Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

MUTU 3

Yehova Wakuvumbura Khumbo Lake

Yehova Wakuvumbura Khumbo Lake

FUNDO YIKURU MU MUTU UWU

Yehova wakuvumbura khumbo lake pachokopachoko ku awo ŵakumopa

1, 2. Kasi Yehova wakuvumbura wuli khumbo lake ku ŵanthu?

ŴAPAPI ŵachitemwa ŵakuchema ŵana ŵawo kuti ŵaŵepo pakudumbiskana nkhani zinyake za mu banja. Kweni ŵakuchita mwamahara. Ŵakuŵaphalira dankha vinandi yayi. Ŵakuŵaphalira vyekha ivyo ŵangavipulikiska kuyana na msinkhu wawo.

2 Ndimo Yehova nayo wakuchitira. Wakuvumbura khumbo lake ku ŵanthu ŵake pachokopachoko pa nyengo yakwenelera. Wonani umo Yehova wavumbulira unenesko wa Ufumu kwamba kale.

Chifukwa Wuli Ufumu wa Chiuta Ngwakukhumbikwa?

3, 4. Kasi Yehova wakamanyirathu kuti Adamu na Eva ŵamugalukirenge? Longosorani.

3 Pakwamba, likaŵa khumbo la Chiuta yayi kuti paŵe Ufumu wakuwusika na Mesiya. Chifukwa wuli? Yehova wakamanyirathu yayi kuti Adamu na Eva ŵamugalukirenge. Nakuti wakaŵapa wanangwa wa kusankha. Ndipo wakaŵaphalira khumbo lake, wakati: “Babanani, mwandane muzuzge charu chapasi na kuchithereska.” (Gen. 1:28) Yehova wakakhumbangaso kuti ŵanthu aŵa ŵatemwenge uwemi na kutinkha uheni. (Gen. 2:16, 17) Adamu na Eva ŵakeneranga kugomezgeka. Iwo pamoza na ŵana ŵawo ŵagomezgekenge, mphanyi chikaŵa chakukhumbikwa yayi kuti paŵe Ufumu wakuwusika na Khristu. Kweniso mphanyi charu chili kuzura na ŵanthu ŵarunji awo ŵakusopa Yehova.

4 Nangauli Satana, Adamu, na Eva ŵali kugaluka, kweni Yehova wandasinthe khumbo lake lakuti charu chizure na ŵanthu ŵarunji. Yehova wakasanga nthowa yinyake yakufiskira khumbo lake. Mwachiyelezgero, kuti sitima yikafike uko yikuya, yikwenera kwenda pa njanji [msewu], kweni para njanji iyi yanangika mbwenu ulendo wamalira papo. Ndimo viliri yayi na khumbo la Chiuta. Palije icho chingamutondeska kufiska khumbo lake. (Ŵerengani Yesaya 55:11.) Para pachitika chinthu chinyake icho chingatimbanizga khumbo lake, Yehova wakusanga nthowa yinyake. * (Eks. 3:14, 15) Para wawona kuti ntchakwenelera, wakumanyiska ŵateŵeti ŵake umo wachitirenge kuti wafiske khumbo lake.

5. Kasi Yehova wakachita wuli Adamu na Eva ŵati ŵagaluka mu Edeni?

5 Adamu na Eva ŵati ŵagaluka mu Edeni, Yehova wakanozga kuti paŵe Ufumu na chilato chakuti khumbo lake lifiskike. (Mat. 25:34) Pa nyengo yeneyira, Yehova wakambapo kuvumbura ivyo wachitenge kuti wanozge ivyo Satana wananga. (Gen. 3:14-19) Kweni wakavumburanga pachokopachoko.

Yehova Wakamba Kuvumbura Unenesko pa Nkhani ya Ufumu

6. Kasi Yehova wakayowoya uchimi wuli, ndipo ni vichi ivyo wakaleka kuvumbura?

6 Uchimi wakwamba uwo Yehova wakayowoya ukati, “mphapu” yizamudinya chinjoka. (Ŵerengani Genizesi 3:15.) Kweni mphapu iyi na mphapu ya chinjoka, zikamanyikwa makora yayi pa nyengo yira. Pakajumpha vyaka 2,000 kuti Yehova wavumbure mphapu iyi. *

7. Chifukwa wuli Chiuta wakasankha Abrahamu, ndipo tikusambirapo vichi?

7 Pati pajumpha nyengo, Yehova wakasankha Abrahamu kuti mphapu yakulayizgika yizakafumire mwa iyo. Yehova wakasankha Abrahamu chifukwa ‘wakapulikira mazgu ghake.’ (Gen. 22:18) Apa tikusambirapo kuti Yehova wakuvumbura khumbo lake ku ŵanthu awo ŵakumopa na kumukondweska.—Ŵerengani Salimo 25:14.

