1, 2. Hi wahi marito lawa Yehovha a ma byeleke vaapostola vanharhu va Yesu naswona va angule njhani?

LOKO Yehovha Xikwembu a ku lerisa ku endla nchumu wo karhi, xana a wu ta angula njhani? Ku nga khathariseki leswaku u ku kombela ku endla yini, xana a wu nga ta tiyimisela ku yingisa xileriso xakwe? Hakunene a wu ta xi yingisa!

² Endzhaku ka Paseka ya 32 C.E., vaapostola vanharhu va Yesu​—Petro, Yakobo na Yohane​—va nyikiwe xileriso xo tano. (Hlaya Matewu 17:​1-5.) Loko va ha hlengeletanile ni N’wini wa vona “entshaveni leyi tlakukeke” va vone xivono lexi eka xona a ku ri ni xikombiso xa leswi Yesu a nga ta swi endla enkarhini lowu taka tanihi Hosi leyi vangamaka ya le tilweni. Xivono a xi vonaka xi ri xa xiviri laha Petro a ringeteke ku hoxa xandla eka xona. Loko Petro a ri karhi a vulavula, papa ri va funengetile. Kutani Petro ni vanghana vakwe va twe rito ra Yehovha leri ku ngo va vanhu va nga ri vangani ntsena lava tshameke va va ni lunghelo ro ri twa. Endzhaku ko tiyisekisa leswaku Yesu a a ri N’wana wakwe, Yehovha u vule hi ku kongoma a ku: “N’wi yingiseni.” Vaapostola va yingise xileriso xexo xa Xikwembu. Va yingise leswi Yesu a swi dyondziseke naswona va khutaze van’wana leswaku va endla hilaha ku fanaka.​—Mint. 3:​19-23; 4:​18-20.

3. Ha yini Yehovha a lava leswaku hi yingisa N’wana wakwe naswona hi yihi mhaka leyi hi faneleke hi yi kambisisa kahle?

³ Marito wolawo lama nge, “N’wi yingiseni” ma tsariwe eBibeleni leswaku ma ta hi pfuna. (Rhom. 15:4) Ha yini? Hikuva Yesu i muvulavuleri wa Yehovha naswona nkarhi na nkarhi loko Yesu a dyondzisa, u vule leswi Tata wakwe a a lava leswaku hi swi tiva. (Yoh. 1:​1, 14) Ku tlula timhaka hinkwato leti a tshameke a vulavula ha tona, Yesu u vulavule swinene hi Mfumo wa Xikwembu, ku nga hulumendhe ya Mesiya ya le tilweni leyi vumbiwaka hi Kreste Yesu ni lava a nga ta fuma na vona va 144 000, kutani hi endla kahle loko hi yi kambisisa hi vukheta mhaka leyi ya nkoka. (Nhlav. 5:​9, 10; 14:​1-3; 20:6) Kambe, xo sungula a hi kambisiseni leswaku ha yini Yesu a vulavule swinene hi Mfumo wa Xikwembu.

4. Xana Yesu u swi kombisa njhani leswaku wa khathala swinene hi Mfumo?

⁴ Yesu u khathala swinene hi Mfumo. Ha yini hi vula tano? Hikuva marito ma kombisa leswi nga embilwini ya hina​—leswi vulaka leswaku marito ya hina ma kombisa leswi entiyisweni swi  nga swa nkoka eka hina. Yesu u te: “Nomu wu vulavula leswi mbilu yi taleke swona.” (Mat. 12:​34) Nkarhi wun’wana ni wun’wana, Yesu a a vulavula hi Mfumo. Ku ni swikombo swo tlula 100 swa Mfumo eka Tievhangeli ta mune, leswi swo tala swa swona swi nga eka marito lama vuriweke hi Yesu. U endle Mfumo wu va nhloko-mhaka yakwe loko a chumayela, hi ku vula a ku: “Ni le ka miti yin’wana ndzi fanele ku vula mahungu lamanene ya mfumo wa Xikwembu, hikuva hi swona leswi ndzi rhumeriweke swona.” (Luka 4:​43) Hambi ku ri endzhaku ka ku pfuxiwa kakwe, Yesu u hambete a vulavula hi Mfumo eka vadyondzisiwa vakwe. (Mint. 1:3) Swi le rivaleni leswaku Yesu a a wu rhandza swinene Mfumo, lerova a susumeteleka ku vulavula ha wona.

