Konttenttiyaa bessa

Kesuwaa bessa

SHEMPPUWAA 2

Kawotettay Saluwan Eqqiis

Kawotettay Saluwan Eqqiis

HA SHEMPPUWAA WAANNA QOFAA

Xoossay Kawotettay eqqiyo wodiyawu ba asaa giigissiis

1, 2. Alamiyaa taarikiyan hanida ubbabaappe gitabay aybee, qassi hegaa asi beˈibeennaagee garamissiyaaba gidennay aybissee?

 TAARIKEE keehi laamettanaadan oottiyaabay hanido wodiyan deˈiyoogee ay mala gidanaakko qoppa eray? Daro asay hegaadan qoppi erees. SHin ane hagaa qoppa: Neeni hegaa mala wodiyan deˈidaba gidiyaakko, hanotay laamettanaadan oottida waannatiyaabaa beˈikkiishsha? Beˈennan aggana danddayaasa. Kawotettay laamettanaadan oottidaba geetettidi taarikiyaa maxaafan xaafettiyaabay darotoo daro asay erennaba. Taarikee laamettanaadan oottiya darobay kawo keettan, zoreta keettan woykko sunttati oottiyoosan haniyaabaa. Gidoppe attin, hegaa malabay miilooniyan qoodettiya asaa deˈoy laamettanaadan oottees.

2 Alamiyaa taarikiyan hanida ubbabaappe aadhiya hanotay shin? He hanotay miilooniyan qoodettiya asaa deˈuwaa laammiis. SHin he hanotaa asi beˈibeenna. Nuuni yootiyoobay, ha iita alamiyaa mata wode xayssana Xoossaa Kawotettay, hegeekka daro wodiyawu naagiiddi takkido Masiyaa aysoy saluwan eqqido wodiyaabaa. (Daaneela 2:34, 35, 44, 45 nabbaba.) Hegee haniyo wode asay beˈibeenna gishshawu, Yihooway hegaa asaappe qottiis giidi nuuni qoppana koshshii? Woy qassi, i baassi ammanettiya asay hegawu kaseti giigettanaadan oottidee? Ane beˈoos.

‘Taani Kiittiyoogee Ta Biyo Ogiyaa Giigissana’

3-5. (a) Milkkiyaasa 3:1n ‘maachaa kiitaa ekkidi yiyaagaa’ geetettiday oonee? (b) ‘Maachaa kiitaa ekkidi yiyaagee’ beeta maqidasiyaa yaanaappe kase aybi hananee?

3 Yihooway ba asaa Mase Kawotettay eqqiyo wodiyawu giigissanawu beni halchiis. Leemisuwawu, Milkkiyaasa 3:1n deˈiya hiraagaa ane qoppa: “Be7ite, ta biyo ogiyaa giigissanaadan, taani kiittiyo asa kasetada yeddana; qassi intte koyiyo GODAIKKA intte qoppennan de7ishin, Beeta Maqidasiyaa puttu gaana. Intte naagiyo, ta maachchaa kiitaa ekkidi yiya ta kiittiyoogeekka yaana.”

4 Ha wodiyan, ‘GODAY’ Yihooway ba ayyaanaa beeta maqidasiyawu saˈaa dabaaban haggaaziyaageeta qoranawu yiidoy awudee? Yihooway ‘maachaa kiitaa ekkidi yiyaagaara’ yaanaagaa he hiraagay qonccissees. I oonee? Mase Kawuwaa Yesuus Kiristtoosappe attin hara oonanne gidenna! (Luq. 1:68-73) I ooratti sunttettida Kawo gidiyoogaadan, saˈan deˈiya Xoossaa asaa qorananne geeshshana.—1 PHe. 4:17.

5 SHin Milkkiyaasa 3:1n odettida, ‘kiitettida’ koyroogee oonee? Ha hiraagan leemisuwan odettidabay Mase Kawoy qoncciyo wodiyaappe kasetidi haniyaaba. Qassi 1914⁠ppe unddenna layttaa kasetidi Mase Kawoy baana ‘ogiyaa giigissida’ uri deˈii?

6. Xoossaa asaa sinttappe yaanabawu giigissanawu koyro yiida, kasetidi odettida ‘kiitettidaagee’ oonee?

6 Ha maxaafan, he wodiyan deˈida Yihoowa asaa ufayssiya taarikiyaappe hagaa mala oyshatu zaaruwaa beˈana. Ha taarikee 19tta xeetu layttaa wurssettaa heeran, banttana Kiristtaane giya darotu giddoppe issi cita gidida ammanettida guutta asati tumu Kiristtaane gididi kiyidoogaa qonccissees. He citay guyyeppe Geeshsha Maxaafaa Tamaareta geetettiis. Eta giddon sintta xeera gididi kaalettiya Rasilinne ayyo mata laggeti kaseti odettida ‘kiitettidaagaa’ gididi oottidosona; eti Xoossaa asaa ayyaanaaban kaalettidosona, qassi sinttappe yaanabawu giigettanaadan eta maaddidosona. ‘Kiitettidaagee’ hegaadan oottido oyddu ogeta ane beˈoos.