8, 9. Kasi Yehova wakavumbura vichi vya mphapu kwa Abrahamu na Yakhobe?

8 Yehova wakayowoya na mubwezi wake Abrahamu kwizira mwa mungelo, ndipo wakamuvumbulira kuti mphapu yakulayizgika iyi wazamuŵa munthu. (Gen. 22:15-17; Yak. 2:23) Kweni kasi munthu uyu wakate wadinyenge wuli chinjoka? Ndipo kasi chinjoka chikimiranga njani? Nyengo yikati yajumphapo, Yehova wakavumbura.

9 Yehova wakati mphapu iyi yizamufuma mwa Yakhobe muzukuru wa Abrahamu, chifukwa wakaŵa na chipulikano chikuru mwa Chiuta. (Gen. 28:13-22) Yehova wakavumbuliraso Yakhobe kuti Mphapu Yakulayizgika yizamufuma mwa mwana wake, Yuda. Yakhobe wakachima kuti Yuda wazamupokera “nthonga,” iyo yikwimira mazaza gha kuwusa, ndipo ŵanthu wose ŵakugomezgeka ŵazamuŵa ku chigaŵa chake. (Gen. 49:1, 10) Ntheura Yehova wakalongora kuti Mphapu Yakulayizgika iyi yizamuŵa themba.

10, 11. Chifukwa wuli Yehova wakavumbura khumbo lake kwa Davide na Daniyeli?

10 Pakati pajumpha vyaka 650 kufuma apo Yuda wakafwira, Yehova wakavumbura vinandi kwa Themba Davide ilo likaŵa la mu mbumba ya Yuda. Yehova wakati Davide ni “munthu wakukolerana na mtima wake.” (1 Sam. 13:14; 17:12; Mil. 13:22) Davide wakawopanga Yehova, lekani wakachita nayo phangano kuti mwa iyo muzamufuma themba, ilo lizamuwusa muyirayira.—2 Sam. 7:8, 12-16.

11 Pati pajumpha vyaka 500, Yehova wakavumbulira ntchimi Daniyeli chaka cheneko icho Mesiya panji kuti Wakuphakazgika wazamuwonekera pa charu chapasi. (Dan. 9:25) Yehova wakawonanga Daniyeli kuŵa “wakuzirwa chomene.” Chifukwa wuli? Daniyeli wakachindikanga chomene Yehova ndipo wakamuteŵeteranga nyengo zose.—Dan. 6:16; 9:22, 23.

12. Kasi Chiuta wakamuphalirachi Daniyeli, ndipo chifukwa wuli?

12 Nangauli Yehova wakaphalira ŵateŵeti ŵake ŵanandi kuti ŵalembe vya mphapu yakulayizgika, kweni nyengo yakuti waŵavumbulire vyose yikaŵa kuti yindakwane. Mwachiyelezgero, Chiuta wati wamuwoneska Daniyeli mboniwoni ya kubabika kwa Ufumu wake, wakamuphalira kuti wajalire mazgu gha uchimi agha m’paka pa nyengo yakwenelera. Para nyengo iyi yakwana, umanyi wenecho “uzamwandana.”—Dan. 12:4.

Yehova wakatuma ŵanthu ŵakugomezgeka nga ni Daniyeli kuti ŵalembe vyakukhwaskana na Ufumu

Yesu Wakawovwira Kuti Tipulikiske Khumbo la Chiuta

13. (a) Kasi mphapu yakulayizgika ni njani? (b) Kasi Yesu wakavumburachi vya uchimi uwo uli pa Genizesi 3:15?

13 Yehova wakati Yesu ndiyo ni mphapu yakulayizgika. Wakati iyo wafumenge mu mphapu ya Davide ndipo wazamuŵa Themba. (Luka 1:30-33; 3:21, 22) Apo Yesu wakambanga uteŵeti wake, vikaŵa nga kuti zuŵa lafuma kuti ŵanthu ŵaŵe na mahara ghakumanyira khumbo la Chiuta. (Mat. 4:13-17) Yesu wakavumbura kuti “njoka” iyo yikuzunulika pa Genizesi 3:14, 15, ni Dyabulosi. Wakati Dyabulosi “wakukoma ŵanthu” kweniso ni “wiske wa utesi.” (Yoh. 8:44) Mu mboniwoni iyo wakawoneska Yohane, Yesu wakati “njoka ya papo kale, yikuchemeka Dyabulosi na Satana.” * (Ŵerengani Chivumbuzi 1:1; 12:9.) Mu mboniwoni yeneyiyi, Yesu wakalongora umo wazamuparanyira Satana kwamuyirayira kuti wafiske uchimi.—Chivu. 20:7-10.

