Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

KAPETULU 2

Wanta Wunatachiki Kuyuula Mwiwulu

Wanta Wunatachiki Kuyuula Mwiwulu

NKEÑELU YAKANU KAPETULU

Nzambi chakwashiliyi antu jindi kudiloñesha nakutalila Wanta watachikili kuyuula

1, 2. Chumanyi chalema chamwekeni mukaayi, nawa muloñadi wutukubulila kuhayama netu kwosi muntu wachimweni?

MWATOÑOJOKAHU dehi chichadiña hampinji yahimpikili chikupu yuma mukaayi? Amavulu atoñojokaña. Ilaña shinshikenu chumichi: Neyi mwadiñaku, komana mwadi kumona yuma yamaneni yaletesheli yuma kuhimpika chikupu mukaayi? Hadaha mwadi kuyimona wanyi. Yuma yamaneni yakundama kumakabi yasonekawu munyikanda neyi yinakumwekana, antu elukaña wanyi nawu yinakumwekana. Yuma yamuchidiwu yazatikilaña mukuswamujoka, neyi chelañawu mukapeka kwamwanta, mutupeka mwahanjekelaña ayilolu nimutusanji twanfulumendi. Hela chochu, yuma yahimpañawu yakwashaña antu amavulu.

2 Munateli kuhoshahu nenudi hachuma cheneni chamwekeni mukaayi kunyima? Ichi chuma chinakwashi antu amavulu nankashi. Ilaña kwosi muntu wamweneña chahimpikileña yuma. Tunakutena mpinji yatachikili kuyuula Wanta waNzambi mwiwulu, nfulumendi yawuMesiya yakaniniwu dehi yikafumishahu nfulumendi jejima jamukanu mukaayi. (Tañenu Danyeli 2:34, 35, 44, 45.) Chineli antu hiyamweni chatachikili Wanta waNzambi kuyuulaku, komana tunateli kuhosha netu Yehova wakeñeleña wanyi antu kwiluka chumichi? Tahindi wayiloñesheleleña chadimu antu jindi ashinshika? Twayenu tutali.

‘Ntemesha Yami Wakaloñeshañahu Dehi Njila Kunakaya’

3-5. (a) “Ntemesha yachitiyañenu” atenawu hamukanda waMalaki 3:1, hinyi? (b) Chumanyi chamwekeni henohu “Ntemesha yachitiyañenu” kanda yenzi mutembeli?

3 Kufuma tuhu kushankulu, Yehova wakeñeleña kuloñesha antu kulonda eluki ntachikilu yakuyuula kwaWanta wawuMesiya. Chakutalilahu, talenu wuprofwetu wudi haMalaki 3:1, wahosha nawu: ‘Tiyenu, inakutemesha ntemesha yami, wakuloñeshañahu dehi njila kunakaya. Mwanta walala, imunakukeñakeña, wakenza kutembeli yindi chakukasumwisha; diyi ntemesha yachitiyañenu imwatiyaña kuwaha.’

4 Hakushikijewa kwaniwu wuprofwetu makonu, mpinjinyi yenjiliyi Yehova, ‘Mwanta walala,’ nakuhempula antu akalakeleleña mulubanza lwatembeli yakuspiritu yahamaseki? Wuprofwetu wahosha nawu Yehova wakenza ‘nantemesha yachitiyañenu.’ Iwu ntemesha hinyi? HiMwanta wawuMesiya, Yesu Kristu. (Luka 1:68-73) Hakwikala Nyuuli wamuha, wahempwili nikutookesha antu jaNzambi hamaseki.—1 Pet. 4:17.

5 Hanu dinu, hinyi wadiña “ntemesha” watenenuwu katachi mumukanda waMalaki 3:1? Iwu wuprofwetu awuteneni nawu wukashikijewa henohu Mwanta wawuMesiya kanda yamwekani. Henohu kuchidi yaaka yayivulu nakushika mu 1914, kudihu muntu ‘waloñesheleñahu dehi njila’ henohu Mwanta wawuMesiya kanda yenzi?

6. Hinyi wadiña “ntemesha” watachi ashimwiniwu nawu wukaloñeshela antu jaNzambi yuma yikamwekana kumbindi?

6 Tukuwana ñakwilu yamalwihu amuchidiwu muwunu mukanda wunakuhosha hansañu yakuhizumwisha yawantu jaYehova amakonu. Iyi nsañu yinakumwekesha nawu kukumana kwa 1800, kadizanvu kanyanya kawantu ashinshika katachikili nakwikala izanvu dawakwaKristu alala kadiña mukaayi mwavulili akwaKristu akutwamba. Aka kadizanvu atachikili kukitena nawu aTudizi aBayibolu. Hakachi kawantu adiña nakulombola hadiña manakwetu Charles. T. Russell nialunda nindi, azatili mudimu neyi “ntemesha” watenenuwu, adiña nakulombola antu jaNzambi nikuyikwasha kwiluka yuma yikamwekana kumbidi. Tushinshikenu hanjila jiwana kulonda twiluki chazatileñayi “ntemesha” iyi nyidimu.

