Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

MUTU 1

“Ufumu Winu Wize”

“Ufumu Winu Wize”

FUNDO YIKURU MU MUTU UWU

Kumanya ivyo Yesu wakayowoya pa nkhani ya Ufumu wa Chiuta

1, 2. Kasi Yehova wakaŵaphalira vichi ŵapositole ŵa Yesu, ndipo ŵakachita wuli?

KASI mungachita wuli usange Yehova wangamutumani kuti muchite chinthu chinyake? Nanga chinthu icho chingaŵa chakusuzga, asi mungaŵikapo mtima kuti muchite? Mungakana yayi.

2 Ivi ndivyo vikachitikira Petrosi, Yakobe, na Yohane, pamanyuma pa Paska mu 32 C.E. (Ŵerengani Mateyu 17:1-5.) Apo ŵasambiri aŵa ŵakaŵa na Fumu yawo pa “phiri litali,” ŵakawona mboniwoni yakulongora kuti Yesu ni Fumu kuchanya. Ivyo ŵakawona vikaŵa nga ni vyanadi, mwakuti Petrosi wakakhumbanga kuchitapo kanthu. Uku Petrosi wachali kuyowoya, bingu likaŵabenekelera. Pamanyuma, Petrosi na ŵanyake ŵakajipulikira ŵekha mazgu gha Yehova. Yehova wakaŵasimikizgira kuti Yesu ni Mwana wake, ndipo wakati kwa iwo: “Mupulikirani.” Ŵapositole ŵakapulikira ivyo Chiuta wakayowoya. Ŵakategherezganga kwa Yesu ndipo ŵakachiskangaso ŵanji kuti ndimo ŵachitirenge.—Mil. 3:19-23; 4:18-20.

Yesu wakatemwanga chomene kuyowoya vya Ufumu wa Chiuta

3. Chifukwa wuli tikwenera kupulikira Yesu, ndipo tisambirenge vichi?

3 Mazgu ghakuti “mupulikirani,” ghali kulembeka mu Baibolo kuti nase tisange nagho chandulo. (Rom. 15:4) Ntchakuzirwa kutegherezga kwa Yesu chifukwa ivyo wakayowoyanga vikafumanga kwa Yehova. Nyengo zose Yesu wakasambizganga ivyo Adada ŵake ŵakakhumbanga. (Yoh. 1:1, 14) Kweni pa vyose, Yesu wakasambizganga chomene vya Ufumu wa Chiuta. Yesu Khristu na ŵa 144,000 ndiwo ŵazamuwusa mu Ufumu uwu. Ipo ntchakuzirwa kuti tisambire vinandi vya Ufumu wa Chiuta. (Chivu. 5:9, 10; 14:1-3; 20:6) Kweni chakwamba, tiyeni tiwone icho Yesu wakayowoyeranga chomene vya Ufumu wa Chiuta.

“Ivyo vili kuzura mu mtima”

4. Kasi Yesu wakalongora wuli kuti wakaghanaghaniranga chomene vya Ufumu wa Chiuta?

4 Yesu wakaghanaghaniranga chomene vya Ufumu wa Chiuta. Tikumanya wuli? Ivyo munthu wakutemwa kuyowoya vikuvumbura ivyo vili mu mtima wake. Yesu wakati: “Mulomo ukuyowoya ivyo vili kuzura mu mtima.” (Mat. 12:34) Kanandi Yesu wakatemwanga kuyowoya vya Ufumu. Mu Makani Ghawemi, (kung’anamura ivyo wakalemba Mateyu, Mariko, Luka na Yohane) Ufumu ukuzunulika mu malo ghakujumpha 100. Apo Yesu wakapharazganga, nkhani yikuru yikaŵa Ufumu wa Chiuta. Yesu wakati: “Nkhweneraso kukapharazga makani ghawemi gha Ufumu wa Chiuta ku misumba yinyake, pakuti ndicho nkhatumikira.” (Luka 4:43) Kweniso wati wawuka ku ŵakufwa, wakalutilira kuyowoya vya Ufumu ku ŵasambiri ŵake. (Mil. 1:3) Nadi, ivyo Yesu wakayowoyanga vikulongora kuti wakaghanaghaniranga chomene vya Ufumu wa Chiuta.