Tumatettan Goynniyoogaa

7, 8. (a) SHemppoy ­hayqqenna giyo worddo ­timirttiyaa 19tta xeetu layttan qoncciyaa kessiyoogaa doommidaageeti oonee? (b) Rasilinne ayyo mata laggeti qoncciyaa kessido hara worddo timirtteti awugeetee?

7 Geeshsha Maxaafaa Tamaareti woossidosonanne xannaˈidosona; eti maayettidobaa xaafi oyqqidi, qoncce gidida tumu timirttiyaa attamissidosona. Banttana Kiristtaane giyaageeti daro xeetu layttawu ayyaanaabaa xuman goozettidi deˈidosona; eti tamaarissiyoobaappe darobay eeqaa goynuwaappe yiidaagaa. Hegawu issi waanna leemisoy shemppoy hayqqenna giyo timirttiyaa. Gidikkokka, Geeshsha Maxaafaa xannaˈiya amarida ashkke asati 19tta xeetu layttan he timirttiyaa pilggidi, hegee Geeshsha Maxaafaa qofa gidennaagaa akeekidosona. Heneri Girwi, Jorj Isttetiseninne Jorj Istorzi hegee Seexaanaa worddo timirtte gidiyoogaa xaafidosonanne xalan tamaarissidosona. a Eti oottidobay Rasilanne ayyo mata laggeta keehi maaddiis.

8 Qooday guutta gidido Geeshsha Maxaafaa Tamaareti shemppoy hayqqenna giyoogaara gayttida hara timirtteti, leemisuwawu, loˈˈo asay ubbay saluwaa bees, woykko iita asaa shemppuwaa Xoossay siˈooliyaa taman merinawu qaxxayees giyo timirttee kirqqi giya worddo timirtte gidiyoogaa akeekidosona. Rasilinne ayyo mata laggeti dumma dumma huuphe yohota, maxaafata, bukleeteta, trakttetanne sabbakidobaa xaafidi he worddo timirttiyaa xalan qoncciyaa kessidosona.

9. Xiyoone Wochiyo Keelay Sillaasiyaa timirttee worddo gidiyoogaa waatidi qoncciyaa kessidee?

9 Hegaadankka, Geeshsha Maxaafaa Tamaareti daro asay ammaniyo Sillaasiyaa timirttee worddo gidiyoogaa qoncciyaa kessidosona. Xiyoone Wochiyo Keelay 1887n, “Yihooway nu Godaa Yesuusappe dumma gidiyoogaanne eta dabbotaabaa Geeshsha Maxaafay yootiyoobay keehippe qoncce” yaagiis. He maxeetee “heezzu Xoossati issuwaa, qassi issi Xoossay heezza giyo sillaasiyaa timirttee keehi erettidabanne daro asay ammaniyooba gidiyoogee” keehippe garamissiyaaba gidiyoogaa yootiis. Gujjidikka, hegaadan ammaniyoogee, morkkee balettiyo wode woosa keettay xiskkuwaa kayridoogaa bessiyoogaa yootiis.

10. Wochiyo Keelay 1914y dumma laytta gidiyoogaa waatidi qonccissidee?

10 Xiyoone Wochiyo Keelaanne Kiristtoosa Qonccettaa Awaajjiyaagaa giyo he maxeetiyaa waanna huuphe yohoy bessiyoogaadan Kiristtoosa qonccettaa xeelliyaagan odettida hiraagaa maxeetee loyttidi qonccissiis. He maxeetiyaa xaafida ayyaanan tiyettida ammanettidaageeti Daaneela hiraagan odettida “laappun laittai” Mase Kawotettaa xeelliyaagan Xoossaa halchoy polettiyo wodiyaa bessiyaaba gidiyoogaa akeekidosona. Eti he laappun layttay wuriyoy 1914na gidiyoogaa kasetidi 1870 heeran yootidosona. (Dane. 4:25; Luq. 21:24) He wode deˈida nu ishantti he layttan aybi hananaakko loytti akeekibeennaba gidikkokka, bantta eriyoobaa awaajjidosona; qassi hegee nunakka goˈˈiis.

11, 12. (a) Ishaa Raasili ba tamaarissidoban ooni bonchettanaadan koyidee? (b) Rasilinne a laggeti 1914⁠ppe unddenna layttaa kasetidi oottido oosoy ay keena goˈˈiyaabee?

11 Rasilikka ammanettida a laggetikka ha keehippe koshshiya ayyaanaabaa tumaa qonccissidoogaaninne eridoogan banttawu boncho koyibookkona. Rasili hegawu baappe kasetiyaageeta nashshiis. Ubbaappe aaruwan, Xoossaa Yihooway erana koshshiyaabaa bessiya wodiyan Ba asaa tamaarissido gishshawu, i a sabbiis. Yihooway Rasilinne a laggeti tumaa wordduwaappe shaakkanawu oottidobaa anjjidoogee qoncce. Guyyeppe eti banttana Kiristtaane giyaageetuppe shaahettidi keehi dummatidosona.

