1, 2. Gini bakere nyanyakipai namangi rogo zegino, na tipagine si airiwongo ti ni ka bi gupai nga boro ho nainipai tipaha ya te?

YA MO mo asananga tiro nga raka nidu wai ho bakere iˈiriwopai nga gu rengbe ka manga ariapai rogo zegino amanga ni? Dungu aboro naasana tiyo asana. Ono mo berẽnga nga: Ka si du nga mo araki ti gu nyanyakipa regbo re, ya mo ka mo arengbe ka bi gu memeapai naye na gu ariapai re? Isoke, ka mo ainingo ho te. Dedede, agu apai ni naaba azogarago na i kini kekehe ku rogo abuku apangbanga yo, si namanga zanga aboro bihe. Sidu, dungu agu apai nada ni pangbanga namanga zanga aboro inihe, gbe si naamanga kua bazogo yo, pati agu adunguratise nga ga poritiki, watadu rogo agu abasunge nga ga abazogo. Wa vura duhe wo, gu ngbatunga aˈariapai re nafuda gu raka nga ga amirioni aboro.

² Ani rengbe ka ya wai tipa gu nyanyakipa pai namangi rogo zegino? Gupai re aima manga aˈariapai rogo gu raka nga ga amirioni aboro. Ono wa vura duhe wo, aboro aabingo ho si nimangi te. Ani nafura ane tipa pa vunga yo ga Mbori Kindo ngbangbaturũ yo, nga gu ga Masiya zogarago i aima kidohe tipaha bakuruyo nga si nika ye barambeda ka nyasariipa gi zegino re. (Oni gedi Daniere 2:​34, 35, 44, 45.) Wa duhe nga aboro aabingo gu nyanyakipa regbo re te, ya mo ani rengbe kada kuti gu digisopai nga Yekova aigi gupai re aigo ti aboro? Ya mo ko ambakadi gako ruru aboro mbata fu gipai re mangi? Ani bingo gupai namangi.

3-5. (a) Da nangia “gu bandusunge nga ga mokido ko” du rogo Maraki 3:1? (b) Ginipai si adu nga si nika manga mbata fu “gu bandusunge nga ga mokido ko” ye ku yekaru yo?

³ Naatona bakuru kusayo, Yekova aima manga ringbisapai tipa ka mbakada gako aboro tipa pa vunga ga Masiya Kindo. Ni kpiapai, oni kparianga gu sangbanebi du rogo Maraki 3:1: “Oni ngere, mi nakeda gi sunge ko mbakadi gene ku mbata yo fere, Gbia nga gu ko oni nagbata ko ko akura rure ku rogo gako yekaru yo; gu bandusunge nga ga mokido ko, nga gu ko ngba pako bangironi.”

⁴ Nibipa gi gaani regbo re, gini regbo du Yekova nga “Gbia,” aye ka wisigo agu aboro naamangasunge rogo gu gako vurukporo yekaru nga ga toro? Gu sangbanebi re aya Yekova nika ye na “gu bandusunge nga ga mokido ko.” Da nangia gu boro re? Gu  Bakindo nga Masiya nga Yesu Kristo du naadu! (Ruka 1:​68-​73) Wa ko angia vovo Bakindo, si adu nga ko nika wisigo ga Mbori aboro auru kpotosende ane na ki kpuruwa yo.​—⁠1 Pet. 4:⁠17.

⁵ Ono tie, da du nga gu bambata “sunge” watadu bandusunge du rogo Maraki 3:1 re? Si nawira wa gi boro re aima duho mbata fu gu Bakindo nga Masiya ye. Rogo gu dungu agarã naadu mbata fu 1914, ya mo boro ho ‘nambakadi gene’ fu gu Bakindo nga Masiya?

6. Da namangipai wa “sunge” watadu baundosunge ka mbakada ga Mbori aboro tipa agu apai naadu kumbatayo?

⁶ Rogo gi buku re naabaha, ani nika gbia akaragapai tipa ngbatunga asanahe wa gure nibipa gu wene pangbanga du tipa ga Yekova aboro ti gi gaani regbo re. Gu pangbanga re nayugo gupai nga bara ti digido 19 kama agarã, tooni badona nga ga ruru aboro atona ka kura ni gu badona nga ga ndikidi aKristano dagba ndurumo ziree aKristano yo. Gu badona re aye ka da nga Abawiriki Ziazia Kekeapai. Agu aboro naangbembatayo rogo apai wa Charles Russell na abakureako, amangisunge nirengo wa “sunge” watadu bandusunge ka fu gu riahe nga ga toro fu ga Mbori aboro na ka mbakada yo tipa agu apai naaye kumbatayo. Ani wisigingo agene biama nga gu gi “sunge” watadu bandusunge re amangihe ngbaha.