Kudifukula muWalala

7, 8. (a) Muyaaka yamuma 1800, anyi atachikili kusolola ntañishilu yakutwamba yakwila nawu wumi hiwafwañaku? (b) Manakwetu C. T. Russell nialunda nindi asolweli ntañishilwinyi yikwawu nawu yakutwamba?

7 Awa Atudizi aBayibolu alombeleña hakudiza Bayibolu; aditejeleña, asandujoleleña nsañu yalala hamu nikuyisoneka. Hadi yaaka yayivulu, aKristendomu apuputileña mumwidima wakuspiritu; nsañu yatañishañawu yafumini kudi asenji. Chakutalilahu, atañishaña nawu wumi hiwafwañaku. Hela chochu, muma 1800, antu antesha ashinshika asandujoleli chikupu haniyi ntañishilu nawa awanini nawu Izu daNzambi hidashimuna mwenimuku. Henry Grew, George Stetson, niGeorge Storrs asonekeli iyi nsañu nakusolola kutwamba kwaSatana chakadi kutiya woma. * Nkumininaku, mudimu wazatiliwu wamukwashili nankashi C. T. Russell nialunda nindi.

8 Aka kadizavu kawaTudizi aBayibolu kawanini nawu ntañishilu yejima yahoshaña nawu wumi hiwafwañaku yaluwañesheleña antu nawa yakutwamba. Chakutalilahu ntañishilu yakwila nawu antu amawahi ejima ayaña mwiwulu hela nawu Nzambi wochaña antu mukesi kahelu haya nyaaka chakubula kufwa. Russell nialunda nindi ashimwini munyikanda, mutunyikanda, hamatilakiti nimumpanji jahanineñawu nawu iyi nsañu yakutwamba chikupu.

9. Indi magazini yaZion’s Watch Tower yasolweli ñahi ntañishilu yakutwamba yakwila nawu kwekala Anzambi asatu?

9 Atudizi aBayibolu asolweli cheñi ntañishilu yakutwamba yalemeshawu antu yakwila nawu mudi Nzambi wumu anzambi asatu. Mu 1887, magazini yaZion’s Watch Tower yahosheli nawu: “Nsona jahosha hatooka nawu Yehova niMwanta wetu Yesu adimena.” Magazini yahosheli cheñi nawu “ntañishilu yakwila nawu mudi Nzambi wumu mudi anzambi asatu, hampinji yoyimu Nzambi wumu mwekala aweni asatu, iyi ntañishilu antu ayiluka nankashi. Ilaña chineli yinatandi, chinakumwekesha nawu antu ekala mumachechi chakamawu tulu muloña chilumbu wayisha muwuduñu.”

10. Kaposhi Kakutalila kahoshelelelidi nawu chaaka cha 1914 hichaaka chalema?

10 Neyi chahosheleña mutu waniyi magazini, Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence yahosheleña nankashi hawuprofwetu wakumwekana kwaKristu. Ansoneki ashinshika awayishewa asonekeleña iyi magazini elukili nawu wuprofwetu waDanyeli wahosha ‘hampinji jitanu najiyedi’ wakundamini hampinji yakushikijewa kwankeñelu yaNzambi yahosha haWanta wawuMesiya. Kukutachika kwamuma 1870, ahosheleña nawu mpinji jitanu najiyedi jikamana mu 1914. (Dan. 4:25; Luka 21:24) Hela chakwila amanakwetu hayina mpinji elukili wanyi chikupu kulema kwachina chaaka, ashimwini yuma yelukiliwu kwejima chakwila mwafumini yuma yayiwahi.

11, 12. (a) Manakwetu Russell wahamekeli anyi hansañu yatañishileñayi? (b) Indi mudimu wazatili Russell nialundanindi yaaka yayivulu henohu 1914 kanda, wadiña walema ñahi?

11 Russell hela alunda nindi ashinshika hiyakeñeleña nawu ayihameki hakushimuna nikutiyisha chalala chakuspirituku. Russell wahamekeli nankashi antu asambili kuwana chalala. Sweje-e dinu, wamuhamekeli Yehova Nzambi, wukweti mudimu wakuleja antu Jindi yuma yatela kwilukawu hampinji yatelela. Mwamweni, Yehova wamukiswilili Russell nialunda nindi hakwambula chalala kuntañishilu yakutwamba. Mukuhita kwampinji, ambukili chikupu nakushiya Kristendomu nkawindi.

