1, 2. 1) ¿Kʼusi laj yal Jeova ti laj yaʼiik li oxvoʼ yajtakboltak Jesuse? 2) ¿Kʼusi la spasik?

 TI JAʼUK stuk Jeova chalbot ti oy kʼusi xapase, ¿kʼusi van chatakʼbe? ¿Mi mu meleluk ti oy tajek ta avoʼonton chapas ti kʼusiuk noʼox tskʼanbote? ¡Oy ta avoʼonton ta melel!

² Kʼalal echʼem xaʼox li kʼin Koltael ta sjabilal 32 ta jkʼakʼaliltike, jaʼ jech kʼot ta stojolalik li oxvoʼ yajtakboltak Jesuse, jaʼ li Pedro, Santiago xchiʼuk Juane (kʼelo Mateo 17:1-5). Kʼalal te tsobolik «ta toyol vits» xchiʼuk li Jchanubtasvanej yuʼunike, akʼbat yilik ti jaʼ xaʼox jun ajvalil ta vinajel ti oy yutsilal li Jesuse. Melel tajek yileluk li kʼusi kʼot ta pasele, yuʼun li Pedroe tskʼan ox tsvaʼan oxpʼej karpana. Kʼalal yakal to chkʼopoj li Pedroe pixatik ta jvol tok. Vaʼun li Pedro xchiʼuk xchiʼiltake laj yaʼiik li kʼusi junchaʼvoʼ noʼox krixchanoetik yaʼiojik ti jaʼ jun matanale: ¡li yechʼomal ye Jeovae! Kʼalal yaloj xaʼox Jeova ti jaʼ Xnichʼon li Jesuse, xi jamal laj yale: «Chikintaik li kʼusi chale». Li jtakboletike la xchʼunik li kʼusi albatike. La xchikintaik li kʼusi laj yakʼ ta chanel li Jesuse xchiʼuk laj yalbeik yantik ti akʼo jech spasik eke (Ech. 3:19-23; 4:18-20).

3. 1) ¿Kʼu yuʼun tskʼan Jeova ti akʼo jchikintatik li kʼusi chal Xnichʼone? 2) ¿Kʼusi ti tsots skʼoplal skʼan jchanbetik skʼoplale?

³ Li chaʼoxpʼel kʼop «chikintaik li kʼusi chale» xie, te tsʼibabil kom ta Vivlia sventa jtabetik sbalil (Rom. 15:4). ¿Kʼu yuʼun ti skʼan jchikintabetike? Yuʼun li Jesuse jaʼ kʼotem ta Yajkʼopojel Jeova. Kʼalal chchanubtasvan jujukoj li Jesuse jaʼ chal li kʼusi tskʼan akʼo jnaʼtik li Stote (Juan 1:1, 14). Ta skoj ti jaʼ mas laj yalbe skʼoplal Ajvalilal yuʼun Dios li Jesuse, jaʼ xkaltik, li Ajvalilal yuʼun Mesias ta vinajel ti te tsakal skʼoplal Jesukristo xchiʼuk li 144 mil ti ch-ajvalilajik xchiʼuke, lek ti jchanbetik skʼoplal li kʼusi toj tsots skʼoplal taje (Apok. 5:9, 10; 14:1-3; 20:6). Pe baʼyel jkʼeltik kʼu yuʼun toj ep ta velta laj yalbe skʼoplal Ajvalilal yuʼun Dios li Jesuse.

4. ¿Kʼu yelan laj yakʼ ta ilel Jesus ti oy ta yoʼonton li Ajvalilale?