7, 8. (a) Rogo 1800, ada naatona ka kusa gu ziree yugopai ku yangura nga mbisimo ni guhe akpingo ya? (b) Charles Russell na abakureako akusi gini kura ziree ayugopai ku yangura?

⁷ Agu Abawiriki Ziazia Kekeapai re anaakpara fu Mbori; ka i dakuti pai sa, i nawisigoho, na ki kusi kina boro ziazia arengo ku rogo awaraga yo. Tipa akama agarã, agu akanisa i aya ti ni si nga ga aKristano, si asono ku rogo bitimo; dungu gayo ayugopai i adihe be apagano. Bambata kpiapai nga gu yugopai nga mbisimo ni guhe zanga kpio. Vuru agu agarã naatona rogo 1800, dungu gu kura aboro nangia wene abawiriki Baibiri aima tona ka wakana gu yugopai re na ki bi gupai nga Fugo Mbori asongodanga ha te. Henry Grew, George Stetson, na George Storrs akepai tipaha na ki yugupai tipaha nyanyaki, ka kusa gu ga Satana ziree re ku yangura. * Nirengo, gi gayo sunge re aima du na bakere sangbanaha kurii Charles Russell na abakureako.

⁸ Gu tooni badona nangia ga Abawiriki Ziazia Kekeapai re abi gupai nga gu kura ayugopai kinaho kodihe na gupai nga mbisimo ni guhe zanga kpio navundo rii aboro yo avundo na si nga kungbo ziree gbua, ni kpiapai, gu yugopai nga wene aboro dunduko naga ku ngbangbaturũ yo watadu gu nga Mbori nazo mbisimo gbegberẽ aboro iferno yo. Russell na abakureako akusi agi aziree re ku yangura rogo dungu kekeapai, abuku, rukutu abuku, atrakte, na agu agumbapai naakura ti awaraga apangbanga.

9. Wai du Ngbaõbambu Sinziri akusi gu ziree yugopai nga ga Tirinita ku yangura?

⁹ Wakina gure, Abawiriki Ziazia Kekeapai akusi gu ziree yugopai ku yangura a nga ga Tirinita. Rogo 1887, Ngbaõbambu Sinziri (Zion’s Watch Tower) aya: “Ziazia Kekeapai ima fura kpadio  tipa gu kparakparapai du dagba agi aboro re ni basasa, na gbe gu pagume du dagba Yekova na Gbia Yesu.” Gu kekeapai re ape gu kurapai nga, si ima iiriwo ka ida kuti gu “berãpai nga Mbori nga tirinita; ambori biata rogo bangisa Mbori yo sa, Mbori sa ambori kidu ku rogokoyo biata, si aidanga aboro idi kutini te. Wa duhe nga dungu aboro ima ida kutini, si nayugoho nga apambori aima ti na bakerehe rame vura yo kini ye ka gbida yo na azogbo ku rogo gayo ingahe.”

10. Wai du Ngbaõbambu Sinziri ayugu 1914 nga si nga nyanyakipa garã?

¹⁰ A wa rii gu magazini re ayuguhe, (Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence) gaha bangua sunge angia kaa fura tipa agu asangbanebi du tipa padu Kristo na ome Kindo beko. Gu ruru mbedimbedi aKristano naake gu waraga re abi gupai nga, gu ga Daniere sangbanebi du tipa ‘rago wa bara saba,’ si na maapai kurii digisidigisi gu ga Mbori ringbisapai du tipa gu regbo ga Masiya Kindo nika da ti ni. Naatona rogo 1870, i aima digo nifura tipa gu garã nga 1914 nga si nga gu regbo agu arago saba re nika digo ti ni. (Dan. 4:​25; Rk. 21:24) Wa vura duhe nga agu awirinarani naadu ti gu regbo re aaruganga tiyo wenengai na pa nyaka gu  garã re te, i atakipande gupai i ainihe rogo arago dunduko, na ani nagbia undo kindi ti gupai i amangihe re.

11, 12. (a) Da Wiriba Russell anaafu taarimo funi tipa gu yugopai ko anaayugoho? (b) Wai du gu sunge Russell na abakureako amangihe dungu agarã kusayo mbata fu 1914 adu na nyanyakipaha?

¹¹ Russell na abakureako aatanga ngbaduyo nga gayo inohe gbiati giarogopaiyo du nasayo i ini gu nyanyakipa arengo nga ga toro re te. Russell aima fu bakere tambuahe fu agu aboro naadu mbata fuko mbiko i aima undo ko. Kurigure, ko afu bakere tambuahe fu Yekova Mbori, nga gu boro nayugo gupai si aida Gako aboro inihe na ti gu regbo si aida i inihe ti ni. Nirengo, Yekova aima fu maku kurii gu sunge Russell na abakureako amangihe nga ka kangira rengo ti ziree. Wa agarã aasusa, i atona kadu ni kparakpara yo kia ti ziree aKristano.