5-7. (a) Kasi tikumanya wuli kuti Yehova nayo wakughanaghanira chomene vya Ufumu? Longosorani. (b) Kasi tichitenge wuli para tikughanaghanira vya Ufumu wa Chiuta?

5 Yehova nayo wakughanaghanira chomene vya Ufumu. Tikumanya wuli? Iyo wakatuma mwana wake yumoza pera kwiza pa charu chapasi. Ndipo vyose ivyo Yesu wakayowoyanga na kusambizga vikafumanga kwa Yehova. (Yoh. 7:16; 12:49, 50) Yehova ndiyo wakawovwiraso kuti ivyo Yesu wakachita apo wakaŵa pa charu chapasi, vilembeke mu Baibolo. Kasi fundo iyi yikung’anamurachi?

Waliyose wakwenera kujifumba kuti Kasi ine nkhutemwa kughanaghanira vya Ufumu wa Chiuta?

6 Tiyelezgere kuti muli na alubamu ndipo mukukhumba kuŵikamo vithuzithuzi. Muli na vithuzi vinandi, kweni mu alubamu iyi munganjira vichoko waka. Kasi mungachita wuli? Mungasankha ivyo mungaŵikamo. Ndimoso viliri na mabuku gha Makani Ghawemi. Mabuku agha ghangatovwira kuti timumanye makora Yesu. Kweni ni vyose yayi ivyo Yesu wakayowoya na kuchita pa charu chapasi vili kulembeka. (Yoh. 20:30; 21:25) Mzimu wa Yehova ukaŵawovwira kuti ŵalembe ivyo vikaŵa vyakuzirwa chomene. (2 Tim. 3:16, 17; 2 Pet. 1:21) Pakuti mu mabuku agha muli kulembeka vinandi vyakukhwaskana na Ufumu, chikulongora kuti Yehova nayo wakughanaghanira chomene vya Ufumu. Nakuti Yehova wakukhumba kuti tiwumanye makora Ufumu wake.

7 Waliyose wangachita makora kujifumba kuti, ‘Kasi ine nkhutemwa kughanaghanira vya Ufumu wa Chiuta?’ Para ndimo tikuchitira, tiŵenge ŵakunweka kuti timanye vinandi ivyo Yesu wakasambizga pa nkhani iyi. Tingamanya kuzirwa kwa Ufumu uwu na ivyo uzamuchita.

Kasi Ufumu wa Chiuta Uzamuchitachi?

8. Chifukwa wuli Yesu wakati Ufumu wa Chiuta ngwakuzirwa?

8 Apo Yesu wakasambizganga ŵasambiri ŵake kulomba, wakayowoya mwakupulikikwa makora ivyo Ufumu wa Chiuta uzamuchita. Iyo wakazunura vinthu 7 ivyo tingapempha. Vinthu vitatu vyakwambilira, vikutiphalira khumbo la Yehova. Chakwamba, zina lake lituŵiskike, chachiŵiri, Ufumu wake wize, ndipo chachitatu, khumbo lake lichitike pano pasi nga umo kuliri kuchanya. (Ŵerengani Mateyu 6:9, 10.) Vinthu vitatu ivi vikwendera lumoza. Ufumu uwu ndiwo uzamutuŵiska zina la Yehova na kufiska khumbo lake.

9, 10. (a) Kasi para Ufumu wa Chiuta wiza uzamuchitachi? (b) Kasi mukukhumba kuti Ufumu wa Chiuta uzakamuchitirani vichi?