Ishaa Rasilinne ayyo mata laggeti Geeshsha Maxaafaa tumawu exatidosona

12 Ammanettida ha asati 1914⁠ppe unddenna wodiyaa kasetidi, Geeshsha Maxaafay tamaarissiyo tumaa yootanawu maalaalissiyaabaa oottidosona! Hidaare 1, 1917 Xiyoone Wochiyo Keelaanne Kiristtoosa Qonccettaa Awaajjiyaagaa giyo maxeetee hagaadan giis: “Ha wodiyan miilooniyan qoodettiya asay siˈooliyaa tamaanne hara worddo timirttiyaa gaasuwan yayyiyoogaappe naxa kiyiis . . . Oytamaappe dariya layttaa kasetidi, beetay denddiyoogaadan doommida tumay haˈˈikka gujjiiddi deˈees, qassi saˈaa ubbaa kumana gakkanaashin gujjana; morkketi tumay saˈa ubban gakkennaadan teqqanawu malana danddayoosona; shin hegee wolqqaama abbaa beetaa puxan teqqanawu maliyoogaa mala.”

13, 14. (a) ‘Kiitettidaagee’ Mase Kawuwawu ogiyaa waati giigissidee? (b) Xeetaappe dariya layttappe kase deˈida nu ishanttuppe ay tamaarana danddayiyoo?

13 Ane hagaa qoppa: Asay Yesuusa a Aawaa Yihoowappe shaakkidi erana xayikko, Kiristtoosi qonccidi takkiyo wodiyaa doomettawu giigettana danddayii? Danddayennaagee qoncce! Woykko eti Kiristtoosa leemisuwaa kaalliya amarida asatu xallay mule hayqqennan deˈiyo alˈˈo imotaa ekkoosona giyoogaa aggidi asa ubbay he deˈuwaa demmees giyaakko giigettana danddayokkona; woy eti dendduwaa hidooti baynnan Xoossay asaa naata merinawu taman qaxxayees giidi qoppidaba gidiyaakko giigettana danddayokkona! ‘Kiitettidaagee’ Mase Kawuwawu ogiyaa giigissidoogee qoncce!

14 Qassi ha wodiyan nuuni shin? Xeetu layttappe kase deˈida nu ishanttubaappe ay tamaarana danddayiyoo? Nuuni etaagaadan Xoossaa Qaalaa minnidi nabbabiyaageetanne xannaˈiyaageeta gidana koshshees. (Yoh. 17:3) Miishshaa siiqiya ha alamiyaa asay ayyaanaaban keehippe qohettiiddi deˈiyo wodiyan, nuuni ayyaanaabaa qumaa maanawu kaseegaappe aaruwan koyiyaageeta gidoos!—1 Ximootiyoosa 4:15 nabbaba.

“Ta Asau, Ippe Kiyite”

15. Geeshsha Maxaafaa Tamaareti guyyeppe ay akeekidonaa? (Tohossa qofaakka xeella.)

15 Worddo haymaanootiyaappe kiyana bessiyoogaa Geeshsha Maxaafaa Tamaareti tamaarissidosona. Wochiyo Keelay 1879n ‘Baabiloone woosa keettaabaa’ yootiis. He maxeetee yootidoy phaaphaasetubee? Woy Roma Kaatolike Woosa Keettaabee? Daro layttawu Protesttantteti, Geeshsha Maxaafaa hiraagan odettida Baabiloona Roma Kaatolike Woosa Keettaa yaagidi tamaarissidosona. SHin banttana Kiristtaane giya haymaanooteti ubbay ha wodiyaa “Baabilooni” yara gidiyoogaa Geeshsha Maxaafaa Tamaareti guyyeppe akeekidosona. Ayssi giikko, eti ubbay qommoora beˈidoogaa mala worddo timirttiyaa tamaarissoosona. b Guyyeppe, nu xuufee Baabiloone woosa keettaa yara gidida, suure wozanay deˈiyoogeeti ay oottana koshshiyaakko kaseegaappe loyttidi qonccissiis.

16, 17. (a) Mileniyal Dawun SHaaho 3⁠ninne Wochiyo Keelan asay worddo haymaanootiyaappe kiyanaadan odettida zoree aybee? (b) Naagettanaadan beni wode odettida he zoriyaa asay loytti kaallennaadan oottidabay aybee? (Tohossa qofaa xeella.)

16 Leemisuwawu, 1891n Mileniyal Dawun SHaaho 3y, “Banttana Kiristtaane giya haymaanooteti ubbay ixettidaba” yaagidi, Xoossay ha wodiyaa Baabiloono ixxiyoogaa qonccissiis. Gujjidikka, “a tamaarissiyoonne meeze oottada kaalliyo worddoban ufayttenna” ubbay “ippe kiyanaadan yootiis.”

17 Ichashe 1900n, Wochiyo Keelay banttana Kiristtaane giya haymaanootiyaa mazggafaappe bantta sunttaa he wode gakkanaashin qucissibeennaageetanne, “Taani ufayttiyoy tumaana, qassi hara shiiquwaa issi issitoo bays” yaagidi bantta oottiyoobay likke gi qoppiyaageeta zoriis. He maxeetee hagaadan giis: “SHin issi issiban Baabiloonippe kiyidi issi issiban i giddon deˈiyoogee bessiyaabee? Xoossay nuuni hegaadan azazettanaadan koyii, . . . qassi hegee a ufayssiyaabee? Hegaadan gidennaagee qoncce. I [woosa keettaa yaray] he haymaanootiyaa yara gidiyo wode asaa sinttan maachaa maacettees, qassi kaalliyoogaa woy he haymaanootiyaa yara gidiyoogaa aggidoogaa asaa sinttan . . . yootana gakkanaashin ammanettidaagaa gididi he maachan koyettiya ubbabaa oottana koshshees.” Guyyeppe he yohuwaa xeelliyaagan kaseegaappe mino timirttee odettiis. c Yihoowa ashkkarati ubbaban worddo haymaanootiyaappe kiyana bessees.