14-16. Kasi ŵasambiri ŵakapulikiskanga vyose ivyo Yesu wakaŵasambizganga? Longosorani.

14 Mu Mutu wakwamba, tikawona kuti Yesu wakatemwanga kuyowoya vya Ufumu. Kweni wakaŵavumbuliranga vyose yayi ŵasambiri ŵake, nangauli ŵakakhumbanga kumanya. Nangauli Yesu wakaŵalongosoleranga makora ŵasambiri ŵake, kweni nyengo zinyake pakajumphanga nyengo yitali kuti ŵamanye ivyo wakang’anamuranga. Wonani viyelezgero vichoko waka ivi.

15 Mu 33 C.E., Yesu wakayowoya makora kuti awo ŵamuwusa nayo mu Ufumu wa Chiuta, ŵafumenge pa charu chapasi. Ndipo para ŵafwa ŵakuwuskikira kuchanya kuŵa vilengiŵa vyauzimu. Kweni ŵasambiri ŵake ŵakapulikiska yayi icho Yesu wakang’anamuranga. (Dan. 7:18; Yoh. 14:2-5) Mu chaka chenechicho, Yesu wakayowoya ntharika iyo yikalongora kuti Ufumu wa Chiuta wambenge kuwusa nyengo yeneyiyo yayi, kweni para waluta kuchanya. Ndipouli, pakenera kujumpha nyengo. (Mat. 25:14, 19; Luka 19:11, 12) Kweni ŵasambiri ŵa Yesu ŵakapulikiska yayi fundo iyi. Yesu wati wawuka, ŵasambiri ŵakamufumba kuti: “Kasi mukuwezgera ufumu kwa Israyeli pa nyengo iyi?” Kweni Yesu wakavumbura vinandi yayi. (Mil. 1:6, 7) Yesu wakavumbura kuti pazamuŵa “mberere zinyake” padera pa ‘kamskambo kachoko.’ (Yoh. 10:16; Luka 12:32) Ŵalondezgi ŵa Khristu ŵakapulikiska yayi vya magulu ghaŵiri agha m’paka mu 1914, apo Ufumu wa Chiuta ukambira kuwusa.

16 Yesu wakhumbenge mphanyi wakaŵaphalira vinandi ŵasambiri ŵake, kweni wakamanya kuti ŵangavipulikiska yayi pa nyengo yimoza. (Yoh. 16:12) Tikukayika yayi kuti vinandi vyakukhwaskana na Ufumu wa Chiuta vikavumbukwa mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira. Kweni nyengo yakuti ŵanthu ŵamanye vinandi yikaŵa kuti yindakwane.

Umanyi Wenecho Uzamwandana mu “Nyengo Yaumaliro”

17. Kasi tikwenera kuchitachi kuti timanye vya khumbo la Chiuta, ndipo tikweneraso kumanya vichi?

17 Yehova wakaphalira Daniyeli kuti mu “nyengo yaumaliro” ŵanandi “ŵazamwendendeka uku na uku ndipo umanyi wenecho” wakukhwaskana na khumbo la Chiuta uzamwandana. (Dan. 12:4) Awo ŵakukhumba kuŵa na umanyi uwu ŵakwenera kuŵikapo mtima kuti ŵausange. Buku linyake likuti mazgu Ghachihebere agho ghali kung’anamulika kuti ‘kwendendeka uku na uku’ ghakung’anamuraso kusanda buku mwakupwelelera. Nanga tingasanda wuli Baibolo, tingapulikiska vyose yayi vya Ufumu kwambura kuti Yehova wativumbulira.—Ŵerengani Mateyu 13:11.

18. Kasi ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakulongora wuli chipulikano na kujiyuyura?

18 Yehova wakalutilira kuvumbura vya Ufumu pambere chaka cha 1914 chindafike. Ndipo wachali kuvumbura mu nyengo zaumaliro izi. Mu Mutu 4 na 5 mu buku ili, tiwonenge kuti vyaka 100 kumasinda uku, ŵateŵeti ŵa Chiuta ŵakeneranga kusintha vinyake ivyo ŵakagomezganga. Kasi fundo iyi yikung’anamura kuti Yehova wakaŵaleka? Yayi, chifukwa ŵateŵeti ŵa Yehova aŵa ŵakaŵa na chipulikano kweniso ŵakaŵa ŵakujiyuyura, mikhaliro iyo Yehova wakutemwa. (Heb. 11:6; Yak. 4:6) Ŵateŵeti ŵa Yehova ŵakugomezga kuti vyose ivyo Chiuta wali kulayizga vizamufiskika. Kweniso ŵakujiyuyura na kuzomera para ŵakapulikira mphuvya umo malemba ghanyake ghafiskikirenge. Ukaboni wa fundo iyi ukusangika mu Gongwe la Mulinda Lachingelezi la Malichi 1, 1925. Ilo likati: “Tikumanya kuti Chiuta wakulongosora yekha Mazgu ghake, ndipo walongosolerenge ŵateŵeti ŵake munthowa yiwemi kweniso pa nyengo yakwenelera.”

