1, 2. Ɛzɩma Yehowa kuli ɛ-tamaɣ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ ɛyaa?

LƲLƖYAA mba pamaɣzɩɣ pe-piya yɔɔ yɔ, payaɣ-sɩ alɩwaatʋ ndʋ pacakɩ hɔʋ taa se pakpaɣ lɩmaɣza naayɛ yɔ. Ɛlɛ pɩtɩkɛ tɔm tɩŋa yem peheyiɣ-sɩ. Tɔm ndʋ panawa se pe-piya pɩzɩɣ nɛ sɩɖɔkɩ yɔ, ti-ɖeke peheyiɣ-sɩ.

² Mbʋ ɖɔɖɔ Yehowa kuli tamaɣ ŋga ɛɛwɛnɩ ɛyaa yɔɔ yɔ kɔ-yɔɔ pazɩ pazɩ nɛ ɛwɩlɩ. Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛnaɣ se tɩmʋnaa yɔ, tɩ-yɔɔ ɖeke ɛlakɩ mbʋ. Iyele nɛ ɖɩna ɛzɩma Yehowa kuli Kewiyaɣ yɔɔ toovenim tɔm yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ ɛyaa yɔ.

3, 4. Mbʋ pɩtalɩɣ ɛyaa payɩ yɔ, Yehowa kaatɛm ɖʋʋ se pɩtalɩ-wɛ mbʋ? Lɩzɩ pɩ-taa.

³ Mesiya Kewiyaɣ taawɛɛ tamaɣ ŋga Yehowa kaalabɩ kiɖe tɛɛ yɔ, ka-taa. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛlɩzɩ ɛyaa lɛ, ɛtɩɖʋ ɛzɩma pɩkaɣ ɖɔm pe-wezuu caɣʋ taa ɖeyi ɖeyi yɔ. Ɛha-wɛ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ. Pʋyɔɔ ɛwɩlɩ Aɖam nɛ Ɛva tamaɣ ŋga ɛwɛnɩ ɛyaa yɔɔ yɔ. Eheyi-wɛ se: “Ɩlʋlɩ, ihuu nɛ ɩwadɩ tɛtʋ yɔɔ.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 1:28) Yehowa ñɩnaɣ ɖɔɖɔ se pɔɖɔ paɣtʋ ndʋ ɛɖʋ kɩbam nɛ kɩdɛkɛdɩm yɔɔ yɔ. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 2:16, 17) Aɖam nɛ Ɛva papɩzaɣ palɩzɩ se pañaŋ Yehowa paɣtʋ. Ye pa nɛ pa-sayɩnaa paalabɩ mbʋ yɔ, pɩtaatasɩ cɛyʋʋ se Krɩstʋ ɛpɩsɩ Kewiyaɣ nakɛyɛ Wiyaʋ se pɩsa nɛ Ɛsɔ tamaɣ ŋga kala. Halɩ piiyeba nɛ sɔnɔ ɛyaa tɩŋa talɩ pilim nɛ pɛsɛɣ Yehowa.