9 Kasi Ufumu wa Chiuta uzamuchita vichi? Para tikulomba kuti ‘Ufumu winu wize,’ tikukhumba kuti Ufumu uwu uchitepo kanthu. Para Ufumu uwu wiza, uzamuwusa charu chose chapasi. Uzamuwuskapo ŵanthu ŵaheni na maboma agho ghalipo sono, ndipo pazamuŵa charu chiphya icho muzamuŵa urunji. (Dan. 2:44; 2 Pet. 3:13) Ntheura charu chose chizamuŵa paradiso. (Luka 23:43) Wose awo ŵali mu malaro gha chikumbusko, ŵazamuwuka na kuwonanaso na ŵabali ŵawo. (Yoh. 5:28, 29) Ŵanthu ŵakupulikira ŵazamuzgoka ŵarunji na kukhala kwamuyirayira. (Chivu. 21:3-5) Paumaliro, khumbo la Chiuta lizamufiskika pa charu chapasi, nga umo kuliri kuchanya. Kasi mungatemwa kuzakawona kuti layizgo ili lafiskika? Nyengo zose para mukulomba kuti Ufumu wa Chiuta wize, ndikuti mukukhumba kuti malayizgo agha ghafiskike.

10 Pasono tichali kulomba kuti Ufumu wa Chiuta “wize,” chifukwa maboma gha ŵanthu ghachali kuwusa, ndipo charu chiphya chaurunji chindize. Kweni ntchakukondweska kuti Ufumu wa Chiuta uli kwamba kale kuwusa. Mu Mutu 2, tisambirenge vinandi pa nkhani iyi. Sono tiyeni tiwone ivyo Yesu wakayowoya. Kasi Ufumu uwu ukayamba pawuli kuwusa, ndipo wizenge pawuli?

Kasi Ufumu wa Chiuta Ukayamba Pawuli Kuwusa?

11. Kasi Yesu wakalongora kuti Ufumu wa Chiuta wambenge kuwusa pa nyengo iyo wakaŵira pa charu chapasi?

11 Ŵasambiri ŵanyake ŵa Yesu ŵakaghanaghananga kuti Ufumu wa Chiuta wambenge kuwusa apo Yesu wakaŵa pa charu chapasi. Kweni ndimo vikaŵira yayi. (Mil. 1:6) Tiyeni tiwone ntharika ziŵiri izo Yesu wakayowoya.

12. Chifukwa wuli tikuti Ufumu wa Chiuta ukamba kuwusa pa nyengo iyo Yesu wakaŵa pa charu chapasi yayi?

12 Ntharika ya tirigu na duru. (Ŵerengani Mateyu 13:24-30.) Mukaŵa mu 31 C.E., apo Yesu wakayowoya ntharika iyi na kuphalira ŵasambiri ŵake ng’anamuro lake. (Mat. 13:36-43) Ng’anamuro la ntharika iyi ndakuti para ŵapositole ŵafwa, Dyabulosi wazamuseŵa duru (Ŵakhristu ŵatesi) mukati mwa tirigu (‘ŵana ŵa Ufumu’ panji kuti Ŵakhristu ŵakuphakazgika). Duru na tirigu vizamukulira lumoza m’paka pa nyengo ya vuna iyo “mbumaliro wa nyengo iyi.” Para nyengo ya vuna yajumpha, duru wazamukakika pamoza. Kweni tirigu wazamulongeka mu nthamba. Ntheura kuyana na ntharika iyi, Yesu wakenera kwamba kuwusa apo wakaŵa pa charu chapasi yayi, kweni para kuseŵa kwamara. Pasono kuseŵa kuli kujumpha kale, ndipo vuna yikamba mu 1914.

13. Kasi Yesu wakayowoya ntharika wuli, ndipo wakang’anamurangachi?

13 Ntharika ya mina. (Ŵerengani Luka 19:11-13.) Yesu wakayowoya ntharika iyi mu 33 C.E., apo wakalutanga ku Yerusalemu kaumaliro. Ŵanji awo ŵakayipulika ŵakatenge panji wamwamba kuwusa para wafika waka ku Yerusalemu. Kweni Yesu wakaŵawovwira ŵanthu aŵa kuti ŵapulikiske. Wakajiyaniska na “munthu munyake wakuzirwa,” uyo wakaluta “ku charu chakutali kuti wakimikike kuŵa fumu.” * Ku “charu chakutali” uko Yesu wali kuluta, nkhuchanya uko Awiske ŵali kumupa mazaza gha kuwusa. Kweni Yesu wakamanya kuti Ufumu uwu wamupokera nyengo yeneyiyo yayi. Wakenera kulindilira m’paka nyengo yakutemeka, nakuti wakalindilira nadi vyaka vinandi.—Sal. 110:1, 2; Mat. 22:43, 44; Heb. 10:12, 13.

