Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

YI 2

A To Matsɛ Yemi ɔ Sisi Ngɛ Hiɔwe

A To Matsɛ Yemi ɔ Sisi Ngɛ Hiɔwe

OTI NƐ NGƐ YI NƐ Ɔ MI

Bɔ nɛ Mawu dla e we bi kɛ ha Matsɛ Yemi ɔ sisi tomi

1, 2. Mɛni ji nɔ́ ngua ko nɛ ya nɔ ngɛ je ɔ yi nɔ sane mi, nɛ mɛni he je nɛ e be nyakpɛ kaa adesahi nɛ́ kɛ a hɛngmɛ ɔ?

 ANƐ o susu bɔ nɛ si himi ɔ ma ji ha ke o ngɛ nɛ tsakemi ngua ko ba a he hyɛ lo? Nihi fuu susu he. Se mo hu mo susu he nɛ o hyɛ: E ji o hi si ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ, anɛ o ko na nɔ́ pɔtɛɛ nɛ ngɔ tsakemi ɔ kɛ ba a lo? Eko ɔ, o be nae. A ngma níhi nɛ ha nɛ a tsake nɔ yemi komɛ ɔ he ní fuu ngɛ yi nɔ sane womihi a mi, se nihi kɛ a hɛngmɛ nɛ́ ní nɛ ɔmɛ. E ngɛ heii kaa níhi fuu nɛ e ba peeɔ yi nɔ sane ɔ yaa nɔ ngɛ laami mi​—ngɛ matsɛ wehi a mi, ajla toli a kpe hehi, loo nɔ yemi ko ní tsumi he. Se kɛ̃ ɔ, tsakemi kaa jã a saa nihi ayɔhi abɔ a he.

2 Nɔ́ ngua ko nɛ ba ngɛ je ɔ yi nɔ sane mi ɔ hu nɛɛ? Jamɛ a nɔ́ ɔ ná nihi ayɔhi abɔ a nɔ he wami wawɛɛ. Se benɛ e ngɛ nɔ yae ɔ, nihi kɛ a hɛngmɛ nɛ́. Mawu Matsɛ Yemi nɛ a to sisi ngɛ hiɔwe, nɛ ji Mesia nɔ yemi ɔ nɛ a wo he si kɛ je blema, nɛ e be kɛe nɛ e ma ba kpata je nɛ ɔ hɛ mi ɔ he munyu wa ngɛ tue ɔ nɛ. (Kane Daniel 2:34, 35, 44, 45.) Akɛnɛ adesahi kɛ a hɛngmɛ nɛ́ Matsɛ Yemi ɔ sisi tomi he je ɔ, anɛ e sa kaa waa mwɔ nya kaa Yehowa ngɔ kɛ laa mɛ lo? Aloo e sɛ hlami dla e we bi nɛ a yeɔ lɛ anɔkuale ɔ kɛ ha Matsɛ Yemi ɔ sisi tomi mohu? Nyɛ ha nɛ waa hyɛ.

“Ye Tsɔlɔ ɔ . . . Ma Ya Dla Blɔ Ngɔ To Mi”

3-5. (a) Mɛnɔ ji ‘somi tsɔlɔ’ ɔ nɛ a tu e he munyu ngɛ Malaki 3:1 ɔ? (b) Mɛni maa ba loko ‘somi tsɔlɔ’ ɔ maa ba sɔlemi we ɔ mi?

3 Kɛ je blema nɛ Yehowa to kaa e ma dla e we bi kɛ ha Mesia Matsɛ Yemi ɔ sisi tomi. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, mo susu gbami nɛ ngɛ Malaki 3:1 ɔ he nɛ o hyɛ: ‘Ma tsɔ ye tsɔlɔ ɔ, nɛ e ma ya dla blɔ ngɔ to mi. Lɔ ɔ se ɔ, Nyɔmtsɛ ɔ nɛ nyɛ ngɛ blɔ hyɛe ɔ maa ba e we ɔ tlukaa. Tsɔlɔ ɔ nɛ nyɛ hla kaa nyɛ maa na a maa ba, nɛ e ma ba fiɛɛ ye somi ɔ.’

4 Ngɛ wa be nɛ ɔ mi ɔ, mɛni be nɛ “Nyɔmtsɛ” Yehowa ba hyɛ nihi nɛ a ngɛ sɔmɔe ngɛ mumi sɔlemi we ɔ kpo ɔ nɔ ngɛ zugba a nɔ? Gbami ɔ tsɔɔ mi kaa Yehowa kɛ ‘somi ɔ tsɔlɔ’ ɔ nɛ maa ba. Mɛnɔ ji tsɔlɔ ɔ? Lɛ ji Mesia Matsɛ Yesu Kristo! (Luka 1:68-73) Kaa nɔ yelɔ ehe ɔ, e maa hyɛ, nɛ e maa tsu Mawu we bi nɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ a he.​—1 Pet. 4:17.

5 Mɛnɔ ji kekleekle “tsɔlɔ” ɔ nɛ Malaki 3:1 tu e he munyu ɔ? Tsɔlɔ nɛ a tu e he munyu ngɛ gbami ɔ mi ɔ maa ba be babauu loko Mesia Matsɛ ɔ maa ba. Loko jeha 1914 maa su ɔ, anɛ nɔ ko “dla blɔ ngɔ to” Mesia Matsɛ ɔ lo?

6. Mɛnɔ lɛ e tsu ní kaa “tsɔlɔ” nɛ sɛ hlami ba dla Mawu we bi kɛ ha níhi nɛ maa ba ngɛ a hɛ mi ɔ?

6 Ngɛ womi nɛ ɔ mi tsuo ɔ, wa maa na sane bimi nɛ ɔmɛ a heto ngɛ Yehowa we bi nɛ ngɛ mwɔnɛ ɔ a yi nɔ sanehi nɛ ngɛ bua jɔmi ɔ mi. Yi nɔ sane nɛ ɔ tsɔɔ kaa kɛ je jeha 1800 jeha amɛ a nyagbe ɔ, kuu nyafii ko nɛ a yeɔ anɔkuale je a he kpo kaa anɔkuale Kristofohi, nɛ a je a he kɛ je lakpa Kristofohi a he. A ba le kuu nyafii nɛ ɔ kaa Baiblo Kaseli. Charles T. Russell kɛ nihi nɛ a piɛɛ e he nɛ a nyɛɛ hɛ mi ɔ tsu ní ngɛ anɔkuale mi kaa “tsɔlɔ” ɔ nɛ ngɛ gbami ɔ mi ɔ, nɛ a kɛ mumi mi blɔ tsɔɔmi ha Mawu we bi, nɛ a kɛ dla mɛ kɛ ha níhi nɛ maa ba ngɛ a hɛ mi ɔ. Nyɛ ha nɛ waa hyɛ blɔ eywiɛ nɔ nɛ “tsɔlɔ” ɔ pee jã ngɛ.

Mawu Nɛ A Ma Ja Lɛ Ngɛ Anɔkuale Mi

7, 8. (a) Ngɛ jeha 1800 jeha amɛ a mi ɔ mi ɔ, mɛnɔmɛ nɛ a bɔni susuma nɛ gbo we tsɔɔmi ɔ he bo kpa mi kaa e ji lakpa? (b) Lakpa tsɔɔmi kpahi te nɛɛ lɛ C. T. Russell kɛ nihi nɛ a piɛɛ e he ɔ kpa he bo?