¹² Gu sunge gu ruru akumba re amangihe tipa ka kusa gu yugopai nga ga rengo vuru gu dungu agarã naadu mbata fu 1914 aima iriwo! Nibipa agu agarã re, gu Ngbaõbambu Sinziri (The Watch Tower and Herald of Christ’s Presence) nangia ga Ngbangba 1, 1917, aya: “Amirioni aboro areme berewe tii gu tindiro nga ga gunde be gu aziree ayugopai nga ga zo mbisimo aboro rogo iferno yo gbiati gu kura aziree te . . . Gu Rengo nakuru agarã naima susa biama bawe kusayo re, si nasona ni ipo na si nikaa sonakumbatayo kindi daho si nika hiiso kpotosende ni; na avuraha nika manga ome nyanyaki tipa ka gasaha kusayo, ono i adunga na diabese tipa ka ká na Rengo ti kpatafurã auru kpotosende dunduko te.”

13, 14. (a) Wai du “sunge” watadu bandusunge aundo ka mbakada gene fu gu Bakindo nga Masiya? (b) Ginipai rengbe ani ka wirikaha be agu awirinarani naraki susi agarã kama kusayo re?

¹³ Oni berẽnga kurii gipai re: Ya mo ka aboro arengbe ka mbakadatiyo tipa tonatona padu Kristo na ome Kindo beko ka si adu nga i aainongo gu kparakparapai du dagba Yesu na Bako nga Yekova te? Wagusa te! I arengbenga a ka mbakadatiyo te ka i aberẽ gupai nga gu unga zanga kpio si nga guhe du fu aboro dunduko angianga fu kina bete apefuo Kristo ya; na ka i aberẽ gupai nga Mbori nambusa mbisimo aboro rogo we yo nyeanye kindi ka i ambakadingo tiyo a te! Zanga kapa, gu “sunge” watadu bandusunge re aima mbakada gene fu Bakindo Masiya!

¹⁴ Na ginipai du tipa rani areme? Ginipai rengbe ani ka wirikaha be agu awirinarani naraki susi agarã kama kusayo re? Si naida ani du a ni wene agedi Fugo Mbori na ni wene abawisigi he. (Yo. 17:⁠3) Wa duhe nga gi zegino naberã kina pa agu ahe nga ga borose re nanyokora be gu gomoro nga ga toro, si naida gaani nyemu ri gu riahe nga ga toro du ni bakerehe kisusi!​—⁠Oni gedi 1 Timoteo 4:​15.

15. Ginipai Abawiriki Ziazia Kekeapai aye ka inoho yeeye kusa? (Oni bi rukutu kekeapai a.)

¹⁵ Abawiriki Ziazia Kekeapai ayugu gupai nga si ni nyanyakipa pai ka mbu agu akanisa nga ga zegino. Rogo 1879, Ngbaõbambu Sinziri afura tipa gu “kanisa nga ga Babera.” Ya mo si aafura tipa gu pagbia nga ga Papa? Gu Kanisa Nga ga aKatoriko Nga ga aRomo? Tipa dungu agarã, Aboona (Agarasisi) aima digo ni takipande gupai nga gu sangbanebi du tipa Babera rogo  Ziazia Kekeapai, si tipa aKatoriko. Ono tie, Abawiriki Ziazia Kekeapai aye ka inoho kusa nga, agu akanisa dunduko naya si nga ga aKristano nga gu “Babera” du ti gi gaani regbo re. Tipagine? Bambiko si dunduko nayugo agu aziree ani nifura tipaha mbata kusayo re. * Kusa, gaani awaraga atona kaa fura kpadio tipa gupai si aida agu aboro du na ruru ngbaduyo yo du kindi Babera yo mangihe.

16, 17. (a) Wai du buku sa gbiati Ngbaõbambu Sinziri angarasi aboro i kuru kusayo rogo ziree pambori? (b) Ginipai naasa gupai nga ka gu zahe re dunga na ome ti ni ya? (Oni bi rukutu kekeapai.)

¹⁶ Ni kpiapai, rogo 1891, gaani buku sa (Volume III of Millennial Dawn) asakipai tipa wai Mbori nasogo gu Babera du ti gi gaani regbo re nga: “Mbori ima soga agu apambori dunduko naya si nga ga aKristano.” Si ape kurapai berewe nga, agu aboro dunduko “aidanga kuti gari ziree yugopai ya si naida i kparatiyo ti ri.”