⁴ Oy ta yoʼonton Jesus li Ajvalilale. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltike? Li kʼusitik chkaltike jaʼ svinajeb li kʼusi oy ta koʼontontike, jaʼ xkaltik, li kʼusitik tsots skʼoplal chkiltike. Xi laj yal li Jesuse: «Jaʼ chlokʼ ta aveik li kʼusitik oy ta avoʼontonike» (Mat. 12:34). Skotol ora ti xuʼ chile, li Jesuse jaʼ chalbe skʼoplal li Ajvalilale. Mas ta sien ta velta chichʼ albel skʼoplal li ta Evanjelioetike, ti jutuk  mu skotoluk velta jaʼ laj yal stuk li Jesuse. Kʼalal la xchol mantale jaʼ mas laj yalbe skʼoplal, yuʼun xi laj yale: «Persa skʼan ta jchol li lekil aʼyejetik ta sventa Ajvalilal yuʼun Dios li ta yan jteklumetik eke, yuʼun jaʼ ta sventa ti takbilun tale» (Luk. 4:43). Kʼalal chaʼkuxiem xaʼox li Jesuse, jech-o laj yalbe yajchankʼoptak li skʼoplal Ajvalilale (Ech. 1:3). Ta melel, li Jesuse xkʼuxubinoj van ta sjunul yoʼonton li Ajvalilale, yuʼun jaʼ tijbat yoʼonton sventa chalbe skʼoplal.

5-7. 1) ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti oy ta yoʼonton Ajvalilal li Jeovae? Albo junuk skʼelobil. 2) ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti oy ta koʼontontik li Ajvalilale?

⁵ Jech ek li Jeovae oy ta yoʼonton li Ajvalilale. ¿Kʼuxi jnaʼojtik taje? Jvules ta joltik ti jaʼ la stak tal ta Balumil li jun noʼox Xnichʼone; jaʼ te likem tal ta stojolal Jeova skotol li kʼusi laj yal xchiʼuk li kʼusi laj yakʼ ta chanel li Xnichʼone (Juan 7:16; 12:49, 50). Jaʼ te likem tal ta stojolal Jeova xtok skotol li kʼusitik tsʼibabil komel ta xchanibal Evanjelioetik ta sventa li xkuxlejal xchiʼuk li yabtel ta cholmantal la spas Jesuse. Nopo avaʼi jlikeluk li kʼusi skʼan xal taje.

⁶ Nopo avaʼi ti yakal chatikʼ ta yavil afotoik ti bu lokʼem avutsʼ avalale. Ep fotoetik ti xuʼ xatʼuje, pe oy noʼox kʼu yepal x-och li ta yavile. ¿Kʼusi van chapas? Chatʼuj kʼusitik fotoal chatikʼ. Xkaltike, li Evanjelioetike xkoʼolaj ta yavil fotoetik ti chakʼ kiltik lek kʼu yelan li Jesuse. Li Jeovae muʼyuk bu laj yakʼbe snaʼ jtsʼibajometik yuʼun Evanjelioetik sventa stsʼibaik skotol li kʼusitik laj yal xchiʼuk la spas Jesus kʼalal liʼ toʼox oy ta Balumile (Juan 20:30; 21:25). Moʼoj, li xchʼul espiritu Jeovae la sbeiltasan sventa jaʼuk stsʼibaik li kʼusitik laj yal xchiʼuk li kʼusitik la spas Jesus ti tskoltautik ta yaʼibel smelolal li yabtel la spase xchiʼuk li kʼusi mas tsots skʼoplal chil Jeovae (2 Tim. 3:16, 17; 2 Ped. 1:21). Ta skoj ti ep ta velta chalbe skʼoplal Ajvalilal yuʼun Dios li Evanjelioetik ti jaʼ laj yakʼ ta chanel Jesuse, xuʼ xkaltik ti oy ta yoʼonton Ajvalilal li Jeovae. Nopo avaʼi, ¡li Jeovae tskʼan ti akʼo jnaʼtik skotol ta sventa li Ajvalilale!

⁷ Lek ti xi jakʼbe jbatike: «¿Mi oy ta koʼonton li Ajvalilal yuʼun Diose?». Mi jaʼ jeche, oy me tajek ta koʼontontik ta jchikintatik li kʼusi laj yal xchiʼuk li kʼusi laj yakʼ ta chanel ta sventa Ajvalilal li Jesuse, ti kʼu yuʼun tsots skʼoplale, ti kʼuxi xchiʼuk ti bakʼin chtale.

8. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Jesus ta jaypʼeluk noʼox kʼop ti tsots skʼoplal li Ajvalilale?