7 Baiblo Kaseli ɔmɛ kɛ hɛdɔ kase Baiblo ɔ; a kplɛɛ níhi nɛ a kase ɔ nɔ, a ngma kɛ fɔ si, nɛ a pee anɔkuale tsɔɔmihi nɛ ngɛ heii nɛ ɔmɛ a he womihi. Nihi nɛ a tsɛɛ a he ke Kristofohi ɔ ngɛ mumi mi diblii mi jeha lafahi abɔ ji nɛ ɔ; a tsɔɔmi ɔmɛ fuu je wɔ jami mi. Enɛ ɔ he nɔ hyɛmi nɔ́ titli ji susuma nɛ gbo we tsɔɔmi ɔ. Ngɛ jeha 1800 jeha amɛ a mi ɔ, Baiblo kaseli anɔkualetsɛmɛ bɔɔ ko hla níhi a mi saminya, nɛ a na kaa susuma nɛ gbo we tsɔɔmi ɔ dɛ Mawu Munyu ɔ nɔ. Henry Grew, George Stetson, kɛ George Storrs ngma he munyu, nɛ a kɛ kã tu munyu ngɛ magbɛ nɔ kɛ kpa Satan lakpa tsɔɔmi nɛ ɔ he bo. a Ní nɛ nimli nɛ ɔmɛ tsu ɔ ná C. T. Russell kɛ nihi nɛ a piɛɛ e he ɔ a nɔ he wami wawɛɛ.

8 Baiblo Kaseli a kuu nyafii ɔ na kaa sisi numi be tsɔɔmi kpahi nɛ kɛ susuma nɛ gbo we tsɔɔmi ɔ ngɛ tsakpa a he, nɛ a ji lakpa tsɔɔmihi. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, a tsɔɔ kaa nihi nɛ a pee kpakpa a tsuo maa ya hiɔwe aloo Mawu ma pii yayami peeli ngɛ hɛl la mi kɛ maa ya neneene. Russell kɛ nihi nɛ a piɛɛ e he ɔ kɛ kã kpa lakpa tsɔɔmi nɛ ɔmɛ a he bo ngɛ womihi, womiyohi, dɛ womihi, kɛ adafi fiami womihi a mi.

9. Ngɛ mɛni blɔ nɔ nɛ Hwɔɔmi Mɔ ɔ kpa Triniti tsɔɔmi ɔ he bo kaa e ji lakpa?

9 Jehanɛ hu Baiblo Kaseli ɔmɛ kpa Triniti tsɔɔmi nɛ nihi a bua jɔ he ngɛ je ɔ mi tsuo ɔ he bo. Ngɛ jeha 1887 ɔ mi ɔ, Hwɔɔmi Mɔ ɔ b de ke: “Ngmami ɔ ha nɛ wa na heii kaa e slo Yehowa ngɛ wa Nyɔmtsɛ Yesu he.” Womi ɔ de hu ke, “E ngɛ nyakpɛ kaa tsɔɔmi kaa Mawuhi etɛ lɛ bla pee kake, loo Mawu kake nɛ e gba e mi etɛ ɔ he si wawɛɛ, nɛ nihi babauu kplɛɛ nɔ. Tsɔɔmi nɛ ɔ nɛ nihi babauu kplɛɛ nɔ ɔ tsɔɔ kaa sɔlemi ɔ hwɔ mahe vii, nɛ he nyɛlɔ ɔ kɛ lakpa tsɔɔmihi fi lɛ kaa bɔ nɛ a kɔsɔkɔsɔ fiɔ nɔ́ ɔ.”

10. Mɛni blɔ nɔ nɛ Hwɔɔmi Mɔ ɔ tsɔɔ kaa jeha 1914 ɔ ji jeha nɛ sa kadimi?

10 Kaa bɔ nɛ Hwɔɔmi Mɔ nɛ ji womi ɔ yi ɔ tsɔɔ ɔ, níhi nɛ e tu he munyu titli ɔ kɔ gbami nɛ kɔɔ Kristo bami ɔ he. Anɔkualetsɛmɛ nɛ a pɔ mɛ nu nɛ a ngma womi ɔ na kaa tsa kpa ko ngɛ Daniel gbami nɛ kɔɔ ‘be kpaago’ ɔ, kɛ be nɛ Mawu to kaa níhi nɛ kɔɔ Mesia Matsɛ Yemi ɔ he nɛ ba mi ɔ a kpɛti. Kɛ je jeha 1870 ɔmɛ a mi tɔɔ nɛ anɔkualetsɛmɛ nɛ ɔmɛ tsɔɔ kaa be kpaago ɔ maa ba nyagbe ngɛ jeha 1914. (Dan. 4:​25; Luka 21:​24) E ngɛ mi kaa wa nyɛmimɛ nɛ a hi si ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ nui nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ kɔɔ jamɛ a jeha a he ɔ sisi tsɔ̃ mohu lɛɛ, se a fiɛɛ nɔ́ nɛ a le ɔ ngɛ je kɛ wɛ, nɛ wa ngɛ anɔkuale ɔ nɛ a fiɛɛ ɔ he se náe mwɔnɛ ɔ.

11, 12. (a) Nyɛminyumu Russell ngɔ ní nɛ e tsɔɔ ɔ he yi jemi kɛ ha mɛnɔ? (b) Mɛni se nami lɛ ngɛ ní nɛ Russell kɛ nihi nɛ a piɛɛ e he ɔ tsu loko jeha 1914 ɔ su ɔ he?

11 Russell kɛ anɔkualetsɛmɛ nɛ a piɛɛ e he ɔ ngɔɛ mumi mi anɔkualehi nɛ a he hia nɛ ɔmɛ nɛ a na a he yi jemi kɛ ha we a he. Russell ngɔ yi jemi kɛ ha nihi nɛ a sɛ e hlami ɔ. E ngɔ yi jemi nɛ pe kulaa a kɛ ha Yehowa Mawu, Nɔ nɛ tsɔɔ e we bi níhi nɛ e sa kaa a le ngɛ be nɛ sa mi ɔ. E ngɛ heii kaa Yehowa jɔɔ mɔde nɛ Russell kɛ nihi nɛ a piɛɛ e he ɔ bɔ nɛ a kɛ je anɔkuale tsɔɔmi kɛ je lakpa tsɔɔmi he ɔ nɔ. Benɛ be ngɛ mi pue ɔ, a ya nɔ nɛ a pee slɔɔto kulaa ngɛ sɔlemi ɔmɛ a he.

