Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

MTWE 1

“Ucimwene Wawo Uyice”

“Ucimwene Wawo Uyice”

CAKULINGA CA MTWEWU

Kulijiganya yaŵajiganyisye Yesu yakwamba Ucimwene wa Mlungu

1, 2. Ana maloŵe gapi gaŵaŵecete Yehofa msyene kwa ŵandumetume ŵatatu ŵa Yesu? (b) Ana ŵandumetumeŵa ŵatesile cici paŵapikene maloŵega?

 ANA mpaka atende wuli naga Yehofa Mlungu ali ŵaŵendile wawojo kutenda yine yakwe? Mwangasamala kandu kuti akwaŵenda yamtuli, ana nganaŵa asacilile kutenda yakwasalilayo? Mwangakayicila mpaka ayitende.

2 Pandaŵi jine, Pasaka ja mu 32 C.E. (C.E. jikugopolela Yesu ali ayice) jili jitendekwe, Yehofa ŵaŵendile ŵandumetume ŵatatu ŵa Yesu ŵaŵaliji Petulo, Yakobo, ni Yohane kutenda yindu yine. (Aŵalanje Mateyu 17:1-5.) Jemanjaji ali atemi ni Yesu penani ‘palitumbi lyelewu,’ ŵagaweni mesomkulola. Mesomkulolago galosyaga Yesu ali mpela Mwenye jwakucimbicika kwinani. Mesomkulolago gawonekaga mpela yakutendekwa yisyesyene mwamti Petulo jwasakaga kujigala mbali mu yakutendekwayi. M’yoyo, Petulo ali mkuŵeceta, liwunde lyawunicile wosopewo. Kaneko Petulo ni acimjakwewo ŵakwete upile ŵakupikana maloŵe ga Yehofa. Welewu waliji upile wele watendecele ŵandu ŵakuŵalanjikape munyumamo. Yehofa ali aŵecete maloŵe gakusimicisya kuti Yesu ali Mwanagwe, ŵasasilesoni mwangapita mumbali kuti, “Mumpikanileje.” Ŵandumetumewo ŵapikanile yaŵalamwile Mlunguyi. Jemanjaji ŵatendaga yaŵajiganyaga Yesu, soni ŵalimbikasyaga ŵane kuti apikanileje.—Masengo 3:19-23; 4:18-20.

Yesu jwaŵecete mnope yakwamba Ucimwene wa Mlungu kupunda ni muŵatendele ni ngani sine

3. Ana ligongo cici Yehofa akusasakaga kuti tumpikanileje Mwanace jwakwe? (b) Ana ni ngani japi jatukusosekwa kulijiganya mwakusamala?

3 Maloŵe gakuti, “mumpikanileje,” ŵagalembile m’Baibulo kuti gatukamucisyeje. (Alo. 15:4) Ligongo cici tukuŵeceta yeleyi? Lili ligongo lyakuti, Yesu akusaŵeceta m’malo mwa Yehofa soni ndaŵi syosope ŵajiganyaga yindu yaŵasakaga Yehofa kuti m’weji tuyimanyilile. (Yohane 1:1, 14) Yesu ŵajiganyisye mnope ngani ja Ucimwene wa Mlungu kupunda ngani jilijose. Ucimwenewu uli boma jakwinani ja Umesiya, jajipanganyidwe ni Yesu Klistu soni ŵakulamulila acimjakwe ŵakwana 144,000. Mpaka yiŵe cenene kulijiganya mwakusamala yakwamba ngani jakusosekwa mnopeji. (Ciw. 5:9, 10; 14:1-3; 20:6) Nambo candanda, kwende tulole ligongo lyakwe Yesu ŵaŵecete yejinji yakwamba Ucimwene wa Mlungu.

“Pakamwa pa Mundu Pakusaŵeceta Yayigumbele Mumtima . . .”

