukilu. (Mak. 1:6) O izuelu, ‘ima ioso íii,’ ilombolola o ima ioso io kanene kuila ieji bhita mu thembu ieji tukuluka Jezú, tundé ku dimatekenu dia muvu 1914, katé ku disukilu diê, ku ‘hadi ia dikota.’—Mat. 24:21.

18, 19. Kiebhi ki tu tena o ku tendela o kizuelu kia Jezú kia lungu ni “muiji iú,” ni ihi i tua tokala o ku banza?

18 Kiebhi-phe ki tu tendela o izuelu ia Jezú ia lungu ni “muiji iú?” O muiji ua di uanuna mu ibuka iiadi ia Jikidistá a a undu—o kibuka kia dianga, o Jikidistá a a undu a mono o dimatekenu dia ki kumbidilu kia kijimbuete ku muvu 1914, o kibuka kia kaiiadi, o Jikidistá a a undu akexile mu thembu imoxi ni ió akexile mu kibuka kia dianga. Saí Jikidistá a a undu ala mu kibuka kia kaiiadi, a-nda kala hanji ku muenhu phala ku mona o dimatekenu dia hadi ia dikota. O ibuka iiadi íii, kifua muiji umoxi ngó, mukonda o mienhu iâ kala Jikidistá a a undu, i bhita mu kithangana kimoxi. c

19 Ihi i tu tena o ku banza? Tuejiia kuila o kijimbuete kia ku tukuluka kua Jezú kala sobha ia Utuminu ua Nzambi, kiene mu bhita ku mundu uoso. Tu tena ué ku mona kuma o Jikidistá a a undu ala hanji ku muenhu mu ixi, ni mbandu ia “muiji iú,” ua mu kolokota mu mivu iavulu; maji ene oso ka-nda fuá mu ixi ande dia ku mateka o hadi ia dikota. Kienhiki, tu tena kuzuela kuila o Utuminu ua Nzambi, ua-nda bhixila ni ku tumina o ixi ioso! Kisangusangu kia dikota phala etu ku mona o ki kumbidilu kia musambu ua tu longo Jezú: ‘Utuminu uê Uíze!’

20. Milongi iebhi ia tokala i tua-nda di longa mu divulu didi, ni ihi i tua-nda di longa mu kibatulu kia kaiiadi?

20 Ki tu tokala ku di jimba o izuelu ia Jihova ia zuela tundé ku diulu ia lungu ni Mon’ê: ‘Ivuenu ioso ia-nda mi tangela.’ Kuma tu Jikidistá ja kidi, tua tokala ku belesela o kitendelesu kiki kia Nzambi. Tua mesena kiavulu ku belesela ioso ia zuela ni ioso ia longo ia lungu ni Utuminu ua Nzambi. O ia bhange kiá o Utuminu ua Nzambi ni ia-nda bhanga ku hádia, milongi ia tokala i tua-nda di longa mu divulu didi. O kibatulu kia kaiiadi, kia-nda jimbulula o izulukutu ia makota ia bhiti ku diulu.

a O kifika kia te Jezú, nange kia bhangesa o athu ku lembalala Alakelau, o mona ua Sobha Helode ia Dikota. Ande dia Helode kufua, muéne ua tumbika Alakelau phala ku tumina mu mbanza ia Judá ni mbanza ja mukuá. Maji ande dia muéne ku mateka o ku tumina, Alakelau ua tokalele ku dianga kuia dikanga, ku Loma phala ku tambula o usobha kua Sézalu Nguxi.

b Phala kuijiia dingi, tanga o kibatulu 9 kia divulu, Mu Kidi Ihi i Longa o Bibidia?

c Muthu uoso-uoso a mu undu kioso kia fu o Kidistá a mu undu, ua sukina mu kibuka kia dianga—mba kioso kia fu ió a mono o “dimatekenu ngó dia malamba” ku muvu 1914—keji tokala ku “muiji iú.”—Mat. 24:8.