5-7 (a) Xana hi swi tivisa ku yini leswaku Yehovha wa khathala swinene hi Mfumo? Hlamusela. (b) Xana hi nga swi kombisa njhani leswaku ha khathala hi Mfumo?

⁵ Yehovha na yena wa khathala swinene hi Mfumo. Hi swi tivisa ku yini sweswo? Tsundzuka leswaku Yehovha u rhumele N’wana wakwe la tswariweke a ri swakwe emisaveni; swilo hinkwaswo leswi N’wana wakwe a swi vuleke ni ku swi dyondzisa swi huma eka Yehovha. (Yoh. 7:​16; 12:​49, 50) Marungula lama tsariweke eka Tievhangeli ta mune lama vulavulaka hi vutomi bya Yesu ni vutirheli byakwe na wona ma huma eka Yehovha. Anakanya katsongo hi leswi sweswo swi vulaka swona.

⁶ Anakanya u ri karhi u paka swinepe swa swirho swa ndyangu wa wena eka albamu. U ni swinepe swo tala leswi u faneleke u hlawula eka swona, kambe albamu yi nga kota ku hoxa swinepe swa nhlayo yo karhi ntsena. Xana u nga endla yini? U nga hlawula leswaku hi swihi leswi u nga ta swi hoxa. Hilaha ku fanaka, Tievhangeli ti fana ni albamu ya swinepe leti hi hlamuselaka kahle hi Yesu. Yehovha a nga huhutelanga vatsari va Tievhangeli ku tsala xin’wana ni xin’wana lexi Yesu a xi vuleke ni ku xi endla loko a ha ri laha misaveni. (Yoh. 20:​30; 21:​25) Ematshan’weni ya sweswo, moya wa Yehovha wu va kongomise ku tsala marito ni swiendlo leswi hi pfunaka ku twisisa xikongomelo xa vutirheli bya Yesu ni leswi nga swa nkoka swinene eka Yehovha. (2 Tim. 3:​16, 17; 2 Pet. 1:​21) Leswi Tievhangeli ti nga ni tidyondzo to tala ta Yesu leti vulavulaka hi Mfumo wa Xikwembu, hi nga ha gimeta hi ku vula leswaku Yehovha wa khathala swinene hi Mfumo. Yehovha u lava hi tiva leswi Mfumo wakwe wu vulaka swona!

⁷ Un’wana ni un’wana wa hina u endla kahle loko a tivutisa leswi, ‘Xana ndza khathala swinene hi Mfumo wa Xikwembu?’ Loko swi ri tano, hi ta hisekela ku yingisa leswi Yesu a swi vuleke ni ku swi dyondzisa hi Mfumo wolowo, ku nga nkoka wa wona, ndlela leyi wu nga ta ta ha yona ni nkarhi lowu wu nga ta ta ha wona.

8. Xana Yesu u wu katsakanye njhani nkoka wa Mfumo?

⁸ Xiya xikhongelo xa xikombiso. Hi ku tirhisa marito yo olova lama twisisekaka, Yesu u katsakanye nkoka wa Mfumo, a kombisa leswi wu nga ta swi hetisisa. Xikhongelo xexo xi ni swikombelo swa nkombo. Swikombelo swinharhu swo sungula swi katsa swikongomelo swa Yehovha, ku nga ku kwetsimisiwa ka vito  rakwe, ku ta ka Mfumo wakwe ni ku endla leswaku ku rhandza kakwe ku endleka emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona etilweni. (Hlaya Matewu 6:​9, 10.) Swikombelo sweswo swinharhu swa yelana swinene. Yehovha u ta tirhisa Mfumo wa Mesiya leswaku a kwetsimisa vito rakwe ni ku endla leswaku ku rhandza kakwe ku endleka.

9, 10. (a) I yini leswi Mfumo wa Xikwembu wu nga ta swi endla loko wu ta? (b) Hi xihi xitshembiso lexi nga eBibeleni lexi u lavaka ku xi vona xi hetiseka?