Nyɛminyumu Russell kɛ nihi nɛ a piɛɛ e he kɛ tsɔɔ Baiblo mi anɔkuale ɔ

12 Ní nɛ nyumuhi anɔkualetsɛmɛ nɛ ɔmɛ tsu kɛ fã anɔkuale tsɔɔmi ɔ he loko jeha 1914 ɔ su ɔ ngɛ nyakpɛ! Hwɔɔmi Mɔ nɛ a pee ngɛ November 1, 1917 ɔ de ke: “Mwɔnɛ ɔ, nihi ayɔhi abɔ ye a he ngɛ hɛl la tsɔɔmi kɛ lakpa tsɔɔmi kpahi nɛ haa nɛ a yeɔ gbeye ɔ a he . . . Anɔkuale ɔ bɔni gbɛmi kɛ fiami pe jeha nyingmi eywiɛ ji nɛ ɔ, nɛ e ngɛ hɛ mi yae loloolo, nɛ e maa ya nɔ maa ya hɛ mi kɛ ya si benɛ e maa ha zugba a tsuo nɔ; nɛ anɔkuale ɔ he nyɛli hu maa bɔ mɔde kaa a maa tsi anɔkuale ɔ nya, se a be manye yee kaa bɔ nɛ ke nɔ ko bɔ mɔde kaa e maa bɛɛ wo ɔ nɛ e be manye yee ɔ.”

13, 14. (a) Mɛni blɔ nɔ nɛ “tsɔlɔ” ɔ dla blɔ kɛ ha Mesia Matsɛ ɔ ngɛ? (b) Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ wa nyɛmimɛ nɛ a hi si ngɛ jeha lafa nɛ be ɔ mi ɔ a he?

13 Mo susu nɔ́ nɛ ɔ he nɛ o hyɛ: Ke Mawu we bi li slɔɔto nɛ ngɛ Yesu kɛ e Tsɛ Yehowa a kpɛti ɔ, anɛ a ko dla a he kɛ ha Kristo bami ɔ lo? Dɛbi! Ke ji kaa a susu kaa nɔ tsuaa nɔ ma ná wami nɛ a be nyɛe ma kpata hɛ mi, nɛ pi nihi bɔɔ nɛ a nyɛɛ Yesu nane ma he ɔmɛ a se pɛ nɛ Mawu kɛ nike ní nɛ ɔ maa dloo mɛ; aloo ke ji a susu kaa Mawu ma pii nihi ngɛ hɛl la mi kɛ ya neneene ɔ, a ko dla we a he! Atsinyɛ jemi ko be he kaa “tsɔlɔ” ɔ dla blɔ ɔ kɛ ha Mesia Matsɛ ɔ!

14 Wɔ nɛ wa ngɛ mwɔnɛ ɔ hu nɛɛ? Mɛni wa ma nyɛ maa kase ngɛ nyɛmimɛ nɛ a hi si jeha lafa kɛ se ji nɛ ɔ a he? E sa nɛ wɔ hu wa bua nɛ jɔ Mawu Munyu ɔ kanemi kɛ e kasemi he saminya. (Yoh. 17:3) Akɛnɛ je nɛ wa ngɛ mi nɛ ɔ flãã ngɛ mumi mi he je ɔ, e sa nɛ waa ya nɔ nɛ wa ha nɛ mumi mi niye ní nɛ jlo wɔ wawɛɛ!​—Kane 1 Timoteo 4:15.

“Ye Ma! Nyɛɛ Je Kpo Ngɛ E Mi”

15. Mɛni nɛ bɔɔbɔɔbɔɔ ɔ, Baiblo Kaseli ɔmɛ ba nu sisi? (Hyɛ sisi ningma a hulɔ.)

15 Baiblo Kaseli ɔmɛ tsɔɔ nihi kaa e sa nɛ a je sɔlemi ɔmɛ a mi. Ngɛ jeha 1879 ɔ mi ɔ, Blɛfo gbi Hwɔɔmi Mɔ ɔ tu “Babilon sɔlemi ɔ” he munyu. Anɛ osɔfo nɔkɔtɔma nɛ ngɛ Roma Katoliki Sɔlemi ɔ mi he munyu e tu ɔ lo? Anɛ Roma Katoliki Sɔlemi ɔ he munyu e tu ɔ lo? Jeha lafahi abɔ ji nɛ ɔ, sɔlemihi nɛ a tsɔ a he kɛ je Katoliki Sɔlemi ɔ he ɔ de ke Babilon nɛ́ a tu he munyu ngɛ Baiblo gbami ɔ mi ɔ daa si kɛ ha Katoliki Sɔlemi ɔ. Se bɔɔbɔɔbɔɔ ɔ, Baiblo Kaseli ɔmɛ ba na kaa sɔlemihi nɛ a tsɛɛ a he ke Kristofohi ɔ tsuo piɛɛ mwɔnɛ ɔ be mi “Babilon” ɔ he. Mɛni he je? Ejakaa sɔlemi ɔmɛ tsuo tsɔɔ lakpa tsɔɔmihi kaa tsɔɔmihi nɛ wa tu a he munyu kɛ sɛ hlami ɔ. c Pee se ɔ, wa womi ɔmɛ tsɔɔ nɔ́ tutuutu nɛ e sa kaa tsui kpakpatsɛmɛ nɛ a ngɛ Babilon sɔlemi ɔmɛ a mi ɔ nɛ a pee.

16, 17. (a) Mɛni blɔ nɔ nɛ womi nɛ ji, Millennial Dawn Kpo etɛne ɔ, kɛ Hwɔɔmi Mɔ ɔ wo Mawu we bi he wami nɛ a je a he kɛ je lakpa jami he ngɛ? (b) Mɛni ha nɛ a nɛ́ hɛdɔ nɛ ngɛ kɔkɔ bɔmi nɛ a sɛ hlami kɛ ha a he ɔ? (Hyɛ sisi ningma.)

16 Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Millennial Dawn Kpo etɛne nɛ a pee ngɛ jeha 1891 ɔ tu bɔ nɛ Mawu kua mwɔnɛ be mi Babilon ɔ he munyu, nɛ e de ke: “A kua sɔlemi ɔmɛ tsuo.” Womi ɔ de hu ke, “a ngɛ nihi tsuo nɛ a kplɛɛ we e lakpa tsɔɔmihi kɛ e ní peepeehi a nɔ ɔ dee nɛ a je e mi.”

17 Ngɛ January 1900 ɔ mi ɔ, Blɛfo gbi Hwɔɔmi Mɔ ɔ kɛ ga womi ha nihi tsuo nɛ a biɛ ngɛ sɔlemi ɔmɛ a womihi a mi, se a deɔ ke, “I suɔ anɔkuale ɔ, nɛ i be kpe ekpa ko yae” ɔ. Womi ɔ bi ke: “Anɛ e da kaa o tsui fã je Babilon mi, nɛ fã hu ngɛ mi lo? Anɛ tue bumi nɛ Mawu ngɛ hlae nɛ wa pee . . . nɛ waa sa e hɛ mi, nɛ e bua nɛ jɔ wa he ɔ ji nɛ ɔ lo? Dɛbi. Ke nɔ ko [sɔlemi ko mi no] kɛ e he ya bɔ sɔlemi ko ɔ, e kɛ sɔlemi ɔ pee somi ngɛ ma hɛ mi, nɛ e sa kaa e hi si ngɛ somi ɔ nya kɛ yaa si . . . e ma de ngɛ ma hɛ mi kaa e kɛ sɔlemi ɔ po tako mi.” Jehahi babauu nɛ be ɔ, a tu nɔ́ nɛ ɔ he munyu wawɛɛ. d E sa nɛ Yehowa sɔmɔli nɛ a kua nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ je lakpa jami mi.