Kasi Ufumu wa Chiuta Wizenge Pawuli?

14. (a) Kasi Yesu wakaŵazgora wuli ŵasambiri ŵakati ŵamufumba? (b) Kasi ntchivichi chinyake icho chikachitika Ufumu wa Chiuta wati wamba kuwusa?

14 Pambere Yesu wandakomeke, ŵasambiri ŵake ŵanayi ŵakamufumba kuti: “Ntchivichi chizamuŵa chimanyikwiro cha kuŵapo kwinu na cha umaliro wa charu?” (Mat. 24:3; Mrk. 13:4) Pakuzgora, Yesu wakalongosora uchimi wa pa Mateyu 24 na 25. Iyo wakayowoya vimanyikwiro vya “kuŵapo” kwake, ivyo vizamuchitika pa charu chose chapasi. Yesu wakamba kuŵapo [kuwusa] pa nyengo iyo Ufumu ukababikira kuchanya, ndipo wazamuleka kuwusa para Ufumu uwu wanozga vyose pa charu chapasi. Pali ukaboni wakukwana wakuti ivyo Yesu wakayowoya vikamba kufiskika mu 1914. * Ntheura Yesu wakamba kuŵapo mu chaka ichi, ndipo Ufumu wa Chiuta ukamba kuwusa.

15, 16. Kasi mazgu ghakuti “muwiro uwu” ghakuyowoya vya njani?

15 Kweni kasi Ufumu wa Chiuta wizenge pawuli? Yesu wakazunura yayi zuŵa leneko. (Mat. 24:36) Kweni wakayowoya fundo yinyake iyo yikulongora kuti Ufumu wa Chiuta uli pafupi chomene. Yesu wakati Ufumu wa Chiuta wizenge para “muwiro uwu” wawona kufiskika kwa ivyo wakayowoya. (Ŵerengani Mateyu 24:32-34.) Kasi “muwiro uwu” ni ngu? Tiyeni tiwone ivyo Yesu wakayowoya.

16 “Muwiro uwu.” Kasi Yesu wakayowoyanga vya ŵanthu ŵambura chipulikano? Yayi. Nakuti uchimi uwu Yesu wakaphaliranga ŵapositole ŵake ŵachoko waka, awo “ŵakiza kwa iyo kumphepete.” (Mat. 24:3) Ŵapositole aŵa ŵakaŵa pafupi kuphakazgika na mzimu utuŵa. Kweniso tikwenera kumanya nkhani iyo yikaŵapo. Pambere wandayowoye mazgu ghakuti “muwiro uwu,” Yesu wakati: “Sono sambiraniko ntharika iyi ku khuni la mkuyu: Para minthavi yake yiphya yasunda waka na kufwatura mahamba, mukumanya kuti chifuku chili pafupi. Mwakuyana waka, namwe para mukuwona vinthu vyose ivi, manyani kuti wali pafupi, wali pa milyango.” Ŵakuphakazgika ndiwo ŵazamuwona kufiskika kwa uchimi uwu, na kumanya kuti Yesu ‘wali pafupi pa milyango.’ Ntheura apo Yesu wakayowoyanga za “muwiro uwu,” wakanenanga Ŵakhristu ŵakuphakazgika.

