1, 2. Ye so Jéhovah aye ti sara ndali ti azo, lo yeke zi ndani tongana nyen?

ABABÂ na amama so aye amolenge ti ala ayeke gi ka ti hinga tënë ti bê ti ala na ndo ti atënë so andu duti ti sewa ni. Me ala yeke gi ti bâ tënë wa la a lingbi ala fa na amolenge ni. Ala yeke fa na ala gi atënë so ala bâ so amolenge ni alingbi ti mä yâ ni.

² Na tapande ti ababâ na amama so, ye so Jéhovah aye ti sara ndali ti azo, lo yeke zi ndani yeke yeke. Me lo zi ndani gi tongana lo bâ so a yeke nzoni ngoi ti fa ni la. Zia e bâ ye so Jéhovah asara ti fa nda ti atâ tënë so andu Royaume ti lo ngbene ye so azo abâ gigi.

3, 4. Nyen la afa so Jéhovah adiko kozoni pëpe ye so adoit ti si na yâ ti gigi ti azo?

³ Na tongo nda ni, tënë ti Royaume so Christ ayeke duti Gbia ni ayeke lani pëpe na yâ ti aye so lo leke ti sara ndali ti azo. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so Jéhovah adiko kozoni pëpe ye so adoit ti si na yâ ti gigi ti azo; me lo leke azo na liberté ti soro ti sara aye. Lo fa na Adam na Ève ye so lo ye ti sara ndali ti azo, lo tene: ‘Ala dü amolenge mingi, ala wu, ala si singo na sese, ala sara si ye kue aga na gbe gere ti ala.’ (Gen. 1:28). Jéhovah ahunda nga na ala ti sara ye alingbi na ye so lo tene ayeke nzoni wala sioni (Gen. 2:16, 17). Adam na Ève alingbi lani ti soro ti mä yanga ti Jéhovah. Tongana ala na ahale ti ala amä fade yanga ti Nzapa, ka e yeke pëpe na bezoin ti mbeni Royaume so Christ ayeke komande na ndo ni ti sara ye so Nzapa aye. Ka laso sese kue asi singo na azo so ayeke na siokpari pëpe, ala kue ayeke voro Jéhovah.

⁴ Kengo yanga ti Jéhovah so Satan, Adam nga na Ève ake lani ague na Jéhovah pëpe ti zia lege ti sara si azo so ayeke nzoni-kue la aduti na ndo ti sese. Me, Jéhovah agi mbeni lege nde ti sara ye ni so. Ye so lo ye ti sara ayeke pëpe tongana mbeni train so adoit ti mû gi ndo ti mbeni lege oko. Ambeni zo alingbi ti sara si train ni ahon nde na atï. Tongana Jéhovah aleke ti sara mbeni ye awe, mbeni ye oko ti kanga lege na ni ayeke dä ape. (Diko Ésaïe 55:11.) Tongana mbeni ye aye ti kanga lege na lo, lo yeke mû mbeni lege nde. * (Exode 3: 14, 15). Tongana lo bâ so a yeke na lege ni, lo yeke fa na awakua ti lo fini lege ni so lo ye ti mû ti sara na ye so bê ti lo aye so.

5. Jéhovah asara lani nyen ti leke tënë so abâ gigi na Éden?

⁵ Ti leke tënë so alondo na Éden, Jéhovah aleke lani ti sigigi na mbeni Royaume (Mat. 25:34). Na ngoi so ye ni akpa mo bâ mo tene mbeni beku ayeke dä pëpe ndali ti azo, Jéhovah akomanse ti zi nda ti tënë kete kete na ndo ti ye so lo yeke sara kua na ni ti kiri na azo tongana ti kozo na ti zi pasi so aga ndali ti sioni nzara ti kota ndo so ayeke na bê ti Satan (Gen. 3:14-19). Me Jéhovah afa lani pëpe anzene nzene tënë kue na ndo ti Royaume ni gi na ngoi ni so.