⁴ Paa Sataŋ, Aɖam nɛ Ɛva pakaɖɩnɩ Yehowa kɔyɔ, ɛtɩsɔɔ tamaɣ ŋga ɛɛlaba se ɛyaa ɩtalɩ pilim nɛ posu tɛtʋ yɔɔ yɔ, kɔ-yɔɔ. Ɛlɛ ɛtɩŋnɩ nʋmɔʋ kɩfalʋʋ nakʋyʋ yɔɔ se eyele nɛ ɛ-tamaɣ ŋga kala. Yehowa tamaɣ fɛyɩ ɛzɩ suluku yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pʋcɔ nɛ suluku talɩ ɖenɖe kiwoki yɔ lɛ, kpayasɩ yɔɔ ɖeke kɩɖɔŋ nɛ ye nabʋyʋ ɛkpɛdɩsɩ-kʋ kpayasɩ yɔɔ peeɖe yɔ, kɩɩtasɩɣ pɩzʋʋ nɛ kɩɖɔ. Ye Yehowa ɛtɛm kuluu ɛ-tamaɣ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ yɔ, ɖoŋ nɩɩyɩ fɛyɩ ɛjaɖɛ yɔɔ se ɩpɩzɩɣ nɛ ɩɖɩɣ-ɩ nʋmɔʋ se ɛtaala ɛ-tamaɣ ŋga kɔ-yɔɔ. (Kalɩ Izaayii 55:11.) Ye nabʋyʋ ɛcaɣ se pɩwɛɛkɩ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ Yehowa caɣ tɩŋnʋʋ se ɛla ɛ-tamaɣ yɔɔ kɔyɔ, ɛlɛɣzɩɣ nʋmɔʋ kɩfalʋʋ. *  (Egipiti Lɩʋ 3:14, 15) Ɛcɔŋnɩ alɩwaatʋ ndʋ tɩmʋnaa yɔ lɛ, eheyi ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa nʋmɔʋ kɩfalʋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɛkaɣ tɩŋnʋʋ se eyele nɛ ɛ-tamaɣ la yɔ.

5. Pakʋyɩ Yehowa yɔɔ Edɛɛnɩ kaɖaɣ taa lɛ, ɛzɩma ɛlaba?

⁵ Pɩsa nɛ Yehowa cɔnɩ tɔm ndʋ tɩlabɩ Edɛɛnɩ kaɖaɣ taa yɔ ti-ɖeɖe lɛ, ɛlabɩ ɖʋtʋ se ɛsɩɣ Kewiyaɣ nakɛyɛ. (Maatiyee 25:34) Alɩwaatʋ ndʋ ɛyaa wezuu caɣʋ sʋ kaɖɛ sɔsɔɖɛ taa mbʋ lɛ, Yehowa paɣzɩ wɩlʋʋ pazɩ pazɩ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɛkaɣ tɩŋnʋʋ se ɛya ɛyaa ñʋʋ nɛ ɛñɔɔzɩ mbʋ payɩ Sataŋ ñʋʋ taa ɖoŋ wɛɛkaa yɔ. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 3:14-19) Ɛlɛ etikuli Kewiyaɣ yɔɔ tɔm tɩŋa yɔɔ kpaagbaa nɛ ɛpaɣzɩ wɩlʋʋ.

6. (a) Tamaɣ ŋga Yehowa laba? (b) Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, ɛbɛ ɛtɩwɩlɩ?

⁶ Yehowa yɔɔdɩ ɛ-kajalaɣ natʋ tɔm taa se “pʋlʋlaɣ” nakɛyɛ kaɣ tɔyɩtʋʋ ɖʋm. (Kalɩ Kiɖe Tɛɛ Tɔm 3:15.) Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, etiyele nɛ nɔɔyʋ tɩlɩ weyi ɛkaɣ kɛʋ pʋlʋlaɣ nɛ weyi ɛkaɣ kɛʋ ɖʋm yɔ. Halɩ pɩlabɩ pɩnzɩ 2000 mbʋ yɔ pʋcɔ nɛ eyele nɛ ɛyaa paɣzɩ tɔm ndʋ tɩ-taa nɩʋ. *

7. (a) Ɛbɛ yɔɔ Yehowa lɩzɩ Abraham? (b) Nɛ ɛbɛ pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ?

⁷ Pɩkɔma lɛ, Yehowa lɩzɩ Abraham se ɛ-yɔɔ pɩkaɣ tɩŋnʋʋ nɛ pʋlʋlaɣ ŋga pɔyɔɔdɩ kɔ-tɔm yɔ kɔkɔɔ. Yehowa lɩzɩ Abraham, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛlɛ ñaŋaɣ-ɩ. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 22:18) Tɔm tʋnɛ, tɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ lɔŋ kɩbaŋ siŋŋ. Yehowa kuluu ɛ-tamaɣ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩɣ mba pañaŋɩ-ɩ nɛ pa-laŋɩyɛ pilim yɔ, pe-ɖeke na.—Kalɩ Keɣa 24:14.