4. Ana Yesu ŵalosisye camtuli kuti Ucimwene wa Mlungu jili ngani jakusosekwa mnope kwa jwalakwe?

4 Yesu akusajiwona ngani ja Ucimwene wa Mlungu kuŵa jakusosekwa mnope. Ligongo cici tukuŵeceta yeleyi? Lili ligongo lyakuti yatukusaŵecetaga yikusalosyaga yayili yakusosekwa mnope mumtima mwetu. Ni ligongo lyakwe Yesu jwatite, “Pakamwa pa mundu pakusaŵeceta yayigumbele mumtima.” (Mat. 12:34) Yesu jwakamulicisyaga masengo lipesa lililyose pakuŵeceta yakwamba Ucimwene wa Mlungu. Maloŵe gakuti Ucimwene gakusasimanikwa maulendo 100 m’mabuku mcece ga Utenga Wambone. Soni gejinji mwa maloŵega gaŵecetedwe ni Yesu. Mwamti Ucimwenewu waliji mtwe wa ulaliki wakwe. Jwalakwe jwasasile kuti, “Ngwenela kulalicila Ucimwene wa Mlungu ku misinda jinesoni, pakuti ayi ni yiŵandumile Mlungu kuti nayitende.” (Luk. 4:43) Atamose paŵajimwice kuŵawe, Yesu jwajendelecele kuŵeceta ya Ucimwene kwa ŵakulijiganya ŵakwe. (Mase. 1:3) Kusala yisyene, Yesu jwayamicilaga kutyocela mumtima yakwamba Ucimwene, ni ligongo lyakwe jwanonyelaga kuŵeceta yakwamba Ucimwenewo.

5-7. (a) Ana tukusamanyilila camtuli kuti Ucimwene wa Mlungu jili ngani jakusosekwa mnope kwa Yehofa? Apelece cisyasyo. (b) Ana mpaka tulosye camtuli kuti Ucimwene wa Mlungu jili ngani jakusosekwa mnope kwetuwe?

5 Ngani ja Ucimwene jili jakusosekwasoni mnope kwa Yehofa. Ana tukumanyilila camtuli yeleyi? Tukaliŵalila kuti Yehofa ŵamtumisye Mwanagwe jumopejo pacilambo capasi. M’yoyo yosope yaŵaŵecetaga soni kwiganya Yesu, yatyocelaga kwa Yehofa. (Yoh. 7:16; 12:49, 50) Nambosoni yosope yayilembedwe m’mabuku mcece ga Utenga Wambone yakwamba umi wa Yesu soni undumetume wakwe yatyocele kwa Yehofa. Kwende tulole yampaka yitukamucisye kupikanicisya nganiji.

Mpaka yiŵe cenene jwalijose jwetuwe kuliwusya kuti, ‘Ana ngusawuwonaga Ucimwene wa Mlungu kuŵa wakusosekwa mnope?’

6 Tuwanicisye kuti wawojo ali paulendo, soni akwete yakuwala yejinji yakuti ajigale paulendowo. Cikwama cawo ca yakuwala cili cekulungwa. Ana mpaka atende uli? Mwangakayicila mpaka asagule yakusosekwa kujigala. Mwakulandana ni yeleyi, mabuku ga Utenga Wambone gali mpela cikwama cegumbale ni ngani syakwamba Yesu. Yehofa nganatendekasya kuti ŵakulemba mabukuga alembe cilicose caŵaŵecetaga soni caŵatendaga Yesu ali pacilambo capasi. (Yoh. 20:30; 21:25) Mmalo mwakwe, msimu wa Yehofa walongolele jemanjaji kulemba yele peyo yayikusatukamucisya kupikanicisya cakulinga ca undumetume wa Yesu, soni cindu cakusosekwa mnope kwa Yehofa. (2 Tim. 3:16, 17; 2 Pet. 1:21) Ligongo lyakuti Mabuku ga Utenga wambone gakusasala yindu yejinji yaŵajiganyisye Yesu yakwamba Ucimwene wa Mlungu, nikuti Yehofa akusaganicisya mnope ya Ucimwenewu mwakutyocela pasi pamtima. Agambe kuganisya, Yehofa akusasaka kuti tumanyilile yejinji yakwamba Ucimwene wa Mlungu.

