1, 2. ¿Imatam Jehova Diosqa Jesuspa kimsa apostolninkunaman nirqa? ¿Imatam paykunaqa ruwarqaku?

 HANAQ pachamanta Jehova Diospa kamachisusqaykita uyarispaykiqa, ¿imatataq ruwawaq? Imata ruwanaykipaq kamachisuptikipas chayllachá kasukuwaq, ¿aw?

² Apostol Pedro, Santiago hinaspa Juanmi 32 kaq watapi pascua fiesta pasayta Diospa vozninta uyarirurqaku (leey Mateo 17:1-5). Paykunaqa Jesuswanmi ‘urqupi’ tarikurqaku. Hinaptinmi Jesustaqa sueñoyninkupipas qawachkankuman hina rikurqaku hamuq tiempopi kamachiq kaspan hanaq pachapi imayna kasqanta. Chay rikusqanpim Pedropas yanapakuyta munarqa. Ichaqa rimachkaptinmi llapankuta puyu taparurqa. Hinaptinmi uyarirurqaku Jehova Diospa vozninta, chaypim Diosqa willakurqa Jesucristo churin kasqanta hinaspanmi paykunata nirqa: “Payta uyariychik”, nispa. Mayna admirakuypaqchá karqa chayna uyarisqankuqa. Chayna nisqantam apostolkunaqa kasukurqaku. Paykunaqa manam uyariyllachu-uyarirqaku Jesuspa yachachisqantaqa, aswanqa hukkunatam kallpancharqaku payta kasukunankupaq (Hech. 3:19-23; 4:18-20).

3. (1) ¿Imanasqataq Jehova Diosqa niwanchik churinta uyarinanchikpaq? (2) ¿Imamantam allintapuni yachananchik?

³ “Payta uyariychik” nisqanqa bibliapim qillqasqa kachkan ñuqanchiktapas yanapawananchikpaq (Rom. 15:4). ¿Imanasqataq ñuqanchikpas Jesusta uyarinanchik? Diospa sutinpi rimasqanraykum. Jehova Diosqa munanmi Jesuspa yachachisqankunata uyarinanchikta (Juan 1:1, 14). Hanaq pachamantam Jehova Diosqa kamachimunqa Jesucristowan hinaspa 144.000 hanaq pachapaq akllasqakunawan. Chayna kamachimunanmantam Jesucristoqa imamantapas puntata astawan willakurqa. Chaymanta yachayninchikqa allinpunim (Apoc. 5:9, 10; 14:1-3; 20:6). Chaypaqyá kay tapukuymanta yachasun: ¿Imanasqataq Jesucristoqa Dios kamachimunanmanta astawan rimarqa?

4. ¿Imakunata ruwaspanmi Jesucristoqa qawachirqa Jehova Dios kamachimuwananchik munasqanta?

⁴ Jesucristoqa anchatam munarqa Jehova Dios kamachimunantaqa. ¿Imaynatam chayta yachanchik? Rimaspaqa imayna sunquyuq kasqanchiktam qawachinchik. Jesuspas nirqam: “Runaqa riman sunqunpi huntallaña kaqkunamantam”, nispa (Mat. 12:34). Payqa Dios kamachimunanmantam maypipas willakurqa. Mateo, Marcos, Lucas hinaspa Juan sutiyuq librokunapim willawanchik Jesusqa Dios kamachimunanmanta pachak kuti masnin willakusqanta. Imamanta willakunanpaq hamusqanmantam nirqa: ‘Dios kamachimunanmanta allin noticiataqa huk law llaqtakunapipas willakunaymi, chaypaqmi ñuqataqa kachamuwarqa’, nispa (Luc. 4:43, NM). Wañusqanmanta kawsarimuspanpas hinallam discipulonkunaman willarqa (Hech. 1:3). Payqa tukuy sunqunwanmi sapa kuti willakurqa.

