Ndokoni pa mphangwa

Pitani pa tsamba ya Pyankati

NSOLO 3

Yahova Asapangiza Cifuniro Cace

Yahova Asapangiza Cifuniro Cace

NTSONGA IKULU YA NSOLO

Mwapang’ono pang’ono Yahova asapangiza kubveka kwa cifuniro cace, mbwenye basi ene kuna ale anamulemedza

1, 2. Yahova asapangiza tani cifuniro cace kuna anthu?

ANYAKUBALA acitsalakano asaphataniza anawo pakucedza pinthu pya banja. Iwo asacita mphole-mphole thangwi yakunjipa kwa mphangwa zinafuna kucedza iwo. Basi ene iwo asalonga pinthu pinaona iwo kuti anawo anakwanisa kupibvesesa.

2 Mu njira ibodzi ene, mwapang’ono pang’ono Yahova asapangiza cifuniro cace kuna anthu. Mbwenye iye asacita pyenepi basi ene angaona kuti ndi ndzidzi wakuthema. Tendeni tidinge mwacigwagwa kuti Yahova apangiza tani undimomwene unalonga pya mbiri ya Umambo.

Thangwi Yanji Umambo Ndi Wakufunika?

3, 4. Kodi Yahova alongeratu makhaliro a tsogolo ya anthu? Fokotozani.

3 Pakutoma, Umambo Waumesiya nee ukhacita khundu ya cifuniro ca Yahova. Thangwi yanji? Thangwi Yahova nee alongeratu makhaliro a tsogolo ya anthu; mbwenye, iye acita anthu na ufulu wakusankhula. Natenepa, apanga Adhamu na Eva cifuniro cace kuna anthu, “Balanani mbamuinjipa, dzadzani dziko yapantsi mbamuitonga.” (Gen. 1:28) Yahova aphemba kuti iwo akhafunika kulemedza midida yace inalonga thangwi ya pyadidi na pyakuipa. (Gen. 2:16, 17) Adhamu na Eva mbadasankhula kupitiriza kukhala akukhulupirika. Iwo na anawo mbadabvera, ife nee mbatidafuna Umambo wakutongwa na Kristu toera kukwanirisa cifuniro ca Mulungu. Mwandimomwene, dziko yonsene mbidadzala na anthu akulungama, onsene mbalambira Yahova.

4 Kupanduka kwa Sathani, Adhamu na Eva nee kwacitisa Yahova kusiya cifuniro cace cakudzadza dziko na anthu akulungama. Mbuto mwace, Yahova asaka njira inango yakukwanirisa cifuniro cace. Cifuniro cace nee ndi ninga xitima yakuti isaphatisira njira ibodzi toera kufika kunaenda iyo, pontho yakuti inacimwaniswa na macitiro a anthu anango. Yahova atoma cifuniro cace, nkhabe mphambvu ibodzi inakwanisa kukhondesa kukwaniriswa kwace. (Lerini Izaiya 55:11.) Pangaoneka cinthu cakufuna kudodomesa, Yahova asaphatisira njira inango.[1] (Eks. 3:14, 15, NM) Angaona kuti ndi ndzidzi wakuthema, asapanga atumiki ace akukhulupirika njira zipswa zakukwanirisa cifuniro cace.

5. Yahova acitanji thangwi ya upanduki m’munda wa Edeni?

5 Mu kutawira kupandukirwa m’munda mwa Edeni, Yahova aphataniza cifuniro cace cakukhazikisa Umambo. (Mat. 25:34) Mu ndzidzi ukhaoneka kuti anthu nkhabe cidikhiro, Yahova apangiza njira yakuti mbadaiphatisira toera kusudzula anthu na kumalisa nyatwa zinacitiswa na mphambvu yakupha ya Sathani. (Gen. 3:14-19) Ngakhale tenepa, Yahova nee alonga unyomonyomo onsene wa Umambo mu ndzidzi ubodzi ene.