8, 9. Pʋlʋlaɣ yɔɔ tɔm ndʋ Yehowa heyi Abraham nɛ Yakɔɔb?

⁸ Yehowa kaatɩŋnɩ tiyiyu nɔɔyʋ yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩnɩ ɛ-taabalʋ Abraham, nɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa ɛcalɩ-ɩ wɩlʋʋ pʋlʋlaɣ yɔɔ tɔm kɩcɛyɩtʋ natʋyʋ. Ɛwɩlɩ-ɩ se pʋlʋlaɣ ŋga, kakaɣ kɛʋ ɛyʋ. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 22:15-17; Yakubu 2:23) Ɛlɛ ɛzɩma tɩyɛ ɛyʋ ɛnʋ ɛkaɣ tɔyɩtʋʋ ɖʋm? Nɛ akɛ ɖʋm? Natʋ tɔm lɛɛtʋ kaɣnɩ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩnɩɩ tɔm ndʋ tɩ-taa kpayɩ kpayɩ.

⁹ Yehowa ɖʋwa se Abraham sayɩ Yakɔɔb yɔɔ pɩkaɣ tɩŋnʋʋ nɛ pʋlʋlaɣ ŋga kɔkɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yakɔɔb kaawɛnɩ tisuu siŋŋ Ɛsɔ yɔɔ. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 28:13-22) Yehowa kaatɩŋnɩ Yakɔɔb yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ se pʋlʋlaɣ ŋga, kakaɣ lɩnʋʋ Yakɔɔb pɩyalʋ Yuda liɖe taa. Yakɔɔb yɔɔdaa se weyi ɛkaɣ lɩnʋʋ Yuda liɖe taa yɔ, ɛkaɣ mʋʋ “Kewiyaɣ ɖooka” yaa ɖaʋ ŋgʋ kɩwɩlɩɣ se pɛcɛlɩ-ɩ kewiyitu yɔ, nɛ “ɛyaa kaɣ-ɩ ñam.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 49:1, 10) Yehowa tɩŋnɩ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ se pʋlʋlaɣ ŋga pɔyɔɔdɩ kɔ-tɔm yɔ, kakaɣ pɩsʋʋ wiyaʋ.

10, 11. Ɛbɛ yɔɔ Yehowa heyi ɛ-tamaɣ tɔm Daviid nɛ Danɩyɛɛlɩ?

¹⁰ Yuda caɣ wezuu nɛ pɩla pɩnzɩ 650 mbʋ yɔ pʋwayɩ lɛ, Yehowa tasɩ lɩzʋʋ ɛ-tamaɣ yɔɔ tɔm lɛɛtʋ nɛ ɛwɩlɩ Daviid weyi ɛlɩnɩ Yuda liɖe taa yɔ. Yehowa kaayɔɔdaa se Daviid kɛ ‘e-liu ɛyʋ.’ (1 Samɩyɛɛlɩ 13:14; 17:12; Tʋma Labʋ 13:22) Daviid ñaŋaɣ Yehowa nɛ ɛ-laŋɩyɛ pilim, pʋyɔɔ Yehowa ɖʋ ɛgbɛyɛ ɛ nɛ ɩ  pɛ-hɛkʋ taa, nɛ ɛha-ɩ lidaʋ se e-liɖe taa tʋ nɔɔyʋ kaɣ tɔɔʋ kewiyitu tam.—2 Samɩyɛɛlɩ 7:8, 12-16.