18. Mɛni he je nɛ e he hia kaa nihi nɛ a je Babilon Ngua a mi ɔ?

18 Ke a kɛ kɔkɔ bɔmi kaa nihi nɛ je Babilon Ngua a mi ha we be tsuaa be ɔ, anɛ Kristo nɛ a wo lɛ Matsɛ ɔ ko ba na Mawu sɔmɔli nɛ a pɔ mɛ nu ngɛ zugba a nɔ nɛ a dla a he lo? Dɛbi, ejakaa Kristofohi nɛ a ye a he kɛ je Babilon nyɔguɛ yemi sisi ɔ pɛ nɛ a ma nyɛ ma ja Yehowa ngɛ “mumi kɛ anɔkuale mi.” (Yoh. 4:24) Mwɔnɛ ɔ, anɛ wɔ hu wa fia wa pɛɛ si kaa wa ma je wa he kɛ je lakpa jami he lo? Nyɛ ha nɛ waa ya nɔ nɛ waa kɛ fami nɛ ji: “Ye ma! Nyɛɛ je kpo ngɛ e mi” ɔ nɛ tsu ní.​—Kane Kpojemi 18:4.

He Nya Buami Kɛ Ha Mawu Jami

19, 20. Mɛni blɔ nɔ nɛ Hwɔɔmi Mɔ ɔ wo Mawu we bi he wami konɛ a bua a he nya nɛ a ja Mawu ngɛ?

19 Baiblo Kaseli ɔmɛ tsɔɔ a nyɛmimɛ Kristofohi kaa e sa nɛ a bua a he nya nɛ a ja Mawu ngɛ he nɛ jã peemi maa hi. Ngɛ anɔkuale Kristofohi a blɔ fa mi ɔ, e biɔ nɛ a pee babauu pe lakpa jami mi nɛ a maa je ɔ kɛkɛ. E he hia nɛ a kɛ a he nɛ wo jami klɔuu mi. Hwɔɔmi Mɔ ɔmɛ nɛ a pee kɛ sɛ hlami ɔ wo e kaneli he wami konɛ a bua a he nya nɛ a ja Mawu. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ngɛ July jeha 1880 benɛ Nyɛminyumu Russell ngɛ blɔ nɛ e hia kɛ ya tu munyu ngɛ hehi ɔ he amaniɛ bɔe ɔ, e tu bɔ nɛ kpe slɔɔto ɔmɛ wo nihi he wami ha a he munyu. E wo nihi nɛ kaneɔ Hwɔɔmi Mɔ ɔ he wami nɛ a ngma bɔ nɛ a ngɛ nɔ yae ha a he ní nɛ a kɛ mane, nɛ a maa fia ekomɛ ngɛ Hwɔɔmi Mɔ ɔ mi. Mɛni he je? E tsɔɔ mi kaa, “Nyɛ ha nɛ waa le . . . bɔ nɛ Nyɔmtsɛ ɔ jɔɔ nyɛ ha; konɛ waa le kaa nyɛɛ kɛ nihi nɛ a ngɛ hemi kɛ yemi ɔ mi ɔ buaa nyɛ he nya daa.”

Charles Russell kɛ Baiblo Kaseli nɛ a sɛ hlami ɔ ekomɛ ngɛ Copenhagen, Denmark, ngɛ jeha 1909 ɔ mi

20 Munyuyi ko nɛ a ngma ngɛ jeha 1882 Blɛfo gbi Hwɔɔmi Mɔ ɔ mi ɔ ji, “Nyɛ Bua Nyɛ he Nya.” Hwɔɔmi Mɔ ɔ wo Kristofohi he wami nɛ a bua a he nya daa “konɛ a kase ní nɛ a wo a sibi he wami.” E de ke: “Tsa pi womi mi nɛ nyɛ ti nɔ ko le loo dloomi nike ní ko nɛ e ngɛ ɔ ji nɔ́ nɛ he hia. Nɔ tsuaa nɔ nɛ e ngɔ e Baiblo, e womi, kɛ e ní ngmami tso kɛ ba, nɛ e ngma níhi bɔ nɛ e ma nyɛ, . . . konɛ e ye bua lɛ. Nyɛɛ hla munyuyi nɛ nyɛ maa sɛsɛ he; nyɛ bi nɛ Mumi ɔ nɛ ye bua nyɛ konɛ nyɛɛ nu ní kasemi ɔ sisi; Lɔ ɔ se ɔ, nyɛɛ kane, nyɛ susu he, nɛ nyɛɛ kɛ ngmami nɛ to ngmami kpahi a he. Ke nyɛ pee jã a, atsinyɛ jemi ko be he kaa nyɛ maa le anɔkuale ɔ.”

21. Mɛni nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa nɛ asafo nɛ ngɛ Allegheny, Pennsylvania a pee ngɛ kpe yami kɛ nyɛmimɛ a slaami blɔ fa mi?

21 Jinɛ Baiblo Kaseli ɔmɛ a ní tsumi yi ɔ ngɛ Allegheny, Pennsylvania ngɛ U.S.A. A kɛ ga womi nɛ je Mawu ngɔ nɛ ngɛ Hebri Bi 10:24, 25 nɛ tsɔɔ kaa a bua a he nya a tsu ní ngɛ lejɛ ɔ kɛ pee nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa. (Kane.) Jehahi komɛ a se ɔ, nyɛminyumu ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Charles Capen ɔ kai benɛ e ji jokuɛ nɛ e yaa kpe nɛ ɔmɛ ɔ. E ngma ke: “Loloolo ɔ, i kaiɔ ngmami ko nɛ a ngma ngɛ Asafo ɔ kpe peemi asa a gbogbo ɔ he ɔ. ‘Nɔ kake ji nyɛ Tsɔɔlɔ, lɛ ji Kristo; se nyɛ tsuo ɔ, nyɛmimɛ ji nyɛ.’ Ye hɛ ji jamɛ a ngmami ɔ nɔ kɔkɔɔkɔ​—ngɛ Yehowa we bi a kpɛti ɔ, a be sɔlemi bi kɛ osɔfohi.” (Mat. 23:8) Jehanɛ hu, Nyɛminyumu Capen kai he wami womi nɛ a náa ngɛ kpehi nɛ a peeɔ ɔmɛ a mi, kɛ mɔde nɛ Nyɛminyumu Russell bɔɔ nɛ e ya slaa asafo ɔ mi nɔ tsuaa nɔ kakaaka a.

22. Kɛ nihi nɛ a yeɔ anɔkuale ɔ pee a ní ngɛ he wami nɛ a wo mɛ kaa a ya Kristofohi a kpehi ɔ he ha kɛɛ, nɛ mɛni blɔ nɔ wa maa gu kɛ kase a nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ?

