Skip to content

Skip to table of contents

CIBALO 1

“Abuboole Bwami Bwako”

“Abuboole Bwami Bwako”

MAKANI AALI MUCIBALO

Amulange-lange ncaakayiisya Jesu kujatikizya Bwami bwa Leza

1, 2. Ino majwi nzi ngaakaamba Jehova lwakwe mwini kabamvwide baapostolo ba Jesu botatwe, alimwi ino bakacita buti?

KUTI Jehova Leza lwakwe mwini wamulailila kucita cintu cimwi, ino inga mwacita buti? Kufwumbwa ncakonzya kumwaambila kuti mucite, sena inga tiimwayandisisya kwaatobela malailile aakwe? Cakutadooneka inga mwaatobela!

2 Ciindi cimwi nolyakainda Pobwe Lyakwiindilila lyamu 32 C.E., baapostolo ba Jesu botatwe—Petro, Jakobo, alimwi a Johane—bakalaililwa kutobela malailile amwi. (Amubale Matayo 17:1-5.) Nobakabungene antoomwe a Simalelaabo “acilundu cilamfwu,” bakamubona mucilengaano Jesu kali Mwami wakujulu uujisi bulemu bupati. Zintu izyakalibonya mucilengaano zyakali kulibonya kuba zini-zini cakuti Petro wakali kuyanda kutola lubazu muzintu izyakali kucitika mucilengaano eeco. Petro naakacili kubandika, ikumbi lyakabavwumba. Mpoonya Petro abeenzyinyina bakamvwa ncobakamvwa bantu basyoonto buyo ibakajisi coolwe—Ijwi lya Jehova lwakwe mwini. Naakamana kusinizya kuti Jesu Mwanaakwe, Jehova wakaamba cakutainda mumbali kuti: “Amumuswiilile.” Baapostolo bakaatobela malailile aa Leza aaya. Bakaziswiilila zintu nzyaakali kuyiisya Jesu, alimwi bakabakulwaizya abamwi kucita mbubwenya.—Mil. 3:19-23; 4:18-20.

Jesu wakabandika kapati kujatikizya Bwami bwa Leza kwiinda mbwaakabandika kujatikizya makani aambi buyo

3. Nkaambo nzi Jehova ncayandila kuti katumuswiilila Mwanaakwe, alimwi makani nzi ngotweelede kulanga-langa?

3 Majwi aayo aakuti “amumuswiilile,” akalembwa mu Bbaibbele kutegwa atugwasye. (Lom. 15:4) Ino nkaambo nzi? Nkaambo Jesu ngo mwaambilizi wa Jehova alimwi ciindi coonse Jesu naakali kuyiisya, wakali kwaamba zintu ba Usyi nzyobakali kuyanda kuti tuzyibe. (Joh. 1:1, 14) Mbwaanga Jesu wakaamba zintu zinji kujatikizya Bwami bwa Leza, imfwulumende yakujulu ya Mesiya yeendelezyegwa a Kristo Jesu alimwi abalelinyina ibali 144,000, kwiinda zintu zyoonse nzyaakaamba, inga twacita kabotu kwaalanga-langa cakulomya makani aaya aayandika kapati. (Ciy. 5:9, 10; 14:1-3; 20:6) Cakusaanguna, atulange-lange kaambo Jesu ncaakaambila zintu zinji kujatikizya Bwami bwa Leza.

“Mulomo Waamba Zizwide Mumoyo”

4. Ino Jesu wakatondezya buti kuti wakali kububikkila kapati maano Bwami?

4 Jesu ulabubikkila maano kapati Bwami. Nkaambo nzi ncotukonzya kwaambila boobu? Nkaambo majwi atondezya zili mumoyo—nkokuti, majwi eesu ayubununa zintu nzyotubona kuti zilayandika ncobeni kulindiswe. Jesu lwakwe wakati: “Mulomo waamba zizwide mumoyo.” (Mt. 12:34) Kufwumbwa ciindi naakajisi coolwe cakubandika, Jesu wakali kwaamba zintu zyakali kujatikizya Bwami. Mumabbuku aa Makani Mabotu one kuli twaambo itwiinda ku 100 twaambidwe kujatikizya Bwami, bunji bwatwaambo ootu twakaambwa a Jesu. Bwami ngowakali mutwe wamulumbe ngwaakali kukambauka, mane wakati: “Akuminzi imbi ndileelede kwaambilizya makani mabotu aa Bwami bwa Leza, nkaambo eeci ncindakatuminwa.” (Lk. 4:43) Nociba ciindi naakabusyigwa, Jesu wakazumanana kwaamba makani aajatikizya Bwami kuli basikwiiya bakwe. (Mil. 1:3) Masimpe, moyo wa Jesu wakazwide kulumba akaambo ka Bwami, kulumba ooku kwakamukulwaizya kwaamba kujatikizya mbubo.