¹¹ Pɩlabɩ pɩnzɩ 500 mbʋ yɔ pʋwayɩ lɛ, Yehowa tɩŋnɩ nayʋ Danɩyɛɛlɩ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ pɩnaɣ ŋga ɖeyi ɖeyi patam num yaa Mesiya kaɣ kɔm tɛtʋ yɔɔ yɔ. (Danɩyɛɛlɩ 9:25) Yehowa ɛzɩdaa lɛ, Danɩyɛɛlɩ kaakɛ “ɛyʋ sɔɔlɩm tʋ” yaa ɛɛwɛnɩ wazaɣ siŋŋ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Danɩyɛɛlɩ kaañam Yehowa nɛ ɛ-laŋɩyɛ pilim nɛ ɛñɔɔnɩ ɛ-sɛtʋ kpam.—Danɩyɛɛlɩ 6:16; 9:22, 23.

12. (a) Ɛbɛ peheyi Danɩyɛɛlɩ se ɛla? (b) Nɛ ɛbɛ yɔɔ peheyi-i se ɛla mbʋ?

¹² Yehowa tɩŋnɩ nayʋ Danɩyɛɛlɩ nɛ nayaa siɣsiɣ tɩnaa lalaa yɔɔ nɛ pama tɔm sakɩyɛ pʋlʋlaɣ yaa Mesiya yɔɔ. Ɛlɛ nayaa mba, pataanɩɣ tɔm ndʋ pamaɣaɣ yɔ tɩ-taa camɩyɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ alɩwaatʋ ndʋ pɩwɛɛ se panɩɩ tɔm ndʋ tɩ-taa yɔ, tɩtɩtalɩta. Yehowa wɩlɩ Danɩyɛɛlɩ alɩwaatʋ ndʋ pasɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ yɔ natʋ natʋyʋ taa nɛ pɩtɛ lɛ, eheyi-i se ekpiyi natʋ tɔm ndʋ nɛ ɛsɩɩ nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ Yehowa maɣmaɣ ɖʋwa yɔ. Nɛ pɩkɔŋ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, lɔŋ sɩmtʋ “kaɣ tɔyʋʋ.”—Danɩyɛɛlɩ 12:4.

13. (a) Aakɛ pʋlʋlaɣ ŋga pɔyɔɔdɩ kɔ-tɔm yɔ? (b) Ɛzɩma Yesu yeba nɛ ɛyaa nɩɩ tɔm ndʋ pɔyɔɔdɩ Kiɖe Tɛɛ Tɔm 3:15 taa yɔ, tɩ-taa?

¹³ Yehowa wɩlɩ kpayɩ kpayɩ se Yesu kɛnɩ pʋlʋlaɣ ŋga paayɔɔdɩ kɔ-tɔm se kakaɣ lɩnʋʋ Daviid liɖe taa nɛ kɔtɔɔ kewiyitu yɔ. (Luka 1:30-33; 3:21, 22) Alɩwaatʋ ndʋ Yesu paɣzɩ tɔm susuu tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɩwɛ ɛzɩ wɩsɩ ñandɩ ɛyaa lɔŋsɩnɖɛ yɔɔ nɛ papaɣzɩ nɩʋ Ɛsɔ tamaɣ taa yɔ. (Maatiyee 4:13-17) Ðʋm weyi paayɔɔdɩ ɛ-tɔm Kiɖe Tɛɛ Tɔm 3:14, 15 taa yɔ, Yesu wɩlɩ weyi ɛkɛnaa yɔ kpayɩ kpayɩ. Ɛwɩlaa se ɛnʋ lɛ Eleeu nɛ ɛyaa-ɩ se ɛyaa “kʋyʋ” nɛ “cɛtɩm caa.” (Yohanɛɛsɩ 8:44) Natʋ ndʋ Yesu wɩlɩ Yohanɛɛsɩ yɔ tɩ-taa, ɛwɩlaa se “Eleeu yaa Sataŋ” payaɣ se “ɖooo lɔŋ taa ɖʋm.” * (Kalɩ Natʋ 1:1; 12:9.) Natʋ kʋɖʋmtʋ ndʋ tɩ-taa, Yesu wɩlɩ ɛzɩma ɛkaɣ yebu nɛ Edɛɛnɩ kaɖaɣ taa natʋ tɔm la yɔ. Ɛwɩlaa se ɛkaɣ tɔyɩtʋʋ Sataŋ kpaagbaa tɔyɩtʋʋ.—Natʋ 20:7-10.