Manakwetu Russell nialunda nindi alemesheli nankashi chalala chamuBayibolu

12 Mudimu wazatiliwu awa amayala ashinshika wakutandisha chalala henohu 1914 kanda wadiña wawuwahi nankashi! Neyi twanuka, magazini yaThe Watch Tower and Herald of Christ’s Presence yaNovember 1, 1917, yahosheli nawu: “Antu amavulu makonu asubuka kuwoma wayitwikawu muloña wantañishilu yakesi kahelu nintañishilu yikwawu yakutwamba . . . Kushimwina Chalala kwatachikili kubadika yaaka 40 yinahitihu, kunatwalekihu nawa kukatwalekahu kushika nimpinji yikela kaayi kanenzali nakwiluka kwakweni, antu akeñaña nawu Chalala chibuli kutiyakana akazata nañovu niwena kujiyisha chalala mukaayi kejima ilaña akakañanya.”

13, 14. (a) “Ntemesha” wamuloñesheleli ñahi njila Mwanta wawuMesiya? (b) Yumanyi yitunateli kudizila kudi amanakwetu adiñaku kubadika yaaka 100 yinahitihu?

13 Toñojokenu hanichi chakutalilahu: Komana antu adi kwikala adiloñesha kutalila kwinza kwaKristu neyi chakwila elukili wanyi chaambu chekala hadi Yesu niTata yindi, Yehova? Inehi! Adikudiloñesha ñahi henohu atoñojokeleña nawu antu ejima ekala nawumi wakafwaña bayi neyi hichawaana chenkawu antu antesha hohu akwakumulonda Kristu mumahaji indiku; hela neyi atoñojokeleña nawu Nzambi wababeshaña antu mukesi haya nyaaka chakadi kuyifumishamu. Chakadi nikujina, “ntemesha” wamuloñesheleli njila Mwanta wawuMesiya.

14 Indochi etu makonu? Yumanyi yitunateli kudizila kudi amanakwetu adiñaku yaaka 100 yinahitihu? Ninetu twatela kutañaña nikudiza chikupu Izu daNzambi. (Yow. 17:3) Chineli antu mukaayi hiyeluka chalalaku, twatela kwikala nampwila yakudiza mpinji yejima.—Tañenu 1 Timotewu 4:15.

“Antu Jami, Fumenu Mudi Yena”

15. Chumanyi chelukileñawu aTudizi aBayibolu chovu-chovu? (Talenu cheñi tumazu twaheshina.)

15 Atudizi aBayibolu atañishileña nawu ateleli kufuma mumachechi atañishileña nsañu yakutwamba. Mu 1879, Kaposhi Kakutalila kahosheli hadi “chechi yaBabiloni.” Komana kahosheleña hawuswa wukwetiyi papa? Indi kwiji Chechi yawaKatolika? A Protestanti ahosheli nawu Babiloni yatenawu muwuprofwetu wamuBayibolu yemenañaku Chechi yawaKatolika. Hela chochu, Atudizi aBayibolu elukileña chovu-chovu nawu machechi ejima amuKristendomu ekala ‘muBabiloni’ wamakonu. Muloñadi? Muloña ejima atañishileña nsañu yakutwamba yindi neyi yitunateni hewulu. * Mukuhita kwampinji, nyikanda yetu yahosheleña hatooka to-o yuma yateleli kwilawu antu amumachechi amuBabiloni.

16, 17. (a) Indi mukanda waMillennial Dawn Volume III niKaposhi Kakutalila kakonkomweneni ñahi antu nawu afumi munsakililu yakutwamba? (b) Chumanyi chaleñeleli antu amavulu abuli kulondela kuna kufumba? (Talenu tumazu twaheshina.)

16 Chakutalilahu, mu 1891, mukanda waMillennial Dawn Volume III washimwini hachakaaniniyi Nzambi Babiloni wamakonu nawu: “Machechi ejima amuKristendomu ayikaana kudi Nzambi.” Wahosheli cheñi nawu ejima “abulaña kwiteja nsañu yakutwamba yatañishañayi atela kufumamu.”

17 Kaposhi Kakutalila kaJanuary 1900, kafumbili antu abulili kujima majinawu kumachechi aKristendomu niantu ahosheleña nawu, “Ami nakuhwelela muchalala, nawa hinayaña kunawa muchechi mpinji yejimaku.” Aka kaposhi kehwili nawu: “Komana chachiwahi kwikala nanyichima yiyedi, wumu muBabiloni wukwawu mukudifukula kwalala? Komana Nzambi wetejaña kwovwahila kwamuchidiwu? Inehi. Neyi muntu yatachika kuya kuchechi, weñilaña muchitiyañenu chanoyu chechi nawa watela kulondela yuma yejima yatenawu munochu chitiyañenu sampu nashimuni hatooka hela yajimisha ijina dindi nindi naleki kwikala membala wamunoyu chechi.” Hadi yaaka yayivulu iyi nsañu yekalili yalema chikupu. * Ambuña aYehova ateleli kuleka chikupu kuya kunsakililu yakutwamba.