⁸ Nopbo skʼoplal li orasion ti laj yakʼ ta chanel Jesuse. Ta jaypʼeluk noʼox kʼop ti muʼyuk tsots ta aʼiel xchiʼuk ti kʼupilik sbae, laj yakʼ ta ilel ti tsots skʼoplal li Ajvalilale xchiʼuk li kʼusi chkʼot ta pasel yuʼune. Vuktos li kʼusitik laj yichʼ kʼanel li ta orasion taje. Li baʼyel oxtose jaʼ chalbe skʼoplal li kʼusitik tskʼan tspas li Jeovae: ti akʼo yichʼ chʼultajesel li sbie, ti akʼo taluk li Ajvalilal yuʼune xchiʼuk ti akʼo kʼotuk ta pasel li kʼusi tskʼan yoʼonton ta Balumil jech kʼuchaʼal ta vinajele (kʼelo Mateo 6:9, 10). Li oxtos taje te stsakojbe  sba skʼoplalik. Li Ajvalilal yuʼun Mesiase jaʼ li kʼusi tstunes Jeova sventa chchʼultajes li sbie xchiʼuk ti xkʼotuk ta pasel li kʼusi tskʼan yoʼontone.

9, 10. 1) ¿Kʼuxi van chtal li Ajvalilal yuʼun Diose? 2) ¿Kʼusi albil ta Vivlia ti oy ta avoʼonton chakʼel chkʼot ta pasele?

⁹ ¿Kʼuxi van chtal li Ajvalilal yuʼun Diose? Kʼalal xi ta jkʼantike: «Akʼo taluk li Ajvalilal avuʼune», yakal ta jkʼantik ti oyuk kʼusi tspas ta j-echʼel li Ajvalilale. Kʼalal mi tale ch-och ta skʼob spʼejel li Balumile. Tslajesbe skʼoplal skotol li kʼusitik chopol ta Balumil avie, ti te tsakal skʼoplal li ajvalil krixchanoetike, vaʼun chichʼ talel jun tukʼil achʼ balumil (Dan. 2:44; 2 Ped. 3:13). Te une, kʼalal chventainvan xa li Ajvalilale chkʼataj ta jun paraiso spʼejel li Balumile (Luk. 23:43). Li buchʼutik oyik ta snopben Diose ta xchaʼkuxiik xchiʼuk jmoj te tstsob sbaik xchiʼuk li yutsʼ yalalike (Juan 5:28, 29). Li jchʼunej mantal krixchanoetike ta xtukʼibik xchiʼuk tskʼupin xkuxlejalik ta sbatel osil (Apok. 21:3-5). Jaʼ to chkʼot ta pasel ta Balumil li kʼusi kʼotem ta pasel ta vinajele, ti chakʼ ta ilel li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose. ¿Mi mu oyuk ta avoʼonton chavil chkʼot ta pasel li kʼusitik chal Vivliae? Vuleso me ta ajol ti kʼalal jujun velta chaval ta orasion ti akʼo taluk li Ajvalilal yuʼun Diose, yakal me chakʼan ta orasion ti akʼo kʼotuk ta pasel li kʼusitik kʼupil sba albile.

¹⁰ Jamal xkiltik ti muʼyuk to bu spasoj Ajvalilal li kʼusi chichʼ alel ta orasion laj yal Jesuse. Yuʼun li ajvalil krixchanoetike yakal to tspasik mantal xchiʼuk chʼabal to li tukʼil achʼ balumile. Pe oy lekil aʼyejetik. Laj xa yichʼ vaʼanel li Ajvalilal yuʼun Diose, jech kʼuchaʼal ta jchantik li ta yan kapituloe. Li avie jchanbetik skʼoplal li kʼusi laj yal Jesus ta sventa ti bakʼin chichʼ vaʼanel xchiʼuk ti bakʼin chtale.

11. ¿Kʼusi laj yal Jesus ta sventa ti chichʼ vaʼanel li Ajvalilal yuʼun Diose?

¹¹ Li Jesuse jamal laj yakʼ ta chanel ti muʼyuk bu laj yichʼ vaʼanel ta baʼyel siglo li Ajvalilale, akʼo mi jech toʼox spatoj yoʼontonik jayvoʼuk yajchankʼoptak (Ech. 1:6). Nopo avaʼi li kʼusi laj yal ta chib lokʼolkʼop ti mu sta chib jabil jelav kʼalal laj yale.