¹⁷ Rogo Ngi 1900, Ngbaõbambu Sinziri afu rugute fu agu aboro rimoyo adu kindi rogo agu akanisa nga ga ziree aKristano nga aguyo naana ya: “Mi ima ida kuti agu ayugopai dunduko nga ga rengo, na mi naandunga tipa agu dunguratise nga ga kura akanisa dedede te.” Gu kekeapai re asanahe nga: “Ono ya mo wenepai du ngaha nga, gu kura papara ro sa ku zegiyo na gu kuraha kidu Babera yo? Ya mo gure nga gu giasangba si aidaha . . . na Mbori aidaha? Wagusa te. Gu boro du rogoho ni aima manga mozunga na pambori ho ni arimihe ni, si naida ni raki ringbisihe kuti agu andiko nga ga gu mozunga re daho ni nika pehe ni . . . gbaiga nga ni rogoho berewe te.” Tipa dungu agarã, gu pangbanga re ada ni nyanyakihe. * Ga Yekova amoyambu du wa ka i mbu agu apai dunduko nakoda yo na ziree pambori.

18. Tipagine si arẽarẽ ti ni fu aboro i kuru rogo Bakere Babera kusayo?

¹⁸ Ka i aapenga gu zahe nga ga kura rogo Bakere Babera re dedede ya, ya mo ka gu vovo Bakindo nga Kristo re arengbe kadu na badona mbedimbedi amoyambu auru kpotosende ane? Wagusa te, bambiko kina agu aKristano kparatiyo ti Babera rengbe ka iriso Yekova rogo “toro na rengo.” (Yo. 4:​24) Ya mo ani diberã areme tipa ka kpara tirani kusayo ti ziree pambori? Ani ginga sangba gu zinahe agia nga: “Oni kúru yo du ri ni, gimi aboro”!​—⁠Oni gedi Yugoti 18:⁠4.

19, 20. Wai du Ngbaõbambu Sinziri angarasi ga Mbori aboro i ni dunguratiyo sa tipa kaa irisombori?

¹⁹ Abawiriki Ziazia Kekeapai ayugu gupai nga si naida aidipase ni dunguratiyo ku rogo ba sa tipa kaa irisombori rogo gu ba rengbe yo kaa mangaha rogoho. Tipa ndikidi aKristano, anga gu yangarapai si aidaha gbua nga ka kura rogo ziree pambori yo te. Si ni nyanyakipa pai i songodi ndikidi irisombori asongoda a. Kina ti tonatona kusa Ngbaõbambu Sinziri, si angarasi agedihe i ni dunguratiyo tipa kaa irisombori. Ni kpiapai, rogo Bamburu 1880, Wiriba Russell afura tipa gu tua ko amangihe nga ga tungusapai, na ki pepa gu wene apai namangi pati agu adunguratise ko amangihe. Ko asana agedihe i nikedi akarte tipa ka yugo gayo sonakumbatayo, na agu akarte re, i  anaakusa agu akuraha akusa rogo gaani awaraga. Nduhe angia gine? “Tipa gupai nga ani dunduko ini. . . wai Gbia asonosa roni; singia oni nadungura tironi na agu aboro du na idapase wa oni.”

²⁰ Rogo 1882, kekeapai akuru rogo Ngbaõbambu Sinziri nangia “Oni Dungura Tironi Kina Sa.” Gu kekeapai re angarasi aKristano i nimangi adunguratise “kaa kpinyemu tiyo, kaa ngarasa tiyo na kaa nyakasa tiyo.” Si aya: “Singia mo na inohe watadu mo na inohe te kparakparapai ti ni te. Aboro dunduko ye na gayo aBaibiri, awaraga, na wiringua kepai, na ki ye na agu abuku nasakarogopai yo (Concordance) ka gbia undo ti ni, . . . ka gene du. Mo sia gamo riipai; mo sana toro si ngbembatayo foro tipa mo rugutiro na ni; fuani, mo gedipai, mo berẽkuriihe, mo wisigi veresi na gu kura averesi na nirengo, mo nika ino rengo aino.”

21. Gu dungurati naadu rogo gu gbata nga Allegheny, Pennsylvania, amoi gini wene kpiapai nibipa adunguratise na ngerafuo avusende?

