SULA MAR 3
Kaka Jehova Elo ne Ji Dwache
1, 2. Ere kaka Jehova osebedo ka elo ne dhano dwache?
JONYUOL mohero nyithindgi nyisogiga gik ma dhi nyime e ot. Kata kamano, gitimo mano gi rieko mondo kik ginyis nyithindogo gik mang’eny mokalo tong’. Ginyisogi mana gik ma oromore kodgi ka luwore gi hikgi kod okang’ ma ginyalo makogo weche.
2 E yo ma chalo kamano, Jehova osebedo ka elo ne dhano dwaro mare mosmos. To Jehova timo mano mana e kinde mowinjore. We wane ane e yo machuok kaka Jehova osebedo ka elonwa adiera mag Pinyruoth nyaka chop sani.
Ang’o Momiyo Pinyruoth Dwarore?
3, 4. Ang’o momiyo wanyalo wacho ni Jehova ne ok ochano a chakruok kaka gik moko ne dhi timore ne dhano?
3 Jehova ne ok ochano a chakruok mondo Pinyruodh Mesia obedie. Ang’o momiyo wawacho kamano? En nikech Jehova ne ok ochano ne dhano kaka gik moko ne dhi timorenegi. Ne ochueyo dhano gi nyalo mar timo yierogi giwegi. Mano e momiyo nonyiso Adam gi Hawa dwache niya: “Nyuoluru, kendo medreuru, upong’ piny, kendo ubedi gi loch kuome.” (Cha. 1:28) Jehova ne dwaro bende ni Adam gi Hawa oluw chike ma noketonegi. (Cha. 2:16, 17) Adam gi Hawa ne nigi thuolo mar yiero makore gi Jehova. Ka dine gitimo kamano kaachiel gi nyikwagi, Pinyruoth dine ok odwarore. Sani pinywani dikoro opong’ gi dhano makare chuth ma lamo Jehova.
4 Ng’anyo ma Satan, Adam, gi Hawa nong’anyogo ne ok ochocho dwach Jehova mar pong’o piny gi dhano makare. Kar mano, Jehova noyawo yo machielo mar chopo dwacheno. Dwach Nyasaye ok en kaka gach reru ma nyaka ring mana e reru molosne e ka ochop kama odhiye ma ka gimoro ogole e reru to odiwo. Jehova kosewacho ni odwaro timo gimoro, onge gimoro amora e polo kata e piny ma nyalo mone. (Som Isaiah 55:11.) Ka gimoro otemo chocho dwache, to otiyo gi yo machielo mondo dwacheno odhi nyime. a (Wuok 3:14, 15) Ka Jehova oneno ni ber mondo onyis jotichne yo machielono, otimo kamano.
5. Jehova nong’ado mar timo ang’o bang’ ng’anyo ma ne otimore e puodho mar Eden?
5 Nikech ng’anyo ma ne otimore e puodho mar Eden, Jehova ne ong’ado mar loso Pinyruoth. (Mat. 25:34) Kata obedo ni ng’anyono norwako dhano e mudho mandiwa, Jehova nochako chiwo ler e wi yo ma nodhi tiyogo e dwoko ne dhano ngima maber, kendo tieko chandruok ma loch Satan ne dhi kelo ne dhano. (Cha. 3:14-19) Kata kamano, Jehova ne ok owacho weche duto e wi Pinyruoth dichiel.
Kaka Jehova Nochako Elo Adiera e Wi Pinyruoth
6. Jehova ne osingo ang’o e wach ma ne okor mokwongo tik-tik, to en ang’o ma ne ok oelo?
6 E wach ma ne okor mokwongo tik-tik, Jehova ne osingo ni nitie “kodhi” ma ne dhi ketho thuol. (Som Chakruok 3:15.) Kata kamano, ne ok oelo ni kodhino ne dhi bedo ng’a, kata ni koth thuol to ne dhi bedo ng’a kata ang’o. Jehova noduogo ochiwo ler mana higni 2,000 bang’e. b
7. Ang’o momiyo Jehova ne oyiero Ibrahim kaka ng’at ma kodhi ma ne osingi ne dhi a kuome, to mano puonjowa ang’o?
7 Gikone, Jehova ne oyiero Ibrahim kaka ng’at ma kodhi ma ne osingi ne dhi a kuome. Ne oyier Ibrahim nikech ne ‘owinjo dwond Jehova.’ (Cha. 22:18) Wachno puonjowa ni Jehova elo dwache mana ne joma oluore gadier.—Som Zaburi 25:14.