18. Asay Gita Baabiloonippe kiyana koshshiyoy aybissee?

18 Gita Baabiloonippe kiyanaadan hegaadan ubbatoo odettennaba gidiyaakko, ayyaanan tiyettida giigetti uttida ashkkarati ooratti sunttettida Kawuwaa Kiristtoosawu ha saˈan deˈanee? Deˈennaagee qoncce; ayssi giikko, Yihoowayyo ‘ayyaanaaninne tumatettan goynnana’ danddayiyaageeti Baabilooni haaruwaappe naxa kiyida Kiristtaanetu xalaala. (Yoh. 4:24) Hegaadan ha wodiyan nuuni worddo haymaanootiyaappe naxa kiyidi deˈanawu murttidoo? “Ta asau, ippe kiyite” yaagiya azazuwaa ubbatoo azazettiyaageeta gidoos!—Ajjuutaa 18:4 nabbaba.

Goynnanawu SHiiqiyoogaa

19, 20. Xoossaa asay goynnanawu issippe ­shiiqanaadan Wochiyo Keelay waatidi minttettidee?

19 Geeshsha Maxaafaa Tamaareti danddayettiyo wode Kiristtaaneti goynnanawu issippe shiiqanaadan tamaarissidosona. Tumu Kiristtaaneti worddo haymaanootiyaappe kiyiyoogaa xallay gidenna. Tumu goynuwaa goynniyoogeekka keehippe koshshiyaaba. Wochiyo Keelay attamettiyoogaa doommoosappe he maxeetiyaa nabbabiyaageeti goynnanawu issippe shiiqanaadan minttettiiddi takkiis. Leemisuwawu, Isiine 1880n, Ishaa Rasili haasayaa shiishshanawu dumma dumma sohuwaa biidi shiiqido daro shiiqoy keehippe minttettiyaaba gidiyoogaa guyyeppe yootiis. Yaatidi, amaridaagaa sinttappe maxeetiyan kessanawu, nabbabiyaageeti hegaara gayttidaagan kaseegaappe loyttidi oottidobaa karddiyan xaafidi yeddanaadan minttettiis. I, “Goday inttena waatidi anjjidaakko, qassi intteegaadan mino ammanoy deˈiyoogeetuura intte ubbatoo shiiqiyaakkonne . . . nuuni ubbay eranawu koyoos” yaagidi, hegaadan oottidoy aybissakko qonccissiis.

CHarles Rasili Denmarkken, Kopenhagen giyo kataman 1909n beni wode Geeshsha Maxaafaa Tamaaretuura

20 “Issippe SHiiqiyoogaa” giya huuphe yohoy 1882n Wochiyo Keelan kiyiis. He huuphe yohuwan Kiristtaaneti “issoy issuwaappe tamaaranawunne issoy issuwaa minttettanawu” issippe shiiqanaadan zoree imettiis. He huuphe yohoy hagaadan giis: “Intte giddon tamaarida woy eray deˈiyo uri deˈin agginkka shiiqite. Ubbay ba Geeshsha Maxaafaa, woraqataa, irssaasiyaanne danddayettida keenan . . . issi qaalaa dumma dumma sohuwan beˈanawu maaddiyaabaa (Konkkorddans) ubbaa ekkidi shiiqo. Huuphe yohuwaa doorite; hegaa akeekanawu maaddanaadan Ayyaanaa demmanawu woossite; yaatidi, nabbabite, wotti dentti qoppitenne issi xiqisiyaa hara xiqisiyaara gatti xeellite; yaatiyoogee inttena tumawu kaalettana.”

21. Penssilveniyan, Alegeni giyo kataman deˈiya gubaaˈee shiiquwaanne heemmiyoogaa xeelliyaagan leemiso gidiyaabaa ay oottidee?

21 He wode Geeshsha Maxaafaa Tamaaretu waanna biiroy Amarkkan, Penssliveniyan, Alegeni giyo kataman deˈees. Eti Ibraawe 10:24, 25n deˈiya, ayyaanaa kaaletuwan xaafettida zoriyaa azazettidi yan issippe shiiqiyoogan loˈˈo leemiso gidiyaabaa oottidosona. (Nabbaba.) Guyyeppe, CHaarles Kapen geetettiya issi cima ishay naatettan he shiiquwan shiiqiyoogaa hassayidi hagaadan giis: “Dirijjitiyaa gita shiiquwaa addaraashaa godan xaafettida xiqisetuppe issuwaa hanno gakkanawu hassayays. ‘Inttena tamaarissiyaagee issuwaa xalaala; qassi intte ubbai ishantta.’ He xiqisiyaa ubbatoo hassayays; Yihoowa Markkatu giddon qeesetanne woosa keettan uttiya harata giyoobi baa.” (Maa. 23:8) Ishaa Kapeni shiiquwan goˈettidoogaanne minettidoogaa, qassi Ishaa Rasili gubaaˈiyaa yarata ubbaa heemmanawu minnidi oottidoogaakka hassayees.