18. Muloñadi antu chateleliwu kufuma muBabiloni Muneni?

18 Neyi chakwila antu ayisoñamishileña wanyi mpinji yejima kufuma muBabiloni Muneni, komana Kristu Mwanta waswanyikiliwu wadi kwikala nawantu awayishewa adiloñesha hamaseki? Inehi, akwaKristu afuma muBabiloni diwu hohu atela kudifukula kudi Yehova “muspiritu nimuwalala.” (Yow. 4:24) Komana ninetu makonu tunakufwila kufuma chikupu munsakililu yakutwamba? Tutwalekenuhu kwovwahila lushimbi lwakwila nawu: “Antu jami, fumenu mudi yena”!—Tañenu Chimwekeshu 18:4.

Kupompa hamu naKudifukula

19, 20. Indi Kaposhi Kakutalila kakolesheli ñahi antu jaNzambi kupompa hamu nakudifukula?

19 ATudizi aBayibolu atañishileña nawu akwawu akwakwitiya ateleli kupompaña hamu nakudifukula neyi chinatwesheki. AkwaKristu alala hiyatela hohu kufuma munsakililu yakutwambaku. Chalema kwikala mukudifukula kwalala. Kufuma tuhu hatachikiliwu kusoneka Kaposhi Kakutalila, antu ayikolesheleña kupompa hamu nakudifukula. Chakutalilahu, chafuntiliyi Manakwetu Russell kwayiliyi muJuly 1880, wahosheli hachiyadiluñishileña amanakwetu kupompa. Kuhiñahu wakolesheli antañi kutemesha makaadi amwekesheleña chiyayilileñaku hambidi nawa makaadi amakwawu ayisonekeleña mukaposhi. Muloñadi wakusonekela awa makaadi mukaposhi? Manakwetu Russell wahosheli nindi; “Wejima wetu twatela kwiluka. . . chinakuyikwashayi Mwanta kuyilaku hambidi; neyi chakwila mwapompaña hamu nawa manakwenu.”

Manakwetu Charles Russell wudi nezanvu dawaTudizi aBayibolu muCopenhagen, Denmark, mu 1909

20 Mu 1882, muKaposhi Kakutalila mwadiña chibaaba chahosheleña nawu “Assembling Together” (“Kupompa Hamu”). Ichi chibaaba chakonkomweneni akwaKristu kupompaña hamu kulonda adisañumuneña nikudikolesha wumu namukwawu. Chahosheli nawu: “Hela chakwila hakachi kenu hadi wataña nankashi hela wukweti chawaana, wejima wenu mwatela kusenda maBayibolu enu, chipapilu, nsonekeshu nawa mwatela kusonekaña nsañu yejima yimunakudiza. Tondenu nsañu yakuhanjekahu, lombenu Spiritu kulonda yiyikwashi kutiyisha nsañu yimunakuhanjeka, tañenu, toñojokenuhu, esekejenu nsona nansona nawa mukutiyisha nsañu yimunakutaña.”

21. Chipompelu chakuAllegheny, Pennsylvania chamwekesheli ñahi chakutalilahu chachiwahi chakupompaña hamu niwukabiña?

21 ATudizi aBayibolu adiña nakasanji keneni muAllegheny, Pennsylvania, U.S.A. Iku dikuyapompeleñawu nikwovwahila kufumba kwekala hamukanda wonenawu waAheberu 10:24, 25. (Tañenu.) Chimwahitili mpinji, manakwetu wamukulumpi wejina daCharles Capen wanukili chayileñayi kukupompa hadiñayi kansi. Wasonekeli nindi: “Nanukaña nsona yasonekeluwu hambañu yetala deneni dakupompelamu. ‘Nkuluñaña yenu wumu hohu, wejima wenu ivumu denu dimu.’ Iyi nsona nayihembela kumutu, mwalala hakachi kawantu jaYehova hekala chaambuku. (Mat. 23:8) Manakwetu Capen wanukaña cheñi kupompa chikwawahileña, chadikolesheleñawu nichazatileñayi manakwetu Russell nañovu hakubiña ejima amuchipompelu.

22. Indi antu ashinshika elili ñahi chayikolesheliwu nawu ayeña kukupompa kwawakwaKristu, nawa yumanyi yitwadizilaña kudi awantu?

22 Antu ashinshika atachikili kupompa nawa alondeleli mwayilejeliwu. Yipompelu ayituñili munyisumba yikwawu yidi neyi, Ohio niMichigan, kuhiñahu kuNorth America nikumaluña amakwawu. Toñojokenu hachumichi: Komana antu ashinshika adi kudiloñesha nakuhembelela kwinza kwaKristu neyi chakwila hiyayidizishili kwovwahila nshimbi jonenawu jahosha hakupompa hamuku? Inehi. Indochi etu makonu? Twatela kupompaña mpinji yejima, kwikalaku nampinji yakuyaña nakudifukula hamu nikudikolesha wumu namukwawu namazu aNzambi.