⁹ Xana Mfumo wa Xikwembu wu ta ta njhani? Loko hi khongela hi ku, “Mfumo wa wena a wu te,” hi va hi kombela leswaku Mfumo wu teka goza. Loko Mfumo wu ta, wu ta yi lawula hi ku helela misava. Wu ta herisa mafambiselo yo biha ya swilo lama nga kona sweswi, ku katsa ni tihulumendhe hinkwato ta vanhu kutani wu tisa misava leyintshwa yo lulama. (Dan. 2:​44; 2 Pet. 3:13) Kutani ehansi ka Mfumo wolowo, misava hinkwayo yi ta va paradeyisi. (Luka 23:​43) Lava nga emianakanyweni ya Xikwembu va ta pfuxiwa kutani va tlhela va hlanganisiwa ni varhandziwa va vona. (Yoh. 5:​28, 29) Vanhu lava yingisaka va ta va lava hetisekeke kutani va tiphina hi vutomi lebyi nga heriki. (Nhlav. 21:​3-5) Eku heteleleni, misava yi ta va leyi hetisekeke hilaha swi nga hakona etilweni, kutani ku ta endleka ku rhandza ka Yehovha Xikwembu! Xana a wu swi lavi ku vona loko switshembiso sweswo swa le Bibeleni swi hetiseka? Tsundzuka leswaku nkarhi na nkarhi loko u khongelela leswaku Mfumo wa Xikwembu wu ta, u va u khongelela leswaku switshembiso sweswo swa risima swi hetiseka.

¹⁰ Swi le rivaleni leswaku Mfumo wa Xikwembu a wu si “fika” leswaku ku hetiseka marito lama nga eka xikhongelo xa xikombiso. Phela tihulumendhe ta vanhu ta ha ri eku fumeni naswona misava leyintshwa yo lulama a yi si fika. Kambe hi lawa mahungu yo tsakisa. Mfumo wa Xikwembu wu simekiwile, hilaha hi nga ta bula hakona eka ndzima leyi landzelaka. Sweswi a hi kambisiseni leswi Yesu a swi vuleke malunghana ni nkarhi lowu Mfumo a wu ta simekiwa ni ku ta ha wona.

11. I yini leswi Yesu a swi vuleke hi ku simekiwa ka Mfumo wa Xikwembu?

¹¹ Yesu u vule leswaku Mfumo a wu nga ta simekiwa hi lembe-xidzana ro sungula C.E., kasi van’wana va vadyondzisiwa vakwe a va langutele leswaku wu simekiwa hi nkarhi wolowo. (Mint. 1:6) Xiya leswi a swi vuleke eka swifaniso swakwe swimbirhi leswi a swi vuleke hi minkarhi yo hambana leyi nga hundziki malembe mambirhi.

12. Xana xifaniso xa koroni ni mfava xi swi ­kombisa njhani leswaku Mfumo a wu nga ta simekiwa hi lembe-xidzana ro sungula C.E.?

¹² Xifaniso xa koroni ni mfava. (Hlaya Matewu 13:​24-30.) Endzhaku ko byela vadyondzisiwa vakwe xifaniso lexi, kumbexana hi ximun’wana xa 31 C.E., Yesu u va hlamusele xona. (Mat. 13:36-43) Hi leyi nhlamuselo ya xifaniso lexi: Endzhaku ka ku fa ka vaapostola, Diyavulosi a a ta byala mfava (Vakreste va mavunwa) exikarhi ka koroni (“vana va Mfumo” kumbe Vakreste lava totiweke). Koroni ni mfava a swi ta tshikiwa swi kula swin’we kukondza ku fika nkarhi wa ntshovelo, lowu ku nga ‘makumu ya mafambiselo ya swilo.’ Hi nkarhi wa ntshovelo, koroni a yi ta  hambanisiwa ni mfava kutani yi hlengeletiwa. Xisweswo xifaniso xi kombisa leswaku Mfumo a wu ta simekiwa, ku nga ri hi lembe-xidzana ro sungula C.E., kambe ntsena endzhaku ka loko nkarhi wa ku kula wu herile. Kutani nkarhi wa ku kula wu herile ivi ku sungula nkarhi wa ntshovelo hi 1914.

13. Xana Yesu u swi kombise njhani leswaku a a nga ta vekiwa tanihi Hosi leyi nga Mesiya endzhakunyana ka loko a tlhelele etilweni?