Yahova Atoma Kupangiza Undimomwene Thangwi ya Umambo

6. Ninji pidapikira Yahova, mbwenye ninji pidakhonda iye pangiza?

6 Pa profesiya yakutoma, Yahova apikira kuti ‘mbeu’ ibodzi mbidadzwanda nyoka. (Lerini Genesi 3:15.) Mbwenye, cidzindikiro ca mbeu ineyi na mbeu ya nyoka nee pyapangizwa pa ndzidzi unoyu. Natenepa, Yahova nee apereka ceza cakuthimizirika pa nkhani ineyi mu pyaka cifupi 2.000. *

7. Thangwi yanji Abrahamu asankhulwa, na tisapfundzanji ku cakucitika ceneci?

7 Mu kupita kwa ndzidzi, Yahova asankhula Abrahamu ninga m’bodzi wakuti pikiro ya mbeu mbidabuluka mwa iye. Abrahamu asankhulwa thangwi ‘atawira peno abvera fala ya Yahova.’ (Gen. 22:18) Tisapfundza cinthu cakufunika kubulukira ku cakucitika ceneci. Yahova asapangiza cifuniro cace basi ene kwa ale anamulemedza.—Lerini Masalmo 25:14.

8, 9. Ndi pinthu pipi pidapangiza Yahova kuna Abrahamu na Yakobe thangwi ya mbeu yakupikirwa?

8 Mudalonga Yahova na xamwali wace Abrahamu kubulukira mwa aanju, Yahova apangiza paulendo wakutoma nkhani ineyi yakufunika ya mbeu idapikirwa kuti: Mbidakhala munthu. (Gen. 22:15-17; Tgo. 2:23) Kodi munthu unoyu mbadadzwanda tani nyoka? Mbani akhali nyoka? Mu kupita kwa ndzidzi pipangizo mbipidapereka ceza ku mibvundzo ineyi.

9 Yahova atonga kuti mbeu yakupikirwa mbidabuluka mwa ndzukulu wamamuna wa Abrahamu, Yakobe, mamuna adapangiza cikhulupiro cakuwanga kuna Mulungu. (Gen. 28:13-22) Kubulukira mwa Yakobe, Yahova afokotoza kuti Mbeu Yakupikirwa mbidabuluka mwa mwana wamamuna wa Yakobe, Yuda. Yakobe apikira kuti mbeu ineyi ya Yuda mbidatambira “mpswimbo,” ndodo inaphiphirisa utongi wa mambo, na ‘mbumba zonsene mbizidabvera’ mwana unoyu. (Gen. 49:1, 10) Na mabvekero anewa, Yahova apangiza kuti Mbeu Yakupikirwa mbidabuluka mwa ntongi, wakuti ndi mambo.

10, 11. Thangwi yanji Yahova apangiza cifuniro cace kuna Dhavidhi na Dhanyeli?

10 Pyaka cifupi 650 pakumala ntsiku za Yuda, Yahova athimizira kupangiza cifuniro cace kuna Mambo Dhavidhi, mwana wa Yuda. Yahova alonga Dhavidhi ninga “munthu wanga wa pa ntima panga.” (1 Sam. 13:14; 17:12; Mach. 13:22) Thangwi Dhavidhi akhalemedza Mulungu, Yahova asankhula kucita cibverano na iye, ampikira kuti mwanace m’bodzi mbadatonga kwenda na kwenda.—2 Sam. 7:8, 12-16.

11 Pakupita pyaka cifupi 500, Yahova aphatisira mprofeta Dhanyeli toera kufokotoza caka candimomwene cakubwera kwa Mesiya peno Nyakudzodzwa wace pa dziko yapantsi. (Dan. 9:25) Yahova akhaona Dhanyeli kukhala ‘munthu wakufunika kakamwe.’ Thangwi yanji? Thangwi Dhanyeli akhalemedza kakamwe Yahova, pontho akhantumikira ndzidzi onsene.—Dan. 6:16; 9:22, 23.

12. Kodi Dhanyeli apangwa toera kucitanji, na thangwi yanji?

12 Maseze Yahova aphatisira aprofeta akukhulupirika ninga Dhanyeli toera kulemba unyomonyomo uzinji unalonga pya mbeu yakupikirwa, Mesiya, mbwenye nee ukhali ndzidzi wa Yahova toera atumiki ace abvesese mabvekero onsene a pinthu pidapumira iye aprofeta toera kulemba. Mwacitsandzo, pidamala Dhanyeli kuona masomphenya akuti akhaphataniza kukhazikiswa kwa Umambo wa Mulungu, Dhanyeli apangwa toera kufunga profesiya mpaka ndzidzi wakuthema wa Yahova. Ntsogolo, cidziwiso candimomwene mbicidakhala ‘cakunjipa.’—Dan. 12:4.