14-16. Toovenim tɔm ndʋ Yesu wɩlaɣ yɔ, tɩ-tɩŋa tɩ-taa kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa Krɩstʋ mba nɩɣaɣ yaa we? Lɩzɩ pɩ-taa.

¹⁴ Ɛzɩ ɖɩnaʋ takayaɣ kanɛ ka-ñʋʋ 1 taa yɔ, Yesu yɔɔdɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ yɔɔ tɔm sakɩyɛ. Ɛlɛ Kewiyaɣ yɔɔ tɔm ndʋ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa ñɩnaɣ se eheyi-wɛ yɔ, pɩtɩkɛ paa ɛzɩmtaa ɛlɩzaɣ-wɛ tɩ-tɩŋa tɩ-taa kpaagbaa. Halɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛlɩzɩ tɔm natʋyʋ taa kpayɩ kpayɩ yɔ, pileɖaa pʋcɔ nɛ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa nɩɩ tɩ-taa; nabʋyʋ taa pɩlabɩ pɩnzɩ mɩnɩŋ sakɩyɛ nɛ pʋcɔ. Iyele nɛ ɖɩna kɩɖaŋ nɩɩyɩ.

¹⁵ Pɩnaɣ 33 taa, Yesu wɩlɩ kpayɩ kpayɩ se mba ɛ nɛ wɛ pakaɣ tɔɔʋ kewiyitu ɛsɔdaa yɔ, tɛtʋ yɔɔ pakaɣ-wɛ lɩzʋʋ nɛ paha-wɛ fezuu taa tomnasɩ nɛ pakpa ɛsɔdaa. Ɛlɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa taanɩɩ tɔm ndʋ tɩ-taa kpaagbaa.  (Dan. 7:18; Yohanɛɛsɩ 14:2-5) Pɩnaɣ kʋɖʋmaɣ ŋga ka-taa, Yesu tɩŋnɩ aduwa naayɛ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ se ɛkpaɣ ɛsɔdaa nɛ pileɖi fayɩɩɩ pʋcɔ nɛ pasɩɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ. (Maatiyee 25:14, 19; Luka 19:11, 12) Ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa taanɩɩ tɔm kɩcɛyɩtʋ ndʋ tɩ-taa ɖɔɖɔ, pʋyɔɔ pɔpɔzɩ-ɩ e-femtu wayɩ se: “Lɛɛlɛɛyɔ ŋcaɣ Izrayɛɛlɩ kewiyaɣ sɩʋ kɛ?” Ɛlɛ Yesu ɖʋ ɛ-taa se ɛɛlɩzɩɣ-wɛ tɔm ndʋ tɩ-taa alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa. (Tʋma Labʋ 1:6, 7) Yesu kaawɩlɩ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa ɖɔɖɔ se ɛwɛnɩ “heŋ lɛɛŋ,” ɛlɛ ɩɩkaɣ wɛʋ “ewiɖe cikpeɖe” yaa mba pa nɛ ɩ pakaɣ tɔɔʋ kewiyitu ɛsɔdaa yɔ, pa-taa. (Yohanɛɛsɩ 10:16, ABT; Luka 12:32, nwt) Pasɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ pɩnaɣ 1914 taa nɛ pɩla alɩwaatʋ natʋyʋ pʋcɔ nɛ Krɩstʋ mba tɩlɩ tindima naalɛ ana a-taa mba ɖeyi ɖeyi.