8, 9. Gin weche mage ma Jehova ne onyiso Ibrahim gi Jakobo e wi kodhi ma ne osingi?
8 Kotiyo gi malaika, Jehova ne onyiso osiepne ma Ibrahim weche moko e wi kodhi ma ne osingi: Kodhino ne dhi bedo dhano. (Cha. 22:15-17; Jak. 2:23) To ere kaka dhanono ne dhi ketho thuol? Thuol ne en ng’a? Dwoko mag penjogi ne dhi fwenyore bang’e.
9 Jehova ne ong’ado ni kodhi ma ne osingi ne dhi wuok kokalo kuom nyakwar Ibrahim ma nyinge Jakobo. Jakobo ne en ng’at ma ne nigi yie motegno kuom Nyasaye. (Cha. 28:13-22) Kotiyo gi Jakobo, Jehova ne olero ni kodhi ma ne osingi ne dhi bedo nyakwar wuod Jakobo miluongo ni Juda. Jakobo ne okoro ni nyakwar Judano ne idhi mi “ludh duong’” ma en luth ma nyiso teko maduong’, kendo ni ji ne dhi winje. (Cha. 49:1, 10) Wechego nonyiso ni kodhi ma nosingno ne dhi bedo ruoth.
10, 11. Ang’o momiyo Jehova ne omedo wacho weche moko ne Daudi gi Daniel e wi dwache?
10 Higni 650 kama bang’ ka Juda nosetho, Jehova ne omedo wacho weche moko ne Ruoth Daudi e wi dwache. Daudi ne en achiel kuom nyikwa Juda, kendo chuny Jehova ‘ne mor kode.’ (1 Sa. 13:14; 17:12; Tich 13:22) Nikech Daudi ne winjo Jehova, Jehova ne otimo kode singruok konyise ni achiel kuom nyikwaye ne dhi bedo ruoth ma nyaka chieng’.—2 Sa. 7:8, 12-16.
11 Higni 500 kama bang’e, Jehova notiyo gi janabi Daniel e dimbo higa sie ma Ng’at Mowir, kata Mesia ne dhi biro e piny. (Dan. 9:25) Jehova ne onyiso Daniel ni Daniel ne en ‘ng’at moher ahinya.’ Ang’o momiyo? En nikech Daniel ne oluoro Jehova ahinya kendo ne odhi nyime tiyone.—Dan. 6:16; 9:22, 23.
12. Ne onyis Daniel mondo otim ang’o, to ang’o momiyo ne onyise kamano?
12 Kata obedo ni Jehova notiyo gi jonabi kaka Daniel gi jomamoko e chiwo ler e wi kodhi ma nosingi ma en Mesia, sa ne pok ochopo ma jotich Jehova ne onego ong’e tiend weche ma jonabigo nondiko e yo malong’o chuth. Kuom ranyisi, bang’ ka Jehova ne osemiyo Daniel fweny ma ne wuoyo e wi kinde ma Pinyruodh Nyasaye ne dhi chako lochoe, ne onyiso Daniel mondo oum wechego nyaka kinde ma Jehova owuon ne dhi elogie. E kinde ma ne idhi elie wechego, ng’eyo madier ‘ne dhi medore e piny.’—Dan. 12:4.
Jehova notiyo gi ji kaka Daniel mondo ondik weche moko e wi Pinyruodh Mesia
Yesu Nochiwo Ler e Wi Dwaro mar Nyasaye
13. (a) Kodhi ma ne osingi en ng’a? (b) Ere kaka Yesu ne ochiwo ler e wi wach ma ne okor e Chakruok 3:15?