5-7. (1) ¿Imaynatam yachanchik Jehova Diosqa churinwan kamachimunanta allinpaq hapisqanta? (2) ¿Imatam sapakama ruwananchik Dios kamachimunanmanta agradecekusqanchikta qawachinapaq?

⁵ Jehova Diosqa ancha allinpaqmi qawan churinwan kamachimunantaqa. Chayraykum sapallan churinta kay pachaman kachamurqa. Jesusqa taytanpa munasqanman hinam willakurqa chaynataq yachachirqapas (Juan 7:16; 12:49, 50). Chaymantapas Jesuspa vidanmantawan willakusqanmantam qillqachirqa Mateo, Marcos, Lucas hinaspa Juan librokunapi. ¿Imanasqataq chayqa ancha allin?

⁶ Piensariy lliw aylluykipa fotonkunata hatun cuadropi churanaykipaq kasqanpi, ¿llapallankupa fotontachu chaypi churaruwaq? Manachá, astawan kuyasqayki kaqkunallapatachá. Chay akllasqa fotokunamanmi rikchakun Mateo, Marcos, Lucas hinaspa Juan librokunapas, Jesusmanta astawan yachanapaqmi yanapawanchik. Chay librokuna qillqaqkunataqa manam Jesuspa tukuy rimasqanmanta qillqanankupaqchu Jehova Diosqa kamachirqa (Juan 20:30; 21:25). Chay librokunapiqa qillqachirqa Jesuspa ruwasqankunamanta, yachachisqankunamanta, Diospa munayninmanta chaynataq kamachimunanmanta imanasqa willakusqanta yachanapaq kaqkunallatam (2 Tim. 3:16, 17; 2 Ped. 1:21). Imayna kamachimunanmanta chay tawa librokunapi willakuykunata achka kutikama qillqachisqanwanmi cuentata qukunchik Jehova Diosqa churinwan kamachimunanpaq kasqanta ancha allinpaq qawasqanta. Chaymi payqa munanpuni kamachimunanmanta yachananchikta.

⁷ Chaymi tapukunanchik: “¿Allinpaqchu hapini Diosqa Jesucristowan kamachimunanta?”, nispa. Chaynaqa yachaytachá munachkanchik Jesuspa willakusqanman hina  Dios kamachimunanmanta, imanasqa ancha allin kasqanmanta, imaynata hinaspa haykapi kamachimuy qallarinanmantapas.

8. ¿Imaynatam Jesusqa qawachirqa Dios kamachimusqan ancha allin kasqanta?

⁸ Diosta imayna mañakunapaq Jesuspa yachachisqanpiyá piensarisun. Chaypim Jesusqa entiendenapaq hina sumaq rimaykunawan Dios kamachimuptin imakuna ruwananmanta willakurqa. Puntatam nirqa Diospa sutin riqsisqa kananmanta, kamachimunanmanta hinaspa kay pachapipas hanaq pachapi hina munaynin ruwakunanmanta, chaynata yachachispanmi qawachirqa Diospa kamachimusqanqa ancha allin kasqanta (leey Mateo 6:9, 10). Jesucristo kay pachata kamachimuptinmi Jehova Diospa sutinqa manaña pinqaypichu kanqa hinaspam munayninpas cumplikunqa.

9, 10. (1) ¿Imatam mañakuchkanchik “kamachimuwaykuñayá” nispaqa? (2) ¿Diospa ima prometesqantataq astawan munanki cumplikunanta?

⁹ ¿Imatam mañakuchkanchik “kamachimuwaykuñayá” nispaqa? Jesucristoña kay pachata kamachimunanpaqmi Diosta mañakuchkanchik. Tukuy mana allinta chaynataq gobernantekunata chinkachispanmi payllaña enteron pachata kamachimuspan Diosman sunqu runakunata allinta kawsanankupaq yanapanqa (Dan. 2:44; 2 Ped. 3:13). Chaymantam enteron pachata suma-sumaq huertaman tikrachinqa (Luc. 23:43). Chaymantapas Diospa yuyasqan runakunatam kawsarichimunqa kuyasqa ayllunkuwan kaqmanta tupaykunankupaq (Juan 5:28, 29). Kasukuqninkunatam huchankumanta chuyanchaspan yanapanqa wiñay kawsayta haypanankupaq (Apoc. 21:3-5). Chayñam Diospa munayninqa hanaq pachapi hina kay pachapipas ruwakunqa. ¡Maynatam munanchik Diospa prometesqankuna cumplikunanta! “Kamachimuwaykuñayá” nispa sapa kuti mañakuspaqa chay promesankuna cumplikunantam mañakuchkanchik.