22 Anɔkualetsɛmɛ nɛ a hi si jamɛ a be ɔ mi ɔ kase nɔ hyɛmi nɔ́ nɛ nyɛmimɛ pee ɔ, nɛ a ngɔ blɔ tsɔɔmi nɛ a kɛ ha mɛ ɔ kɛ tsu ní. A to asafohi a sisi ngɛ mahi kaa Ohio kɛ Michigan, kɛ Amerika yiti je tsuo, kɛ ma kpahi a nɔ. Mo susu he nɛ o hyɛ: Anɛ anɔkualetsɛmɛ nɛ ɔmɛ ko dla a he kɛ to Kristo bami ɔ ke a tsɔse we mɛ nɛ a pee tue bumi kɛ ha ga womi kaa a kpe nɛ a ja Mawu ɔ lo? A ko dla we a he! Wɔ nɛ wa ngɛ mwɔnɛ ɔ hu nɛɛ? E sa nɛ waa ma wa juɛmi nya si kaa wa maa ya Kristofohi a kpehi daa, nɛ wa hla he blɔhi nɛ wa maa gu nɔ kɛ pee kake kɛ ja Mawu nɛ waa wo wa sibi he wami.

A Fiɛɛ Kɛ Kã

23. Mɛni blɔ nɔ nɛ Hwɔɔmi Mɔ ɔ ha nɛ e pee heii kaa e sa nɛ nihi nɛ a pɔ mɛ nu ɔ tsuo nɛ a pee anɔkuale ɔ fiɛɛli ngɛ?

23 Baiblo Kaseli ɔmɛ tsɔɔ kaa e sa nɛ nihi nɛ a pɔ mɛ nu ɔ tsuo nɛ a fiɛɛ anɔkuale ɔ. Ngɛ jeha 1885 ɔ mi ɔ, Hwɔɔmi Mɔ ɔ de ke: “E sɛ nɛ wa hɛ nɛ e je nɔ kaa nɔ tsuaa nɔ nɛ a pɔ lɛ nu ɔ, a pɔ lɛ nu konɛ e fiɛɛ (Yes. 61:1), sɔmɔmi ní tsumi ɔ he nɛ a tsɛ lɛ ngɛ.” Ngɛ jeha 1888 ɔ mi ɔ, Hwɔɔmi Mɔ ɔ kɛ ga womi ko ha ke: “Wa ní tsumi ɔ fɔɔ si heii . . . Ke wa ma wa hɛ fɔ nɔ, nɛ wa tsu we ɔ, lɛɛ tsɔli hejɔtsɛmɛ ji wɔ, nɛ e sɛ kaa a pɔɔ wɔ nu.”

24, 25. (a) Mɛni Russell kɛ nihi nɛ a piɛɛ e he ɔ pee kɛ tsɔɔ kaa pi nɛ a wo nihi he wami kaa a fiɛɛ pɛ kɛkɛ? (b) Kɛ colporteur (womi jualɔ) ko tu ní nɛ e tsu ngɛ “be mi nɛ lɔle pɔɛ he” ɔ he munyu ha kɛɛ?

24 Pi fiɛɛmi pɛ kɛkɛ nɛ Nyɛminyumu Russell kɛ nihi nɛ a piɛɛ e he ɔ wo nihi he wami kaa a ya. A bɔni dɛ womi nɛ a tsɛɛ lɛ ke Bible Students’ Tracts, nɛ pee se ɔ, a ba tsɛ lɛ ke Old Theology Quarterly ɔ peemi. A kɛ dɛ womi nɛ ɔmɛ eko haa nihi nɛ a kaneɔ Hwɔɔmi Mɔ ɔ konɛ a gba kɛ ha nihi nɛ a ko ngɔ sika.

E sa nɛ wa bi wa he ke, ‘Anɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ ji nɔ́ titli ngɛ ye si himi mi lo?’

25 Jinɛ a tsɛɛ nihi nɛ a kɛ a be tsuo tsuɔ sɔmɔmi ní tsumi ɔ ke colporteurs (womi juali). Charles Capen, nɛ wa tu e he munyu kɛ sɛ hlami ɔ hu tsu be tsuo sɔmɔmi ní tsumi ɔ. E de ke: “I kɛ zugba he fonihi nɛ United States amlaalo ní tsumi he nɛ hyɛɛ zugbahi a nɔ ɔ pee ɔ tsu ní kɛ tsu ye zugba kpɔ ɔ tsuo mi ní ngɛ Pennsylvania. Zugba he foni nɛ ɔmɛ tsɔɔ hehi nɛ blɔhi ngɛ, nɛ e yeɔ bua mi nɛ i nyɛɛ kɛ yaa kpokpa amɛ a mi. I kɛ ligbi etɛ nyɛɛɔ kɛ yaa kɔpe ɔmɛ a mi, nɛ i ya ngmaa nihi nɛ a suɔ Studies in the Scriptures womi slɔɔto ɔmɛ eko ɔ a biɛhi, i ya haiɔ tlɔɔke nɛ okpɔngɔ gblaa, nɛ i kɛ ya gbaa womi ɔmɛ. Behi fuu ɔ, ke je jɔ mi ɔ, i ya hwɔɔ ngmɔ huli a ngɔ. Jamɛ a be ɔ mi ɔ, lɔle pɔɛ he.”

Colporteur (womi jualɔ) ko. Mo kadi “Chart of the Ages” nɛ a tɛni ngɛ tlɔɔke nɛ okpɔngɔ gblaa a he ɔ

26. (a) Mɛni he je nɛ e sa kaa Mawu we bi nɛ a fiɛɛ konɛ a kɛ dla a he kɛ ha Kristo nɔ yemi ɔ? (b) Mɛni sanehi e sa kaa wa bi wa he?

26 E ngɛ heii kaa e biɔ kã loko nɔ ko ma nyɛ ma tsu fiɛɛmi ní tsumi ɔ ngɛ jamɛ a be ɔ mi. Anɛ anɔkuale Kristofohi ko dla a he kɛ to Kristo nɔ yemi ɔ ke ji kaa a tsɔɔ we mɛ bɔ nɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ he hia ha a lo? Jinɛ a ko dla we a he! Ejakaa jamɛ a ní tsumi ɔ piɛɛ okadihi nɛ maa tsɔɔ kaa Kristo ba a he. (Mat. 24:14) E he ba hia nɛ Mawu we bi nɛ dla a he konɛ a ngɔ yi wami hemi ní tsumi nɛ ɔ kɛ pee a si himi mi nɔ́ titli. E sa nɛ wɔ nɛ wa ngɛ mwɔnɛ ɔ, wa bi wa he ke: ‘Anɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ ji nɔ́ titli ngɛ ye si himi mi lo? Anɛ i ngɔɔ ní komɛ kɛ sãa afɔle konɛ ma nyɛ nɛ ma ngɔ ye he kɛ wo sɔmɔmi ní tsumi ɔ mi vii lo?’

A To Mawu Matsɛ Yemi ɔ Sisi!

27, 28. Mɛni ji nɔ́ nɛ bɔfo Yohane na ngɛ nina mi, nɛ kɛ Satan kɛ e daimonio ɔmɛ pee a ní ngɛ Matsɛ Yemi ɔ nɛ a to sisi ɔ he ha kɛɛ?