5-7. (a) Ino tuzyi buti kuti Jehova ulabubikkila kapati maano Bwami? Amupe cikozyanyo. (b) Ino inga twatondezya buti kuti tulabubikkila kapati maano Bwami?

5 Jehova awalo ulabubikkila maano kapati Bwami. Ino tuzyi buti oobo? Amuyeeye kuti, Jehova wakatuma Mwanaakwe simuzyalwaalikke anyika; Jehova ngokasensa kazintu zyoonse nzyaakali kuyiisya akucita Mwanaakwe. (Joh. 7:16; 12:49, 50) Jehova alimwi ngokasensa kazintu zyoonse izilembedwe mumabbuku aa Makani Mabotu one aabandika kujatikizya buumi bwa Jesu alimwi amulimo ngwaakacita. Kwaciindi cisyoonto, amuyeeye buyo ncocaamba eeci.

Umwi aumwi wandiswe inga wacita kabotu kulibuzya kuti, ‘Sena Bwami bwa Leza ndilabubikkila kapati maano?’

6 Amweezeezye kuti mubamba alubbamu iitondezya zifwoto zyamukwasyi. Atwaambe mulijisi zifwoto zinji nzyomukonzya kusala, pele alubbamu inga yakonzya buyo kuyobola zifwoto zili mbozibede. Ino inga mwacita buti? Inga mwasala zifwoto nzyomukonzya kubikka mu alubbamu. Munzila iikozyenye, mabbuku aa Makani Mabotu ali mbuli alubbamu yazifwoto iitugwasya kumuzyiba kabotu Jesu. Jehova taakwe naakabasololela amuuya basikulemba mabbuku aa Makani Mabotu kuti balembe zintu zyoonse nzyaakaamba akucita Jesu naakacili anyika. (Joh. 20:30; 21:25) Muciindi caboobo, muuya wa Jehova wakabasololela buyo kulemba majwi ngaakaamba alimwi azintu nzyaakacita izitugwasya kumvwisya makanze aamulimo wa Jesu, alimwi acintu ciyandika kapati kuli Jehova. (2 Ti. 3:16, 17; 2 Pe. 1:21) Mbwaanga mabbuku aa Makani Mabotu azwide njiisyo zya Jesu zijatikizya Bwami bwa Leza, tulakonzya kwaamba kuti Jehova ulabubikkila maano kapati Bwami. Amuyeeye buyo—Jehova uyanda kuti tuzyibe zintu zijatikizya Bwami bwakwe!

7 Umwi aumwi wesu inga wacita kabotu kulibuzya kuti, ‘Sena Bwami bwa Leza ndilabubikkila maano kapati?’ Kuti naa tulabubikkila maano, tuyakukulwaizyigwa kuziswiilila nzyaakaamba akuyiisya Jesu kujatikizya Bwami oobo—ncobuyandika kapati, mbobuyakuboola alimwi anobuyakuboola.

“Abuboole Bwami Bwako”—Munzila Nzi?

8. Ino Jesu wakatondezya buti mubufwaafwi mbobuyandika Bwami?

8 Atulange-lange mupailo wacikozyanyo. Munzila iilimvwisya pele ngubauba, Jesu wakaamba mubufwaafwi ncobuyandikila Bwami, akutondezya nzyobuyakucita. Mupailo uulya ujisi zintu zyakulomba izili ciloba. Zintu zyakusaanguna zyotatwe zijatikizya makanze aa Jehova—kusalazyigwa kwazina lyakwe, kuboola kwa Bwami bwakwe, alimwi akucita kuyanda kwakwe anyika mbubwenya mbuli kujulu. (Amubale Matayo 6:9, 10.) Kulomba ooko kotatwe kuleendelana kapati. Bwami bwa Mesiya ncecibelesyo Jehova ncayakubelesya kusalazya zina lyakwe alimwi akucita kuyanda kwakwe.

9, 10. (a) Ino Bwami bwa Leza buyakuboola buti? (b) Ino ncisyomezyo nzi camu Bbaibbele ncomuyanda kuyakubona kuti cazuzikizyigwa?