7 M’yoyo, mpaka yiŵe cenene jwalijose jwetuwe kuliwusya kuti, ‘Ana ngusawuwonaga Ucimwene wa Mlungu kuŵa wakusosekwa mnope?’ Naga tukusawuwona kuŵa wakusosekwa mnope, nikuti tuciŵa ŵakusacilila kupikanila yaŵasasile soni yaŵajiganyisye Yesu yakwamba Ucimwenewu. Tucisakasoni kumanyilila kusosekwa kwa Ucimwenewu, mwawuciyicila soni kuti uciyika cakaci.

Ana ‘Ucimwene Uciyika’ Mwamtuli?

8. Ana Yesu jwasasile yindu yapi yakusosekwa kwa Ucimwene wa Mlungu?

8 Aganicisye ya lipopelo lyacisyasyo lya Yesu. Yesu jwakamulicisye masengo maloŵe gakamula mtima soni gangasawusya kupikana pakusala kusosekwa kwa Ucimwene, soni yawucitenda. Mu lipopeloli, mwana yindu 7 yakuŵenda. Yindu yitatu yandanda yili yakwamba yakulinga ya Yehofa. Yindu yakwe yili, kuswejesyedwa kwa lina lyakwe, kwika kwa Ucimwene wakwe, soni kuti lisosa lyakwe litendekwe pacilambo capasi mpela mwayiŵelele kwinani. (Aŵalanje Mateyu 6:9, 10, NW.) Yindu yitatuyi yili yakamulana mnope. Ucimwene wa Umesiya ni wacaciwukamulicisya masengo Yehofa pakusaka kuswejesya lina lyakwe soni kwanilisya lisosa lyakwe.

9, 10. (a) Ana Ucimwene wa Mlungu ucitenda cici pawuciyika? (b) Ana yakulocesya yapi ya m’Baibulo yakusacilila kuyiwona yili yikwanilicikwe?

9 Ana Ucimwene wa Mlungu uciyika mwamtuli? Patukupopela kuti, “Ucimwene Wawo Uyice,” tukusaŵa tuli mkuŵenda kuti Ucimwenewu utende kandu mwacitema. Ucimwenewu pawuciyika ucikola macili mnope pacilambo capasi. Ucityosya yakusakala yosope yayikutendekwa pacilambopa kupwatikapo maboma gakupanganyidwa ni ŵandu. Kaneko uciyikasya cilambo casambano mwele muciŵa cilungamo. (Dan. 2:44; 2 Pet. 3:13) Payicitendekwa yeleyi, Ucimwenewu ucitendekasya kuti cilambo cosope capasi ciŵe paladaiso. (Luk. 23:43, NW) Ŵandu ŵaŵawile ŵele Mlungu akwakumbucila, cacajimusya kuti caŵesoni ni acalongo acimjawo ŵakunonyelwa. (Yoh. 5:28, 29) Ŵandu ŵakupikanila caciŵa ŵamlama soni cacisangalala ni umi wangamala. (Ciw. 21:3-5) Pambesi pakwe pakulosya kuti lisosa lya Yehofa Mlungu likwanilicikwa, pacilambo capasi pacitendekwaga yindu mwakamulana mnope ni mwayiŵelele yindu kwinani. Kusala yisyene mpaka tuŵe ŵakusacilila kuyiwona yajisasile Baibuloyi yili mkutendekwa. Tukumbucileje kuti, ndaŵi jilijose patukupopela kuti Ucimwene wa Mlungu uyice, nikuti tukusaŵa tuli mkuŵenda kuti yajisasile Baibuloyi yikwanilicikwe.

10 Kusala yisyene Ucimwene wa Mlungu nganiwuŵe “kwika” kuti ukwanilisye yayili mwipopelo lyacisyasyoli. Konjecesya pelepa, maboma ga ŵandu gakulamulilape pacilambopa soni cilambo casambano cacilungamo nganiciŵe kwika. Nambo cakusangalasya ni cakuti Ucimwene wa Mlungu ŵawutamilikasisye. Tucikambilana yeleyi mumtwe wakuyicisya. Kwende tulole yaŵaŵecete Yesu yakwamba ndaŵi jacaciwutamilikasya Ucimwenewu soni kuti uciyika cakaci.

Ana Ucimwene wa Mlungu Waliji Wakuti Caciwutamilikasya Cakaci?