Kushimwina Neyena

23. Kaposhi Kakutalila kakonkomweneni ñahi nawu awayishewa ejima atela kwikala akwakushimwina ansañu yalala?

23 ATudizi aBayibolu atañishileña nawu awayishewa ejima atela kwikala akwakushimwina ansañu yalala. Mu 1885, Kaposhi kakutalila kahosheli nawu: “Bayi tuvulamena netu awayishewa ejima ayiwayisha kulonda ashimwineña (Isa. 61:1), azateña mudimu wakushimwina.” Kaposhi kakutalila kamu 1888 kakonkomweneni nawu: “Wejima wetu tweluka mudimu wutukweti . . . Neyi tuwidiwula nikukeña mwakuleyela kulonda tubuli kuwuzata, tunakumwekesha netu twakatala nawa hitwatelela kwikala awayishewaku.”

24, 25. (a) Indi manakwetu Russell nialundanindi amwekesheli ñahi nawu hiyakuminini hohu dakukolesha antu kulonda ashimwineñaku? (b) Payiniya wumu walumbulwili ñahi chazatileñayi mudimu windi hampinji ‘yikwadiñi nyotoka yantesha’?

24 Manakwetu Russell nialunda nindi hiyakuminini hohu dakukolesha antu kulonda ashimwineñaku. Ilaña atachikili kupulinta matilakiti ateneneñawu nawu Bible Students’ Tracts, nawa mukuhita kwampinji ayiteneneña cheñi nawu Old Theology Quarterly. Antu atañileña Kaposhi Kakutalila ayinkeleña awa matilakiti kulonda akenkeña antu ejima chakubula kuyifwetesha.

Chikuwaha neyi tudihula netu, ‘komana nalemesha mudimu wakushimwina muwumi wami?’

25 Antu azatileña mudimu wakushimwina mpinji yejima hayina mpinji, makonu ayitenaña nawu apayiniya. Charles Capen, wutwatena hakusambila niyena wadiña payiniya. Wahosheli nindi: “Nazatishileña mamapu atuñiliwu kudi mutayi wakuUnited States Government Geological Survey kulonda yinkwashi kuzata chiwahi mwiluña dami muPennsylvania. Awa mamapu amwekesheleña nyikwakwa yejima nawa chumichi chankwashili kwenda hamaseki mumaluña ejima munadiña nakushimwina. Hanyima yakwenda mafuku asatu mumaluña akwakulehi nakusoneka majina awantu akeñeleña nyikanda yaStudies in the Scriptures series, nafweteleleña itemba kulonda nitwali nyikanda kudi akeñeleña. Mpinji yikwawu nanookeleña nakukamina hadi andimi. Munana mafuku nyotoka yadiña yantesha.”

Kolopota. Talenu “Chart of the Ages” yasonekeliwu hetemba

26. (a) Muloñadi antu jaNzambi chiyateleleli kuzata mudimu wakushimwina kulonda aloñeshi kwinza kwachiyuulu chaKristu? (b) Malwihwinyi itwatela kudihula?

26 Munana mafuku antu ateleli kwikala ahamuka nikwikala neyena hakwila nawu ashimwini. Komana akwaKristu alala adi kwikala adiloñesha kuhembelela kwinza kwaKristu neyi hiyelukili kulema kwamudimu wakushimwinaku? Inehi mwani. Muloña iwu mudimu atachikili kuwuzata nankashi chelili Kristu nenzi dehi. (Mat. 24:14) Antu jaNzambi ateleli kwikala adiloñesha hakwila mudimu wakupulwisha antu wikali walema muwumi wawu. Ninetu makonu twatela kudihula netu: ‘Komana nalemesha mudimu wakushimwina muwumi wami? Komana nadihanaña kulonda nishimwineña nankashi iwu mudimu?’

Wanta waNzambi Wunatachiki Kuyuula!

27, 28. Yowanu wamweni chumanyi muchimwenu, nawa chumanyi cheliliyi Satana niandemoni jindi hatachikili kuyuula Wanta?

27 Nkumininaku, chaaka chalema cha 1914 chashikili. Neyi chitwahanjeka kumatachikilu akanu kapetulu, kwosi muntu wamweni yuma yalema yazatikili mwiwulu. Hela chochu, kapostolu Yowanu wamweni chimwenu chalumbulwili yuma yazatikili muchifwikija. Fwikijenu chumichi: Yowanu namoni “chinjikijilu cheneni” mwiwulu. “Mumbanda” waNzambi, dikwila nawu kuloñesha kwindi kwayileñaleña yakuspiritu mwiwulu kwemitili, nkumininaku kwavweli mwana weyala. Iwu mwana wachifwikija keña yatachiki ‘kubiña akwanyuza yejima nambwechi yachikuñu.’ Hela chochu, hanyima yakuvwalika, iwu mwana “amuhukwili nakumutwala kudi Nzambi nikwitanda dindi.” Mwiwulu mwatiyakeni izu dakwila nawu: “Ichi dinu Nzambi naleti wamwinu kudi antu, ñovu, Wanta waNzambi yetu nawa Kristu windi natachiki dehi kuzatisha wuswa windi.”—Chim. 12:1, 5, 10.