¹⁶ Yesu kaapɩzaɣ se eheyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa tɔm sakɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛ nɛ wɛ paawɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ. Ɛlɛ ɛɛnawa se paapɩzɩɣ nɛ pɔɖɔkɩ-tʋ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa. (Yohanɛɛsɩ 16:12) Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛyaa kaasɩm Ɛsɔ Kewiyaɣ yɔɔ tɔm sakɩyɛ kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa. Ɛlɛ pɩkɔm nɛ pɩɖɛɛnɩ ɛzɩdaa fayɩɩɩ pʋcɔ nɛ tɩpaɣzɩ tɔyʋʋ.

17. (a) Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ ɖɩnɩɩ Kewiyaɣ yɔɔ toovenim tɔm taa? (b) Ɛlɛ, ɛbɛ tɔm cɛyaa ɖɔɖɔ?

¹⁷ Yehowa kaaheyi Danɩyɛɛlɩ se kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa, “sakɩyɛ kaɣ tazʋʋ,” nɛ Ɛsɔ tamaɣ yɔɔ toovenim lɔŋsɩmtʋ “kaɣ tɔyʋʋ.” (Danɩyɛɛlɩ 12:4) Mba pɔsɔɔlaa se pɛwɛɛnɩ lɔŋsɩmtʋ ndʋ yɔ, pɩwɛɛ se pañaɣ pana. Takayaɣ nakɛyɛ yɔɔdaa se Ebree tɔm piye nɖɩ pɛɖɛzaa se “tazʋʋ” yɔ, ɖɩwɩlɩɣ ɛzɩma ɛyʋ kpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ɛkalɩɣ takayaɣ nakɛyɛ se ɛnɩɩ ka-taa camɩyɛ yɔ. Ɛlɛ paa ɖɩɩkpaɣ alɩwaatʋ ɛzɩma nɛ ɖɩtazɩ Bibl taa se ɖɩnɩɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ yɔɔ toovenim tɔm taa nɛ Yehowa tɩsɩnɩ-ɖʋ yɔ, ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩnɩɩ tɩ-taa.—Kalɩ Maatiyee 13:11.

18. Ɛzɩma mba peseɣ Ɛsɔ sɔɔndʋ yɔ pawɩlaa se pɛwɛnɩ tisuu nɛ tɩ luzuu?

 ¹⁸ Pʋcɔ nɛ pɩtalɩɣ pɩnaɣ 1914 lɛ, Yehowa kaakuli Kewiyaɣ yɔɔ toovenim tɔm yɔɔ pazɩ pazɩ nɛ ɛwɩlɩ, nɛ mbʋ ɖɔɖɔ eɖiɣni labʋ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa. Ɛzɩ ɖɩkɔŋʋʋ naʋ ñʋŋ 4 nɛ 5 taa yɔ, pɩnzɩ 100 ŋgʋ kɩɖɛwa yɔ kɩ-taa, Ɛsɔ sɛyaa lɛɣzɩ ɛzɩma panɩɣaɣ tɔm natʋyʋ taa yɔ tam sakɩyɛ. Tɔm ndʋ, tɩwɩlɩɣ se Yehowa ɛɛsɩɣnɩ-wɛ yaa we? Aayɩ. Ɛsɩɣnɩ-wɛ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɛwɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ naalɛ ndʋ ɛsɔɔlaa yɔ. Ndʋ lɛ tisuu nɛ tɩ luzuu. (Ebree 11:6; Yakubu 4:6) Yehowa sɛyaa wɛnɩ tisuu se lidaʋ tɔm ndʋ tɩwɛ Bibl taa yɔ, tɩ-tɩŋa tɩkaɣ labʋ. Pawɩlɩɣ se pɛwɛnɩ tɩ luzuu alɩwaatʋ ndʋ pawɩlɩɣ kaɣlaa se pataanɩɩ ɛzɩma lidaʋ tɔm ndʋ tɩkaɣ labʋ yɔ pɩ-taa ɖeyi ɖeyi yɔ. Pawɩlɩ tɩ luzuu mbʋ juin 1925 tɛ Feŋuu Tilimiye (fransɩɩ) taa. Pɔyɔɔdaa se: “Ðɩnawa se Kɩbaɣlʋ maɣmaɣ lɩzɩɣnɩ ɛ-Tɔm taa, ɛkaɣ ɛ-Tɔm taa lɩzʋʋ nɛ ɛwɩlɩ ɛ-sɛyaa ɛzɩma ɛsɔɔlaa yɔ, nɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛ-maɣmaɣ ɛɖʋwa yɔ tɩ-yɔɔ.”