11. Ana Yesu jwalosisye yamtuli yakwamba kutamilikasya kwa Ucimwene wa Mlungu?

11 Yesu ŵalosisye kuti Mlungu ngasawutamilikasya Ucimwenewu mu yaka 100 yandanda ya ndaŵi jetu jino, mpela muŵaganicisyaga ŵakulijiganya ŵakwe ŵane. (Mase. 1:6) Kwende tukambilane yitagu yiŵili yakulekangana. Citagu caŵili ŵacisasile pali papite yaka yiŵili cisalile citagu candanda.

12. Ana citagu ca tiligu ni namsongole cikusalosya camtuli kuti Ucimwene wa Mlungu nganawutamilikasya mu yaka 100 yandanda ya ndaŵi jetu jino?

12 Citagu ca tiligu ni namsongole. (Aŵalanje Mateyu 13:24-30.) Yesu ŵasasile citaguci kundanda kwa caka ca 31 C.E. Kaneko Yesu jwasalile ŵakulijiganya ŵakwe gopolela kwa citaguco. (Mat. 13:36-43) Ciwundo cekulungwa ca citaguci caliji cakuti, panyuma pakuti ŵandumetume awile, Satana cacimisa mbeju ja namsongole (Aklistu waunami) pasikati pa tiligu (“ŵanace ŵa Ucimwene,” NW, kapena kuti Aklistu ŵasagulwe). Tiligu soni namsongole cacimkunda kuti akulile yimpepe mpaka ndaŵi jagowola jajili “kumala kwa cilambo capasi cino.” Kundanda kwandaŵi jagowolaji, namsongole cacimsonganganya pampepe. Kaneko tiligu cacimsonganganyasoni pampepe. M’yoyo citaguci ngacikulosya kuti Ucimwene caciwutamilikasya mu yaka 100 yandanda ya ndaŵi jetu jino, nambo cakundanda kwandaŵi jakugowola. M’yoyo mbejusi syakomele soni ndaŵi jagowola jatandite mu 1914.

13. Ana Yesu jwasasile citagu capi cakulosya kuti ngasaŵicidwa kuŵa Mwenye jwa Umesiya pacacigamba kuwujila kwinani?

13 Citagu ca mbiya. (Aŵalanje Luka 19:11-13.) Yesu jwasasile citaguci mu 33 C.E. ali paulendo wakumalisya wakwawula ku Yelusalemu. Ŵandu ŵane ŵaŵampikanilaga ŵaganisyaga kuti jwalakwe cakatamilikasye Ucimwene pacakayice ku Yelusalemu. Pakusaka kwakamucisya ŵandu ŵaŵakwete nganisyo syakulemwecekaŵa kumanyilila kuti Ucimwenewo caciwutamilikasya msogolo, Yesu jwaliwanicisye msyene ni “nduna” jajapite “kucilambo cakwakutalika kuti akamjinjisye ucimwene.” a Pelepa Yesu ŵagopolelaga kuti “kucilambo cakwakutalika” kuli kwinani, kwele kuŵapocele Ucimwene kutyocela kwa Atati ŵakwe. Nambo Yesu jwamanyililaga kuti pacaciwujila kwinani ngasaŵa Mwenye jwa Ucimwene wa Umesiya ndaŵi jijojo. M’malo mwakwe, jwalakwe jwasosekwaga kutama kumkono wamlyo wa Mlungu ni kwembeceyaga ndaŵi jakuti atande kulamulila. M’yoyo jwalakwe jwalindilile kwa yaka yejinji.—Sal. 110:1, 2; Mat. 22:43, 44; Aheb. 10:12, 13.

Ana Ucimwene wa Mlungu Wuciyika Cakaci?

14. (a) Ana Yesu ŵajanjile camtuli ciwusyo ciŵamwusisye ŵandumetume ŵakwe mcece? (b) Ana kwanilicikwa kwa yakulocesya ya Yesu kukutujiganya cici pakwamba ya kuŵapo kwakwe soni Ucimwene wa Mlungu?

