1, 2. Nawẹ Jehovah ko de lẹndai etọn hia gbẹtọvi lẹ gbọn?

MẸJITỌ owanyinọ lẹ nọ dọhodopọ hẹ ovi yetọn lẹ do whẹho whẹndo lọ tọn lẹ ji. Ṣigba, yé nọ to aṣeji gando nudọnamẹ he yé nọ má hẹ ovi lọ lẹ go. Nudọnamẹ he yé mọdọ ovi yetọn lẹ ko whẹ́n jẹ obá lọ mẹ nado sè lẹ kẹdẹ wẹ yé nọ dọna yé.

² Mọdopolọ, Jehovah ko de lẹndai etọn hia whẹndo gbẹtọvi lẹ tọn vudevude. Amọ́, e nọte jẹ whenue e mọdọ ojlẹ ko sọ̀ nado wàmọ. Mì gbọ mí ni gbadopọnna lehe Jehovah ko de nugbo lẹ gando Ahọluduta lọ go hia do to whenuho gblamẹ.

3, 4. Be Jehovah magbe lehe whenuho gbẹtọvi lẹ tọn na yì do tọn wẹ ya? Basi zẹẹmẹ.

³ To dowhenu, Ahọluduta Mẹsia tọn ma yin apadewhe lẹndai Jehovah tọn. Etẹwutu? Na Jehovah ma magbe lehe whenuho gbẹtọvi lẹ tọn na yì do tọn; ṣigba e dá gbẹtọvi lẹ bo na yé mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn. Enẹwutu, e dọ lẹndai he wutu e dá gbẹtọvi lẹ na Adam po Evi po dọmọ: “Mì yin sinsẹ́nnọ bo sudeji bosọ gọ́ aigba ji bo dugán do e ji.” (Jen. 1:28) Jehovah sọ biọ to yé si nado nọ setonuna nujinọtedo dagbe po oylan po tọn etọn lẹ. (Jen. 2:16, 17) Adam po Evi po sọgan ko de nado yin nugbonọ. Eyin yewlẹ po kúnkan yetọn lẹ po ko wàmọ wẹ, mí ma na ko tindo nuhudo Ahọluduta de tọn, ehe Klisti na deanana nado hẹn lẹndai Jiwheyẹwhe tọn di. Eyin yé ko wàmọ wẹ, gbẹtọvi pipé lẹ na ko gọ́ aigba ji bọ yemẹpo na to Jehovah sẹ̀n.

⁴ Atẹṣiṣi Satani, Adam po Evi po tọn ma zọ́n bọ Jehovah wọn lẹndai etọn nado hẹn whẹndo gbẹtọvi pipé tọn de gọ́ aigba ji. Kakatimọ, Jehovah diọ aliho he mẹ e na hẹn ẹn di te. Lẹndai etọn ma taidi pinpán de he dona gbọn aliho tangan de ji nado jẹ fie e jei bọ nuyiwa mẹdevo lẹ tọn sọgan de e sọn ali etọn ji. Eyin Jehovah ko dọ lẹndai etọn, huhlọn depope to wẹkẹ lọ mẹ ma sọgan glọnalina hẹndi etọn. (Hia Isaia 55:11.) Eyin avùnnukundiọsọmẹnu de jlo na sú ali de, Jehovah nọ yí ali devo zan. * (Eks. 3:14, 15) Eyin e mọdọ e sọgbe, e nọ dọ aliho yọyọ he e na yizan nado hẹn lẹndai etọn di na devizọnwatọ nugbonọ etọn lẹ.

5. Nawẹ Jehovah yinuwa gando atẹṣiṣi Edẹni mẹ tọn go gbọn?

 ⁵ Nado yinuwa sọgbe hẹ atẹṣiṣi he wá aimẹ to Edẹni mẹ, Jehovah lẹn nado ze Ahọluduta de dai nado hẹn lẹndai etọn di. (Mat. 25:34) To ojlẹ he dózin hugan ehe mẹ to whenuho gbẹtọvi tọn mẹ, Jehovah jẹ hinhọ́n tá ji do lehe e na gọ̀ gbẹtọvi lẹ hẹnwa bo de awugble he huhlọn he Satani hòyí lọ hẹnwa lẹ sẹ̀ do. (Jen. 3:14-19) Etomọṣo, Jehovah ma namẹ nudọnamẹ lẹpo gando Ahọluduta lọ go to afọdopolọji.

