1, 2. Le Yehova i musokole namani mpango yandi itala bantu?

 BAMBUTWILE ba kilelo batwejanga ne babo bana mu mīsambo ya kisaka. Inoko batanga mutyima ku bungi bwa myanda yobebasapwila. Bebalombolanga enka myanda yobabwanya kwimvwana mungya myaka yabo.

² Mo monka, Yehova usokwelanga muzo wa muntu mpango yandi bityebitye. Ino wibasokwelanga’yo enka shi wamone amba kino kyo kitatyi kifwaninwe. Tala mu kīpi musokwedile Yehova bubine bwa Bulopwe mu bula bwa mānga.

3, 4. Le Yehova wātungile kala mukekadila mānga ya muzo wa muntu? Shintulula.

³ Ku ngalwilo, mu mpango ya Yehova kemwādipo Bulopwe bwa Meshiasa. Amba mwanda? Mwanda Yehova kātungilepo mukekadila mānga ya muzo wa muntu; ne kadi bidi, wāpangile bantu na bwanapabo bwa kwitongela. O mwanda wālombwele ba Adama ne Eva mpango yandi itala bantu: “Butulai; mwivudijei, muyujei panopanshi ne kwipanekenya.” (Ngo. 1:28) Kadi Yehova wēbanenene balēmeke misoñanya yandi itala biyampe ne bibi. (Ngo. 2:16, 17) Ba Adama ne Eva bādi babwanya kutonga kukōkela nyeke. Shi abo ne babo bana bākōkele, longa kekwadipo kwa kusakilwa kadi Bulopwe buludikwa na Kidishitu pa kufikidija mpango ya Leza. Longa ntanda yo ino ityikinya na bantu babwaninine, batōta Yehova.

⁴ Butomboki bwa Satana, Adama, ne bwa Eva bwine kebwālengejepo Yehova atalule’ko mpango yandi ya kuyuja ntanda na kisaka kya bantu babwaninine. Ino, Yehova wāshintyile muswelo wa kufikidija’yo. Mpango yandi keidipo pamo bwa masuwa alonda’nka dishinda dimo pa kufika koenda, ne abwanya kusāsukijibwa na bintu bikwabo. Shi Yehova wakwata mpango, i kutupu bukomo bukwabo mūlu ne pano panshi bubwanya kumukankaja kufikidija’yo. (Tanga Isaya 55:11.) Shi kudi kikoleja kyajika dishinda dimo, Yehova wingidijanga dikwabo. a (Div. 3:14, 15) Shi wamone amba i kyendele’mo, usapwilanga bengidi bandi ba kikōkeji dishinda dikwabo dyaatonga mwanda wa kufikidija mpango yandi.

5. Lelo Yehova wālongele namani ku butomboki bwa mu Edena?

 ⁵ Pa kupwa mwanda wa butomboki bwa mu Edena, Yehova wākwete’ko mpango ya kutūla’ko Bulopwe. (Mat. 25:34) Mu kino kitatyi kya fukutu mu mānga ya muzo wa muntu, Yehova wāshilwile kuleta mwinya utala kingidilwa kyakengidija pa kundapa muzo wa muntu ne kufundula bibi bikolomwene kominija ka Satana ka kukimba kubikala. (Ngo. 3:14-19) Nansha nankyo, Yehova kāsokwelepo kipukwi kantu ne kantu katala Bulopwe.

6. Le Yehova wālaile bika, ne i bika byakāsokwelepo?

⁶ Yehova wālaile mu bupolofeto bubajinjibajinji amba “lukunwa” lumo lukasonsakanya nyoka. (Tanga Ngalwilo 3:15.) Inoko, luno lukunwa ne lolwa lwa nyoka keyādipo iyukene mu kine kitatyi’kya. Na bubine Yehova wāshilwile kuleta kitōkeji pa ino myanda papo ke papite kintu kya myaka 2 000. b

7. Mwanda waka Abalahama wātongelwe, ne i ñeni’ka mikatampe yotuboila’ko?

⁷ Mwenda mafuku, Yehova wātonga Abalahama amba luno lukunwa lwālailwe lwiye kupityila kwadi. Abalahama wātongelwe mwanda ‘wākōkele diwi dya Yehova.’ (Ngo. 22:18) Ñeni mikatampe yotuboila’ko i ino amba—Yehova usokwelanga mpango yandi enka boba bamwakaminwe bya binebine.—Tanga Mitōto 25:14.

8, 9. Le i myanda’ka itala lukunwa lwālailwe yāsokwele Yehova kudi Abalahama ne Yakoba?