14 Kuli kusigele masiku gamnono kuti Yesu awulajidwe, ŵandumetume ŵakwe mcece ŵam’wusisye kuti, “Ana ticicitendekwa cici [“cimanyilo,” NW] cakulosya kuti ndaŵi jikwanile jakwika [“kuŵapo,” NW] soni kwa ŵalakwe nambo soni mbesi ja cilambo capasi. (Mat. 24:3; Mak. 13:4) M’yoyo, Yesu ŵajanjile pakusala yakulocesya yayilembedwe m’buku ja Mateyu caputala 24 ni 25. Yesu jwasasile yindu yakulekanganalekangana yayicitendekwa pacilambo capasi yayili yimanyilo ya “kuŵapo” kwa jwalakwe. Kuŵapo kwa Yesu kucitanda pandaŵi jacaciwutamilikasya Ucimwene soni kuciyika kumbesi pandaŵi jakwika kwa Ucimwene wa Mlungu pacilambo cosope capasi. Tukwete umboni wakulosya kuti yakulocesya ya Yesuyi yiŵele yili mkukwanilicikwa kutandila m’caka ca 1914. b M’yoyo, ni ligongo lyakwe tukusala kuti kuŵapo kwa Yesu kwatendekwe m’cakaci, soni Ucimwenewu ŵawutamilikasisye m’caka cicici.

15, 16. Ana maloŵe gakuti “mpago awunowu” gakusala ya ŵani?

15 Sambano ana Ucimwene wa Mlungu waliji wakuti uciyika cakaci? Yesu nganasala ndaŵi jisyesyene jawuciyika Ucimwenewu. (Mat. 24:36) Nambope, jwalakwe ŵasasile yindu yine yakusimicisya kuti Ucimwenewu uŵandicile. Yesu jwasasile kuti Ucimwenewu wuciyika panyuma pakuti “mpago awunowu” ukuweni kwanilicikwa kwa cimanyilo ca yakulocesya. (Aŵalanje Mateyu 24:32-34.) Ana maloŵe gakuti “mpago awunowu” gasalaga ya ŵani? Kwende tulole yaŵagopolelaga Yesu pakwamba ya maloŵega.

16 “Mpago awunowu.” Ana Yesu ŵasalaga ya ŵandu ŵangakulupilila? Iyayi. Aganicisye ya ŵandu ŵaŵasalilaga yanganiji. Yesu ŵasalaga yakulocesyayi kwa ŵandumetume ŵakwe ŵamnono ŵaŵajigalile “pacisyepela kapena kuti pambali.” (Mat. 24:3) Pelepa ŵandumetumewo ŵaliji ali asigele panandi kusagulwa ni msimu weswela. Kwende tulolesoni yaŵaŵecete Yesu mkanaŵecete yakwamba “mpago awunowu.” Jwalakwe jwatite, “Mcilolecesye citela ca mkuju ni mlijiganye kutyocela pa celeco. Pimkuwona kuti nyambi syakwe sitandite kulosya uŵisi, nipo masamba gatandite kusipuka, mkusamanyilila kuti cawu ciŵandicile. Myoyo soni, pitimciyiwona yosope yimbecete yila, tim’manyilile kuti Mwanace jwa Mundu aŵandicile.” Ŵakumkuya wa Yesu ŵali ŵasagulwe ni msimu, ni ŵacaciyiwona yaŵalocesye Yesuyi soni kumanyilila kuti jwalakwe “aŵandicile,” ngaŵaga ŵandu ŵangakulupilila. M’yoyo Yesu paŵaŵecetaga ya “mpago awunowu,” ŵasalaga ya ŵakumkuya ŵakwe ŵasagulwe ni msimu.

17. Ana maloŵe gakuti “mpago awunowu” soni “yosopeyi” gakugopolela cici?

17 “Yosopeyi tiyicitendekwa ŵandu ŵa mpago awunowu mkanamale kuwa wosope.” Ana maloŵega gacikwanilicikwa mwamtuli? Kuti tujanje ciwusyo celeci, tukusosekwa kumanyilila yindu yiŵili. Kugopolela kwa maloŵe gakuti “mpago” soni “yosopeyi.” Maloŵe gakuti “mpago” gakusagopolela ŵandu ŵa yaka yakulekanganalekangana ŵatemi ni umi yalumo pandaŵi jine jakwe. Mpago wangajigalaga ndaŵi jelewu mnope soni ukusakola malile. (Eks. 1:6) Maloŵe gakuti “yosopeyi” gakusapwatikapo yosope yaŵasasile Yesu kuti yicitendekwa pandaŵi jakuŵapo kwakwe jajatandite m’caka ca 1914, soni jicimala pandaŵi ja “yisawusyo yakogoya.”—Mat. 24:21.