28 Chakadi nikujina, Yowanu wamweni muchimwenu kuvwalika kwaWanta wawuMesiya. Chumichi chawahili nankashi, ilaña amakwawu atiyili kutama. Satana niandemoni jindi alwili njita nawañelu ashinshika alombweleñawu kudi Mikeli hela netu Kristu. Chumanyi chafuminimu? Twatañaña nawu: “Chanzañombi muneni amunatili, kapela wakushankulu atenañawu nawu Diyabolu nawa Satana, wunakuluwañesha antu ashakama hamaseki hejima; amunatilili hamaseki nawa añelu jindi niwena ayinatilili hamu nayena.”—Chim. 12:7, 9.

Mu 1914 aTudizi aBayibolu atachikili kwiluka chinjikijilu chakwinza kwaKristu

29, 30. Wanta wawuMesiya chiwatachikili kuyuula, yuma yahimpikili ñahi (a) hamaseki? (b) mwiwulu?

29 Henohu 1914 kanda, aTudizi aBayibolu ahosheli nawu mpinji yakala yikatachika mu 1914. Hela chochu elukili wanyi neyi chakwila yuma yikamwekana neyi chahosheliwu. Neyi chinakumwekesha chimwenu chaYowanu, Satana watachikili kuyandisha antu mukaayi: “Oyihuñu yiwukumona eyi iseki nikaluñalwiji, muloña Diyabolu nayisulukili dehi enu, nahili chikupu nanochu chinelukiyi nindi nashali dehi nakapinji kantesha.” (Chim. 12:12) Mu 1914, njita yakaayi kejima yatachi yatachikili nawa chinjikijilu chakwinza kwaKristu neyi mwanta chatachikili kumwekana mukaayi kejima. ‘Mafuku akukuminina’ akanu kaayi atachikili.—2 Tim. 3:1.

30 Hela chochu, mwiwulu mwadiña muzañalu. Satana niandemoni jindi ayihañili mwiwulu. Nsañu yaYowanu yahosha nawu: “Dichi muloña wachumichi, enu mawulu ninenu mwashakamamu zañalalenu.” (Chim. 12:12) Chelili mwiwulu anawahishimu dehi nawa Yesu anamuswanyiki kwikala Mwanta waWanta wawuMesiya, wadiloñesheli kuhakwilaku antu jaNzambi ahamaseki. Iwu Wanta wadi kwila chumanyi? Neyi chitwamona hakutachika kwakanu kapetulu, Kristu “ntemesha yachitiyañenu” wasambilili kuzata neyi mukwakuzakasa ambuña Nzambi hanu hamaseki. Chumichi chatalishili mudihi?

MPINJI YAKWESEKA

31. Indi Malaki wahosheli nindidi kutalisha hampinji yakuzakasa, nawa iwu wuprofwetu watachikili ñahi kushikijewa? (Talenu cheñi tumazu twaheshina.)

31 Malaki wahosheli nindi mpinji yakuzakasa yikekala yakala. Wasonekeli nindi: “Hinyi wakekala nañovu ifuku dakenzayi? Hinyi wakemana hakamwekanayi? Muloña yena wudi neyi kesi kamukwakuzakasa, wudi neyi njapawu yamukwakutookesha mahina.” (Mal. 3:2) Awa mazu ashikijeweli. Kutachika mu 1914, antu jaNzambi hamaseki amweni makabi nikweseka kwashiyashana. Chatachikili Njita Yakaayi Yatachi, aTudizi aBayibolu amavulu ayikabishileña nankashi nikuyisha mukaleya. *

32. Kukalanyi kwamweniwu antu jaNzambi mukuloñesha mu 1916?

32 Mukuloñesha nimwena mwadiña kukala. Mu 1916, Manakwetu Russell wafwili henohu wudi nayaaka 64, antu jaNzambi amavulu aneñeli nankashi. Kufwa kwindi kwamwekesheli nawu antu amakwawu amulemesheli nankashi nawa akinkili manuñu mudi yena. Hela chakwila Manakwetu Russell wakeñeleña wanyi antu kumulemesha, antu amavulu dichi chiyelileñawu nawa amutiyileña woma nankashi. Chafwiliyi antu amavulu atoñojokeleña nawu kwosi wukuyikwasha kutiyisha chalala, ilaña amakwawu adiña nakuzuñañesha antu akeñeleña kutwalekahu. Iyi yilwilu diyaleñeleli kwikali akwakusekesha nawa mukuloñesha mwekalili chaambu.