6. Opagbe tẹwẹ Jehovah do, amọ́ etẹwẹ e ma dehia?

⁶ To dọdai tintan lọ mẹ, Jehovah dopagbe dọ “kúnkan” de na só ota odàn lọ tọn. (Hia Jenẹsisi 3:15.) Etomọṣo, mẹhe kúnkan enẹ yin po mẹhe kúnkan odàn lọ tọn yin po ma yin didehia to ojlẹ enẹ mẹ. Na nugbo tọn, Jehovah ma tá hinhọ́n susu do nudọnamẹ enẹlẹ ji na nudi owhe 2 000. *

7. Naegbọn Ablaham do yin dide, podọ onú titengbe tẹwẹ mí plọn sọn enẹ mẹ?

⁷ To nukọn mẹ, Jehovah de Ablaham taidi mẹhe gblamẹ kúnkan dopagbe lọ na wá gbọn. Ablaham yin dide, na e “dotoaina ogbè [Jehovah tọn]” wutu. (Jen. 22:18) Mí plọn onú titengbe de sọn enẹ mẹ—mẹhe dibusi Jehovah sisosiso lẹ kẹdẹ wẹ e nọ de lẹndai etọn hia.—Hia Salmu lẹ 25:14.

8, 9. Nugbo he gando okún dopagbe lọ go tẹlẹ wẹ Jehovah dehia gbọn Ablaham po Jakọbu po gblamẹ?

⁸ Whenue Jehovah to hodọ hẹ họntọn etọn Ablaham gbọn angẹli de gblamẹ, whla tintan niyẹn he e de nugbo tangan de hia gando kúnkan dopagbe lọ go: E na yin gbẹtọvi de. (Jen. 22:15-17; Jak. 2:23) Ṣigba, nawẹ mẹhe yin gbẹtọvi ehe na só ota odàn lọ tọn gbọn? Mẹnu wẹ odàn lọ? Nuhe wá yin didehia to nukọn mẹ delẹ na tá hinhọ́n do kanbiọ enẹlẹ ji.

⁹ Jehovah magbe dọ kúnkan dopagbe lọ na wá gbọn ovivi Ablaham tọn Jakọbu gblamẹ, yèdọ dawe de he do yise ayidego tọn hia to Jiwheyẹwhe mẹ. (Jen. 28:13-22) Gbọn Jakọbu gblamẹ, Jehovah dehia dọ Mẹhe yè dopagbe etọn lọ na yin kúnkan Juda he yin visunnu Jakọbu tọn tọn. Jakọbu dọ dọdai dọ kúnkan Juda tọn ehe na mọ “ogánpò” de yí, yèdọ opò de he nọtena aṣẹpipa ahọlu tọn, bọ ewọ wẹ “gbẹtọ lẹ na nọ setonuna.” (Jen. 49:1, 10) Po hodidọ enẹ po, Jehovah dohia dọ Mẹhe yè dopagbe etọn lọ na lẹzun gandutọ de, enẹ wẹ ahọlu de.

10, 11. Naegbọn Jehovah de lẹndai etọn hia Davidi po Daniẹli po?

¹⁰ Nudi owhe 650 to ojlẹ Juda tọn godo, Jehovah de nudevo hia Ahọlu Davidi he yin kúnkan Juda tọn de gando lẹndai etọn go. Jehovah ylọ Davidi dọ “sunnu de he ahun etọn kẹalọyi.” (1 Sam. 13:14; 17:12; Owalọ 13:22) Na Davidi dibusi Jiwheyẹwhe sisosiso wutu, Jehovah basi alẹnu de hẹ ẹ bo dopà na ẹn dọ dopo to ovivi etọn lẹ mẹ na duahọlu kakadoi.—2 Sam. 7:8, 12-16.

¹¹ Nudi owhe 500 godo, Jehovah yí yẹwhegán Daniẹli zan nado de owhe tangan he mẹ Mẹyiamisisadode ehe, kavi Mẹsia, na sọawuhia to aigba ji te hia. (Dan. 9:25) Jehovah pọ́n Daniẹli  hlan taidi “omẹ họakuẹ tlala de.” Etẹwutu? Na Daniẹli tindo sisi sisosiso na Jehovah bo sẹ̀n ẹn madoalọte wutu.—Dan. 6:16; 9:22, 23.