²¹ Gu rii-basunge nangia ga Abawiriki Ziazia Kekeapai adu rogo gu gbata nga Allegheny, Pennsylvania, Amerika yo. Agu aboro naadu yo amoi wene kpiapai rogo giasangba gupai ga Mbori toro adu kugiipa kehe tipa dunguratise rogo AEbere 10:​24, 25. (Mo gedihe.) Kusa, sosono wirina nga Charles Capen atingidipa  wai ko anaandu tipa agu adunguratise re mbu ko tooni. Ko aya: “Mi natingidapa gu veresi kindi naadu ti gu vurobambu nga ga Bakere Dunguratise. ‘Gaoni bayugupai sa nga Kristo, oni dunduko nga awirina.’ Wo mi naatingidapa gu veresi re dedede, boro ho kiipa ni kisusi dagba ga Yekova aboro yo te.” (Mt. 23:⁠8) Wiriba Capen atingidipa gu wene adunguratise a naadu yo, wene ngarasaro, na wai Wiriba Russell anaamanga ome kaa ngerafuo akandoro ni basasa rogo dungurati.

22. Wai du ruru awirina amangipai kuti gu ngarasaro naadu tipa ye sa adunguratise, na ginipai rengbe ani ka wirikaha beyo?

²² Ruru aboro anaamangapai kuti gi kpiapai re na kini pekefuo agu arugute i anaafuhe. Adungurati akuru rogo kura agbata, wa Ohio na Michigan, na gu papara Amerika du ku Nodiyo gbiati gu kura aringara. Oni makianga gipai re: Ya mo ka gi ruru aboro re arengbe ka mbakadatiyo tipa padu Kristo na ome Kindo beko ka si adu nga i aarabanga yo i degetuyo kuti gu rugute nga i dunguratiyo tipa ka irisombori? Wagusa te! Na ginipai du tipa rani areme? Si naida ani diberã tipa kaa ye sa adunguratise dedede, na kini gbata gene tipa kaa irisombori sa na awirinarani na kaa nyakasa tirani.

23. Wai du Ngbaõbambu Sinziri ayuguhe gbaiga nga si naida mbedimbedi aKristano dunduko du ni abatungusipa rengo?

²³ Abawiriki Ziazia Kekeapai ayugu gupai nga mbedimbedi aKristano dunduko du wa ka i du ni abatungusipa rengo. Rogo 1885, Ngbaõbambu Sinziri aya: “Si aidanga bangirani go ti gupai nga agu aboro dunduko nga mbedimbedi aKristano, i ambedi yo i tungusi ga Mbori pai te (Yes. 61:⁠1).” Gu kekeapai  nakuru rogo 1888 adu na ngarasaro rogoho nga: “Gaani sunge gbaiga . . . Ka ani basaha ki zanga mangaha, ani nga agu amoyambu nga airanyomoro, na gure nga ani arẽnga na gu bangiriba i nafuhe furani te.”

24, 25. (a) Wai du Russell na abakureako ayuguhe nga anga gayo sunge sa nga ka ngarasa aboro i ni tungusipai te? (b) Wai du bazakigene sa asakirogo wai ko anaamangasunge mbata fu atarambiri nge?

²⁴ Wiriba Russell na abakureako aangarasanga aboro sa tipa kina tungusapai te. I atona ka kusa atrakte rimoho angia agu atrakte nga ga abawiriki ziazia kekeapai (Bible Student’ Tracts), na kusa, i afu gu kura rimo kuriihe nga Old Theology Quarterly. Abagedi Ngbaõbambu Sinziri arogodi he na ki kparakaha ti aboro gbua.

²⁵ Agu aboro naafutiyo nyanyaki kaa tungusapai ti aregbo dunduko i anaayamba yo nga Colporteurs. Charles Capen, ani nifura tipa ko mbata kusayo re, adu kina dagba agu aboro re. Kusa ko aya: “Mi anaamangasunge na gu kpia gbakigbaki rago gu Zogarago nga ga Amerika akusihe tipa ka ino gu gimi dagbarago nga ga tungusapai naadu rogo gu gbata nga Pennsylvania. Gi kpia gbakigbaki rago re anaayugo agene dunduko, kini saha fere taata mi rengbe ka ta rogo agu arago re dunduko ni ndure. Ti gu kura aregbo, fuo mi ndu rogo gu ringara re naabaha na ndure tipa rame biata ka rogoda rimo agu aboro naaida gu buku nga Studies in the Scriptures, mi atumo dongi u tindi re mi ndu ka kparaka agu abuku re. Mi anaara ara gene fuo abasopobino. Adongi nangia atarambiri ti gu regbo re.”

26. (a) Tipagine du si aaida ga Mbori aboro mangisunge tungusapai ti ni ka mbakadatiyo tipa ga Kristo zogarago? (b) Gini asanahe si aida ani sana tirani na ni?