22. Kiristtaaneti shiiquwaa shiiqanaadan imettida zoriyaa ammanettida asati waatidi kaallidonaa, qassi nuuni eta leemisuwaappe ay tamaariyoo?

22 Ammanettida asay odettidaagaadan oottiis; qassi bawu imettida zoriyaa kaalliis. Ohayon, Mishigaaneninne hara heeratun, qassi guyyeppe Huuphessa Amarkkan ubbasaaninne hara biittatun gubaaˈee eqqiis. Ane hagaa qoppa: Goynnanawu issippe shiiqanaadan ayyaanaa kaaletuwan odettida zoriyaa azazettanawu ammanettida asay loohibeennaba gidiyaakko, Kiristtoosi qoncciyo wodiyawu eti tumuppe giigettanee? Giigettennaagee qoncce! Ha wodiyan nuuni shin? Nuunikka issippe goynnanawunne issoy issuwaa ayyaanaaban minttettanawu, Kiristtaane shiiqota ubbatoo shiiqanawu murttana koshshees.

Mishettidi Sabbakiyoogaa

23. Ayyaanan tiyettida ubbay tumaa sabbakana bessiyoogaa Wochiyo Keelay waati qonccissidee?

23 Geeshsha Maxaafaa Tamaareti ayyaanan tiyettida ubbati tumaa sabbakiyaageeta gidana bessiyoogaa tamaarissidosona. Wochiyo Keelay 1885n, “Ayyaanan tiyettidaageeti ubbay sabbakanawu tiyettidoogaa (Isi. 61:1) woykko haggaazanawu xeesettidoogaa nuuni dogana koshshenna” yaagiis. Qassi 1888n issi Wochiyo Keelay, “Nuussi imettida oosoy qoncce . . . Nuuni issiban gaasoyidi hegaa oottennan aggikko, ayyanan tiyettana bessenna azalla ashkkarata gidiyoogee qoncce” yaagiis.

24, 25. (a)Rasilinne ayyo mata laggeti asay sabbakanaadan minttettiyoogaappe harabaa ay oottidonaa? (b) Kumetta wodiyaa haggaaziya issi ishay ‘kaamee keehi darenna’ wode i oottidobaa woygidee?

24 Ishaa Rasilinne ayyo mata laggeti oottidobay sabbakanaadan asaa minttettiyoogaa xalla gidenna. Guyyeppe Zi Old Tiˈoloji Kuwartterli geetettida, Baybl Istudenttis Trakt giyo trakttiyaa eti attamissiyoogaa doommidosona. Wochiyo Keelaa nabbabiyaageeti asawu coo immanaadan ha trakttee etawu imettiis.

Nuuni, ‘Sabbakiyo oosuwaa ta deˈuwan xoqqu oottada xeelliyaanaa?’ giidi oychana bessees

25 Issoti issoti kumetta wodiyaa haggaazoosona. Qommoora abay odettido CHaarles Kapeni hegeetuppe issuwaa. I guyyeppe hagaadan giis: “Taani Penssilveniyan haggaazo moottaa gattanawu Yunaytid Istteetis Gaverment Jiolojikal Sarvey giyo dirijjitee giigissido karttaa goˈettaas. He karttay ubba awuraajjan deˈiya ogiyaa ubbaa bessiyo gishshawu, ubbasaa tohuwan baanawu maaddees. Issi issitoo Isttadiis in zi Iskkiripchers giyo maxaafata oychidaageetussi gattanawu heezzu gallassaa hemetta simmada, he asawu efaanawu para gaariyaa keraa ekkays. Darotoo goshshanchatu son aqays. He wode kaamee keehi daro gidenna.”

Kumetta wodiyaa haggaaziya issi ishaa. “CHart of zi Eejs” giyaagee xaafettidaagaa akeeka

26. (a) Xoossaa asay Kiristtoosa haaruwawu giigettanawu sabbakana koshshidoy aybissee? (b) Nuna woygiya oyshata oychana koshshii?

26 He wode hegaadan sabbakanawu mishettananne xalana koshshiyoogee qoncce. Sabbakiyoogee keehi koshshiyoogaa tamaarennaakko, tumu Kiristtaaneti Kiristtoosi kawotiyo wodiyawu giigettana danddayiyoonaa? Giigettennaagee qoncce! He oosoy Kiristtoosi qoncciyoogaa erissiya waannaba. (Maa. 24:14) He wode, Xoossaa asay shemppo ashshiya ha oosuwaa bantta deˈuwan kaseyanawu giigettana koshshees. Ha wodiyan nuuni, ‘Ta deˈuwan sabbakiyo oosuwaa kaseyiyaanaa? He oosuwaa loytta oottanawu issi issibaa aggabayiyaanaa?’ yaagidi nuna oychana koshshees.

Xoossaa Kawotettay Eqqiis!

27, 28. Kiitettida Yohaannisi ajjuutan ay beˈidee, qassi Kawotettay eqqido wode Seexaanaynne daydanttati ay oottidonaa?