¹⁰ “Kamachimuwaykuñayá” nispa mañakusqanchikmantaqa wakillanraqmi cumplikurun. Kunan tiempopiqa runakunam hinallaraq gobiernachkanku, ichaqa allin noticiakunam kapuwachkanchik. Diosqa ñam hanaq pachamanta kamachimuchkanña, chaymantam qatiqnin yachachikuypi yachasunchik. Ichaqa Jesuspa willakusqanman hinam puntataraq yachasunchik kamachimunanpaq haykapi nombrasqa kasqanmanta chaynataq enteron allpa pachata haykapi kamachimunanpaq kasqanmanta.

11. ¿Imatataq Jesusqa yachachirqa Diospa kamachimuynin takyachisqa kananmanta?

¹¹ Jesuspa discipulonkunam piensarqaku paykunapa tiemponpi kamachiy qallarinanpaq kasqanmanta, ichaqa Jesusmi yachachirqa chay tiempopiqa manaraq qallarinanpaq kasqanmanta (Hech. 1:6). Chaymantam allinta yachachirqa iskay tupanachiykunawan.

12. ¿Imatam yachachirqa cebadilla qurawan trigota tupachisqanqa?

¹² Cebadillaman rikchakuq qurawan trigota tupanachisqanmanta (leey Mateo 13:24-30). Chay tupanachiytaqa yaqapaschá Jesusqa willakurqa 31 kaq watapi, hinaspam discipulonkunaman ima ninan kasqanmanta allinta yachachirqa (Mat. 13:36-43). ¿Imamantataq chay tupanachiywan yachachirqa? Jesuspa apostolninkuna wañuruptinkum diabloqa tarpunan karqa cebadillaman rikchakuq qurata (cristiano tukuq runakunata), trigokunapa kasqanpi (paykunaqa karqaku hanaq pachaman rinankupaq suyakuyniyuq Jesucristopi iñiqkunam). Cebadillaman rikchakuq quraqa trigowan kuskam wiñananku karqa cosecha tiempokama. Cosecha tiempoqa qallaykurqa ‘tukupay tiempopim’. Chay tiempopa qallariyninpim cebadilla qurata sapaqcharqaku, chaymanta qipatam trigota huñunanku karqa. Chay tupanachiywanmi yachachirqa Jesucristoqa apostolkunapa tiemponpi kamachimunanpaq manaraq  nombrasqa kasqanmanta, ichaqa trigowan cebadilla qura wiñaruptinkuñam nombrasqa kanan karqa. Kunan tiempopiqa yachanchikñam trigowan cebadilla quraqa 1914 watapi wiñayta tukusqankumanta chaynataq chaymantapacha cosecha tiempo qallarisqanmantapas.

13. ¿Ima tupanachiytam Jesusqa willakurqa hanaq pachaman kutiptin kamachiq kananpaq chaylla mana churasqa kasqanmanta yachanankupaq?