6. Zendo wa Jéhovah amû lani na Éden? Me nyen la lo fa lani pëpe?

⁶ Na lege ti kozo prophétie so ayeke na yâ ti Bible, Jéhovah atene so mbeni “hale” ayeke ga ande ti neka li ti ngbo ni. (Diko Genèse 3:15.) Me na ngoi ni so, Jéhovah afa lani pëpe zo wa la ayeke duti ande hale ni wala zo wa la ayeke duti ande hale ti ngbo ni. Teti angu 2 000 tongaso, Jéhovah afa ambeni tënë na ndo ti hale ni so pëpe *.

7. Ngbanga ti nyen Jéhovah asoro lani Abraham? Nyen la e manda na lege ti ye so?

⁷ Na pekoni, Jéhovah asoro lani Abraham tongana zo so hale ni ayeke sigigi ande na lege ti lo. Jéhovah asoro lani Abraham ndali ti so Abraham “amä yanga ti [lo].” (Gen. 22:18). Kpengba ye so e manda na lege ti ye so ayeke so, azo so akpe mbeto ti Jéhovah la lo yeke fa na ala ye so lo ye ti sara.​—Diko Psaume 25:14.

8, 9. Jéhovah azi lani lê ti ambeni kota tënë wa na Abraham nga na Jacob na ndo ti hale ni so?

⁸ Na ngoi so na lege ti mbeni ange, Jéhovah asara tënë lani na kamarade ti lo Abraham, lo zi lê ti mbeni tënë oko na ndo ti hale ni so; tënë ni ayeke so: hale ni ayeke duti mbeni zo ti mitele (Gen. 22:15-17; Jacq. 2:23) Me zo ti mitele ni so ayeke neka li ti ngbo ni tongana nyen? Ngbo ni so ayeke zo wa? Ambeni tënë so Jéhovah afa na peko ayeke kiri tënë ande na ahundango ndo so.

⁹ Jacob, so ayeke âta ti Abraham, ayeke lani na kpengba mabe na Jéhovah. Tongaso Jéhovah afa lani so Hale ni so a sara tënë ti lo so ayeke bâ gigi na lege ti Jacob (Gen. 28:13-22). Na lege ti Jacob, Jéhovah afa so Hale ni so ayeke sigigi na yâ ti sewa ti Juda, molenge ti Jacob ni. Jacob atene so a yeke mû ande “sceptre” na hale ti Juda ni so. Sceptre ayeke mbeni keke so aduti fä ti komandema ti mbeni gbia. Jacob atene nga atene ‘fade azo ayeke mä yanga ti lo [hale ni].’ (Gen. 49:1, 10). Na lege ti tënë so, Jéhovah afa so Hale ni ayeke ga ande gbia.

10, 11. Ngbanga ti nyen la Jéhovah afa ambeni tënë na ndo ti Hale ni na David nga na Daniel?

¹⁰ Angu 650 tongaso na peko ti kuâ ti Juda, Jéhovah akiri afa ambeni tënë na ndo ti Hale ni so na Gbia David, so ayeke mbeni zo ti sewa ti Juda. Na ndo ti David, Jéhovah atene so lo yeke “mbeni koli so alingbi na bê ti [ni].” (1 Sam. 13:14; 17:12; Kus. 13:22). Teti so David akpe lani mbeto ti Jéhovah mingi, Jéhovah asoro ti te mbeni mbele na lo; lo tene na lo so  fade mbeni hale ti lo ayeke komande tongana gbia lakue lakue.​—2 Sam. 7:8, 12-16.

¹¹ Angu 500 tongaso na pekoni, Jéhovah amû yingo ti lo na prophète Daniel ti fa tâ ngoi so Hale ni, wala Messie ni, ayeke ga na sese (Dan. 9:25). Jéhovah aye lani Daniel mingi. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so Daniel akpe mbeto ti Jéhovah mingi nga lo yeke sara kua ti Jéhovah lakue.​—Dan. 6:16; 9:22, 23.