27 Wurssettan, keehi dumma layttay, 1914y gakkiis. Ha shemppuwaa doomettan qonccidaagaadan, saluwan hanida gitabaa ay asinne beˈibeenna. Gidikkokka, kiitettida Yohaannisi he hanotawu leemiso gidida ajjuutaa beˈiis. Ane hagaa qoppa: Yohaannisi saluwan ‘wolqqaama malaataa’ beˈiis. Xoossay saluwan deˈiya ayyaana meretata daraajjayido dirijjitiyaa leemiso gidida “mishiriyaa” shahaarada attuma naˈaa yelaasu. He naˈan leemisettidaagee mata wode “asaa ubbaa birata xam77an [haaranaagee]” odettiis. SHin naˈay yeletti simmidi “Xoossaakkonne a araataakko, pude eesuwan ehettiis.” Saluwan, “Xoossaa atotettai ha77i yiis. Xoossai bau Kawo gidiyoogaadankka ba wolqqaa bessiis; a Kiristtoosi ba maataa bessiis” yaagiya wolqqaama cenggurssay siyettiis.—Ajj. 12:1, 5, 10.

28 Yohaannisi ajjuutan beˈidoy Mase Kawotettay eqqiyoogaa gidiyoogee qoncce. He hanotay keehippe maalaalissiyaaba; shin hegan ufayttibeennaageeti deˈoosona. Mikaaˈeeli woy Kiristtoosi kaalettiyo ammanettida kiitanchatuura Seexaanaynne daydanttati olettidosona. Hegee ay kaalettidee? Geeshsha Maxaafay, “Gita miimminttee, xalahe halaqaa woikko Seexaanaa giyoogee, beni shooshshai, sa7a ubbaa balettiyaagee olettiis; i ba kiitanchchatuura issippe duge sa7au olettiis” yaagees.—Ajj. 12:7, 9.

Kiristtoosi 1914n saluwan qonccidoogaa bessiya malaataa Geeshsha Maxaafaa Tamaareti loyttidi akeekiyoogaa doommidosona

29, 30. Mase Kawotettay eqqi simmin hanotay (a) saˈan, (b) saluwan kaseegaappe waanidi ­laamettidee?

29 Geeshsha Maxaafaa Tamaareti 1914⁠ppe daro layttaa kasetidi, waayiyaa wodee he laytti doommanaagaa yootidosona. SHin hegee eti giidoogaadan waanidi polettanaakko eribookkona. Yohaannisi beˈido ajjuutan, “Sa7aunne abbau aayye7ana! Aissi giikko, xalahe halaqai baayyo guutta wodee attidoogaa eriyo gishshau, wolqqaama hanqquwaara duge inttekko wodhdhiis” geetettidaagaadan, Seexaanay hegaappe simmin asaa naata keehi qohiyoogaa doommana. (Ajj. 12:12) Koyro alamiyaa olay 1914n denddin, Kiristtoosi kawo gididi qonccidoogaa malaatay alame yuushuwan polettiyoogaa doommiis. Ha alamiyaa ‘wurssetta gallassay’ he wode doommiis.—2 Xim. 3:1.

30 Gidoppe attin, saluwan deˈiyaageeti ufayttidosona. Seexaanaynne daydanttati merinawu duge olettidosona. Yohaannisi, “Saluwaunne salo giddon de7iyaageetoo, ufaittite” yaagidi xaafiis. (Ajj. 12:12) Saloy geeyin Yesuusi Kawo gididi araatan uttido gishshawu, Mase Kawotettay saˈan deˈiya Xoossaa asaa maaddanawu giigettiis. He Kawotettay ay oottanee? Ha shemppuwaa doomettan nuuni beˈidoogaadan, “maachchaa kiitaa ekkidi yiya” Kiristtoosi saˈan deˈiya Xoossaa ashkkarata koyro geeshshana. He wode hananabay aybee?

Paacciyo Wodiyaa

31. Geeyiyo wodiyaabaa Milkkiyaasi kasetidi woygidee, qassi he hiraagay waanidi polettiyoogaa doommidee? (Tohossa qofaakka xeella.)

31 Geeyiyoogee deexxiyaaba gidiyoogaa Milkkiyaasi kasetidi yootiis. Hagaadan giis: “I biraanne worqqaa seerissidi geeshshiya tamaa malanne maayuwaa meecciyo saamunaa mala gidiyo gishshau, i yiyo gallassi danddayanai oonee?” (Mil. 3:2) Ha qaalay giidoogaadan polettiis! Ha saˈan deˈiya Xoossaa asaa 1914⁠ppe doommidi bolli bollan gita paaceenne metoy gakkiis. Koyro Alamiyaa Olay teeqqido wode Geeshsha Maxaafaa Tamaaretuppe darota wolqqaama yedetay gakkiis; qassi daroti qashettidosona. d

32. Xoossaa asaa giddon 1916⁠ppe simmin denddida metoy aybee?

32 Dirijjitiyaa giddonkka wolqqaama metoy merettiis. Ishaa Rasilawu layttay 64 gidido wode 1916n i hayqqin, Xoossaa asaappe daroti dagammidosona. I hayqqin issoti issoti leemiso gidiya ura keehippe xoqqu oottidi xeelliyoogee qoncciis. Ishaa Rasili hegaa mala bonchuwaa koyennaba gidikkokka, daroti goynniyoogaa keenaa a keehi xoqqu xoqqu oottidosona. Daroti i hayqqin tumay gujji gujji qoncciyoogee attiis giidi qoppidosona; qassi oosuwaa aggennan oottanawu baaxetiyoogaa issoti issoti keehippe eqettidosona. He qofay kaddiyaageeti denddanaadan oottin dirijjitee shaahettiis.