⁸ Kitatyi kyēsambile Yehova na mulunda nandi Abalahama kupityila kudi mwikeulu, wāsokwele musunsa umbajinji buno bubine bwa kamweno butala pa lukunwa lwālailwe amba: Lukekala muntu. (Ngo. 22:15-17; Yak. 2:23) Ino le uno muntu wādi wa kusonsakanya nyoka namani? Le nyoka mwine i ani? Kusokwelwa kwa mwenda mafuku kwādi kwa kuleta mwinya pa bino bipangujo.

⁹ Yehova wālaile kala amba lukunwa lwālailwe lukāya kupityila kudi Yakoba, munkanā Abalahama, muntu wādi na lwitabijo lukatampe mudi Leza. (Ngo. 28:13-22) Yehova wālombwele amba uno Muntu wālailwe wādi wa kutamba mudi Yuda mwanā Yakoba. Yakoba wānenene bupolofeto amba luno lukunwa lwa Yuda lwādi lwa kutambula “kibango,” mukombo welekeja lupusa lwa bulopwe, ne amba “mizo yonso ikakokelanga kwadi.” (Ngo. 49:1, 10) Na bino binenwa, Yehova wālombwele amba uno Muntu wālailwe ukāya bu muludiki, bu mulopwe.

10, 11. Mwanda waka Yehova wāsokwele mpango yandi kudi ba Davida ne Danyele?

¹⁰ Kintu kya myaka 650 kupwa kwa Yuda kufwa, Yehova wāsokwele myanda mivule itala mpango yandi kudi Mulopwe Davida, muntu mutambe kudi Yuda. Yehova wātelele Davida bu muntu wa “mwendele mutyima wandi.” (1 Sa. 13:14; 17:12; Bil. 13:22) Davida byaādi wakaminwe Yehova Leza bya binebine, o mwanda wāsambile nandi kipwano, ne kumulaya amba muntu umo wa ku musuku wandi ukabikala nyeke.—2 Sa. 7:8, 12-16.

 ¹¹ Kintu kya myaka 500 pa kupita’po, Yehova wāingidije mupolofeto Danyele kusokola mwaka mwine ukamweka Mushingwe māni, nansha Meshiasa, pano pa ntanda. (Dan. 9:25) Yehova wāmwene Danyele bu “muswedibwe nakampata.” Mwanda waka? Mwanda Danyele wādi ulēmekele Yehova ne kumwingidila nyeke.—Dan. 6:16; 9:22, 23.

12. Le Danyele wānenwe alonge bika, ne mwanda waka?

¹² Nansha Yehova byaāingidije bapolofeto ba kikōkeji pamo bwa Danyele kulemba myanda mivule itala Meshiasa, lukunwa lwālailwe, kitatyi kyādi ke kyabwene kya Yehova kupa bengidi bandi bukomo bwa kwimvwanija ne pa mfulo byobya byaādi wibapa kulemba. Kimfwa, Danyele paāpwile kutambula kimonwa kidi’mo kushimikwa kwa Bulopwe bwa Leza, wānenenwe kulamika bupolofeto kufika ne pa kitatyi kitungwe na Yehova. Mu kino kitatyi kyadi kikīya kumeso, kuyukidija kwa binebine kwadi kwa “kukavudijibwa bungibungi.”—Dan. 12:4.

13. (a) Le lukunwa lwālailwe i ani? (b) Yesu wāletele namani mwinya pa bupolofeto budi mu Ngalwilo 3:15?

¹³ Yehova wānenene amba Yesu lo lukunwa lwālailwe, wa ku musuku wa Davida ne mwine wa kuludika bu Mulopwe. (Luka 1:30-33; 3:21, 22) Yesu paāshilwile mwingilo wandi, byādi pamo’nka bwa dyuba dyamunikila bantu pa buyuki bwa mpango ya Leza. (Mat. 4:13-17) Kimfwa, Yesu wāsokwele patōka “nyoka” utelelwe mu Ngalwilo 3:14, 15, witwa bu Dyabola “ntapañani” ne “shandya bubela.” (Yoa. 8:44) Mu kusokwelwa kwāpelwe Yoano, Yesu wātelele “nyoka wa kala na kalā” amba i “yewa witwa bu Dyabola ne bu Satana.” c (Tanga Kusokwelwa 1:1; 12:9.) Mu kuno kusokwelwa kumo konka, Yesu—lukunwa lwālailwe—wālombwele muswelo waādi wa kufikidija bupolofeto bwāletelwe mu Edena ne kusonsakanya Satana aleke kwikala’ko.—Kus. 20:7-10.