19. (a) Ɛbɛ taa Yehowa yeba se ɛ-sɛyaa ɩnɩɩ sɔnɔ? (b) Nɛ ɛbɛ yɔɔ ɛlabɩ mbʋ?

¹⁹ Alɩwaatʋ ndʋ pasɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ ɛsɔdaa pɩnaɣ 1914 taa yɔ, Ɛsɔ sɛyaa taanɩɩ ɛzɩma kɔ-yɔɔ natʋ tɔm kaɣ labʋ yɔ, pɩtɩŋa pɩ-taa. (1 Kɔrɛntɩ 13:9, 10, 12) Piselitaɣ-ɖʋ kpem se ɖɩna ɛzɩma Ɛsɔ lidaʋ tɔm kaɣ labʋ yɔ, piyeba nɛ nabʋyʋ taa lɛ ɛzɩma ɖɩlɩzɩ tɔm natʋyʋ taa yɔ, pɩtɩtʋʋzɩ. Pɩnzɩ kɔm nɛ sɩɖɛɣ lɛ, ɖɩna se Feŋuu Tilimiye takayaɣ ŋga ɖɩɩyɔɔdɩ kɔ-tɔm tayʋʋ mbʋ pɩɖɛwa yɔ pɩ-taa yɔ, katasɩ tɔm natʋyʋ yɔɔdʋʋ nɛ tɩkɛ toovenim. Kɔyɔɔdaa se: “Pɩpɔzʋʋ se pɩwɛɛ ɖa-ñʋʋ taa se ye natʋ tɔm natʋyʋ ɛtɩla yaa tɩfɛyɩ nɛ tɩlakɩ yɔ, ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩnɩɩ tɩ-taa.” Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɖɩwɛ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa kpem, nɛ natʋ tɔm natʋyʋ tɛm labʋ nɛ lɛɛtʋ ñeɖiɣni labʋ. Yehowa sɛyaa wɛnɩ tɩ luzuu nɛ pɔsɔɔlɩ se ɛwɩlɩ-wɛ lɔŋ; pʋyɔɔ lɛ, Yehowa yeba nɛ panɩɩ ɛ-tamaɣ taa camɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ. Pɩwɩlɩɣ se toovenim lɛ lɔŋsɩmtʋ tɔyaa.

20, 21. Lɛɣzɩtʋ ndʋ tɩkɔm kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa yɔ, ɖoŋ weyi tɩɩwɛnɩ Krɩstʋ mba yɔɔ?

²⁰ Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa kɔŋnɩ lɛɣzɩtʋ natʋyʋ toovenim yɔɔ yɔ, ɖa-lakasɩ wɩlɩɣ mbʋ pɩwɛ ɖa-laŋa taa yɔ. Ðɩkaɣ wɛnʋʋ tisuu nɛ tɩ luzuu nɛ ɖitisi lɛɣzɩtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ? Krɩstʋ ñɩma mba paawɛ kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa yɔ, paakatɩ wɛtʋ natʋyʋ mbʋ nɛ pɩtakɩ pe-tisuu. Kpaɣ se ŋŋkɛ Yuda tʋ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa. Ŋñaŋ Moyizi Paɣtʋ siŋŋ nɛ ña-taa lakɩ leleŋ se ŋkɛ Yuda tʋ. Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, apostoloo Pɔɔlɩ ma-mɩ takayɩsɩ nɛ eheyi-mɩ se pɩtɩtasɩ cɛyʋʋ se ɩñɔɔnɩ Moyizi Paɣtʋ. Pɩtasɩ lɛ, eheyi-mɩ se Yehowa lɔ Izrayɛɛlɩ ɛjaɖɛ nɛ ɛwɛɛ nɛ ekpeɣliɣ Yuda mba nɛ mba patɩkɛ Yuda mba yɔ se papɩsɩ fezuu taa Izrayɛɛlɩ. (Rom. 10:12; 11:17-24; Galaatɩ 6:15, 16; Koloosi 2:13, 14) Ɛzɩma ŋkaɣ labʋ?