12. ¿Kʼuxi chakʼ ta ilel li lokʼolkʼop ta sventa trigo xchiʼuk chopol tsʼiʼlel ti muʼyuk bu laj yichʼ vaʼanel ta baʼyel siglo li Ajvalilale?

¹² Li lokʼolkʼop sventa trigo xchiʼuk chopol tsʼiʼlele. (Kʼelo Mateo 13:24-30.) Kʼalal laj xaʼox yal li lokʼolkʼop taje, te van ta primavera ta sjabilal 31 ta jkʼakʼaliltike, li Jesuse laj yalbe yajchankʼoptak li kʼusi smelolale (Mat. 13:36-43). Li kʼusi mas tsots skʼoplal xchiʼuk kʼusi smelolal li lokʼolkʼope jaʼ liʼe: kʼalal mi chamem xaʼox li jtakboletike, li Diabloe tstsʼun chopol tsʼiʼlel (buchʼutik tskuy sbaik ta yajtsʼaklom Kristo) li ta trigoe («li xnichʼnab Ajvalilale», o li yajtsʼaklom Kristo ti tʼujbil chbatik ta vinajele). Li trigo xchiʼuk li chopol tsʼiʼlele jmoj ch-akʼat chʼiikuk jaʼ to mi kʼot yorail chichʼ tsobele, ti «jaʼ skʼoplal kʼalal poʼot xa xlaj skotol li kʼusitik oy ta balumile». Kʼalal mi lik xaʼox yichʼ tsobbel sat li kʼusitik tsʼunbile, chichʼ tsobel li chopol tsʼiʼlele. Te une, chichʼ tsobel li trigoe. Li lokʼolkʼope chakʼ ta aʼiel ti jaʼ to chichʼ vaʼanel li Ajvalilal  kʼalal nelem xaʼox lek xchʼiel li tsʼunobale, maʼuk li ta baʼyel sigloe. Jnaʼojtik xa ti tsuts lek xchʼiel li tsʼunobal ta 1914, vaʼun jaʼo xa lik yichʼ tsobel.

13. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel ta lokʼolkʼop li Jesus ti muʼyuk chichʼ vaʼanel ta ora kʼuchaʼal Ajvalil Mesias kʼalal mi sut batel ta vinajele?

¹³ Li lokʼolkʼop ta sventa minaetike. (Kʼelo Lukas 19:11-13.) Li lokʼolkʼop taje laj yal ta sjabilal 33 li Jesuse, jaʼo kʼalal yakal chbat ta Jerusalen ta slajeb xa veltae. Li buchʼutik laj yaʼiike la snopik ti ta ora noʼox ch-och ta Ajvalilal kʼalal mi kʼotik ta Jerusalene. Sventa tstukʼibtas li kʼusi tsnopik xchiʼuk ti chakʼ ta ilel ti jal to tajek skʼan xichʼ vaʼanel li Ajvalilale, li Jesuse la skoʼoltas sba ta «jun vinik ti ochem ta ajvalilal yutsʼ yalale», vaʼun ti «bat ta nom sventa chichʼ yabtel ta ajvalilal[e]». a Ta sventa li Jesuse, kʼalal «bat ta nom» xie, jaʼ skʼoplal li vinajele, ti te ch-akʼbat sjuʼel ta Ajvalilal yuʼun li Stote. Pe li Jesuse snaʼoj ti muʼyuk chvaʼanat ta ora kʼuchaʼal Ajvalil Mesias kʼalal mi sut batel ta vinajele. Moʼoj, persa chchoti ta sbatsʼikʼob Dios sventa tsmala jaʼ to mi kʼot yoraile. Epal siglo la smala (Sal. 110:1, 2; Mat. 22:43, 44; Evr. 10:12, 13).

14. 1) ¿Kʼuxi la stakʼ Jesus li kʼusi jakʼbat yuʼun chanvoʼ yajtakboltake? 2) ¿Kʼuxi snitojbe sba skʼoplal ti liʼ xa oy li Jesus xchiʼuk li Ajvalilale?