12. Etẹwẹ yè dọna Daniẹli nado wà, podọ etẹwutu?

¹² Dile etlẹ yindọ Jehovah yí yẹwhegán nugbonọ mọnkọtọn lẹ taidi Daniẹli zan nado basi kandai nudọnamẹ gigọ́ susu lẹ tọn gando kúnkan dopagbe lọ, Mẹsia go, ojlẹ ma ko sọ̀ na devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ nado mọnukunnujẹ zẹẹmẹ gigọ́ nuhe e gbọdo yé nado kàn lẹ tọn mẹ. Di apajlẹ, to whenue numimọ he gando didoai Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn go lẹ yin nina Daniẹli godo, e yin didọna ẹn nado yí hiadonu do tlẹ́ dọdai lọ kakajẹ ojlẹ dide Jehovah tọn mẹ. To ojlẹ sọgodo tọn enẹ mẹ, oyọnẹn nugbo na “lẹzun susugege.”—Dan. 12:4.

13. (a) Mẹnu wẹ kúnkan dopagbe lọ? (b) Nawẹ Jesu tá hinhọ́n do dọdai he yin kinkandai to Jenẹsisi 3:15 mẹ ji gbọn?

¹³ Jehovah dohia hezeheze dọ Jesu wẹ kúnkan dopagbe lọ, yèdọ ovivi Davidi tọn he na dugán taidi Ahọlu. (Luku 1:30-33; 3:21, 22) To whenue Jesu bẹ lizọnyizọn etọn jẹeji, e taidi dọ hinhọ́n owhè tọn wẹ họ́n do oyọnẹn gbẹtọvi lẹ tọn gando lẹndai Jiwheyẹwhe tọn go ji nkọ. (Mat. 4:13-17) Di apajlẹ, Jesu do mẹhe “odàn lọ” he yin nùdego to Jenẹsisi 3:14, 15 mẹ yin lọ hia hezeheze bo ylọ Lẹgba dọ “hlọnhutọ” podọ “otọ́ lalo tọn.” (Joh. 8:44) To numimọ he Johanu mọ mẹ, Jesu dohia dọ “odàn hoho lọ” wẹ “nọ yin yiylọdọ Lẹgba podọ Satani.” * (Hia Osọhia 1:1; 12:9.) To numimọ enẹ dopolọ mẹ, Jesu do lehe ewọ—kúnkan dopagbe lọ—na wá hẹn dọdai he yin didọ to Edẹni mẹ lọ di bo de Satani sẹ̀ sọn aimẹ do hia.—Osọ. 20:7-10.

14-16. Be whelẹponu wẹ zẹẹmẹ gigọ́ nugbo he Jesu dehia lẹ tọn nọ họnwun na devi owhe kanweko tintan tọn lẹ ya? Basi zẹẹmẹ.

¹⁴ Dile mí mọ to Weta 1 owe ehe tọn mẹ do, Jesu dọho whlasusu gando Ahọluduta lọ go. Etomọṣo, e ma yin whelẹponu wẹ ewọ nọ dọ nuhe devi etọn lẹ jlo na yọnẹn lẹpo na yé gba. To whenue e tlẹ na nudọnamẹ tangan lẹ, to nukọn mẹ—yèdọ to owhe kanweko susu godo—wẹ zẹẹmẹ gigọ́ nugbo he Klisti dehia hodotọ etọn lẹ tọn wá jẹ wunhọ́n na yé ji. Mì gbọ mí ni gbadopọnna apajlẹ delẹ.

¹⁵ To owhe 33 W.M., Jesu hẹn ẹn họnwun hezeheze dọ ganduhẹmẹtọ he na gọalọna Ahọlu Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn lẹ na yin dide sọn aigba ji bo na yin finfọn dogbẹ̀ taidi nudida gbigbọnọ lẹ to olọn mẹ. Amọ́, devi etọn lẹ ma yawu mọnukunnujẹ ehe mẹ. (Dan. 7:18; Joh. 14:2-5) To owhe enẹ dopolọ mẹ, Jesu dohia gbọn apajlẹ lẹ gblamẹ dọ whenu susu na ko juwayi to olọn mẹ yìyì etọn godo whẹpo Ahọluduta lọ na yin didoai. (Mat. 25:14, 19; Luku 19:11, 12) Devi lẹ ma mọnukunnujẹ nuagokun tangan ehe mẹ bọ to nukọn mẹ, yé kanse Jesu to whenue e fọnsọnku dọmọ: “Be hiẹ na gọ̀ ahọluduta jo na Islaeli to ojlẹ ehe mẹ lo ya?” Etomọṣo, Jesu ma de nudọnamẹ devo  depope hia dogọ to ojlẹ enẹ mẹ. (Owalọ 1:6, 7) Jesu sọ plọnmẹ dọ “lẹngbọ devo lẹ” na tin ga, he ma na yin apadewhe “lẹngbọpa pẹvi” he na dugán hẹ ẹ lẹ tọn. (Joh. 10:16; Luku 12:32) Ojlẹ dindẹn to whenue Ahọluduta lọ ko yin didoai to 1914 godo wẹ hodotọ Klisti tọn lẹ wá mọnukunnujẹ mẹhe pipli awe ehelẹ nọtena lẹ mẹ ganji.