12. A hunda lani na Daniel ti sara nyen, na ngbanga ti nyen?

¹² Atâa so Jéhovah amû lani aprophète tongana Daniel ti sara na mbeti ambeni nzene nzene tënë na ndo ti Hale ni so, wala Messie ni, ngoi ni ade asi lani pëpe ti tene awakua ti Jéhovah amä yâ ti atënë so lo mû yingo ti lo na ala ti sû ni. Na tapande, na peko ti so Daniel abâ na suma mungo komandema na Gbia ti Royaume ti Nzapa, a hunda na Daniel ti kanga tënë ti prophétie ni so na ti kpo nzoroko dä, juska ti si na ngoi so Jéhovah wani afa ni si a yeke zi ndani ande. A yeke na ngoi ni so ande si tâ ‘ndara ayeke wu mingi.’​—Dan. 12:4.

13. (a) Hale ni so a sara tënë ti lo ândö so ayeke zo wa? (b) Ambeni tënë wa so ayeke na Genèse 3:​15 Jésus azi lani ndani na azo?

¹³ Jéhovah afa lani polele atene Jésus la ayeke Hale ni so a sara tënë ti lo ândö, hale ti David so ayeke ga Gbia (Luc 1:30-33; 3:21, 22). Na ngoi so Jésus akomanse kua ti lo na ndo ti sese, a yeke mo bâ mo tene lâ ato nda ti su na ndo ti aye so Nzapa aye ti sara (Mat. 4:13-17). Na tapande, Jésus afa polele na azo tënë na ndo ti “ngbo” so a sara tënë ti lo na Genèse 3:14, 15, tongana lo tene so Zabolo ayeke “zo ti fango zo” nga “babâ ti mvene.” (Jean 8:44). Na yâ ti aye so Jésus afa na Jean na mbeti ti Apocalypse, Jésus atene so “ngbo ti giriri” ni ayeke “lo so a iri lo Zabolo na Satan”. * (Diko Apocalypse 1:1; 12:9.) Gi na yâ ti oko mbeti ni so, Jésus afa na Jean so ni la ni yeke Hale ni so ayeke neka ande Satan biaku biaku, ti lingbi na prophétie so a fa lani na Éden.​—Apoc. 20:7-10.

14-16. Nyen la afa so akozo disciple ti Jésus amä lani pëpe yâ ti ambeni tënë so lo zi ndani lani na ndo ti Royaume ti Nzapa?

¹⁴ Tongana ti so e bâ ni na Chapitre 1 ti buku so, Jésus asara tënë lani mingi na ndo ti Royaume ti Nzapa. Me, a yeke pëpe lakue la si lo yeke zi nda ti anzene nzene ye kue so adisciple ti lo aye ti hinga ye na ndo ni. Même tongana lo fa na ala ambeni nzene nzene tënë na ndo ti mbeni ye so andu Royaume ni, a yeke gi angu mingi na pekoni la adisciple ti lo aga ti mä yâ ti atënë ni so Maître ti ala azi ndani lani na ala so. Zia e bâ gi ambeni tapande ni.

¹⁵ Na ngu 33, Jésus afa lani polele so azo so ayeke komande legeoko na Gbia ti Royaume ni na yayu, a yeke soro ande ala na ndo ti sese ge na a yeke zingo ala na kuâ tongana acréature ti yingo. Me adisciple ti lo amä lani yâ ti tënë so na lê ni lê ni ape (Dan. 7:18; Jean 14:2-5). Na oko ngu ni so, na lege ti mbeni toli, Jésus afa so a yeke gi angu mingi na peko ti kiringo ti lo na yayu la Royaume ti Nzapa ayeke komanse ande ti sara kua (Mat. 25:14, 19; Luc 19:11, 12). Adisciple ti lo amä  lani yâ ti kota tënë so pëpe. Ni la na peko ti so a zingo lo na kuâ, ala hunda lo atene: “A yeke na ngoi so si mo yeke kiri na royaume ni na Israël?” Me so kue, lo gi ti fa na ala ambeni nzene nzene tënë na ndo ti Royaume ni so pëpe (Kus. 1:6, 7) Jésus afa nga so “ambeni ngasangbaga” ayeke duti ande dä me ala yeke pëpe na popo ti “kete kundu” ti azo so ayeke komande na tere ti lo na yayu (Jean 10:16; Luc 12:32). Adisciple ti Christ amä yâ ti tënë ti agroupe use so pëpe juska na peko ti ngu 1914, ngu so Royaume ni ato nda ni lani ti sara kua.