13 Jehova nonyiso ayanga ni Yesu e kodhi ma nosingi; en e nyakwar Daudi ma ne owach ni dhi bedo Ruoth. (Luka 1:30-33; 3:21, 22) Ka ne Yesu ochako tije e piny ka, ne chal mana ka gima ler mar chieng’ mokinyi nomenyo ne dhano dwach Nyasaye mondo ging’e tiende maler. (Mat. 4:13-17) Kuom ranyisi, Yesu nowacho ayanga ni “thuol” miwuoye e Chakruok 3:14 15, en Jachien, koluonge ni “janek” kendo “wuon miriambo.” (Joh. 8:44) E fweny ma Yesu ne omiyo Johana, owuoyo e wi ‘thuol machonno’ kowacho ni ‘iluonge ni Jachien kendo Satan.’ c (Som Fweny 1:1; 12:9.) E fweny achiel achielno, Yesu nonyiso ni en owuon kaka kodhi ma ne osingi, ne odhi chopo wach ma ne okor e puodho mar Eden, kendo ketho Satan chuth.—Fwe. 20:7-10.
14-16. Be kinde duto jopuonjre Yesu ne winjoga tiend weche te ma ne Yesu puonjogi? Ler ane.
14 Mana kaka ne waseneno e Sula Mokwongo e bugni, Yesu nowuoyo ahinya e wi Pinyruoth. Kata kamano, ne ok olerga weche te kinde duto e wi Pinyruodhno. To kata ka seche moko nolero weche moko ma achiel kachiel e wi Pinyruoth, jolupne ne duogo winjo tiend wechego mana bang’e, samoro kata higni pieche bang’e. We wane ane ranyisi moko.
15 E higa mar 33 ka Yesu ne pod nie piny, nowacho maler ni joma ne dhi konye locho e Pinyruodh Nyasaye e polo ne dhi wuok e piny. Kata kamano, jopuonjrene ne ok owinjo tiend wechego gie sechego. (Dan. 7:18; Joh. 14:2-5) E higa achiel achielno, Yesu nolero kotiyo gi ngeche mopogore opogore ni Pinyruoth ne ok dhi chako locho ka pod en e piny, to kinde malach ne dhi kadho bang’ kosedok e polo e ka Pinyruodhno ochak locho. (Mat. 25:14, 19; Luka 19:11, 12) Nikech jopuonjre Yesu ne ok winj tiend wachni malong’o, bang’ ka Yesu ne osechier ne gipenje niya: “Ruoth, be ma e kinde ma idwaro duokoe pinyruoth ne Israel?” Kata kamano, Yesu ne ok oleronegi weche momedore gie kindeno. (Tich 1:6, 7) Yesu ne owacho bende ni nitie “rombe mamoko” ma ne ok dhi bedo e “kueth matin” ma ne dhi locho kode. (Joh. 10:16; Luka 12:32) Jolup Kristo ne ok owinjo maler tiend grube ariyogo nyaka nochopo kinde ma ne Pinyruoth ochako locho e higa mar 1914.
16 Yesu ne nyalo nyiso anyisa jopuonjrene gik mang’eny e kinde ma ne pod en kodgi e piny ka, kata kamano ne ong’eyo ni ne ok ginyal mako wechego duto dichiel. (Joh. 16:12) En adier ni ne oler weche mang’eny e wi Pinyruoth e ndalo Yesu kod bang’e. Kata kamano, kinde ne pok ochopo mar ng’eyo adiera momedore e wi Pinyruoth.
Adiera Nochako Medore e ‘Ndalo mag Giko’
17. Ka wadwaro ng’eyo adiera e wi Pinyruoth, ang’o ma nyaka watim, to en ng’a ma bende nyaka konywa?
17 Jehova ne osingo ne Daniel ni e ndalo mag giko, ji ne dhi medo timo kinda e fwenyo adiera mang’eny e wi dwach Nyasaye. (Dan. 12:4) Mano nyiso ni joma dwaro ng’eyo adierago nyaka manygi gi kinda. Kata bed mana ni wanono Muma e yo matut ma romo nade, ok wanyal winjo adiera e wi Pinyruoth, mak mana ka Jehova e ma okonyowa ng’eyo tiendgi.—Som Mathayo 13:11.