¹³ Xifaniso xa timayina [tipondho]. (Hlaya Luka 19:​11-13.) Yesu u vule xifaniso lexi hi 33 C.E. loko a ya eYerusalema ro hetelela. Van’wana va vayingiseri vakwe a va ehleketa leswaku a a ta simeka Mfumo wakwe hi ku hatlisa loko va fika eYerusalema. Leswaku Yesu a lulamisa langutelo leri a va ri na rona u va kombise leswaku a ka ha sele nkarhi wo leha leswaku Mfumo wu simekiwa, hi ku va a tifanisa ni ‘munhu wa le vukosini’ loyi a a fanele a endzela “[etikweni] ra le kule a ya kuma matimba ya vuhosi.” * Eka Yesu, ‘tiko ra le kule’ a ku ri etilweni, laha Tata wakwe a a ta n’wi veka ku va Hosi. Kambe Yesu a a swi tiva leswaku a a nga ta vekiwa tanihi Hosi leyi nga Mesiya endzhakunyana ka loko a tlhelele etilweni. Ematshan’weni ya sweswo, a a ta tshama evokweni ra xinene ra Xikwembu kutani a rindza kukondza ku fika nkarhi lowu vekiweke. Nilokoswiritano, ku hele malembe-xidzana yo tala a ha rindzile.​—Ps 110:​1, 2; Mt 22:​43, 44; Hv 10:​12, 13.

14. (a) Xana Yesu u xi hlamule njhani xivutiso lexi vaapostola vakwe va mune va n’wi vutiseke xona? (b) Xana ku hetiseka ka vuprofeta bya Yesu ku hi byela yini hi vukona byakwe ni Mfumo?

¹⁴ Loko ku sele masiku ma nga ri mangani leswaku Yesu a dlayiwa, vaapostola vakwe va mune va n’wi vutise va ku: “Xi ta va xihi xikombiso xa vukona bya wena ni xa makumu ya mafambiselo ya swilo?” (Mt 24:3; Mr 13:4) Yesu u hlamule xivutiso xexo hi ku tirhisa vuprofeta lebyi, lebyi nga ni vuxokoxoko byo tala lebyi kumekaka  eka Matewu ndzima 24 na 25. Yesu u nyikele vuxokoxoko bya swiendlakalo swo hambana-hambana emisaveni hinkwayo leswi a swi ta va xikombiso lexi kombisaka nkarhi lowu vitaniwaka “vukona” byakwe. Masungulo ya vukona byakwe a ma ta fambisana ni ku simekiwa ka Mfumo; naswona ku hela ka vukona byakwe a ku ta fambisana ni ku ta ka Mfumo. Hi ni vumbhoni lebyi eneleke bya leswaku vuprofeta bya Yesu byi hetiseke ku sukela hi 1914. * Hikwalaho, lembe rero ri funghe masungulo ya vukona byakwe ni ku simekiwa ka Mfumo.

15, 16. Xana marito lama nge “xitukulwana lexi” ma kombetela eka vamani?

¹⁵ Kambe, xana Mfumo wa Xikwembu wu ta hetelela wu te rini? Yesu a nga wu boxanga hi ku kongoma nkarhi lowu a wu ta ta ha wona. (Mt 24:​36) Kambe u vule nchumu lowu a wu ta hi tiyisekisa leswaku wu le kusuhi hakunene. Yesu u vule leswaku Mfumo a wu ta ta endzhaku ka loko “xitukulwana lexi” xi vone ku hetiseka ka xikombiso lexi ku profetiweke ha xona. (Hlaya Matewu 24:​32-34.) Xana xiga lexi nge “xitukulwana lexi” xi kombetela eka vamani? A hi kambisiseni marito ya Yesu hi vuenti.

¹⁶ “Xitukulwana lexi.” Xana Yesu a a vulavula hi vanhu lava nga riki vapfumeri? Doo! Anakanya hi vayingiseri vakwe. Vuprofeta lebyi u byi hlamusele vaapostola vakwe va nga ri vangani, lava ‘yeke eka yena.’ (Mat. 24:3) Hi ku hatlisa, vaapostola a va ta totiwa hi moya lowo kwetsima. Nakambe xiya mongo lowu. Emahlweni ko va a vulavula hi “xitukulwana lexi,” Yesu u te: “Kutani dyondzani mhaka leyi hi xifaniso xa nkuwa: Hi ku hatlisa loko rhavi ra wona leritsongo ri sungula ku olova naswona ri humesa matluka, ma swi tiva leswaku ximumu xi le kusuhi. Hi ku fanana na n’wina, loko mi vona swilo leswi hinkwaswo, tivani leswaku u le kusuhi, etinyangweni.” Valandzeri va Yesu lava totiweke​—ku nga ri vapfumeri​—a va ta vona swilo leswi a swi vuleke ka ha ri emahlweni leswaku a swi ta endleka naswona a va ta twisisa leswi swi fanekiselaka swona, ku nga leswaku Yesu “u le kusuhi, etinyangweni.” Hikokwalaho, loko Yesu a vulavula hi “xitukulwana lexi,” a a vulavula hi valandzeri vakwe lava totiweke.