¹⁶ Jesu sọgan ko dọ nususu na devi etọn lẹ to whenue e tin hẹ yé to aigba ji, amọ́ e yọnẹn dọ yé ma na penugo nado hẹn yé. (Joh. 16:12) E họnwun dọ oyọnẹn he yin didehia gando Ahọluduta lọ go to owhe kanweko tintan whenu ma whè. Amọ́, ojlẹ lọ ma ko sọ̀ to whenẹnu na oyọnẹn mọnkọtọn nido lẹzun susugege.

17. Etẹwẹ mí dona wà nado mọnukunnujẹ nugbo he gando Ahọluduta lọ go lẹ mẹ, amọ́ nudevo tẹwẹ mí sọ tindo nuhudo etọn?

¹⁷ Jehovah dopagbe na Daniẹli dọ to “ojlẹ opodo tọn” mẹ, mẹsusu “na dánpe, [bọ] oyọnẹn nugbo” gando lẹndai Jiwheyẹwhe tọn go na lẹzun susugege. (Dan. 12:4) Mẹhe jlo oyọnẹn enẹ lẹ dona wazọ́n sinsinyẹn nado mọ ẹn yí. Owe alọdlẹndonu tọn de dọ dọ wunmẹ hogbe Heblu tọn de he yin yiyizan na hogbe lọ “dánpe” nọ zẹẹmẹdo mẹhe yí sọwhiwhe do to dogbapọnna owe de kitokito. Ṣigba, mahopọnna lehe mí nọ gbadopọnna Biblu kitokito sọ, mí ma sọgan mọnukunnujẹ nugbo he gando Ahọluduta lọ go lẹ mẹ hezeheze adavo Jehovah na mí lẹblanulọkẹyi enẹ.—Hia Matiu 13:11.

18. Nawẹ mẹhe dibusi Jehovah lẹ do yise po whiwhẹ po hia gbọn?

¹⁸ Kẹdẹdile Jehovah de nugbo lẹ hia vudevude gando Ahọluduta lọ go to ojlẹ he jẹnukọnna 1914 do, e zindonukọn nado to nudopolọ wà to ojlẹ opodo tọn mẹ. Dile Weta 4tọ po 5tọ owe ehe tọn po na dohia do, to owhe 100 linlán he wayi lẹ gblamẹ, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ko jla pọndohlan  yetọn do whlasusu. Be enẹ dohia dọ yé ma tindo godonọnamẹ Jehovah tọn wẹ ya? Paali! E to godona yé. Naegbọn mí do dọ mọ? Na mẹhe dibusi Jehovah lẹ ko do jẹhẹnu he e yiwanna awe hia—enẹ wẹ yise po whiwhẹ po. (Heb. 11:6; Jak. 4:6) Devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ tindo yise dọ opagbe he tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹpo na mọ hẹndi. E nọ biọ whiwhẹ to yé si nado kẹalọyi dọ nukunnumọjẹnumẹ agọ̀ wẹ yé tindo gando lehe opagbe enẹlẹ na mọ hẹndi do taun go. Pọndohlan whiwhẹ tọn enẹ yin hodọdeji to zinjẹgbonu Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn 1^er mars 1925 tọn mẹ, he dọmọ: “Mí yọnẹn dọ Oklunọ lọsu wẹ nọ detana ohó etọn lẹ, dọ ewọ wẹ na detana Ohó etọn na omẹ etọn lẹ to aliho he ewọ lọsu mọdọ e yọ́n mẹ podọ to ojlẹ sisọ etọn mẹ.”