14-16. Le bana ba bwanga ba mu myaka katwa kabajinji bāimvwanije ne pa mfulo nshintulwilo ya bubine bwāsokwele Yesu? Shintulula.

¹⁴ Monka motwekimwenine mu Shapita 1 wa dino dibuku, Yesu wēsambīle bininge pa Bulopwe. Inoko, kāsokwelepo myanda yonso yādi isaka kuyuka bandi bana ba bwanga. Nansha byaādi ushintulula patōkelela myanda imoimo, yādi ke mungya kala—pakwabo kupwa kwa tutwa twa myaka—pene’pa balondi ba Kidishitu bashilula kwivwanija buluji bwine bwa bubine bwēbalombwele Mfumwabo. Tala bimfwa bimobimo.

¹⁵ Mu 33 K.K., Yesu wālombwele patōkelela amba boba bakabikala na Mulopwe pamo mu Bulopwe bwa Leza bādi ba kuselwa pano panshi ne kusangwilwa mūlu bu bipangwa bya ku mushipiditu. Bandi bana ba bwanga kebāivwanijepo kiponka na ponka ino myanda yēbasokwedilwe. (Dan. 7:18; Yoa. 14:2-5) Mu mwaka umo onka, Yesu wālombwele kupityila ku byelekejo amba Bulopwe kebwādipo bwa kushimikwa kinondanonda na kukanda kwandi mūlu. (Mat. 25:14, 19;  Luka 19:11, 12) Bana ba bwanga kēbaimvwanijepo biyampe uno mwanda, o mwanda bāipangwile Yesu musanguke mwenda mafuku amba: “Le koaluja bulopwe ku Isalela kino kitatyi?” Ino, Yesu kāsakilepo kwibasokwela myanda mivule mu kine kitatyi’kya. (Bil. 1:6, 7) Yesu wāfundije kadi amba kwadi kwa kwikala ne “mikōko mikwabo,” keikabadilwapo mu “kaluombe katyetye” ka ba kuludika nandi. (Yoa. 10:16; Luka 12:32) Balondi ba Kidishitu bājingulwile senene bene babundile bino bisumpi bibidi papo Bulopwe kebushimikwe kala mu 1914.

¹⁶ Paādi nabo pano pa ntanda, Yesu wādi ubwanya kulombola bana bandi ba bwanga bintu bivule, ino wāyukile amba kebabwanyapo kwimvwanija byonso. (Yoa. 16:12) Na bubine, kwādi myanda mivule itala Bulopwe yāsokwelwe mu myaka katwa kabajinji. Inoko, kino kekyādipo kitatyi kya kuvudijibwa kwa buyuki.

17. I bika byotufwaninwe kulonga pa kwimvwanija bubine butala Bulopwe, ino i bika bikwabo byotusakilwa?

¹⁷ Yehova wālaile Danyele amba ku “kyaba kya kumfulo’kwa; bangibangi bakanyemanga koku na koku, ne kuyukidija” kwa mpango ya Leza kwadi kwa kuvudijibwa. (Dan. 12:4) Boba basaka buyuki bafwaninwe kulonga bukomo pa kwibumona. Dibuku dimo dinena’mba kyubwa kya Kihebelu kya “bakanyemanga koku ne koku,” kidi na mulangwe wa muntu ubandaula dibuku dituntulu na katentekeji. Nansha tubandaule Bible na katentekeji namani, ketubwanyapo kwimvwanija biyampe bubine butala pa Bulopwe, poso’nka Yehova wetupa dine dyese’dyo.—Tanga Mateo 13:11.

18. Bantu bakaminwe Yehova bālombwele namani lwitabijo ne kwityepeja?

¹⁸ Monka mwāsokwedile Yehova bityebitye bubine butala Bulopwe mu mafuku atwala ku 1914, mo monka mwalongela ne mu kino kitatyi kya ku mfulo. Monka mwikilombwela  Shapita 4 ne 5 wa kino kitabo, mu kintu kya myaka 100 ipityile, byadi bilomba bantu ba Leza kujadika mwimvwanino wabo kitatyi ne kitatyi. Le kino kilombola’mba Yehova kadipo nabo? Leka kunena nankyo! Yehova webakweshe. Mwanda waka? Mwanda boba badi bakaminwe Yehova balombwele ngikadilo ibidi yasenswe—lwitabijo ne kwityepeja. (Bah. 11:6; Yak. 4:6) Bengidi ba Yehova badi bakulupile amba milao yonso idi mu Kinenwa kya Leza ikafikidilanga. Balombwele kwityepeja na kwitabija amba kebadipo bemvwanije biyampe muswelo mwine wadi wa kufikidila ino milao. Uno mwikadilo wa kwityepeja wamwekele mu byanene Kiteba kya Mulami kya difuku 1 Kweji 3, 1925 amba: “Tuyukile amba Mfumwetu ye wishintulula aye mwine, ne amba ukashintulula Kinenwa kyandi ku bantu bandi mu muswelo wasaka ne mu kitatyi kifwaninwe.”