Yahova aphatisira anthu acikhulupiro ninga Danyeli toera kulemba unyomonyomo thangwi ya Umambo Waumesiya

Yezu Apereka Ceza ku Cifuniro ca Mulungu

13. (a) Mbani akhali mbeu yakupikirwa? (b) Yezu apereka tani ceza ku profesiya idalembwa pa Genesi 3:15?

13 Yahova apangiza Yezu ninga mwana wakupikirwa, mbeu ya Dhavidhi yakuti mbidatonga ninga Mambo. (Luka 1:30-33; 3:21, 22) Mudatoma Yezu utumiki wace, akhali ninga dzuwa mbimwinikira cidziwiso ca anthu thangwi ya cifuniro ca Mulungu. (Mat. 4:13-17) Mu ndzidzi wakucepa, abulusa kupenula konsene thangwi ya cidzindikiro ca “nyoka” idalongwa pa Genesi 3:14, 15, yakucemerwa Dyabo ‘nyakupha anthu’ na “Baba wa uthambi.” (Jwau 8:44) Mu kufokotozera Jwau, Yezu alonga “nyoka ire ya kale” ninga, “Dyabo na Sathani.”[3] (Lerini Apokalipse 1:1; 12:9.) M’mafokotozero abodzi ene, Yezu apangiza njira yakuti iye ninga mbeu yakupikirwa, pakumalisira anadzakwanirisa profesiya idalongwa mu Edeni mbadzwanda Sathani peno kunfudza.—Apok. 20:7-10.

14-16. Kodi ndzidzi onsene anyakupfundza a pyaka dzana yakutoma akhabvesesa mwadidi mabvekero a undimomwene akhapereka Yezu? Fokotozani.

14 Ninga pidaona ife mu Nsolo 1 wa bukhu ino, Yezu alonga kakamwe pya Umambo. Natenepa, ndzidzi onsene iye nee afokotoza unyomonyomo onsene ukhafuna kudziwa anyakupfundzace. Ngakhale mudapereka iye unyomonyomo wakupambulika, pakhapita ndzidzi, peno madzana a pyaka kuti anyakutowera a Kristu atome kudzindikira mabvekero onsene a undimomwene akhapangizwa iwo na Yezu. Tendeni tidinge pitsandzo pingasi.

15 Mu caka 33 N.W., Yezu apangiza pakweca kuti atongi andzace akuti mbadaphedza Mambo wa Umambo wa Mulungu mbadakwatwa pa dziko mu kulamuswa ninga pyakucitwa pyauzimu kudzulu. Anyakupfundzace nee abvesesa pa ndzidzi unoyu mafokotozero anewa. (Dan. 7:18; Jwau 14:2-5) Mu caka cibodzi cene, Yezu apangiza mukuphatisira misangani kuti Umambo nee mbudakhazikiswa mpaka ndzidzi wakulapha pakumala kuenda kwace kudzulu. (Mat. 25:14, 19; Luka 19:11, 12) Anyakupfundza nee abvesesa ntsonga ineyi yakufunika, na mu kupita kwa ndzidzi iwo abvundza Yezu mudalamuswa iye mwa akufa: ‘Ndi ndzidzi uno unafuna bweresa imwe umambo wa Israele?’ Mbwenye, Yezu asankhula kukhonda kufokotoza unyomonyomo unango wakuthimizirika pa ndzidzi unoyu. (Mach. 1:6, 7) Yezu apfundzisambo kuti mbukudaoneka “mabira anango,” akuti nee mbadacita khundu ya ‘nkumbi ung’ono’ wa atongi andzace. (Jwau 10:16; Luka 12:32) Atowereri a Kristu nee abvesesa mwadidi kusiyana kwa misoka ineyi miwiri mpaka pakumala kukhazikiswa Umambo mu caka 1914.

16 Yezu mbadapanga anyakupfundzace pinthu pizinji mukhakhala iye pa dziko yapantsi, mbwenye iye akhadziwa kuti iwo nee mbadakwanisa kupibvesesa. (Jwau 16:12) Mwakukhonda kupenula, cidziwiso cakunjipa cinalonga pya Umambo caperekwa mu pyaka dzana yakutoma. Natenepa, unoyu nee ukhali ndzidzi toera cidziwiso ceneci cikhale cakunjipa kakamwe.