19. Etẹwẹ Jehovah ko dike mí ni mọnukunnujẹemẹ todin, podọ etẹwutu?

¹⁹ To whenue Ahọluduta lọ yin didoai to 1914, oyọnẹn agbòte poun wẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tindo gando lehe dọdai he tindo kanṣiṣa hẹ Ahọluduta lọ lẹ na mọ hẹndi do go. (1 Kọl. 13:9, 10, 12) Na mí to jejeji nado mọdọ opagbe Jiwheyẹwhe tọn lẹ mọ hẹndi wutu, mí ko wá tadona he ma sọgbe lẹ kọ̀n to whedelẹnu. Dile owhe lẹ to yìyì, nuyọnẹn he tin to hodidọ devo he sọawuhia to Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn he yin nùdego to hukan he wayi mẹ lọ mẹ wá họnwun. Hosọ lọ dọmọ: “E taidi dọ nugbo wẹ hodidọ lọ, dọ mí ma sọgan mọnukunnujẹ dọdai mẹ kakajẹ whenue e mọ hẹndi kavi whenue e to hẹndi mọ.” Todin he mí ko sẹyì nukọn taun to ojlẹ opodo tọn mẹ, dọdai he gando Ahọluduta lọ go susu wẹ ko mọ hẹndi bọ delẹ gbẹ́ to hẹndi mọ. Na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ yin whiwhẹnọ bo tindo ojlo nado vọ́ linlẹn yetọn jlado wutu, Jehovah ko dike nukunnumọjẹnumẹ he mí tindo gando lẹndai etọn go ni họnwun dogọ. Oyọnẹn nugbo ko lẹzun susugege!

20, 21. Nawẹ vọjlado lẹ gando nukunnumọjẹnumẹ lẹ go yinuwado Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ ji gbọn?

²⁰ Eyin Jehovah vọ́ nukunnumọjẹnumẹ mítọn gando nugbo go jlado, ninọmẹ ahun mẹ tọn mítọn nọ yin whiwhlepọn. Be yise po whiwhẹ po na whàn mí nado kẹalọyi vọjlado lọ lẹ ya? Klistiani he nọgbẹ̀ to ṣẹnṣẹn owhe kanweko tintan tọn lẹ pehẹ whlepọn mọnkọtọn. Di apajlẹ, mí ni dọ dọ hiẹ yin Klistiani Juvi de he nọgbẹ̀ to ojlẹ enẹ mẹ. A nọ na sisi Osẹ́n Mose tọn taun bo nọ doawagun to ogú akọta towe tọn mẹ. Todin, a wá mọ wekanhlanmẹ gbọdo lẹ sọn apọsteli Paulu dè he dọ dọ e masọ yin dandan nado nọ yìn Osẹ́n lọ ba podọ dọ Jehovah ko gbẹ́ Islaeli jọwamọ tọn dai bo wleawuna Islaeli gbigbọmẹ tọn de he bẹ Ju po Kosi lẹ po hẹn. (Lom. 10:12; 11:17-24; Gal. 6:15, 16; Kol. 2:13, 14) Etẹwẹ na ko yin numọtolanmẹ towe?

²¹ Klistiani whiwhẹnọ lẹ kẹalọyi zẹẹmẹ gbọdo he Paulu basi lẹ bọ Jehovah dona yé. (Owalọ 13:48) Mẹdevo lẹ gblehomẹ gando vọjlado lọ lẹ go bo jlo nado tẹdo nukunnumọjẹnumẹ yetọn titi go. (Gal. 5:7-12) Eyin omẹ enẹlẹ ma diọ pọndohlan yetọn, yé na hẹn dotẹnmẹ hundote lọ nado yin ganduhẹmẹtọ lẹ hẹ Klisti bu.—2 Pita 2:1.

22. Eyin nukunnumọjẹnumẹ mítọn gando lẹndai Jiwheyẹwhe tọn go yin vivọjlado, etẹwẹ nọ yin numọtolanmẹ towe?

²² To owhe agọe tọn lẹ mẹ, Jehovah ko vọ́ nukunnumọjẹnumẹ mítọn gando Ahọluduta lọ go jlado. Di apajlẹ, e ko gọalọna mí nado yọnẹn hezeheze whenue mẹhe na yin mẹjidugando Ahọluduta lọ tọn lẹ na yin kinklandovo na mẹhe ma kẹalọyi wẹndagbe lọ lẹ, dile lẹngbọ lẹ nọ yin kinklandovo na gbọgbọẹ lẹ do. Ewọ ko sọ plọn mí nado yọ́n whenue sọha gbẹtọ 144 000 lẹ tọn na pé, nuhe apajlẹ Ahọluduta lọ tọn he Jesu na lẹ zẹẹmẹdo po whenue mẹyiamisisadode godo tọn na yin finfọn do ogbẹ̀ olọn mẹ tọn mẹ po. * Etẹwẹ nọ yin numọtolanmẹ towe gando vọjlado mọnkọtọn lẹ go? Be e nọ hẹn yise towe lodo ya? Be hiẹ nọ pọ́n yé hlan taidi kunnudenu dọ Jehovah zindonukọn nado to omẹ whiwhẹnọ etọn lẹ plọn ya? Nuhe bọdego to owe ehe mẹ lẹ na hẹn we kudeji dogọ dọ Jehovah to lẹndai etọn dehia mẹhe nọ dibusi i lẹ vudevude.