¹⁴ Kʼalal te xa noʼox jayibuk kʼakʼal skʼan xcham li Jesuse, xi jakʼbat yuʼun chanvoʼ yajtakboltake: «[¿]Kʼusi senyail ti liʼ xa oyote xchiʼuk ti kʼalal poʼot xa xlaj skotol li kʼusitik oy ta balumile?» (Mat. 24:3; Mar. 13:4). Kʼalal la stakʼ li Jesuse laj yal jun natil albil kʼop ti te tsʼibabil ta kapitulo 24 xchiʼuk 25 yuʼun Mateoe. Laj  yalbe lek skʼoplal junantik li kʼusi chkʼot ta pasel ta spʼejel Balumil ti chtun ta senyail ti jaʼ chakʼ ta ilel ti «liʼ xa [oye]». Li slikeb ti liʼ xa oye koʼol chkʼot yorail xchiʼuk ti chichʼ vaʼanel li Ajvalilale, li slajeb ti liʼ xa oye koʼol yorail xchiʼuk ti chtal li Ajvalilale. Oy ep sprevailtak ti lik kʼotanuk ta pasel leʼ xa tal ta 1914 li albil kʼop laj yal Jesuse. b Jech oxal chaʼa, li vaʼ jabile jaʼ senyail li slikeb ti liʼ xa oye xchiʼuk ti laj yichʼ vaʼanel li Ajvalilale.

15, 16. ¿Buchʼutik chalbe skʼoplal li jpʼel kʼop «li jkʼol kuxlejal liʼe»?

¹⁵ Vaʼun chaʼa, ¿bakʼin to chtal li Ajvalilale? Muʼyuk bu jamal laj yal Jesus ti bakʼin chkʼot ta pasele (Mat. 24:36). Pe oy kʼusi laj yal ti jamal chakʼ ta ilel ti nopol xa tajeke. Li Jesuse laj yal ti jaʼo chtal Ajvalilal kʼalal yilojik xaʼox kʼotem ta pasel li senyail albil kʼop «li jkʼol kuxlejal liʼe» (kʼelo Mateo 24:32-34). ¿Buchʼu skʼoplalik «li jkʼol kuxlejal liʼe» ti xie? Jkʼelbetik lek skʼoplal li kʼusi laj yal Jesuse.

¹⁶ «Li jkʼol kuxlejal liʼe.» ¿Mi jaʼ van chalbe skʼoplal buchʼutik maʼuk jchʼunolajeletik li Jesuse? Maʼuk. Jnoptik buchʼutik yakal chchikintabeik sloʼil li Jesuse. Li albil kʼop laj yal Jesuse jayvoʼ noʼox yajtakboltak laj yalbe ti nopajik batel ta mukul ta stojolale (Mat. 24:3). Li jtakboletike jutuk xaʼox skʼan xichʼik tʼujel ta chʼul espiritu. Kʼelo avil xtok li sloʼilal ti bu laj yichʼ alele. Kʼalal muʼyuk toʼox bu yalojbe skʼoplal «li jkʼol kuxlejal liʼe», xi laj yal li Jesuse: «Tana un, oyuk kʼusi xachanik li ta lokʼolkʼop ta sventa li teʼel igo chkalboxuk liʼe: kʼalal ch-uninaj skʼobkʼobtak xchiʼuk ti chlokʼ yanale anaʼojik ti chnopaj xa tal li veranoe. Jaʼ jech ek li voʼoxuke, kʼalal chavilik skotol li kʼusitik taje, naʼik me ti nopol xa xtale, ti ta tiʼ na xa oye». Li yajtsʼaklomtak Jesus ti tʼujbilike chilik li kʼusitik laj yichʼ alele xchiʼuk ta xaʼibeik smelolal, jaʼ xkaltik, «ti ta tiʼ na xa» oy li Jesuse. Jech oxal chaʼa, kʼalal laj yalbe skʼoplal Jesus «li jkʼol kuxlejal liʼe», jaʼ yakal chalbe skʼoplal li yajtsʼaklomtak ti tʼujbil chbatik ta vinajele.

17. ¿Kʼusi smelolal li chaʼoxpʼel kʼop «li jkʼol kuxlejal liʼe» xchiʼuk «skotol li kʼusitik taje»?