Cidziwiso Candimomwene Cadzanjipa Kakamwe mu “Ndzidzi Wakumalisa”

17. Tisafunika kucitanji toera kubvesesa undimomwene unalonga pya Umambo, mbwenye ninji cinafunika pontho?

17 Yezu apikira Dhanyeli kuti mu “ndzidzi wakumalisa,” anthu azinji ‘mbadasakasaka, pontho cidziwiso candimomwene’ ca cifuniro ca Mulungu mbicidakhala cakunjipa kakamwe. (Dan. 12:4, NM) Ale anafuna cidziwiso ceneci asafunika kuphata basa mwakuwanga. Bukhu ibodzi isalonga kuti fala ya Ciheberi yakuti “kusakasaka” isapereka manyerezero a munthu mbakadinga bukhu mwacidikhodikho na mwakukwana. Mwakukhonda tsalakana kudinga kwathu Bhibhlya mwakukwana, nee tinakwanisa kubvesesa mwadidi undimomwene wa Umambo mwakusowa ciphedzo ca Yahova.—Lerini Mateo 13:11.

18. Kodi ale adalemedza Yahova apangiza tani cikhulupiro na kucepeseka?

18 Mwapang’ono pang’ono Yahova apangiza undimomwene wa Umambo mu ndzidzi udatsogolera caka 1914, iye asapitiriza kucita pibodzi pyene mu ntsiku zakumalisa. Ninga pinafuna kudzapangizwa mu Nsolo 4 na 5 wa bukhu ino, pyaka pyakupiringana 100 ndulimu, mbumba ya Mulungu isacinja kazinji kene kubvesesa kwawo pyakucitika. Pyenepi pisabveka kuti iwo nkhabe ciphedzo ca Yahova? Mwandimomwene, iye asaphedza. Thangwi yanji? Thangwi ale analemedza Yahova asapangiza makhaliro mawiri akuti Yahova asaafuna, cikhulupiro na kucepeseka. (Aheb. 11:6; Tgo. 4:6) Atumiki a Yahova asakhulupira kuti mapikiro onsene anagumanika m’Mafala a Mulungu anadzakwanirisika. Iwo asapangiza kucepeseka munatawira iwo kuti nee akhabvesesa mwadidi kuti mapikiro anewa mbadakwaniriswa tani. N’khaliro unoyu wakucepeseka wapangizwa mu revista ya Ncenjezi 1 ya Murope ya 1925, yakuti ikhalonga: “Tisadziwa kuti Mbuya ndi ene anatculula pinthu, iye anadzatculula Mafalace a cifuniro cace mu njira yace yakuthema na pa dzidzi wace wakuthema.”

’Mbuya anadzafokotoza mafalace kuna mbumba yace mu njira yadidi na ndzidi wace wakuthema’

19. Ninji pidatawirisa Yahova toera tipibvesese cincino, na thangwi yanji?

19 Mudakhazikiswa Umambo mu caka 1914, mbumba ya Mulungu ikhali na cidziwiso cakucepa cakuti maprofesiya analonga pya Umambo mbadakwaniriswa tani. (1 Akor. 13:9, 10, 12) Midzidzi inango tisakhala na maonero akudodomeka thangwi yakufunisisa kwathu kuona kukwaniriswa kwa mapikiro a Mulungu. Mu pyaka pizinji, udziwisi unango ukhaperekwa mu revista ya Ncenjezi idalongwa mu ndima idamala wadzakhala wakubveka mwadidi. Nsolo walonga: “Pikhaoneka ninga pyacitsidzikizo kutowerera, ife nee tinakwanisa kubvesesa profesiya ineyi mpaka kukwaniriswa kwayo peno mu ndzidzi wakukwaniriswa.” Cincino tiri mu ndzidzi wakumalisa, maprofesiya mazinji akukwanirisika, anango akutoma kukwanirisika. Thangwi mbumba ya Mulungu ndi yakucepeseka na asafunisisa kusandikwa, Yahova asatawirisa kubvesesa kwathu cifuniro cace kukhala cakubveka mwadidi. Cidziwiso candimomwene cadzanjipa kakamwe!

Kucinja kwa Mabvekero Kusaikha m’Mayesero Mbumba ya Mulungu

20, 21. Kodi kucinja kwa mabvekero kwakhuya tani Akristu a pyaka dzana yakutoma?