²¹ Krɩstʋ ñɩma mba paawɛnɩ tɩ luzuu yɔ, petisi tɔm kɩfatʋ ndʋ fezuu kiɖeɖeu sɩnɩ Pɔɔlɩ nɛ eheyi-wɛ yɔ tɩ-yɔɔ, nɛ Yehowa wazɩ-wɛ. (Tʋma Labʋ 13:48) Lalaa ñekizi-tʋ nɛ paɖʋ pa-taa se pɔñɔʋnɩ ndʋ paasɩm ɖooo lɔŋ yɔ. (Galaatɩ 5:7-12) Ye patɩlɛɣzɩ pa-lɩmaɣza yɔ, pelesiɣ waɖɛ nɖɩ pɛwɛna se pa nɛ Yesu Krɩstʋ pɔtɔɔ kewiyitu ɛsɔdaa yɔ.—2 Pɩyɛɛrɩ 2:1.

22. Sɔnɔ ɖɩnʋʋ tɔm taa nɛ pɩkpaɖɩɣ yɔ, ɛzɩma pɩlakɩ-ŋ?

²² Pɩnzɩ nzɩ sɩɖɛwa yɔ sɩ-taa, Yehowa yeba nɛ ɖɩtasɩ Kewiyaɣ yɔɔ tɔm natʋyʋ taa nɩʋ nɛ pɩkpaɖɩ. Ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ kpayɩ kpayɩ alɩwaatʋ ndʋ pakaɣ tayʋʋ mba pɛkɛ Kewiyaɣ lɩmɖʋyaa nɛ mba paawelisiɣni-i yɔ pa-taa ɛzɩ patayʋʋ heŋ nɛ pʋŋ taa yɔ. Ɛwɩlɩ-ɖʋ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa patam numwaa tɩŋa ñʋʋ kaɣ kpɛndʋʋ 144000 yɔ. Ɛlɩzɩ-ɖʋ aduwa wena Yesu tuu Kewiyaɣ yɔɔ yɔ a-tɔbʋʋ. Nɛ ɛwɩlɩ-ɖʋ alɩwaatʋ ndʋ pakaɣ fezuu kɛdɛzaɣ patam num nɛ ɛkpa ɛsɔdaa yɔ. * Ɛzɩma palɩzɩ tɔm tʋnɛ tɩ-taa lɛɛlɛɛyɔ yɔ, ɖoŋ weyi pɩwɛnɩ ñe-wezuu caɣʋ yɔɔ? Pɩkpazɩ ñe-tisuu ɖoŋ na? Piyeba nɛ ŋna kaɣlaa se Yehowa ɖiɣni wɩlʋʋ ɛ-sɛyaa mba poluzuu pa-tɩ yɔ ɛ-tɔm na? Ñʋŋ weyi ɩ-taa ɖɩkaɣ tazʋʋ takayaɣ kanɛ ka-taa yɔ, ɩkaɣ-ŋ sɩnʋʋ nɛ ŋtisi se Yehowa wɛɛ nɛ ekuluu ɛ-tamaɣ yɔɔ pazɩ pazɩ nɛ ɛwɩlɩɣ mba pañaŋɩ-ɩ yɔ.