33. Naagidobay polettennan attidoogan Xoossaa asay waanidi paacettidee?

33 Paace gidida harabay qoppidobay polettennan attidoogaa. Ayhuda gidenna asaa wodee 1914n wuriyoogaa Wochiyo Keelay geeshshidi yootidaba gidikkonne, he laytti aybi hananaakko ishantti akeekibookkona. (Luq. 21:24) Eti Kiristtoosi bullachiyooro geetettida ayyaanan tiyettidaageeta i 1914n banaara haaranaadan saluwaa efaana giidi qoppidosona. Eti qoppidoogaadan hanibeenna. Wochiyo Keelay, 1917 wurssettaa heeran, 40 layttaa takkiya cahaa wodee 1918n Hosppuniyaa heeran wuranaagaa yootiis. SHin sabbakiyo oosoy wuribeenna. He wodee aadhi simmin he oosoy yaa gujjiis. He maxeetee cahaa wodee wuridaba gidikkokka, poshiluwaa qoriyo wodee wuribeennaagaa yootiis. SHin daroti hidootaa qanxxido gishshawu, Yihoowayyo oottiyoogaa aggibayidosona.

34. Hirgganaadan oottiya ayba paacee 1918n gakkidee, qassi banttana Kiristtaane giyaageeti Xoossaa asay ‘hayqqidabadan’ qoppidoy aybissee?

34 Wolqqaama paacee 1918n gakkiis. Rasilappe simmin a sohuwan sintta xeera gididi Xoossaa asaa kaalettiya Razerfordi, aawatettay deˈiyo hara laappun ishanttuura qashettiis. Amarkkan, Jorjjiyaa giyoosan Atlantta kataman pederaale qasho keettan daro layttaa qashettanaadan bessenna pirdday eta bolli pirddettiis. Amarida wodiyawu Xoossaa asaa oosoy attidaba milatiis. Banttana Kiristtaane giyaageetu qeesetuppe daroti hegan ufayttidosona. “Kaalettiyaageeti” qashettidoogee, Birukiliinen deˈiya Geeshsha Maxaafaa Tamaaretu waanna biiroy gorddettidoogeenne sabbakennaadan Amarkkaaninne Awurooppan yedetay gakkidoogee, eti he iita Geeshsha Maxaafaa Tamaareti “hayqqidosona,” hagaappe sinttan hirggissiyaaba gidokkona giidi qoppanaadan oottiis. (Ajj. 11:3, 7-10) Eti qoppidobay likke gidenna.

Zaarettidi Minnido Wodiyaa

35. Yesuusi bana kaalliyaageeta metoy gakkanaadan paqqadidoy aybissee, qassi eta maaddanawu ay oottidee?

35 Yesuusi ‘biraa geeshshiyaagaadan’ uttido gishshawu Yihooway ba asaa bolli he metoy gakkanaadan paqqadidoogaa tumaa morkketi eribookkona. (Mil. 3:3) Ammanettidaageeti geeyi giigidi, Kawuwaa oosuwawu awudeegaappenne aaruwan giigettidi he tama mala paaciyaappe kiyanaagaa Yihoowaynne a Naˈay eroosona. Xoossaa ayyaanay Xoossaa asaa morkkiyaageeti danddayettenna giidi qoppidobaa oottidoogee 1919 doomettan erettiis. Ammanettidaageeti zaarettidi minnidosona! (Ajj. 11:11) He wode, Kiristtoosi wurssetta gallassaa malaataappe waannatiyaagaa polidoogee qoncce. I koshshiyo wodiyan ba asawu ayyaanaabaa qumaa immiyoogan sintta xeera gididi oottiya ayyaanan tiyettida amarida attuma asata ‘ammanettida wozannaama ashkkara’ oottidi sunttiis.—Maa. 24:45-47.

36. Xoossaa asay ayyaanaaban zaarettidi minnidoogaa bessiyaabay aybee?

36 Ishaa Razerfordinne a laggeti Laappune 26, 1919n qasho keettaappe kiyidosona. Kaalliya Masqqala aginan gita shiiquwaa giigissanawu sohuwaara halchidosona. Zi Golden Eej giyo hara maxeetiyaa giigissanawukka halchidosona. Wochiyo Keelaa mala gidida he maxeetee haggaazuwan goˈettanawu giigiis. e Haˈˈi Kiristtaanetu Deˈuwaanne Haggaazuwaa Xannaˈiyo Xuufiyaa geetettiya Buuletin giyo xuufee koyro kiyidoy he layttaana. He xuufee koyroppekka doommidi ubbatoo haggaazuwawu minttettees. Sooppe soo biidi asaa haasayissiyoogee 1919⁠ppe doommidi haggaazuwan waannatiya ooso gidiis.