17. Xana ri vula yini rito leri nge “xitukulwana” ni xiga lexi nge “swilo leswi hinkwaswo”?

¹⁷ “Xi nga ka xi nga hundzi ku nga si humelela swilo leswi hinkwaswo.” Xana marito wolawo ma ta hetiseka njhani? Leswaku hi hlamula xivutiso xexo hi fanele hi tiva swilo swimbirhi: nhlamuselo ya “xitukulwana” ni ya “swilo leswi hinkwaswo.” Rito leri nge “xitukulwana” hakanyingi ri vula vanhu va malembe yo hambana-hambana lava hanyaka enkarhini wo karhi. Xitukulwana lexi a xi hanyi nkarhi wo leha ku tlula mpimo naswona xi fika emakumu. (Eks. 1:6) Xiga lexi nge “swilo leswi hinkwaswo” xi katsa swiendlakalo hinkwaswo leswi vuriweke ka ha ri emahlweni hi nkarhi wa vukona bya Yesu, ku sukela eku sunguleni ka 1914 ku ya fikela loko swi hela hi nkarhi wa “nhlomulo lowukulu.”​—Mat. 24:21.

18, 19. Xana hi nga ma twisisa njhani marito ya Yesu malunghana ni “xitukulwana lexi” naswona hi nga gimeta hi ku vula yini?

¹⁸ Kutani, xana hi nga ma twisisa njhani marito ya Yesu malunghana ni “xitukulwana lexi”? Xitukulwana xi ni mintlawa yimbirhi ya vatotiwa lava hanyaka enkarhini wo karhi​—ntlawa wo sungula i vatotiwa lava voneke masungulo ya ku hetiseka ka  xikombiso lexi veke kona hi 1914 kutani ntlawa wa vumbirhi i vatotiwa lava hanyeke hi nkarhi wun’we ni ntlawa wo sungula. Van’wana va ntlawa wolowo wa vumbirhi va ta hanya va vona masungulo ya nhlomulo lowu taka. Mintlawa leyi yimbirhi yi vumba xitukulwana xin’we hikuva Vakreste lava totiweke va hanye hi nkarhi wun’we. *

¹⁹ Xana hi nga gimeta hi ku vula yini? Ha swi tiva leswaku xikombiso xa vukona bya Yesu eMfun’weni i vumbhoni lebyi nga erivaleni emisaveni hinkwayo. Nakambe sweswo hi nga swi vona hi vatotiwa lava ha hanyaka lava nga xiphemu xa “xitukulwana lexi,” va dyuhala; kambe a va nge fi hinkwavo emahlweni ko va nhlomulo lowukulu wu sungula. Hikokwalaho, hi nga gimeta hileswaku hakunene Mfumo wa Xikwembu wu ta ta ku nga ri khale kutani wu fuma misava! Hakunene swi ta tsakisa ku vona ku hetiseka ka xikhongelo lexi Yesu a hi dyondziseke xona lexi nge: “Mfumo wa wena a wu te”!

20. Hi yihi dyondzo ya nkoka leyi hi nga ta bula ha yona ebukwini leyi naswona i yini leswi nga ta tlhuvutsiwa eka ndzima leyi landzelaka?

²⁰ Hi nga ma rivali nikatsongo marito lawa Yehovha a ma vuleke a ri etilweni malunghana ni N’wana wakwe lama nge: “N’wi yingiseni.” Tanihi Vakreste va ntiyiso, hi hisekela ku yingisa xileriso xexo xa Xikwembu. Ha swi tsakela swilo hinkwaswo leswi Yesu a swi vuleke ni ku swi dyondzisa hi Mfumo wa Xikwembu. Leswi Mfumo wolowo wu swi hetisiseke ni leswi wu nga ta swi endla enkarhini lowu taka i dyondzo ya nkoka leyi hi nga ta bula ha yona ebukwini leyi. Ndzima leyi landzelaka yi ta tlhuvutsa swiendlakalo leswi tsakisaka leswi fambisanaka ni ku simekiwa ka Mfumo wa Xikwembu etilweni.