18. Ere kaka jotich Jehova moluore osebedo ka nyiso yie kod bolruok?
18 Mana kaka Jehova nofwenyo ne jotichne adiera e wi Pinyruoth mosmos higni moko ka pok 1914 ochopo, e kaka osebedo kotimo e ndalo mag gikogi. Mana kaka wabiro neno e Sula mar 4 gi 5, kuom higni 100 mosekalo, jotich Nyasaye osebedo ka timo lokruok kinde ka kinde e yo ma gilerogo tiend ndiko moko. Be mano nyiso ni Jehova ok osebedo ka konyogi? Ooyo, ok kamano! Ang’o momiyo wawacho kamano? En nikech jotich Jehova moluore osebedo ka nyiso yie kaachiel gi kido mar bolruok. (Hib. 11:6; Jak. 4:6) Jotich Jehova nigi yie motegno ni gik moko duto ma Jehova osingo nyaka timre. Ginyiso ni gin gi kido mar bolruok kuom rieyo weche moko sama gifwenyo ni ne ok gilerogi e yo makare e kinde mokalo. Bolruokgino nenore e weche ma ne ondik e The Watch Tower ma Mach 1, 1925 niya: “Wang’eyo ni Ruodhwa e ma leronwa dwache, kendo ni obiro lero ne jotichne Wachne e yo moneno ni ber kendo e kinde mowinjore.”
“Ruodhwa . . . lero ne jotichne Wachne e yo moneno ni ber kendo e kinde mowinjore”
19. Ang’o ma Jehova osekonyowa ng’eyo e rang’iny momedore, to nikech ang’o?
19 Ka ne Pinyruoth ochako locho e higa mar 1914, jotich Nyasaye nong’eyo mana gik manok e wi kaka weche ma nokor kuom Pinyruoth ne dhi chopo. (1 Kor. 13:9, 10, 12) Sama watimoga kinda mondo wafweny kaka singo mag Nyasaye chopo, nitierega seche moko ma wasebayo nyong’. Nitie wach machielo ma ni e sula moro e The Watch Tower ma owuoye e paragraf motelo ma osenenore ayanga kuom higni ma osekalo. Sulano ne owacho kama: “Nenore ni ok dwang’e kiwan kaka wach moro mokor timore, mak mana bang’ ka osetimore kata sama odhi nyime timore.” Nikech sani wadak e ndalo mag giko, nitie gik mang’eny ma ne okor e wi Pinyruoth ma osetimore, kendo moko pod dhi nyime timore. Nikech jotich Jehova obolore kendo giyie mondo Jehova oriegi, mano osemiyo ging’eyo dwach Jehova e rang’iny momedore. Kuom adier, sani wang’eyo adiera e okang’ malach ahinya!
Yo ma Imedo Lergo Adiera Piedho Jotich Nyasaye
20, 21. Ere kaka yo mimedo lergo adiera ne oelo gik ma ne ni e chuny Jokristo moko ma kinde mokalo?
20 Sama Jehova oleronwa adiera moro e yo mopogore gi kaka wasebedo ka wang’eyo, mano nyalo elo gima nie chunywa. Be yie ma wan-go kod bolruokwa biro miyo wayie gi lokruogego? Jokristo ma nodak higni 20 kama bang’ Yesu noromo gi tem ma kamano. Tem ane paro ni in Ja-Israel ma Jakristo e kindeno. Ichiwo luor ahinya ne Chik Musa kendo ihero ogandau kod timbeu. Kae to kanyaklau yudo barua moro mowuok kuom jaote Paulo. Baruano nyisou ni Chik Musa koro ok otueyou, kendo ni Jehova osedagi ogandau mi oyiero oganda machielo moriwo Jo-Yahudi kod joma ok Jo-Yahudi to pod oluongogi aluonga ni Jo-Israel, en mana ni koro to oluongogi ni Israel mar roho. (Rumi 10:12; 11:17-24; Gal. 6:15, 16; Kol. 2:13, 14) Ditimo nang’o?