33. Indi antu jaNzambi ayesekeli ñahi chelili yuma yakuhweleleliwu yibuli kushikijewa?

33 Kweseka kukwawu kwenjili chelili yuma yakuhweleleliwu yibuli kumwekana. Hela chakwila Kaposhi Kakutalila kahosheli nawu Mpinji yawaJentili yikamana mu 1914, amanakwetu elukili wanyi yuma yikamwekana munichi chaaka. (Luka 21:24) Atoñojokeleña nawu mu 1914, Kristu wukasenda Nsumbuki yindi dikwila nawu awayishewa nakuyuula nawu mwiwulu. Chumichi chamwekeni wanyi. Kukumana kwachaaka cha 1917, Kaposhi Kakutalila kahosheli nawu yaaka yakumuna 40 yikamana muchaaka cha 1918. Ilaña mudimu wakushimwina wamanini wanyi. Watwalekelihu hanyima yanichi chaaka. Kaposhi kakutalila kahosheli nawu mudimu wakumuna wunamani dehi ilaña kunashali mudimu wakutookesha. Hela chochu, antu amavulu alekeli kumukalakela Yehova muloña aneñeli.

34. Kwesekanyi kweneni kwamwekeni mu 1918, nawa muloñadi akwaKristendomu chatoñojokeleñawu nawu antu jaNzambi “afwili”?

34 Kweseka kweneni kwamwekeni mu 1918. Manakwetu J. F. Rutherford, wamuswanini manakwetu C. T. Russell kulombola antu jaNzambi, amukasili hamu nawalunda nindi atanu nayedi adiña nakulombola. Ayikasili chakubula muloña hadi yaaka yayivulu mukaleya mufederal penitentiary muAtlanta, Georgia, U.S.A. Haniyi mpinji, chamwekeni nawu mudimu wazatileña antu jaNzambi hiyamba kawuzata cheñuku. Akulumpi ansakililu amuKristendomu amavulu atiyili kuwaha. Atoñojokeleña nawu chineli “anlomboli” anayikasi, kasanji keneni kamuBrooklyn anakishinki, nimudimu wakushimwina anawulekeshi muAmerica nimuEurope, awa aTudizi aBayibolu “anafwilimu” dehi, ichi kwosi wukututiyishaña woma. (Chim. 11:3, 7-10) Atoñojokeleña mwaluwa!

Mpinji Yakutachika Kudikita

35. Muloñadi Yesu chetejeleliyi antu jindi kuyiyandisha nawa chumanyi cheliliyi kulonda yayikwashi?

35 Ayilumbu ansañu yalala elukili wanyi nawu Yesu wetejeli awa makabi kushikena antu jindi muloña hayina mpinji Yehova wazatileña neyi ‘mukwakuzakasa nawa mukwakutookesha siliva.’ (Mal. 3:3) Yehova niMwanindi elukili nawu awa makabi amweneñawu antu ashinshika akayizakasa, akayitookesha kulonda ashikuhu kuzata mudimu waMwanta. Kukutachika kwa 1919, chamwekeni hatooka nawu spiritu yaNzambi yazatili yuma yatoñojokeleñawu ayilumbu jawantu jindi nawu hiyikutweshekaku. Antu ashinshika atachikili kudikita. (Chim. 11:11) Chakadi nikujina, Kristu washikijili chuma chalema chamuchinjikijilu chamumafuku akukuminina. Watondeli “nduñu wamaana nikashinshi,” izanvu dawamanakwetu awayishewa kulonda akalomboleña antu jindi nikuyinka yakudya yakuspiritu hampinji yatelela.—Mat. 24:45-47.

36. Chumanyi chamwekesheli nawu antu jaNzambi atachikili kudikita cheñi?

36 Manakwetu Rutherford nialunda nindi ayifumishili mukaleya ha 26 March, 1919. Hohenohu aloñesheli kupompa kwankambi muSeptember. Atachikili kudiloñesha kutachika kusoneka magazini yateneneñawu nawu The Golden Age. Iyi magazini ayisonekeli kulonda tuyizatisheña hamu naKaposhi Kakutalila mumudimu wamwiha. * Muchaaka chochimu edishili mukanda wateneneñawu nawu Bulletin, wutwatenaña makonu netu Chihandilu niMudimu Wanetu AkwaKristu. Kufuma tuhu hatachikili kuwusoneka, watukwashaña kushimwina mumudimu wamwiha. Chakadi nikujina, kutachika mu 1919 nakutwalekahu, kushimwina kwitala nikwitala yekalili njila yalema yakushimwinamu.