¹³ Qullqiwan tupanachisqanmanta (leey Lucas 19:11-13). Chay tupanachiymantam Jesusqa willakurqa 33 kaq watapi Jerusalenman risqanpi. Chayta uyarispankum wakinqa piensarqaku Jerusalenman chayaruspallan kamachiy qallarinanmanta. Chayna piensasqankuta correginanpaq hinaspa kamachimunanpaq unay watakunaraq faltasqanmanta entiendechinanpaqmi huk tupanachiymantawan willakurqa. Paymi tupachikurqa ‘riqsisqa ayllumanta kaq runa huk law nacionman rispa kamachiq kananpaq nombramienton chaskisqanwan’. a Jesusqa “huk law nacionman” riq hinam hanaq pachaman kutirqa kamachinanpaq taytanmanta atiyta chaskiq. Payqa yacharqam hanaq pachaman kutiptin kamachiq kananpaq chaylla mana churasqa kananmanta. Yacharqataqmi chaykama Diospa alliq lawninpi tiyaykuspan pachaknintin watakuna suyanantapas (Sal. 110:1, 2; Mat. 22:43, 44; Heb. 10:12, 13).

14. (1) ¿Ima nispantaq Jesusqa kutichirqa tawa apostolninkunapa tapusqanta? (2) ¿Imakunataq qawachin Jesucristo ñuqanchikwanña kasqanta hinaspa kamachimunanmanta?

¹⁴ Jesucristo wañukunanpaq iskay-kimsa punchawkunallaña faltachkaptinmi tawa apostolninkuna tapurqaku: “¿Ima señaltaq qawachinqa chayaramuspa kaypiña kasqaykita chaynataq kay tiempopa tukupayninmantapas?”, nispa (Mat. 24:3, NM; Mar. 13:4). Chayna tapusqankutam Jesusqa contestarqa Mateo libropa 24, 25 capitulonkunapi willakuykunawan. Chaypi nisqanman hinam enteron allpa pachapi tukuy ima pasachkan, chaywanmi cuentata qukunchik Jesucristoqa ñuqanchikwanña kasqanta. Chayqa qallaykurqa kamachimunanpaq nombrasqa kasqanwanmi, tukunqañataqmi kay pachata kamachimuyta qallaykuptin. Tukupay tiempopi imakuna pasananmanta Jesuspa nisqankunam cumplikuyta qallaykurqa 1914 watamantapacha. b Chaykunawanmi cuentata qukunchik chay watapi Jesucristo kamachimunanpaq nombrasqa kasqanmanta chaynataq ñuqanchikwanña kasqanmantapas.

15, 16. ¿Pikunamantataq rimarqa “kay miray” nispanqa?

¹⁵ Hinaptinqa, ¿haykapitaq Jesucristoqa kay pacha kamachimuyta qallaykunqa? Jesusqa manam chaymantaqa imatapas willakurqachu (Mat. 24:36). Ichaqa willakurqam imakuna pasasqanwan puchukay tiempo hichpallapiña kasqanmanta cuentata qukunapaq. Kamachimuytaqa  qallaykunqa “kay miray” nisqan runakunamanta wakiqninku bibliapi willakuykuna tukupay tiempopi imayna cumplikusqanta qawaptinkuñam (leey Mateo 24:32-34, CQ12). ¿Pikunamantataq Jesusqa rimarqa “kay miray” nispanqa?, chaymantayá allinta yachasunchik.

¹⁶ “Kay miray”. Chaynata nispanqa, ¿Jesusqa rimachkarqachu paypi mana iñiq runakunamanta? Manam. Tukupay tiempopi imakuna pasananmantaqa sapanpi asuykuqnin qatiqninkunamanmi willarqa (Mat. 24:3). Chay tiempopi apostolkunaqa pisi tiempollamantañam hanaq pachaman rinankupaq akllasqa kananku karqa. “Kay miray” nisqanmanta manaraq rimachkaspanmi Jesusqa kay tupanachiymantaraq rimarqa: ‘Higos sachawan tupanachisqaytayá yachaychik: Kallmankuna llullullaraq kaspa ikllimuptinmi, yachankichik [rupay tiempo] hichpamusqanta. Chaynaqa llapa nisqaykuna sucedekuptinmi yachankichik tukupay tiempoqa hichpallaña kasqanta’, nispa. Hanaq pachapaq kaq qatiqninkunaqa Jesuspa nisqankuna imayna cumplikusqanta rikuspankum cuentata qukunanku karqa ‘tukupay tiempoqa hichpallapiña kasqanmanta’. Jesuspi mana iñiqkunaqa manam ima pasaptinpas cuentata qukunkuchu. “Kay miray” nispanqa Jesusqa rimarqa hanaq pachapaq kaqkunamantam.