²⁶ Gu ngbatunga manga ome tipa ka tungusapai re aaida na kakaka nyemuse gbiati wingbaduse. Ya mo ka ndikidi aKristano arengbe ka mbakaditiyo tipa ga Kristo zogarago ka i aayugongo pai fuyo tipa pa nyaka sunge tungusapai ya? Wagusa te! Gu kurapai berewe nga, si adu nga gu sunge re nika da ni gu nyanyakipa sunge nayugo na ni nga Kristo na pagbia beko. (Mt. 24:14) Si adu nga ga Mbori aboro nika mbakaditiyo ka sa gu sunge batasa unga aboro re ni nyanyakipa sunge rogo gayo raka yo. Si naida ani sana tirani areme nga: ‘Ya mo sunge tungusapai nga nyanyakipa sunge rogo gimi raka yo? Ya mo mi naambupa kura gimi apai tipa ka fubee sa gu sunge re?’

27, 28. Gini yuguyugupai gu mokedi nangia Yoane abihe, na ginipai Satana na gako adaimona amangihe tipa pa vunga yo ga Mbori Kindo?

²⁷ Niyangaraha, gu nyanyakipa garã nangia 1914 re ada. A wa ani asakipai tipaha ti tonatona gi kapita re, boro ho nangia dezire agu apai naamanga ngbangbaturũ yo re te. Ono tie, gu mokedi nangia Yoane agbia gu yuguyugupai naasakapai tipa agi apai re rogo akpiapai yo. Oni berẽnga kurii gipai re: Yoane abi “bakere yuguyugupai” ngbangbaturũ yo. Ga Mbori “de” du nga gu gako riigbu du ngbangbaturũ yo na agu aboro rogoho nga atoro adu na vuse na ki batika kumbagude. Gi gude nga kpiapai re, ko “nikazoga arikaaboro dunduko ni ngbondo marã” barambeda. Ono tie, ti regbo batika ko, i ‘adi ko adia kuari yo du Mbori  ni, koyo du gako mbatabakindo ni.’ Fugo apoi kuari ngbangbaturũ yo nga: “Awere bata da na tandu, na gu ngbi nga ga gaani Mbori, pa zoga ahe ki du ni ga gako Kristo.”​​—⁠Yugo. 12:​1, 5, 10.

²⁸ Zanga kapa, Yoane abi yuguyugupai tipa pa vunga ga Masiya Kindo. Gupai re aima du ni iˈiriwopai, ono anga aboro dunduko naadu na ngbarago tipaha te. Satana na gako adaimona asovura kuti gu ruru amaraika naadu tii gu pagbia nga ga Mikaere watadu Kristo. Sangbanaha angia gine? Ani nagedapai nga: “I ki ba bakere daragona ku sende yo, nga gu bakuru wo, nga gu ko i aniya ti ko, Bakitingbanga nga Satana, nga banangi aboro kpotosende yo dunduko; i ki niba ko ku sende yo na gako amaraika a.”​—⁠Yugo. 12:​7, 9.

29, 30. Fuo i vungu ga Masiya Kindo, wai du apai aˈariatihe (a) auru kpotosende? (b) ngbangbaturũ yo?

²⁹ Dungu agarã mbata fu 1914, Abawiriki Ziazia Kekeapai aima digo niya kereapai nika tona rogo gu garã re. Ono wa si avura du wo, i aainongo wai agu apai re nika manga nzunzu te. A wa ga Yoane yuguyugupai ayuguhe, si adu nga Satana nika tona kadu na bakere maapai kurii aboro: “Rungo du fu kpotosende na baime, bambiko bakitingbanga azorõ koyo du oni ni na bakere zinga, bambiko ko ini he ya kina bete rago nye fu ko.” (Yugo. 12:12) Rogo 1914, gu bambata vura nga ga zegino atona, na gu kpiapai nayugopa du Kristo na ome Kindo beko atona ka digiso tihe gbaiga rogo zegino dunduko. Gu “yangara arame” nga ga gi sino raka re atona.​​—⁠2 Tim. 3:⁠1.

³⁰ Ono tie, ngbarago adu ngbangbaturũ yo. I ado Satana na gako adaimona yo nyeanye kindi. Ga Yoane pangbanga naya: “Ako angbangbaturũ, si du ka oni ngi angi ti ni, na agu roni naraka rogo ho.” (Yugo. 12:12) Fuo i girisi ngbangbaturũ na ki sigira Yesu ni Bakindo, ga Masiya Kindo nasungudo gu regbo si nika ye ti ni ka mangapai tipa ga Mbori aboro auru kpotosende ane. Ginipai si nika mangaha? A wa ani abihe ti tonatona gi kapita re, si adu nga Kristo nga “gu bandusunge nga ga mokido ko” nika kpuruwa ga Mbori aboro auru kpotosende ane mbata. Wai du ko amangihe?

31. Ginipai Maraki agumbaha kumbatayo tipa regbo kpuruwahe, na wai du gu sangbanebi re atona ka digiso tihe? (Oni bi rukutu kekeapai a.)