37. Kufuma mu 1919, antu amakwawu amwekesheli ñahi nawu adiña ashinshika wanyi?

37 Mudimu wakushimwina watwalekelihu kuzakasa ambuña aKristu, antu adinka wanta niakwakudivwimba akaanineña kushimwina. Ana akaanineña kushimwina ambukili nanana adiña ashinshika. Kufuma tuhu mu 1919 kuya kumbidi antu abula kushinshika ahilili nawa atachikili kuyitwambila nakwikala kukabadi kawantu adiña nakukabisha ambuña Yehova ashinshika.

38. Atumbanji twaKristu chatwalekelihu kuyilaku hambidi nichashindileñawu kukala kwejima kwamweneñawu kwatukwashaña ñahi?

38 Hela chakwila ayikabishileña, atumbanji twaKristu atwalekelihu kuyilaku hambidi. Chatwalekelihu kuyilaku hambidi nichashindileñawu kukala kwejima kwamweneñawu, chamwekeshaña nawu Wanta waNzambi wunakuyuula. Antu abula kuwanina anatwalekihu kumushinda Satana nikaayi kamakonu katama muloña Nzambi wayinkaña ñovu nikuyikiswila kuhitila mudi Mwanindi niWanta wawuMesiya.—Tañenu Isaya 54:17.

Manakwetu Rutherford nakuhana mpanji yakuhizumwisha hakupompa kweneni, mwahitili tukweji twantesha kufuma hafuminiyi mukaleya

39, 40. (a) Yumanyi yidi muwunu mukanda? (b) Kudiza wunu mukanda kunateli kuyikwasha ñahi?

39 Mutupetulu tunalondelihu, tukushinshika yuma yinakoñi Wanta waNzambi hamaseki hadi yaaka 100 kufuma hiwatachikili kuyuula mwiwulu. Chibalu nichibalu chaniwu mukanda chikuhosha hachuma chadimena chamudimu waWanta hamaseki. Mukapetulu kadi kejima mudi chikasha chikutukwashaña hamuntu hamuntu kwiluka netu Wanta walala. Mutupetulu twakukumishaku, tukahanjeka hayuma yitukamona chakenza Wanta waNzambi nakukisañana antu atama nikuleta paradisa hamaseki. Mukuhetelamu ñahi hakudiza iwu mukanda?

40 Satana nakukeña nindi tubuli kukuhwelela Wanta waNzambi. Ilaña Yehova nakukeña kukolesha chikuhwelelu chenu kulonda chikayikiñi nikuyikwasha kwikala akola. (Efwes. 6:16) Dichi, tunakuyikolesha netu mudizeña iwu mukanda nakanañachima. Twalekenuhu kudihula nenu, ‘Komana nakuhwelela nami Wanta waNzambi walala?’ Neyi yinu mpinji mukuhwelela chikupu nenu Wanta walala, mukuzataña nañovu kuhakwilaku iwu Wanta kushika nimpinji yakelukawu antu ejima akekala amomi nawu Wanta waNzambi walala nawa wunakuyuula.

^ para. 7 Neyi munakukeña kwiluka yuma yayivulu hadi Grew, Stetson, niStorrs, talenu mukanda waJehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, mafu 45-46.

^ para. 15 Hela chakwila aTudizi aBayibolu akeñeleña kufuma munsakililu yadikundileña nakaayi, hadi yaaka yayivulu atwalekelihu kutena antu adiña munsakililu yacheñi nawu amanakwawu akwaKristu hela chakwila hiyadiña aTudizi aBayiboluku, muloña akuhweleli mwifutu danyiloña nawa ahosheleña nawu amukeña Nzambi.

^ para. 17 Antu amavulu alondeleli wanyi kuna kufumba muloña ahosheleña nawu kwatalishileña hadi akwaKristu a 144,000. Neyi chitwakadiza muKapetulu 5, henohu 1935 kanda, aTudizi aBayibolu elukili nawu “izaza deneni,” datenawu haChimwekeshu 7:9, 10 muBayibolu yaKing James Version, mwekala niantu akadi kutwesha kuchinda amumachechi aKristendomu nawa akekala izanvu damuchiyedi dawantu akaya mwiwulu muloña wakwila adiñi kukabadi kaKristu.

^ para. 31 Magazini yaSeptember 1920, yaGolden Age (yitwatenaña netu Awake!) yahosheli nankashi hamakabisha ashiyashana adiñaku mumpinji yanjita, makabisha akufwisha mutentu amwekeni nankashi muCanada, England, Germany, niUnited States. Kwambukaku nayaaka yakunyima henohu njita yakaayi kejima yatachi kanda yitachiki, hikwadiña makabisha aswejeli kubadika awaku.

^ para. 36 Hadi yaaka yayivulu Kaposhi Kakutalila akisonekeleña kulonda kakolesheña sweje-e kamukanka kanyanya.