21 Jokristo ma nobolore ne orwako weche ma ne Paulo olerogo, kendo Jehova ne oguedhogi. (Tich 13:48) Moko to ne otamore rwako wechego, kendo ne gidwaro dhi nyime makore gi puonj ma ne gisebedo ka ging’eyo. (Gal. 5:7-12) Joma ne otamore loko pachgi chuth-chuth ne owito thuolo mar dhi locho gi Yesu e polo.—2 Pet. 2:1.
22. Iwinjoga nade e chunyi sama olok yo ma wawinjogo tiend adiera moko e wi dwaro mar Nyasaye?
22 E kindewagi, Jehova osemedo leronwa adiera mag Pinyruoth e yo ma winjore maler moloyo. Kuom ranyisi, osekonyowa ng’eyo kinde ma ibiro pogie joma riwo Pinyruoth lwedo kigologi kuom jomamoko, mana kaka jakwath pogo rombe gi diek. Bende, osekonyowa ng’eyo kinde ma kwan mar ji 144,000 biro chopo e wang’e kak, kod tiend ngeche mopogore opogore ma Yesu nogoyo e wi Pinyruoth, kaachiel gi kinde ma ibiro terie joma owal e polo. d Sama olok yo ma wawinjogo tiend adiera kaka mago, in iwinjoga nade e chunyi? Be lokruogego tego yieni? Be iwinjo e chunyi ni Jehova dhi nyime puonjo joge mobolorene? Weche ma wabiro nono e bugni biro konyi medo bedo gadier ni Jehova dhi nyime elo dwache ne joma omiye luor.
a E dho Hibrania, tiend nying Nyasaye en ni “obedo gima odwaro.” Tiend nyingeno nyiso ni ochopo gik moko duto mosesingo. Ne sanduk ma wiye wacho ni, “Tiend Nying Nyasaye,” e Sula mar 4.
b Hignigo nyalo nenore ka gima ging’eny ahinya e kindewagi, kata kamano, gima nyaka wang’e en ni e kindego, dhano ne dak kuom higni mang’eny; ne nitie mana tienge ang’wen kende chakre Adam nyaka Ibrahim. Lamek ma ne en wuon Noa ne onyuol ka Adam pod ngima, Shem ma ne en wuod Noa ne onyuol ka Lamek pod ngima, kae to Ibrahim ne onyuol ka Shem pod nitie. —Cha. 5:5, 31; 9:29; 11:10, 11; 25:7.
c Nying mar “Satan” itiyogo nyadi 18 e Ndiko mag Dho-Hibrania. Kata kamano, e Ndiko mag Dho-Grik, itiyo kode nyadi 30. Mano winjore maler nikech Ndiko mag Dho-Hibrania ne odich ahinya gi konyo ji fwenyo ng’at ma ne dhi bedo Mesia, to ok lero weche e wi Satan. Ka Mesia koro nosebiro e piny, Mesia ne oelo timbe mang’eny mag Satan mana kaka oler e Ndiko mag Dho-Grik.
d Mondo iyud kaka noler wechegi e yo matut, ne Mnara wa Mlinzi ma Oktoba 15, 1995, ite mag 23-28, kod Ohinga mar Jarito ma tarige ma luwogi: Januar 1, 2008, ite mag 24-28; Julai 1, 2008, ite mag 25-29; Julai 15, 2013, ite mag 9-14.
Samoro Inyalo Hero Magi Bende
OHINGA MAR JARITO—GOCHO MAR PUONJRUOK
Bed gi Yie Motegno Kuom Pinyruoth
Jehova notiyo gi singruoge auchiel mondo onyis e yo maler chuth ni Pinyruodhe dhi chopo dwache. Ere kaka singruogegi nyalo konyowa bedo gi yie motegno?