27 Nyagbenyagbe ɔ, jeha 1914 ɔ nɛ ji jeha klɛdɛɛ ɔ ba su. Kaa bɔ nɛ wa susu he kɛ sɛ hlami ngɛ yi nɛ ɔ mi ɔ, adesahi nɛ́ níhi nɛ ngɛ anunyami nɛ ya nɔ ngɛ hiɔwe ɔ. Se a je nina ko kpo kɛ tsɔɔ bɔfo Yohane nɛ tsɔɔ níhi nɛ ya nɔ ɔ mi ngɛ okadi peemi mi. Mo susu he nɛ o hyɛ: Yohane na ‘nyakpɛ okadi ngua ko’ ngɛ hiɔwe. Mawu “yo” nɛ ji hiɔwe bɔfohi nɛ a ji Mawu blɔ nya tomi ɔ fã nɛ ngɛ hiɔwe ɔ ngɔ hɔ, nɛ e fɔ binyumu. A de wɔ kaa e be kɛe nɛ okadi peemi mi bi nɛ ɔ “maa ye je ɔ tsuo nɔ kɛ he wami kpetekpleenyɛ.” Benɛ a fɔ bi ɔ pɛ nɛ a “ba ngɔ bi nɛ ɔ kɛ ho Mawu ngɔ ya ngɛ e matsɛ sɛ ɔ nɔ.” Gbi ko pɛ kɛ ngmlaa ngɛ hiɔwe ke: “Jehanɛ ɔ lɛɛ yi wami hemi ba! Jehanɛ ɔ lɛɛ Mawu maa ngɔ e he wami kpetekpleenyɛ ɔ kɛ ye matsɛ! Jehanɛ ɔ lɛɛ e Kristo he wami ɔ je kpo.”​—Kpoj. 12:​1, 5, 10.

28 E ngɛ heii kaa Yohane na Mesia Matsɛ Yemi ɔ sisi tomi he nina. Atsinyɛ jemi ko be he kaa nɔ́ nɛ ya nɔ ɔ ngɛ bua jɔmi, se pi nɔ tsuaa nɔ nɛ e bua jɔ he. Satan kɛ e daimonio ɔmɛ kɛ bɔfo anɔkualetsɛmɛ ɔmɛ nɛ Mikael loo Kristo nɛ ji a hɛ mi nyɛɛlɔ ɔ hwu ta. Mɛni je mi kɛ ba? Baiblo ɔ de ke: ‘A sake sinɔ ngua a ngɔ fɔ he. Ee, jamɛ a blema sinɔ ngua a nɛ a tsɛɛ lɛ Abosiami, loo Satan nɛ sisi nihi tsuo ngɛ je ɔ mi ɔ, a sake lɛ kɛ e bɔfo ɔmɛ tsuo ngɔ fɔ je ɔ mi.’​— Kpoj. 12:7, 9.

Ngɛ jeha 1914 ɔ, Baiblo Kaseli ɔmɛ yɔse okadi nɛ tsɔɔ kaa Kristo ba ngɛ hiɔwe ɔ

29, 30. Benɛ a to Mesia Matsɛ Yemi ɔ sisi se ɔ, kɛ níhi tsake ha kɛɛ (a) ngɛ zugba a nɔ? (b) ngɛ hiɔwe?

29 Loko jeha 1914 ɔ maa su ɔ, Baiblo Kaseli ɔmɛ de ke haomi be maa je sisi ngɛ jeha nɛ sa kadimi nɛ ɔ mi. Se mɛ nitsɛmɛ po a susuu we kaa nɔ́ nɛ a de ɔ maa ba mi pɛpɛɛpɛ. Kaa bɔ nɛ Yohane nina a tsɔɔ ɔ, Satan ma bɔni adesahi a nɔ he wami nami wawɛɛ nitsɛ: “Se je ɔ, kɛ wo, nyɛɛ lɛɛ musu tloo nyɛ! Abosiami kple si kɛ ba nyɛ ngɔ. E mi mi fu wawɛɛ, ejakaa e le kaa be bɔɔ kɛkɛ nɛ piɛ ha lɛ.” (Kpoj. 12:12) Ngɛ jeha 1914 ɔ mi ɔ, a hwu kekleekle je mi ta, nɛ okadi nɛ tsɔɔ kaa Kristo ba nɛ e ngɛ Matsɛ yee ɔ je kpo ngɛ je ɔ mi tsuo. Jamɛ a be ɔ mi nɛ je nɛ ɔ “nyagbe ligbi ɔmɛ” je sisi.​—2 Tim. 3:1.

30 Se bua jɔmi ba hiɔwe. A fie Satan kɛ e daimonio ɔmɛ kɛ je hiɔwe kulaa. Yohane ngma ke: “Lɔ ɔ he ɔ, nyɛ nihi tsuo nɛ nyɛ ngɛ hiɔwe ɔ, nyɛ bua nɛ jɔ!” (Kpoj. 12:12) Amlɔ nɛ ɔ nɛ hiɔwe ɔ tsɔ nyaii, nɛ a wo Yesu Matsɛ ɔ, Mesia Matsɛ Yemi ɔ pee klaalo kaa e ma tsu ní kɛ ye bua Mawu we bi nɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ. Mɛni e maa pee? Kaa bɔ nɛ wa na kɛ sɛ hlami ngɛ yi nɛ ɔ mi ɔ, Kristo nɛ ji “somi ɔ tsɔlɔ” ɔ maa tsu Mawu sɔmɔli nɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ a he. Mɛni lɔ ɔ tsɔɔ?

Ka Be

31. Mɛni nɛ Malaki gba kɛ kɔ he tsumi be ɔ he, nɛ mɛni blɔ nɔ nɛ jamɛ a ngmami ɔ ba mi ngɛ? (Hyɛ sisi ni ngma a hulɔ.)

31 Malaki gba kɛ fɔ si kaa mi tsumi ɔ he maa wa. E ngma ke: “Se ligbi ɔ nɛ e maa ba a, mɛnɔ lɛ ma nyɛ maa da si? Ligbi ɔ nɛ e ma ba hia si ɔ, mɛnɔ yi ma na wami? E maa ba kaa jale nɛ nya wa, aloo la nɛ a kɛ tsuɔ dade he.” (Mal. 3:2) Hyɛ bɔ nɛ munyu nɛ ɔmɛ ba mi pɛpɛɛpɛ ha! Kɛ je jeha 1914 ɔ mi ɔ, Mawu we bi kɛ ka nguahi kɛ si himi nɛ mi wa bɔni kpemi nɔtonɔto. Benɛ a ngɛ kekle Je Mi Ta a hwue ɔ, a wa Baiblo Kaseli fuu a yi mi wawɛɛ, nɛ a wo mɛ tsu. e

32. Mɛni haomi nɛ ba asafo ɔ mi ngɛ jeha 1916 se?

32 Haomihi ba asafo ɔ mi nitsɛ hulɔ. Nyɛminyumu Russell gbo ngɛ jeha 1916 a mi benɛ e ye jeha 64 pɛ, nɛ enɛ ɔ pee Mawu we bi fuu nyakpɛ. E gbenɔ ɔ ha nɛ a na kaa ni komɛ kɛ a hɛ fɔ nɔ kake nɔ tsɔ̃. E ngɛ mi kaa Nyɛminyumu Russell sume nɛ a je bu slɔɔto ko kpo kɛ ha lɛ mohu lɛɛ, se ni komɛ pee a ní kaa nɔ́ nɛ a ngɛ lɛ jae. Nihi fuu susu kaa e gbenɔ ɔ ma ha nɛ anɔkuale ɔ nɛ ngɛ kpo jee ɔ maa laa, nɛ ni komɛ hu tsɔ atuã kɛ si mɔde nɛ anɔkualetsɛmɛ ɔmɛ ngɛ bɔe konɛ ní tsumi ɔ nɛ ya hɛ mi ɔ. Su nɛ ɔ ha nɛ nihi kua hemi kɛ yemi ɔ, nɛ e ha nɛ asafo ɔ mi gba.