18, 19. (a) Ana maloŵe ga Yesu gakwamba “mpago awunowu” mpaka gajimile cici? (b) Ana tulijiganyisye cici mu nganiji?

18 Sambano, ana maloŵe ga Yesu gakwamba “mpago awunowu” mpaka gajimile cici? Mpagowu upanganyidwe ni makuga gaŵili ga Aklistu ŵasagulwe ŵatumicile yalumo ndaŵi jine jakwe. Likuga lyandanda lili Aklistu ŵasagulwe ŵaŵakuweni kutanda kwa kwanilicikwa kwa cimanyilo mu 1914. Likuga lyaŵili, lili lya Aklistu ŵaŵasagwilwe likuga lyandanda lila lili lipali. Ŵane mwa ŵandu ŵali mu likuga lyaŵili caciŵa ali apali mpaka payicitandaga yisawusyo yakogoya. Makuga gaŵiliga gakupanganya mpago umo, ligongo lyakuti wosopeŵa ŵatemi yalumo kwa kandaŵi ali ŵasagulwe kala. c

19 Ana tulijiganyisye cici mu nganiji? Tulijiganyisye kuti cimanyilo cakuŵapo kwa Yesu mpela Mwenye jwa Ucimwene, cikuwonecela cenene pacilambo cosope. Tuyiwenisoni kuti ŵasagulwe ŵakwete umi apano ŵali m’likuga lya “mpago awunowu” akucekulupa, nambo ngasawa wosope yisawusyo yakogoya mkaniyitande. M’yoyo, yili yangakayikasya kuti Ucimwene wa Mlungu ciwuyice sampano ni kutanda kulamulila pacilambo cosope capasi. Yiciŵa yakusangalasya mnope kulola kwanilicikwa kwa lipopelo lyaŵatujiganyisye Yesu lyakuti “Ucimwene wawo uyice.”

20. (a) Ana ngani japi jakusosekwa mnope jatukambilane m’buku ajino?

20 Kwende tukaliŵalilaga maloŵe gaŵaŵecete Yehofa kwinani pakwamba ya Mwanagwe gakuti, “Mumpikanileje.” Mpela Aklistu ŵasyesyene, tuli ŵakusacilila kuya yaŵasasile Mlunguyi. Tukusakola lung’wanu ni yosope yaŵasasile soni kwiganya Yesu yakwamba Ucimwene wa Mlungu. M’buku ajino citukambilane ngani jakusosekwa mnope jakwamba yawutesile Ucimwene wa Mlungu soni yaciwutende msogolo. Mu mtwe wakuyicisya, citulijiganye yindu yakutesya lung’wanu yayatendece pawapagwaga Ucimwene wa Mlungu kwinani.

a Citagu ca Yesuci komboleka kuti catendekasisye ŵandu kuganicisya ya Alikelao, jwele baba ŵakwe ŵaliji Helodi Jwamkulungwa. Helodi mkanawe, ŵamsagwile Alikelao kuti cajinjile Umwenye mmalo mwa jwalakwe kuti calamulileje ku Yudeya ni m’mikuli jine. Nambope, Alikelao mkanatande kulamulila, ŵasosekwaga kwenda ulendo welewu wakwawula ku Loma ni cakulinga cakuti Kayisala Augusito akamjiticisye kuti caŵe mwenye.

b Kuti amanyilile yejinji, alole mtwe 9 wa buku jakuti, Ana Baibulo Jikusatujiganya Yatuli?

c Mklistu jwalijose juŵasagwilwe panyuma pa ciwa ca jwamsagulwe jwakumalisya jwa m’likuga lyandanda, ŵali Aklistu ŵasagulwe ŵaŵakuweni “kutanda kwa yisawusyo” mu 1914, nganaŵa mbali ja “mpago awunowu.”—Mateyu 24:8.