9 Ino Bwami bwa Leza buyakuboola buti? Ciindi notupaila kuti, “Abuboole Bwami bwako,” tulomba kuti Bwami bubweze ntaamu iiyandika. Bwaakuboola Bwami, buyakweendelezya nyika cakumaninina. Buyakugwisya bweendelezi bwazintu oobu bubyaabi buliko, kubikkilizya amfwulumende zyabantu, akuleta nyika mpya iiluleme. (Dan. 2:44; 2 Pe. 3:13) Mpoonya ansi aabulelo bwa Bwami, nyika yoonse iyakuba paradaiso. (Lk. 23:43) Aabo mbaibaluka Leza bayakubusyigwa kuti bakapone alimwi akuswaanganizigwa abayandwa babo. (Joh. 5:28, 29) Bantu bamvwida bayakulondoka akukkomana abuumi butamani. (Ciy. 21:3-5) Kumamanino, kuyanda kwa Leza kuyakucitwa ansi aano mbubwenya mbuli kujulu, zintu ziyakuba mbubwenya mbwayanda Jehova Leza kuti zibe! Sena mulayandisisya kubona kuzuzikizyigwa kwazisyomezyo eezyo zyamu Bbaibbele? Amuyeeye kuti kufwumbwa ciindi nomupailila Bwami bwa Leza kuti buboole, mupailila zisyomezyo eezyo zitaliboteli kuti zizuzikizyigwe.

10 Cilasalala kuti Bwami bwa Leza ‘tabunaboola’ kutegwa buzuzikizye mupailo wacikozyanyo, nkaambo mfwulumende zyabantu ziceendelezya alimwi anyika mpya iiluleme tainasika. Pele kuli makani mabotu. Bwami bwa Leza bwakatalika kale kulela, kweelana ambotutiibandike mucibalo citobela. Lino atulange-lange ncaakaamba Jesu kujatikizya ciindi nobwakali kuyakutalika kulela Bwami alimwi anobuyakuboola.

Ino Bwami Bwa Leza Bwakali Kuyakutalika Lili Kulela?

11. Ncinzi Jesu ncaakaamba kujatikizya nobwakali kuyakutalika kulela Bwami bwa Leza?

11 Jesu wakaamba kuti Bwami tiibwakali kuyakutalika kulela mumwaanda wamyaka wakusaanguna C.E., nokuba kuti basikwiiya bakwe bamwi bakali kubulangila. (Mil. 1:6) Amubone nzyaakaamba mukati kamyaka yobilo muzikozyanyo zyakwe zyobilo ziindene.

12. Ino cikozyanyo camaila ansaku citondezya buti kuti Bwami tiibwakatalika kulela mumwaanda wamyaka wakusaanguna C.E.?

12 Cikozyanyo camaila ansaku. (Amubale Matayo 13:24-30.) Naakamana kwaamba cikozyanyo eeci, ambweni cakali ciindi camupeyo mumwaka wa 31 C.E., Jesu wakapandulula kuli basikwiiya bakwe ncocakali kwaamba. (Mt. 13:36-43) Mboobu bupanduluzi bwini bwacikozyanyo: Baapostolo nobakamana kufwa, Diabolosi wakali kuyakusyanga nsaku (Banakristo bakubeja) akati kamaila (‘bana ba Bwami,’ naa Banakristo bananike). Zyoonse zyobilo, maila alimwi ansaku zyakali kuyakulekelwa kuti zikomenene antoomwe mukati kaciindi icakali kuyakuzumanana kusikila kuciindi cakutebula, iciiminina “mamanino aabweende bwazyintu.” Ciindi cakutebula nocakatalika, nsaku zyakali kuyakubunganizyigwa. Kumane maila akali kuyakuyobololwa. Aboobo, cikozyanyo citondezya kuti Bwami bwakali kuyakutalika kulela kutali mumwaanda wamyaka wakusaanguna C.E., pele lilikke buyo caakwiinda ciindi cakukomenena antoomwe kwamaila ansaku. Kweelana azintu mbozyakacitika, ciindi cakukomenena antoomwe camaila ansaku cakamana alimwi ciindi cakutebula cakatalika mu 1914.