19. I bika bitwimvwanije Yehova dyalelo, ne mwanda waka?

¹⁹ Pashimikilwe Bulopwe mu 1914, bantu ba Leza badi bayukile’tu kipindi pa mukafikidila bupolofeto butala pa Bulopwe. (1 Ko. 13:9, 10, 12) Kiyukuyuku kyetu kya kusaka milao ya Leza ifikidile, kyalengeje kyaba kimo tufule ku kunena bitupe. Mu bula bwa myaka mivule, twashilwile kumona patōkelela tunangu tukwabo tudi mu binenwa byadi mu Kiteba kya Mulami kitelelwe mu musango ushele kunyuma. Kishinte kyanene amba: “Bimweka bu uno o mulangwe muyampe wa kulonda wa amba, ketubwanyapo kwimvwanija bupolofeto batwe bene poso’nka ke bufikidile nansha pobwenda bufikidila.” Pano ke tudi batokene mu mafuku a mfulo, ne bupolofeto buvule butala Bulopwe ke bufikidile kadi bukwabo bukyendelela na kufikidila. Bantu ba Leza byo betyepejanga ne kwitabija kulēmununwa, Yehova i mulengeje kwimvwanija kwetu kutala mpango yandi kuvudile’ko. Kuyukidija kwa binebine pano kubavudijibwa!

20, 21. Lelo kulumbululwa kwa mwimvwanino kwātengele namani bene Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji?

²⁰ Yehova palumbulula kwimvwanija kwetu kwa bubine, mityima yetu itompibwanga. Le lwitabijo ne kwityepeja biketukwasha twitabije byashintwa? Bene Kidishitu bāikele’ko mu myaka katwa kabajinji bātenwe na dino ditompo. Kimfwa, langa’po bidi shi mu kitatyi’kya wādi mwine Kidishitu Muyuda. Ulēmekele bininge Mukanda wa Bijila wa Mosesa wianinya kipyanwa kya muzo wenu. Ino ubatambula mikanda ya ku bukomo bwa mushipiditu itamba kudi mutumibwa Polo inena’mba Mukanda wa Bijila keukingilapo ne amba Yehova wapele Isalela wa ku ngitu, ino watonge’ko Isalela wa ku mushipiditu mudi Bayuda ne Bajentaila bene. (Loma 10:12; 11:17-24; Ngt. 6:15, 16; Kol. 2:13, 14) Le wādi wa kulonga’po namani?

²¹ Bene Kidishitu betyepeje bāitabije nshintulwilo ya ku bukomo bwa mushipiditu ya Polo, bāeselwe na Yehova. (Bil. 13:48) Bakwabo bāpelele kushinta, bātonga kulamata ku mwimvwanino wa abo bene. (Ngt. 5:7-12) Shi kebāshintyilepo mumweno wabo, bādi ba kujimija dyese dyabo dya kuludika na Kidishitu.—2 Pe. 2:1.

22. Le uloñanga namani pa bitōkeji bitala mwimvwanino wetu wa mpango ya Leza?

²² Mu myaka makumi ya panopano, Yehova i mulumbulule kwimvwanija kwetu kwa Bulopwe. Kimfwa, i mwitukwashe tujingulule biyampe kitatyi kya kukalañanibwa kwa boba betabije kubikalwa ba Bulopwe na boba bapela, pamo bwa mikōko ikalañanibwa mu bambuji. Kadi i mwitufundije ne kitatyi kikabwana kibalwa kya ba 144 000, ne mushintulwila byelekejo bya Bulopwe byāletele Yesu, ne kitatyi kikasangwilwa mūlu mushingwe māni wa mfulo. d Le uloñanga namani pa bino bitōkeji? Le bikomejanga lwitabijo lobe? Le wibimonanga bu bukamoni bulombola’mba Yehova ukyendelela na kufundija bantu bandi betyepeje? Myanda ilonda’ko ya mu dino dibuku ikaningija kikulupiji kyobe amba bine Yehova usokolanga bityebitye mpango yandi ku boba bamwakaminwe.