33. Mɛni blɔ nɔ nɛ níhi nɛ Mawu we bi hyɛ blɔ nɛ a bɛ mi ɔ pee ka ha mɛ ngɛ?

33 Níhi nɛ a hyɛ blɔ nɛ a bɛ mi ɔ hu ba pee ka. E ngɛ mi kaa Hwɔɔmi Mɔ ɔ de ke jeha 1914 ji be nɛ Je Ma Amɛ A Be ɔ maa ba nyagbe mohu, se nyɛmimɛ ɔmɛ nui nɔ́ nɛ maa ya nɔ ngɛ jamɛ a jeha a mi ɔ sisi. (Luka 21:24) A susu kaa Kristo maa ngɔ ayɛflo kuu nɛ a pɔ mɛ nu ɔ kɛ ho hiɔwe ya ngɛ jeha 1914 ɔ mi konɛ a kɛ lɛ nɛ ya ye matsɛ. A blɔ hyɛmi ɔ bɛ mi. Kɛ ma jeha 1917 ɔ nyagbe ɔ, Hwɔɔmi Mɔ ɔ bɔ amaniɛ kaa jeha 40 ngma kpami be ɔ maa ba nyagbe ngɛ jeha 1918 gbiɛ be mi. Se fiɛɛmi ní tsumi ɔ bɛ nyagbe. Fiɛɛmi ní tsumi ɔ wo yiblii ngɛ jamɛ a be ɔ se. Womi tɛtlɛɛ ɔ de ke ngma kpami ɔ ba nyagbe, se e piɛ bibliwi kukuɔmi. Se kɛ̃ ɔ, akɛnɛ nihi fuu a kɔni mi jɔ he je ɔ, a kpa Yehowa jami.

34. Mɛni ka nɛ nya wa lɛ ba ngɛ jeha 1918 ɔ mi, nɛ mɛni he je nɛ osɔfo ɔmɛ susu kaa Mawu we bi ɔmɛ “gbo” ɔ?

34 Ka ko nɛ nya wa ba ngɛ jeha 1918. A wo J. F. Rutherford nɛ ba ye C. T. Russell se, kɛ nihi kpaago nɛ a piɛɛ e he kɛ nyɛɛ Mawu we bi a hɛ mi ɔ tsu. A bu mɛ fɔ ngɛ blɔ nɛ dɛ nɔ konɛ a ya ye be gagaa ngɛ tsu mi ngɛ Atlanta, Georgia ngɛ U.S.A. Ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ, e pee kaa nɔ́ nɛ Mawu we bi a ní tsumi ɔ gu. Osɔfohi fuu a bua jɔ. A susu kaa “hɛ mi nyɛɛli” ɔmɛ nɛ a wo mɛ tsu, kɛ asafo ɔ ní tsumi yi nɛ ngɛ Brooklyn ɔ nɛ a ngmɛ nya, kɛ jehanɛ hu, fiɛɛmi ní tsumi ɔ nɛ a tsi nya ngɛ Amerika kɛ Europa a ma ha nɛ Baiblo Kaseli nɛ a he ngɛ gbeye ɔ ma “gbo” kulaa​—a be mɛ hao hu. (Kpoj. 11:3, 7-10) Se a bua po!

Tsakemi Be!

35. Mɛni he je nɛ Yesu ngmɛ blɔ nɛ ka ba e se nyɛɛli a nɔ ɔ, nɛ mɛni e pee kɛ ye bua mɛ?

35 Nihi nɛ a te si kɛ wo anɔkuale ɔ li kaa Yesu ngmɛ blɔ nɛ e we bi kɛ haomi nɛ ɔmɛ kpe akɛnɛ Yehowa ngɛ a he tsue kaa bɔ nɛ “sika hiɔ ga ní tsulɔ tsuɔ sika hiɔ he ɔ” he je. (Mal. 3:3) Yehowa kɛ e Bi ɔ ngɛ he kɛ nɔ fɔmi ngɛ anɔkualetsɛmɛ nɛ ɔmɛ a mi kaa a ma nyɛ maa da kahi nɛ maa tsu a he ɔ nya, nɛ a he ma tsɔ, nɛ lɔ ɔ ma dla mɛ saminya konɛ a tsu ní kɛ ha Matsɛ ɔ pe sa a. Kɛ je jeha 1919 ɔ sisije ɔ, e ba pee heii kaa Mawu mumi ɔ pee nɔ́ nɛ he nyɛli ɔmɛ susu kaa e be hie peemi kɔkɔɔkɔ ɔ. Anɔkualetsɛmɛ ɔmɛ ná kã ekohu! (Kpoj. 11:11) Ngɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ, e ba pee heii kaa Kristo ha nɛ nyagbe ligbi ɔmɛ a he okadi titli ko ba mi. E hla “tsɔlɔ anɔkualetsɛ kɛ ní lelɔ,” nɛ ji nihi nɛ a pɔ mɛ nu ɔ a kpɛti nihi bɔɔ ko konɛ a nyɛɛ e we bi a hɛ mi, nɛ a ha mɛ mumi mi niye ní ngɛ be nɛ sa mi.​—Mat. 24:45-47.

36. Mɛni lɛ tsɔɔ kaa Mawu we bi ná kã ekohu?

36 A ngmɛɛ Nyɛminyumu Rutherford kɛ nihi nɛ a piɛɛ e he nɛ a wo mɛ tsu ɔ he ngɛ March 26, 1919 ɔ mi. Kɛkɛ nɛ a to blɔ nya nɔuu kaa a maa pee kpe ngɛ September mi. A to blɔ nya konɛ a je womi tɛtlɛɛ nɛ ji The Golden Age ɔ peemi sisi. A pee kɛ piɛɛ Hwɔɔmi Mɔ ɔ he konɛ a kɛ ya fiɛɛmi. f Jamɛ a jeha a nɔuu mi nɛ a pee womi nɛ ji Bulletin, nɛ amlɔ nɛ ɔ, a tsɛɛ ke Kristofohi A Si Himi Kɛ A Sɔmɔmi Ní Tsumi ɔ—Ní Kasemi Womi ɔ kekleekle nɔ́ ɔ nɛ. Fiɛɛmi ní tsumi ɔ ya hɛ mi kɛ je be nɛ a bɔni womi nɛ ɔ peemi pɛ. Atsinyɛ jemi ko be he kaa kɛ je jeha 1919 kɛ ma nɛ ɔ, wehi a mi fiɛɛmi ɔ ba pee blɔ titli nɛ a guu nɔ kɛ yeɔ odase.