13. Mbuti Jesu mbwaakatondezya kuti tanaakali kuyakubikkwa kuba Mwami Mesiya mbwaakali kuyakupilukila buyo kujulu?

13 Cikozyanyo campondo naa mamaina. (Amubale Luka 19:11-13.) Jesu wakaamba cikozyanyo eeci mu 33 C.E., naakali kweenda kuya ku Jerusalemu ciindi camamanino. Baswiilizi bakwe bamwi bakali kuyeeya kuti wakali kuyakubikka Bwami mbobayakusikila buyo ku Jerusalemu. Kutegwa alulamike kuyeeya kuli boobu alimwi akuti atondezye kuti kwakacili ciindi cilamfwu kutegwa Bwami butalike kulela, Jesu wakalyeezyanisya a “muntu wamumukwasyi wamwami” iwakeelede kuunka “kunyika iili kulamfwu kutegwa akapegwe bwami.” * Kuli Jesu, “nyika iili kulamfwu” yakali kwiiminina julu, kwalo nkwaakali kuyakutambula nguzu kuzwa kuli ba Usyi kutegwa abe Mwami. Pele Jesu wakalizyi kuti tanaakali kuyakubikkwa kuba Mwami Mesiya mbwaakali kuyakupilukila buyo kujulu. Muciindi caboobo, wakali kuyakukkala kujanza lyalulyo lya Leza akulindila kusikila mane cikasike ciindi cibikkidwe. Kweelana azintu mbozyakaba, ciindi eeciya cakulindila cakatola myaanda yamyaka minji.—Int. 110:1, 2; Mt. 22:43, 44; Heb. 10:12, 13.

Ino Bwami bwa Leza Buyakuboola Lili?

14. (a) Ino Jesu wakawiingula buti mubuzyo ngwaakabuzyigwa abaapostolo bakwe bone? (b) Ino kuzuzikizyigwa kwabusinsimi bwa Jesu kutwaambila nzi kujatikizya kubako kwakwe alimwi a Bwami?

14 Kakuceede buyo mazuba masyoonto kuti Jesu ajaigwe, baapostolo bakwe bone bakamubuzya kuti: “Ncinzi ciyooba citondezyo cakubako kwako acamamanino aabweende bwazyintu?” (Mt. 24:3; Mk. 13:4) Jesu wakabaingula kwiinda mukwaamba businsimi ibujatikizya zintu zinji ibulembedwe mu Matayo caandaano 24 a 25. Jesu wakaamba zintu zyakali kuyakucitika munyika yoonse izyakali kuyakuba citondezyo iciyakuzyibya ciindi ciitwa kuti “kubako” kwakwe. Matalikilo aakubako kwakwe akali kuyakweendelana aciindi Bwami nobwakali kuyakutalika kulela; alimwi mamanino aakubako kwakwe akali kuyakweendelana akuboola kwa Bwami. Tulijisi bumboni buzwide ibutondezya kuti businsimi bwa Jesu bwakatalika kuzuzikizyigwa mu 1914. * Aboobo, mwaka ooyu wakaba ngamatalikilo aakubako kwakwe alimwi ngomwaka Bwami nobwakatalika kulela.

15, 16. Ino majwi aakuti “izyalani eeli” ajatikizya bani?

15 Nokuba boobo, ino Bwami bwa Leza buyakuboola lili? Jesu taakwe naakayubununa ciindi cini eeci nocakali kuyakucitika. (Mt. 24:36) Pele wakaamba cintu cimwi ceelede kutupa kusyoma kuti Bwami bulaafwaafwi ncobeni. Jesu wakatondezya kuti Bwami bwakali kuyakuboola “izyalani eeli” lyaakumana kubona kuzuzikizyigwa kwacitondezyo caambwa mubusinsimi. (Amubale Matayo 24:32-34.) Ino majwi aakuti “izyalani eeli” ajatikizya bani? Atwaalange-lange majwi aa Jesu aaya.

16 “Izyalani eeli.” Sena Jesu wakali kwaamba kujatikizya bantu batasyomi? Peepe. Ino wakali kwaambila bani? Jesu wakali kwaambila baapostolo basyoonto kujatikizya businsimi oobu balo “ibakamusikila kumbali.” (Mt. 24:3) Baapostolo bakali afwaafwi kunanikwa amuuya uusalala. Amubone alimwi twaambo tuzingulukide majwi aayo. Katanaamba kujatikizya “izyalani eeli,” Jesu wakati: “Lino amwiiye kaambo aaka kuzwa kucikozyanyo camukuyu: Mboyatalikila buyo kusyuuka mitabi yanguwo akuba amatuvwu, mulazyiba kuti mainza ali afwaafwi. Mbubonya buyo, mwaakubona zyintu zyoonse eezyi, amukazyibe kuti uli afwaafwi, uli amulyango.” Basikutobela Jesu bananike—kutali bantu batasyomi—mbabakali kuyakubona zintu nzyaakasinsima alimwi mbabakali kuyakumvwisya ncozyakali kupandulula, kuti Jesu “uli amulyango.” Aboobo, ciindi Jesu naakaamba kujatikizya “izyalani eeli,” wakali kwaamba basikwiiya bakwe bananike.