17. ¿Ima ninantaq “miray” ninanqa chaynataq ‘tukuy kaykuna’ ninanqa?

 ¹⁷ “Tukuy kaykunaqa cumplikunqa manaraqpas kay miray runakuna chinkachkaptinmi”. ¿Imaynatam chay nisqankuna cumplikunqa? Chayta yachanapaqqa puntatam yachananchik “miray” nisqanmanta chaynataq “tukuy kaykunaqa” nisqanmantapas. Bibliapi “miray” nisqanqa pipapas kawsasqan tiempopi kawsaq runakunam, chay runakunaqa kanmanmi mayorninpas wiñaymasinpas utaq sullkanpas, ichaqa manam tukuy tiempochu kawsanku (Ex. 1:6). ‘Tukuy kaykuna’ nisqanqa 1914 watamantapacha ‘llumpa-llumpay ñakariy punchawkama’ Jesuspa willakusqankuna imayna cumplikusqanmantam rimachkan (Mat. 24:21).

18, 19. ¿Imatam yachananchik Jesuspa “kay miray” nisqanmanta hinaspa imamantam chaywanqa cuentata qukunchik?

¹⁸ ¿Imatam yachananchik Jesuspa “kay miray” nisqanmanta? Jesuspa kay miray nisqan runakunaqa hanaq pachaman rinankupaq akllasqakunam. Chay mirayqa iskay grupopim rakisqa kachkan. Punta kaq grupopi kaqkunam rikurqaku bibliapi willakuykuna 1914 watapi imayna cumplikuy qallarisqanta. Chay watamanta pasaq watakunapi paykunawan Diosta serviq hanaq pachapaq akllasqakunapas chay miraypa partenmi kanku, paykunamanta wakinmi rikunqaku llumpa-llumpay ñakariy punchawkuna qallarisqanta. Chay iskaynin grupokunam huk miray hinalla kanku pisi tiempollapas Diosta kuska servisqankurayku. c

¹⁹ ¿Imamantam chaywanqa cuentata qukunchik? Enteron pachapi tukuy ima pasasqanta qawasqanchikwanmi cuentata qukunchik Jesucristoqa ñuqanchikwanña kasqanmanta. Yachanchiktaqmi “kay miray” nisqan kaqkunaqa yaqa llapallankuña yuyaqyasqa kasqankumanta, paykunamanta llapallanku manaraq wañukuchkaptinkum ‘llumpa-llumpay ñakariy punchawkuna’ qallarinqa. Chaykunawanmi cuentata qukunchik kay pachata Jesucristo kamachimunanpaqña kasqanmanta. ¡Mayna kusikuypaqchá kanqa Jesuspa yachachisqanman hina ‘padre nuestro’ nisqa mañakuypi, “kamachimuwaykuñayá” nispa Diosta mañakusqanchik imayna cumplikusqanta qawayninchikqa!

20. (1) ¿Imamantam kay qillqapi yachasunchik? (2) ¿Imamantam qatiqnin yachachikuypi yachasunchik?

²⁰ Amayá haykapipas qunqasunchu Jehova Diospa kayna kamachisqantaqa: ‘Churiyta uyariychik’ nisqanta. Jesucristopi iñiqkunaqa tukuy sunqunchikwanmi kasukuyta munanchik. Yachaytapunim munanchik Diospa kamachimuyninmanta Jesuspa ima nisqanta chaynataq yachachisqanmantapas. Kay libropim yachasunchik Diospa kamachimuynin imakuna ruwasqanmanta chaynataq hamuq tiempopi imakuna ruwananmantapas. Qatiqnin yachachikuypim yachasunchik Diospa kamachimuynin listoña kaptin imakuna pasasqanmanta.