³¹ Maraki agumba gupai nga gu regbo kpuruwahe re adu nga taata te. Ko aya: “Da rengbe na rago ye ko, na da ka ru bara bangiriko ho ko ka kura ni? ‘Bambiko ko wa gu we nga ga baukamarã na wa gu sazundu nga ga abazundu roko.’ ” (Mara. 3:⁠2) Nairiwo wai agu afugo re ada ti rengo! Ti tonatona 1914, ga Mbori aboro auru kpotosende aima gbiatiyo na kikindigi aˈasada na akpakarapai. Ti regbo gu Bambata Vura Nga ga Zegino, dungu Abawiriki Ziazia Kekeapai agbiatiyo na arungosiro ni bakiakia na i ki kisi aguyo ku bambukiso yo. *

32. Gini fudifudiapai namangi dagba ga Mbori aboro fuo gu garã nangia 1916?

³² Zavura riigbu, si aima gbiatihe na fudifudiapai a. Rogo 1916, Wiriba Russell akpi na garãko gbua nga 64, na si aima zigbä  dungu ga Mbori aboro. Ho ko akpi ni, si ayugu gupai nga dungu awirina anaakiiso pako kisusi mbiko gako kpiapai. Wa vura duhe nga Wiriba Russell aidanga na ngbatunga gu kiisopa boro re te, gu kura aboro aima tona kaa irisoko airiso were nzunzu. Dungu aboro aberẽhe nga rengo asonanga berewe te wa kpi ko, na aguyo aaidanga ka manga ome ka ndu kumbatayo berewe te. Gu bipai re akusi samungu na ki kparaka riigbu.

33. Wai du agu amaabangirise naadigisongo tihe ya aˈasadi ga Mbori aboro?

³³ Gu kura asada berewe angia agu amaabangirise naadigisongo tihe ya. Wa vura duhe nga Ngbaõbambu Sinziri aima fura tipa 1914 ya si nga gu garã Regbo aGendiria nika digo ti ni, awirina aaruganga tiyo nzunzu na gupai nika manga rogo gu garã re te. (Rk. 21:24) I aberẽhe nga rogo 1914, Kristo nika dia gako mbedimbedi aKristano ku ngbangbaturũ yo i zogorago na ko. Gu maabangirise re aadigisongo tihe te. Kusa rogo 1917, Ngbaõbambu Sinziri aya agu agarã 40 nga ga regbo keahe re nika digo rogo 1918. Ono sunge tungusapai aadigongo te. Si aasona kumbatayo kindi tingbafuo susa gu regbo re. Gu magazini re ape gupai nzunzu nga regbo keahe ima digo ono gu regbo du awere nga regbo dungura futu ahe gbua. Wa si avura duwo, dungu aboro ambu iriso Yekova be gberãrago.

34. Gini nyanyaki asada nakuru rogo 1918, na tipagine ziree apambori aberẽhe ti ni nga ga Mbori aboro ima “kpi”?

³⁴ Nyanyaki asada akuru rogo 1918. I azi Joseph Rutherford, nga gu boro nadiba Charles Russell rogo ngbembatayo fu ga Mbori aboro na gu kura awirina saba naangerakurii apai. I asaringbanga yo ni irairaha na ki kisi yo ku bambukiso yo rogo gu gbata nga Atlanta, Georgia, Amerika yo. Tipa bete regbo, gu sunge nga ga ga Mbori aboro aangera wa si ima ngbaramoni. Dungu agbia pambori adu na ngbarago. I aberẽhe nga wa i naima zio “abangbembatayo” na ki kisi gu rii-basunge du Brooklyn yo, na ki zarani ti sunge tungusapai Amerika yo na Putu yo, gu zaaza Abawiriki Ziazia Kekeapai nanaafuda yo re ima “kpi” i afudanga yo berewe te. (Yugo. 11:​3, 7-​10) Nairiwo gu iraira bipai i adu na ni re!

35. Tipagine Yesu ambu fudifudiapai ti ni si mangi apefuoko, na ginipai ko amangihe tipa ka undo yo?

³⁵ Avura rengo ainongo ho te nga Yesu du naambugene fu gipai re si mangi gako aboro mbiko Yekova aamangapai ti gu regbo re wa “baukamarã [bakpuruwa] feda ni bagirisi he.” (Mara. 3:⁠3) Yekova na Wiriko aima inoho nga ruru aboro nika kura akura rogo gu nyanyaki asada nga ga kpuruwahe re, na ki rẽ tipa gu sunge nga ga Bakindo susi gu naadu mbata. Naatona rogo 1919, si adu gbaiga nga ga Mbori toro ima manga gupai avura ga Mbori aboro aaberãha nga ka si mangingo te. Gi ruru aboro re aima gbia ome berewe! (Yugo. 11:11) Ti gu regbo re, Kristo aringbisi nyanyakipa papara gu kpiapai naayugo pa yangara arame. Ko asia ruru ‘kangara moyambu du na tatamana,’ nga gu umba badona nga ga gu ruru akumba nga mbedimbedi aKristano si adu nga i  nikaa ngbembatayo dagba ga Mbori aboro kaa fu gu riahe nga ga toro ti regboho.​​—⁠Mt. 24:​45-​47.