37. Ngɛ jeha 1919 ɔ se ɔ, mɛni blɔ nɔ nɛ ni komɛ tsɔɔ ngɛ kaa a yi anɔkuale?

37 Fiɛɛmi ní tsumi ɔ ya nɔ nɛ e tsu Kristo we bi a he, se he nɔ woli nɛ ngɛ a kpɛti ɔ lɛɛ a sume nɛ a tsu ní tsumi nɛ ba si nɛ ɔ. Nihi nɛ a sume nɛ a tsu ní tsumi nɛ ɔ tsɔ a he kɛ je anɔkualetsɛmɛ ɔmɛ a he. Ngɛ jeha 1919 ɔ se ɔ, nihi nɛ a tsɔ a he ɔ a mi mi fu, nɛ a gbe Yehowa sɔmɔli anɔkualetsɛmɛ ɔmɛ a he guɛ, nɛ a tu munyu kɛ si mɛ, nɛ a ya fĩ nihi nɛ a waa Yehowa sɔmɔli a yi mi ɔ po a se.

38. Mɛni nɛ kunimi nɛ Kristo we bi nɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ ye ɔ tsɔɔ wɔ?

38 Ngɛ si temi kɛ womi nɛ ɔmɛ tsuo a se ɔ, Kristo se nyɛɛli ngɛ zugba a nɔ ɔ ya nɔ nɛ a ya a hɛ mi ngɛ Mawu jami mi. Kunimi nɛ a ye kɛ je jamɛ a be ɔ mi ɔ haa wɔ nɔ mi mami kaa Mawu Matsɛ Yemi ɔ ngɛ nɔ yee! Kɛ gu Mawu Bi ɔ kɛ Mesia Matsɛ Yemi ɔ nɔ ɔ, Mawu ye bua mɛ, nɛ e jɔɔ mɛ, nɛ lɔ ɔ ha nɛ mɛ nɛ a yi mluku ɔ nyɛ nɛ a ye Satan kɛ je yaya nɛ ɔ nɔ kunimi nɔtonɔto!​—Kane Yesaya 54:17.

Nyɛminyumu Rutherford nɛ ngɛ magbɛ nɔ munyu nɛ woɔ nɔ he wami tue ngɛ kpe ko sisi ngɛ nyɔhiɔ komɛ a se benɛ a je lɛ kɛ je tsu mi ɔ

39, 40. (a) Mɛni ji ní komɛ nɛ ngɛ womi nɛ ɔ mi? (b) Ke o kase womi nɛ ɔ, mɛni se o ma ná?

39 Ngɛ yihi nɛ nyɛɛ se ɔmɛ a mi ɔ, wa maa susu nɔ́ nɛ Mawu Matsɛ Yemi ɔ pee ngɛ zugba a nɔ kɛ je be nɛ a to sisi ngɛ hiɔwe jeha lafa ji nɛ ɔ he. Womi nɛ ɔ fã tsuaa fã maa tsɔɔ nɔ́ pɔtɛɛ ko nɛ Matsɛ Yemi ɔ pee ngɛ zugba a nɔ. Mi nylɔmi daka ngɛ yi tsuaa yi mi, nɛ e maa ye bua wɔ kaa ni kakaakahi konɛ waa hyɛ ke ji Matsɛ Yemi ɔ ji nɔ́ nitsɛ kɛ ha wɔ. Ngɛ nyagbe yi ɔmɛ a mi ɔ, wa ma susu níhi nɛ wa ma nyɛ maa hyɛ blɔ ke Matsɛ Yemi ɔ ba hwɔɔ se nɛ e ba kpata nimli yayamihi a hɛ mi, nɛ e kɛ paradeiso ba zugba a nɔ ɔ he. Ke o kase womi nɛ ɔ, mɛni se o ma ná?

40 Satan sume nɛ wa ná hemi kɛ yemi ngɛ Mawu Matsɛ Yemi ɔ mi. Se Yehowa suɔ nɛ e wo o hemi kɛ yemi ɔ mi he wami konɛ lɔ ɔ nɛ po o he piɛ, nɛ o he nɛ wa. (Efe. 6:16) Lɔ ɔ he ɔ, wa ngɛ mo he wami woe nɛ o kase womi nɛ ɔ saminya. Moo ya nɔ nɛ o bi o he ke, ‘Anɛ Mawu Matsɛ Yemi ɔ ji nɔ́ nitsɛ ha mi lo?’ Ke amlɔ nɛ ɔ, o naa Matsɛ Yemi ɔ kaa e ngɛ nitsɛnitsɛ, nɛ o kɛ anɔkuale yemi kɛ kã fĩɔ se ɔ, atsinyɛ jemi ko be he kaa be mi nɛ nihi tsuo maa na kaa Mawu Matsɛ Yemi ɔ ngɛ nitsɛ nɛ e ngɛ nɔ yee ɔ, mo hu o maa hi wami mi!

a Ke o ngɛ hlae nɛ o kase Grew, Stetson, kɛ Storrs a he ní fuu ɔ, hyɛ womi nɛ ji, Jehovah’s Witnesses​—Proclaimers of God’s Kingdom ba fa 45-46.

b E ngɛ mi kaa kɛ je be nɛ a pee womi nɛ ɔ ngɛ jeha 1879 ɔ mi ɔ, a tsake womi ɔ biɛ si abɔ mohu lɛɛ, se ngɛ womi nɛ ɔ mi ɔ, waa kɛ biɛ Hwɔɔmi Mɔ nɛ ma tsu ní.

c E ngɛ mi kaa Baiblo Kaseli ɔmɛ na kaa e sa nɛ a je a he kɛ je jami kuuhi nɛ a kɛ je ɔ bɔɔ ɔ a he mohu lɛɛ, se ni kakaakahi nɛ a pi Baiblo Kaseli nɛ mɛ nitsɛmɛ a tsɔɔ kaa a ngɛ kpɔmi nɔ́ ɔ mi hemi kɛ yemi, nɛ a deɔ hu kaa a jɔɔ a he nɔ ha Mawu ɔ, a na mɛ kaa a nyɛmimɛ Kristofohi.

d Nɔ́ kake nɛ ha nɛ a nɛ́ hɛdɔ nɛ ngɛ kɔkɔ bɔmi nɛ a sɛ hlami kɛ ha a he ji kaa a susu kaa kɔkɔ bɔmi ɔ kɔɔ Kristo kuu nyafii nɛ ji nihi 144,000 ɔ pɛ a he. Wa maa na ngɛ Yi 5 ɔ mi kaa loko jeha 1935 ɔ su ɔ, a susu kaa nihi nɛ a tsɛɛ a he ke Kristofohi tsuo maa piɛɛ ‘asafo babauu’ nɛ a tu a he munyu ngɛ Kpojemi 7:​9, 10 he, nɛ a maa pee kuu enyɔne, nɛ a ma ná a hiɔwo ngɛ hiɔwe akɛnɛ a fĩ Kristo se kɛ ya si nyagbe ɔ he je.

e Ngɛ September 1920 ɔ mi ɔ, a pee The Golden Age (amlɔ nɛ ɔ Awake!) klɛdɛɛ ko, nɛ a tsɔɔ mi fitsofitso kaa ngɛ ta hwumi be ɔ mi ɔ, a wa nyɛmimɛ yi mi wawɛɛ ngɛ Canada, England, Germany, kɛ United States. Jehahi babauu loko a maa hwu kekle je mi ta a, yi mi wami bɔɔ ko pɛ nɛ a kɛ kpe.

f A kɛ jehahi babauu pee Hwɔɔmi Mɔ ɔ kɛ ha kuu nyafii ɔ mi bi titli konɛ a kɛ kase ní.