¹⁶ Jésus ayeke lani na aye mingi so lo lingbi fade ti fa na adisciple ti lo na ngoi so lo yeke lani na tere ti ala na sese, me lo hinga so ala lingbi ti gbu ndani kue pëpe (Jean 16:12). Kite ayeke pëpe so na ngoi ti akozo Chrétien, a zi nda ti atënë mingi na ndo ti Royaume ni. Me a yeke lani pëpe ngoi ti tene tâ ndara awu mingi.

17. Nyen la e doit ti sara ti hinga tâ tënë na ndo ti Royaume ni? Nyen la e yeke nga na bezoin ni?

¹⁷ Jéhovah atene lani na Daniel atene na “lâ ti nda ni” fade azo mingi ayeke ‘kpe na ndo nde nde, na tâ ndara ayeke wu mingi’, so ti tene azo ayeke hinga tâ ye so Nzapa aye ti sara (Dan. 12:4). Azo so aye ti wara ‘tâ ndara’ ni so adoit ti sara ngangu si ala wara ni. Mbeni mbeti atene so tënë ti yanga ti Hébreu so a kiri pekoni na tënë “kpe na ndo nde nde” aye ti sara tënë ti mbeni zo so ayeke gi nda ti atënë nzoni na yâ ti mbeni buku ti mä yâ ni nzoni. Atâa ngangu wa la e sara ti gi nda ti atënë nzoni na yâ ti Bible, e lingbi pëpe ti mä yâ ti atënë kue na ndo ti Royaume ti Nzapa tongana Jéhovah amû maboko na e pëpe ti mä yâ ni.​—Diko Matthieu 13:11.

18. Tongana nyen la awakua ti Jéhovah afa so ala yeke na mabe nga ala sara tere ti ala kete?

¹⁸ Gi tongana ti so Jéhovah azi nda ti atënë yeke na yeke na ndo ti Royaume ni juska na ngu 1914, lo ngbâ lakue ti sara ni na lâ ti nda ni so. Tongana ti so Chapitre 4 na 5 ti buku so  ayeke fa ni ande, na yâ ti angu 100 so ahon, fani mingi awakua ti Jéhovah achangé lege ti gbungo nda ti ye ti ala na ndo ti ambeni tënë ti Bible. So aye ti tene so Jéhovah amû maboko na ala ape? Ni la ape. Lo ngbâ lakue ti mû maboko na ala. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so azo so akpe mbeto ti Jéhovah afa so ala yeke na asarango ye use so Jéhovah aye ni mingi: mabe nga na sarango tere kete (aHéb. 11:6; Jacq. 4:6). Awakua ti Jéhovah amä na bê so azendo kue so ayeke na yâ ti Mbeti ti Nzapa ayeke ga tâ ye. Ala sara tere ti ala kete na lege so ala yeda so ala hinga lani nzoni pëpe tongana nyen la si azendo ni ayeke ga tâ ye. Bibe so asigigi polele na yâ ti Tour ti Ba Ndo ti juin ngu 1925, na Français, so atene: “E hinga so Seigneur wani la ayeke zi nda ti atënë ti lo wani, lo yeke fa ni na awakua ti lo na lege so bê ti lo aye, nga na ngoi so bê ti lo aye.”