36. Ginipai naayugoho nga ga Mbori aboro atona ka gbia ome berewe rogo toro yo?

³⁶ I akusi Wiriba Rutherford na abakureako bambukiso yo rogo Marungu 26, 1919. I ki mangi mbakadapai nibasa tipa bakere dunguratise rogo gu diwi nga Mbirinvuo. Mbakadapai arere berewe tipa ka kusa vovo magazini nangia The Golden Age (L’Âge d’Or). Si angia wirina Ngbaõbambu Sinziri, i akusihe tipa tungusapai. * Gu kura waraga akuru berewe rogo kina gu bangisa garã re nga Bulletin, du awere nga gu waraga dunguratise nga ga Gaani Raka Nga ga AKristano na Gaani Sunge. Ti tonatonaha, si aima ngarasa awirina tipa i tungusipai. Zanga kapa, naatona rogo 1919 ka ndu kumbatayo, i aangarasa awirina i ni tungusapai kporo na kporo nyanyaki.

37. Rogo agu agarã nangbefuo 1919, wai du kura aboro azanga du ni ruru yo?

³⁷ Sunge tungusapai aandu kumbatayo kindi na kpuruwa ga Mbori amoyambu, aguyo naadu dagbayo ni airarukö na ni aboro nyakarii, i aaidanga ka mangaha te. Agu aboro naaidanga na gu sunge re ya i akparatiyo ti agu awirina naadu ni ruruyo. Rogo agu agarã nangbefuo 1919, bete gu zingizingi aboro re  atona ka pe ziree kuti awirina na kini keke awaraga na aziree rogoho tipa yo, na ki ningbe na arungosi ga Yekova ruru amoyambu.

38. Ginipai agu adiabese nga ga apefuo Kristo auru kpotosende ayugoho furani?

³⁸ Ono wa i avura kaa zubo yo, apefuo Kristo auru kpotosende aazugo kina kumbatayo na kini kumuko rogo toro yo. Gu diabese i adu na ni re nasarani ani idi kuti gupai nirengo nga, ga Mbori Kindo nazogarago! Mbiko gu undohe nga ga Mbori na gu maku ko afuhe vurube Wiriko gbiati vurube gu Kindo Nga ga Masiya, si aaundo gu badona nangia ga aboro zangarengba re i du na diabese ti mburu kuraha rii Satana na gi gako gbegberẽ zegino re!​​—⁠Oni gedi Yesaya 54:⁠17.

39, 40. (a) Gini bete apai gi buku re afura tipaha? (b) Ginipai rengbe wisigo gi buku re ka mangaha foro?

³⁹ Rogo agu akapita ngbefuo gere, ani nika sakapai riipa agu apai ga Mbori Kindo namangihe auru kpotosende vuru gu kama agarã re yo tona ho i asigiraha ni ngbangbaturũ yo. Apapara gi waraga re ni basasa nika fura tipa agu apai Kindo namangihe auru kpotosende ni basasa. Rogo akapita ni basasa, sanduki fugöpai nika undo rani ani ini singia Kindo nga ndikidipai furani. Rogo gu yangara akapita, ani nika sakapai tipa gupai si aida ani moibangirani tipaha ho Kindo nika ye ni kumbatayo ka gbarasa gbegberẽ aboro na ki sigira paradizo auru kpotosende. Wai du rengbe mo ka gbia undo ti wisigo gi buku re?

⁴⁰ Satana naida ka nyasariipa gu idapase du mo na ni kuti ga Mbori Kindo. Ono Yekova naida ka nyakasa gamo idapase tipa si banda ro na ki saro mo du nyanyaki. (Ef. 6:​16) Sidu, ani nangarasa roni oni moiberã roni wenengai ho oni kaa wisigo gi buku re ni. Oni sana tironi dedede nga, ‘Ya mo ga Mbori Kindo nga ndikidipai fere?’ Ka mo abihe ni ndikidipai awere, na ka mo asongodaha ni ruru ro, gure nika sa gupai nga mo du kinaho ti gu regbo unga aboro dunduko nika bihe nzunzu nga ga Mbori Kindo nga ndikidipai na si nazogarago!