17. Kasi mazgu ghakuti “muwiro” na ghakuti “vinthu vyose ivi,” ghakung’anamurachi?

17 “Umalenge chara m’paka vinthu vyose ivi vichitike.” Kasi mazgu agha ghazamufiskika wuli? Kuti tisange zgoro, tikwenera kumanya dankha vinthu viŵiri. Chakwamba, ng’anamuro la lizgu lakuti “muwiro.” Chachiŵiri, ng’anamuro la mazgu ghakuti “vinthu vyose ivi.” Kanandi lizgu lakuti muwiro, likuyowoya za ŵanthu ŵa misinkhu yakupambanapambana awo ŵasangana. Ŵanthu ŵa muwiro umoza ŵakusangana na kulekana. (Eks. 1:6) Mazgu ghakuti “vinthu vyose ivi” ghakung’anamura ivyo Yesu wakayowoyerathu kuti vizamuchitika pa nyengo ya kuŵapo kwake. Vinthu ivi vikamba kuchitika mu 1914 ndipo vilutilirenge m’paka pa “suzgo yikuru.”—Mat. 24:21.

18, 19. Kasi mazgu ghakuti “muwiro uwu” mungaghalongosora wuli, ndipo ghakutipa chithuzi wuli?

18 Kasi mazgu ghakuti “muwiro uwu,” ghakuyowoya vya njani? Muwiro uwo ukuyowoyeka apa Mbakhristu ŵakuphakazgika magulu ghaŵiri. Gulu lakwamba, ni awo ŵakawona chimanyikwiro mu 1914. Gulu lachiŵiri, Mbakhristu ŵakuphakazgika awo ŵakasangana na awo ŵakawona chimanyikwiro mu 1914. Ŵakuphakazgika ŵa mu gulu lachiŵiri aŵa ndiwo ŵamalenge wose yayi m’paka suzgo yikuru yize. Magulu ghaŵiri agha ndigho ni muwiro uwo Yesu wakayowoyanga, chifukwa ŵakasangana pa nyengo yinyake. *

19 Kasi apa fundo njakuti wuli? Pali ukaboni wakukwana wakuti ivyo Yesu wakayowoya vikuchitika pa charu chose, kulongora kuti wali pa mpando Wachifumu. Ndipouli, manyani kuti Ŵakhristu ŵakuphakazgika ŵa “muwiro uwu,” ŵanandi pasono mbachekuru. Kweni ŵafwenge wose yayi pambere suzgo yikuru yindize. Ipo tingayowoya kuti sonosono apa Ufumu wa Chiuta wizenge na kwamba kuwusa pa charu chapasi. Ntchakukondweska chomene kuzakawona kuti lurombo lwa Yesu lwakuti “Ufumu winu wize” lwafiskika!

20. Kasi mu buku ili tisambirenge vichi, ndipo mu mutu wapanthazi tizamusambira vichi?

20 Ipo kuluwa yayi ivyo Yehova wakayowoya vyakukhwaskana na Mwana wake. Iyo wakati: “Mupulikirani.” Pakuŵa Ŵakhristu ŵaunenesko, nase tili mchanya kupulikira mazgu agha. Tikukhumba kumanya makora vyose ivyo Yesu wakasambizga pa nkhani ya Ufumu wa Chiuta. Mu buku ili, tisambirenge vinthu vyakuzirwa ivyo Ufumu wa Chiuta uli kuchita kale na ivyo uzamuchita kunthazi. Kweni mu Mutu wapanthazi tisambirenge ivyo vikachitika Ufumu wati wamba kuwusa kuchanya.

^ ndime 13 Apo Yesu wakayowoyanga ntharika iyi, ŵategherezgi ŵake ŵakwenera kuti ŵakaghanaghananga vya Arikelawu, mwana wa Herode Mulara. Pambere Herode wandafwe, wakasora Arikelawu kuti ndiyo wazakaŵe themba mu Yudeya na vigaŵa vinyake vyose. Ndipouli, pambere Arikelawu wandambe kuwusa, wakeneranga kuluta dankha ku Romu kuti Kesare Augusto wakamuzomerezge.

^ ndime 18 Mkhristu waliyose uyo wali kuphakazgika pamanyuma pakuti wose awo ŵakawona chimanyikwiro mu 1914 ŵafwa, ngwa “muwiro uwu” yayi.—Mat. 24:8