19. Nyen la Jéhovah amû maboko na awakua ti lo fadeso ti mä yâ ni? Lo sara tongaso na ala ngbanga ti nyen?

¹⁹ Na ngoi so Royaume ti Nzapa ato nda ti sara kua na ngu 1914, lege so aprophétie so andu Royaume ti Nzapa ayeke si lani na ni, awakua ti Jéhovah amä yâ ni kue pëpe (1 aCor. 13:9, 10, 12). Teti so e ye lani mingi ti bâ tongana nyen la azendo so Nzapa asara tënë ni ayeke ga tâ ye, na ambeni ngoi e tene ambeni tënë so ayeke na lege ni ape. Tongana angu ayeke hon, mbeni tënë ti ndara so a tene na yâ ti Tour ti Ba Ndo so e sara tënë ni fade so asigigi polele. Tënë ni atene: “E bâ so a yeke lege ti ndara ti hinga so e lingbi ti mä yâ ti mbeni prophétie pëpe juska tongana a si awe si wala a komanse ti si awe si.” So fadeso e gue ayo awe na yâ ti ngoi ti lâ ti nda ni, aprophétie mingi so andu Royaume ti Nzapa asi awe wala ayeke si na ndembe so. Ngbanga ti so awakua ti Jéhovah asara tere ti ala kete na ala zia si lo fa lege na ala, lo mû maboko na ala ti mä yâ ti aye so lo ye ti sara so tâ nzoni mingi. Tâ tënë, tâ ndara ni awu mingi biani!

20, 21. Atënë so a kiri a zi ndani lani fini fini na ngoi ti akozo Chrétien asara nyen na ndo ti ala?

 ²⁰ Na ngoi so Jéhovah asara si a kiri a zi nda ti tâ tënë fini fini na e, ye so alingbi ti fa ye so ayeke na yâ ti bê ti e. Mabe nga na sarango tere kete ayeke pusu e ti yeda na achangement so? Ye tongaso asi lani na awakua ti Jéhovah na ngoi ti akozo Chrétien. Tara ti bâ so mo yeke lani mbeni Juif so aga Chrétien na ngoi ni kâ. Mo bâ na nene ni mingi Ndia ti Moïse nga a nzere na mo so mo yeke zo ti mara ti Israël. Me fadeso mo wara ambeni lettre so yingo ti Nzapa apusu bazengele Paul ti sû ni; alettre ni atene aChrétien ayeke na gbe ti Ndia ti Moïse mbeni pëpe nga Jéhovah ake mara ti Israël awe me lo yeke bungbi ambeni zo ti ga Israël ti yingo, so aJuif nga na aGentil ayeke na yâ ni (aRom. 10:12; 11:17-24; aGal. 6:15, 16; aCol. 2:13, 14). Mo yeke yeda na tënë ti yâ ti alettre ni so?

²¹ A-Chrétien so asara tere ti ala lani kete ayeda na afini zingo nda ti ye so yingo ti Nzapa amû lege na Paul ti fa ni so, na Jéhovah airi tënë nzoni na ndo ti ala (Kus. 13:48). Ye oko, ambeni ake lani fini fango ye ni so na ala ye ti ngbâ gi na ngbene fango ye ni (aGal. 5:7-12). Tongana ala changé lani bango ndo ti ala pëpe, ka ala yeke wara lege pëpe ti komande na tere ti Christ na yayu.​—2 Pi. 2:1.

22. Atënë so a kiri a zi ndani na ndo ti Royaume ti Nzapa na yâ ti angu so ahon so, mo bâ ni tongana nyen?

²² Na yâ ti ambeni ngu so ahon, Jéhovah asara si a kiri a zi nda ti ambeni tënë na e na ndo ti Royaume ti Nzapa. Na tapande, lo mû maboko na e ti hinga polele ngoi so a yeke kangbi ande popo ti azo so amû mbage ti Royaume ni na azo so aye tënë ti Royaume ni pëpe tongana ti so mbeni berger ayeke kangbi popo ti ataba na angasa. Lo fa na e nga lawa la a yeke hunzi ti soro azo 144 000 ni kue, nga ye so atoli so Jésus amû na ndo ti Royaume ti Nzapa aye ti tene. Lo fa nga lawa si a yeke zingo ande na kuâ tanga ti Chrétien so a soro lo ti gue na yayu. * Mo bâ afini zingo nda ti ye so tongana nyen? A kiri akpengba mabe ti mo? A fa na mo polele so Jéhovah angbâ lakue ti fa ye na awakua ti lo so asara tere ti ala kete?Fade atënë so ayeke na yâ ti buku so ayeke sara si mo kiri mo hinga na bê ti mo kue so Jéhovah ayeke zi yeke na yeke nda ti aye so lo ye ti sara na azo so akpe mbeto ti lo.