20 Mulungu angacinja kubvesesa kwathu undimomwene, ntima wathu usakhala m’mayesero. Kodi cikhulupiro na kucepeseka kunadzatikulumiza toera kutawira macinjo? Akristu adakhala pakati pa pyaka dzana yakutoma athimbana na mayesero anewa. Mwacitsandzo, nyerezerani kuti mukhali mu ndzidzi unoyu ninga Nkristu Waciyuda. Mbwenye musalemedza kakamwe Mwambo wa Mose mbamudzikuza thangwi yakucita khundu ya dzindza ya Israele. Cincino mwatambira tsamba ya mpostolo Paulu mbilonga kuti nee ndi nkakamizo kubvera Mwambo wa Mose, pontho Yahova akhonda Israele waunyama na cifuno cakugumanya Israele wauzimu wakucitwa na misoka miwiri, Ayuda na anthu akukhonda khulupira. (Arom. 10:12; 11:17-24; Agal. 6:15, 16; Akol. 2:13, 14) Mbamudacitanji?

21 Akristu akucepeseka atawira mafokotozero akupumirwa a Paulu na akhapaswa nkhombo na Yahova. (Mach. 13:48) Anango akhaipirwa na macinjo, pontho akhafuna kupitiriza mu pire pikhadziwa iwo. (Agal. 5:7-12) Iwo mbadakhonda kucinja maonero awo, mbadaluza mwai wakutonga pabodzi na Kristu.—2 Ped. 2:1.

22. Musapibva tani thangwi ya macinjo akubvesesa kwathu cifuniro ca Mulungu?

22 Mu pyaka khumi pidapita, Yahova acinja kubvesesa kwathu pya Umambo. Mwacitsandzo, atiphedza kubvesesa mwadidi ndzidzi wakuti anthu a Umambo asasiyaniswa na ale anakhonda kuutsalakana ninga kulekaniswa kwa bira pakati pa mbuzi. Iye apfundzisambo pya ndzidzi wakukwana kwa numero ya 144.000, mabvekero a misangani ya Yezu thangwi ya Umambo, na ndzidzi wakukwatiwa kwa wakudzodzwa wakumalisira ku umaso wa kudzulu. * Kodi munatawira tani mafokotozero anewa? Asawangisa cikhulupiro canu? Musaaona ninga cipangizo cakuti Yahova akupitiriza kupfundzisa anthu ace akucepeseka? Mphangwa zinatowera m’bukhu ino zinawangisa cinyindiro canu kuti Yahova akupitiriza kupangiza cifuniro cace kuna ale anamulemedza.

^ ndima 6 Dzina ya Mulungu ndi fala ya Cihebere yakuti isabveka ‘asacitisa.’ Dzina ya Yahova isabveka kuti iye ndi Nyakukwanirisa mapikiro ace. Onani bokosi “Mabvekero a dzina ya Mulungu,” pa tsamba 43.

^ ndima 22 Maseze lero ntsiku za umaso zisaoneka kukhala zizinji, tisafunika kukumbuka kuti umaso wa anthu ukhali wakulapha kakamwe; kukhali basi ene anthu anai akuti akhali na umaso wakubverana kubulukira pa Adamu mpaka Abrahamu. Umaso wa Adamu wabverana na umaso wa Lameke, babace Nowa. Umasombo wa Lameke wabverana na wa Semu, mwana wa Nowa. Umaso wa Semu wabverana na wa Abrahamu.—Gen. 5:5, 31; 9:29; 11:10, 11; 25:7.

Fala yakuti “Sathani”, yaphatisirwa toera kudzindikira munthu, isagumanika m’maulendo 18 m’Malemba Acihebere. Natenepa, fala yakuti “Sathani” isagumanika m’maulendo akupiringana 30 m’Malemba Acigrego Acikristu. Mphyakuthema kuti Malemba Acihebere nkhabe kulonga kakamwe pya Sathani mbwenye asalonga kakamwe pya Mesiya. Mudafika Mesiya, aikha Sathani pakweca mwakukwana ninga pyalembwa m’Malemba Acigrego Acikristu.

Toera kudinga kucinja kwa mabvekero anango, onani marevista a A Sentinela: 15 de Outubro de 1995, matsamba 23-28; 15 de Janeiro de 2008, matsamba 20-24; 15 de Julho de 2008, matsamba 17-21; 15 de Julho de 2013, matsamba 9-14.