17. Ino majwi aakuti “izyalani eeli” alimwi amajwi aakuti “zyintu zyoonse eezyi” apandulula nzi?

17 “Talikooyoomana kusikila zyintu zyoonse eezyi zikacitike.” Ino majwi aayo ayakuzuzikizyigwa buti? Kutegwa twiingule mubuzyo ooyu, tweelede kuzyiba zintu zyobilo: bupanduluzi bwa “izyalani eeli” alimwi a “zyintu zyoonse eezyi.” Ibbala lyakuti “izyalani” kanji-kanji lyaamba bantu bamisela iindene-indene ibapona antoomwe aciindi cimwi caambidwe cacigaminina. Izyalani talilampi kapati pe, alimwi lilamana. (Kul. 1:6) Majwi aakuti “zyintu zyoonse eezyi” alabikkilizya zintu zyoonse zyakasinsimwa kuti ziyakucitika muciindi cakubako kwa Jesu, kuzwa ciindi nokwakatalika mu 1914 kusikila kumamanino, lya “mapenzi mapati.”—Mt. 24:21.

18, 19. Mbuti mbotweelede kwaamvwisya majwi aa Jesu aajatikizya “izyalani eeli”, alimwi ncinzi ncotukonzya kwaamba?

18 Pele ino inga twaamvwisya buti majwi aa Jesu aajatikizya “izyalani eeli”? Izyalani lijisi tubunga tobilo twabananike tusangene—kabunga kakusaanguna nkabananike ibakabona matalikilo aakuzuzikizyigwa kwacitondezyo mu 1914, mpoonya kabunga kabili nkabananike ibakapona kwaciindi cili mbocibede antoomwe abananike ibakali mukabunga kakusaanguna. Bamwi babaabo ibali mukabunga kabili bayakupona akubona matalikilo aamapenzi mapati aaboola. Tubunga tobilo ootu tupanga zyalani lyomwe nkaambo bananike Banakristo aaba bakapona aciindi comwe kwaciindi cili mbocibede. *

19 Aboobo, ncinzi ncotukonzya kwaamba? Tulizyi kuti citondezyo cakubako kwa Jesu munguzu zya Bwami cilalibonya cakutazumbauzya nyika yoonse. Alimwi tulabona kuti bananike ibacipona alimwi ibali cibeela ca “izyalani eeli” bayaabucembaala; nokuba boobo tabakafwi boonse mapenzi mapati kaatanatalika. Aboobo, tulakonzya kusinizya kwaamba kuti ino-ino Bwami bwa Leza buyakuboola akutalika kweendelezya nyika! Eelo kaka ciyakukkomanisya kulibonena kuzuzikizyigwa kwamupailo ngwaakatuyiisya Jesu wakuti: “Abuboole Bwami bwako”!

20. Makani nzi aayandika kapati kwiiya aayakubandikwa mubbuku eeli, alimwi ncinzi ciyakulangwa-langwa mucibalo citobela?

20 Tatweelede kwaaluba majwi ngaakaamba Jehova kuzwa kujulu kujatikizya Mwanaakwe aakuti: “Amumuswiilile.” Mbotuli Banakristo bakasimpe, tulayandisisya kwaatobela malailile aa Leza aaya. Tulazikkomanina zyoonse nzyaakaamba Jesu akucita kujatikizya Bwami bwa Leza. Zintu nzyobwacita kale Bwami oobo alimwi anzyobuyakucita kumbele nzyezintu ziyandika kapati iziyakulangwa-langwa mubbuku eeli. Cibalo citobela ciyakulanga-langa zintu zikkomanisya zyakacitika ciindi Bwami bwa Leza nobwakatalika kulela kujulu.

^ munc. 13 Cikozyanyo ca Jesu ambweni cakayeezya baswiilizi bakwe kujatikizya Arkelao, mwana musankwa wa Heroda Mupati. Katanafwa, Heroda wakabikka Arkelao kuba simulyazina lyakwe kutegwa alele mu Judaya amasena aambi. Nokuba boobo, katanatalika kulela, Arkelao wakeelede kusaanguna kweenda musinzo mulamfwu kuya ku Roma kutegwa akazumizyigwe a Augusto Kaisara.

^ munc. 18 Kufwumbwa Munakristo wakananikwa kafwide kale munanike wamamanino iwakali mukabunga kakusaanguna—nkokuti nobakamana aabo ibakabona “matalikilo aamapenzi” mu 1914—takonzyi kubalilwa mu “izyalani eeli.”—Mt. 24:8.