¹⁷ «Muʼyuk onoʼox bu chlaj [...] jaʼ to mi kʼot ta pasel skotol li kʼusitik taje.» ¿Kʼu yelan chkʼot ta pasel? Sventa jtakʼtike oy kʼusi chaʼtos skʼan jnaʼtik: li smelolal «li jkʼol kuxlejal liʼe» xchiʼuk «skotol li kʼusitik taje». Li jpʼel kʼop «li jkʼol kuxlejal liʼe» jaʼtik onoʼox chalbe skʼoplal krixchanoetik ti jeltostik sjabilalik ti koʼol kuxulik te van buuk ora ti tsta sba xkuxlejalike. Li jkʼol kuxlejale muʼyuk bu toj echʼ xa noʼox jal, oy noʼox spajeb (Éx. 1:6). Li jpʼel kʼop «skotol li kʼusitik taje» te tsakal skʼoplal skotol li kʼusitik laj yichʼ alel chkʼot ta pasel kʼalal liʼ xa oy li Jesuse, ti lik tal ta 1914 jaʼ to mi laj li ta «mukʼta tsatsal vokolil[e]» (Mat. 24:21).

18, 19. 1) ¿Kʼuxi skʼan xkaʼibetik smelolal kʼalal «li jkʼol kuxlejal liʼe» xi li Jesuse? 2) ¿Kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntik?

¹⁸ Vaʼun chaʼa, ¿kʼuxi skʼan xkaʼibetik smelolal li kʼusi laj yal Jesus ta sventa «li jkʼol kuxlejal liʼe»? Li kʼusi chakʼ ta ilel taje jaʼ ti oy chaʼtsop buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajel ti koʼol kuxulik te van buuk ora ti tsta sba xkuxlejalike. Baʼyel, jaʼ li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajel ti laj yilik lik kʼotanuk ta pasel li senyailtak ta 1914; xchibal, jaʼ li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajel ti jmoj  kuxiik kʼuk sjalil xchiʼuk li buchʼutik li ta baʼyel jtsope. Xuʼ xkaltik chaʼa ti oy to jayvoʼuk buchʼutik kuxulik li ta xchaʼtsopal kʼalal mi lik li mukʼta tsatsal vokolile. Li chaʼtsop taje junik noʼox li ta jkʼol kuxlejale, yuʼun la sta sba xkuxlejalik te van buuk ora kʼuchaʼal yajtsʼaklom Kristo. c

¹⁹ ¿Kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntik? Veno, jnaʼojtik ti lek xvinaj ta spʼejel Balumil li senyail ti liʼ xa oy Jesus kʼuchaʼal Ajvalil ta Ajvalilal yuʼun Diose. Xchiʼuk xkiltik ti ep xa sjabilalik li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajel ti te tsakal skʼoplalik li ta «jkʼol kuxlejal liʼe». Akʼo mi jech, muʼyuk toʼox me bu chamem skotolik kʼalal mi lik li mukʼta tsatsal vokolile. Jech oxal chaʼa, xuʼ jchʼuntik ta melel ti jutuk xa tajek skʼan xtal li Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk ti tsventain spʼejel li Balumile. ¡Xijmuyubaj me ti chkiltik chkʼot ta pasel li orasion ti la xchanubtasutik spasel li Jesuse: «Akʼo taluk li Ajvalilal avuʼune»!

20. 1) ¿Kʼusi tsots skʼoplal ta jchantik li ta livro liʼe? 2) ¿Kʼusi ta jchantik li ta yan kapituloe?

²⁰ Mu me xchʼay ta joltik li kʼusi laj yal tal ta vinajel Jeova ta sventa li Xnichʼone: «Chikintaik li kʼusi chale». Ta skoj ti yajchankʼoputik li Kristoe oy tajek ta koʼontontik ta jchʼuntik li kʼusi chal Diose. Oy tajek ta koʼontontik snaʼel skotol li kʼusi laj yal xchiʼuk li kʼusi laj yakʼ ta chanel Jesus ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose. Li kʼusitik spasoj xa xchiʼuk li kʼusitik ta to spas ta tsʼakal li Ajvalilale jaʼ li kʼusi tsots skʼoplal ta jchantik li ta livro liʼe. Li ta yan kapituloe ta jchantik li kʼusitik labal sba kʼot ta pasel kʼalal ayan ta vinajel li Ajvalilal yuʼun Diose.