37. Issoti issoti 1919⁠ppe simmin waanidi ammanettennaageeta gididonaa?

37 Sabbakiyoogee Kiristtoosa ashkkarata geeshshiis; ayssi giikko, eta giddon deˈiya otorettiyaageeti bantta huuphiyaa kawushshidi he oosuwaa oottanawu koyibookkona. He oosuwaa oottanawu koyibeennaageeti ammanettidaageetuppe shaahettidosona. Ammanettibeenna amaridaageeti 1919⁠ppe simmin lanccidi sunttaa mooriyoogaa doommidosona; ubba Yihoowawu ammanettida ashkkarata yedettiyaageetuura exatidosona.

38. Kiristtoosa kaalliya ha saˈan deˈiyaageeti oottidobaynne xoonidobay nuussi qonccissiyoobay aybee?

38 Gidoppe attin, yedetay deˈishinkka, Kiristtoosa kaalliya saˈan deˈiyaageeti ayyaanaaban ubbatoo ishalidosonanne duretidosona. He wodeppe doommidi eti oottidonne xoonido ubbabay Xoossaa Kawotettay haariiddi deˈiyoogaa nuuni ammananaadan oottiyaaba. Nagarancha gidida amarida asati Seexaanaanne ha iita alamiyaa darotoo xoonidoy, Xoossay ba Naˈaa baggaaranne Mase Kawotettaa baggaara maaddidonne anjjido gishshataassa!—Isiyaasa 54:17 nabbaba.

Ishaa Razerfordi qashuwaappe birshshettidi amarida aginaappe guyyiyan issi gita shiiquwan minttettiya haasayaa shiishshiis

39, 40. (a) Ha maxaafay qonccissiyo issi issibay aybee? (b) Ha maxaafaa xannaˈiyoogee nena waatidi maaddana danddayii?

39 Xoossaa Kawotettay saluwan eqqoosappe doommidi deˈiya xeetu layttan saˈan oottidobaa kaalliya shemppotun beˈana. Ha maxaafaa shaahoti Xoossaa Kawotettay ha saˈan oottiyoobaara gayttidaagan issoy haraagaappe dummatiyaabaa qonccissoosona. Ubba shemppotun deˈiya zaarettanawu giigida saaxinee Xoossaa Kawotettay nuussi beettiyaagaa keena qonccekkonne akeekanaadan maaddees. Xoossaa Kawotettay iitata xayssanawunne saˈaa gannate oottanawu matan yiyo wode ay oottanaakko wurssetta shemppotun beˈana. Ha maxaafaa xannaˈiyoogan neeni waana goˈettanee?

40 Seexaanay neeni Xoossaa Kawotettan ammaniyoogaa agganaadan koyees. SHin neeni naagettanawunne minna eqqanawu ammanuwan minnanaadan Yihooway koyees. (Efi. 6:16) Yaatiyo gishshawu, neeni ha xuufiyaa wozanappe xannaˈanaadan zoroos. ‘Xoossaa Kawotettay tawu beettiyaagaa keena qonccee?’ yaagada ubbatoo nena oycha. Neeyyo he Kawotettay ha wodiyan beettiyaagaa keena qoncce gidikko, i haariiddi deˈiya tumu Kawotetta gidiyoogaa asay ubbay beˈiyo wodiyan, neenikka Kawotettawu ammanettada wozanappe exatiyaagaa gidada yan deˈana danddayaasa!

a Girwabaa, Isttetisenabaanne Istorzabaa gujjada eranawu, Xoossaa Kawotettaabaa Awaajjiya Yihoowa Markkata (Inggilizettuwaa) giyo maxaafaa sinttaa 45-46 xeella.

b Alamiyaa dabbo gidida haymaanootetuppe shaahettana bessiyoogaa Geeshsha Maxaafaa Tamaareti akeekidaba gidikkokka, Geeshsha Maxaafaa Tamaare gidana xayikkonne wozuwan ammanoos giyaanne Xoossawu aqida giya asata eti daro layttawu Kiristtaane ishadan xeellidosona.

c Naagettanaadan beni wode odettida he zoriyaa asay loytti kaallennaadan oottida issibay, hegee odettido waannati Kiristtoosa amarida dorssaa wude gidida 144,000ta gidiyoogaa. Ajjuutaa 7:9,10n odettida “zawai bainna daro asaa” giddon banttana Kiristtaane giya woosa keettaa yara gidida daro asay deˈiyaabadan, qassi eti wurssettan Kiristtoosawu exatido gishshawu saluwan woytuwaa demmiya naaˈˈantto xekkan deˈiyaageeta giidi 1935⁠ppe kase qoppidoogaa nuuni shemppuwaa 5 n beˈana.

d Kanaadan, Inggilizen, Jarmaneeninne Amarkkan olaa wode gakkida dumma dumma yedetaabay Masqqala aginan 1920n dumma giigida Zi Golden Eej (haˈˈi Beegottite!) geetettiya maxeetiyan kiyiis; hegaappe amaridaagee keehippe daganttiyaaba. SHin koyro alamiyaa olaappe unddenna layttaappe kase hegaa mala yedetay darenna.

e Daro layttawu Wochiyo Keelaa maxeetee maaddanawu giigido waannati amarida dorssaa wudiyaa yarata.