“Chiuta . . . walongosolerenge ŵateŵeti ŵake Mazgu ghake munthowa yiwemi kweniso pa nyengo yakwenelera”

19. Kasi Yehova watovwira kupulikiska vichi, ndipo chifukwa wuli?

19 Mu 1914, ŵanthu ŵa Chiuta ŵakamanyanga makora yayi umo mauchimi ghakuyowoya vya Ufumu ghafiskikirenge. (1 Kor. 13:9, 10, 12) Pakuti tikukhumbisiska kuwona kuti mauchimi gha Chiuta ghafiskika, nyengo zinyake tikughanaghana mwakubudika. Tawona kuti ivyo Gongwe ilo tazunura likayowoya, vyachitika vyaka vinandi. Kweniso Gongwe ili likati: “Ntchakuzirwa kumanya kuti uchimi tingawupulikiska yayi pambere undafiskike.” Kweni sono pakuti tili mu mazuŵa ghaumaliro, mauchimi ghanandi ghakuyowoya vya Ufumu ghafiskika ndipo ghanyake ghafiskikenge. Pakuti ŵateŵeti ŵa Chiuta mbakujiyuyura ndipo ŵakuzomera kovwirika, Yehova waŵawovwira kupulikiska khumbo lake. Lekani sono umanyi wenecho wandana.

Ŵanthu ŵa Chiuta Ŵakuyezgeka Para Vinthu Vyasintha

20, 21. Kasi Ŵakhristu mu nyengo yakale ŵakachita wuli apo vinthu vikasintha?

20 Nyengo zinyake chikutiŵira chinonono kuzomerezga para vinthu vyasintha mu gulu. Kweni chipulikano na kujiyuyura vikutovwira kuti tikolerane navyo. Ŵakhristu ŵanyithu kale, nawo vikaŵachitikiranga. Tiyelezgere kuti ndimwe Muyuda ndipo mukaŵako nyengo iyo, mukuchindika chomene Dango la Mozesi ndipo mukunotha na chiharo chinu. Kweni mbwenu mukupokera makalata kufuma kwa mpositole Paulosi, kumuphalirani kuti Dango la Mozesi lamara ndipo Israyeli ni mtundu wapaderaso yayi. Sono Chiuta wasankha Israyeli wauzimu uyo muli Ŵayuda na Ŵamitundu wuwo. (Rom. 10:12; 11:17-24; Gal. 6:15, 16; Kol. 2:13, 14) Kasi mphanyi mukachita wuli?

21 Ŵakhristu ŵakujiyuyura ŵakapulikira ulongozgi uwu, ndipo Yehova wakaŵatumbika. (Mil. 13:48) Kweni ŵanji ŵakakana kusintha ndipo ŵakademelera ku vyakale. (Gal. 5:7-12) Ŵakhristu ŵakugomezgeka ŵalekenge kukolerana navyo, mphanyi ŵakataya mwaŵi wa kuwusa pamoza na Khristu kuchanya.—2 Pet. 2:1.

22. Kasi mukujipulika wuli para mwapulikiska vinthu vinyake?

22 Sonosono apa, Yehova watovwiraso kupulikiska vya Ufumu wake. Watovwira kupulikiska nyengo iyo ŵanthu ŵazamweruzgika kuŵa mberere panji mbuzi. Watimanyiska apo ŵa 144,000 ŵazamukwanira, ivyo ntharika ya Ufumu iyo Yesu wakayowoya yikung’anamura, kweniso apo wakuphakazgika waumaliro wazamulutira kuchanya. * Ntchakukondweska chomene kumanya fundo izi. Kasi chipulikano chinu chakhozgeka? Kasi mwawona kuti Yehova wakulutilira kusambizga ŵanthu ŵake ŵakujiyuyura? Nkhani yapanthazi yimukhozganinge, chifukwa yikulongosora kuti Yehova wakulutilira kuvumbura khumbo lake ku awo ŵakumopa.

^ ndime 4 Zina la Chiuta lakuti Yehova lili kufuma ku mazgu Ghachihebere agho ghakung’anamura “kuŵako.” Ntheura, zina ili likung’anamura kuti Wakufiska vyose ivyo walayizga. Wonani bokosi la mutu wakuti “Kasi Zina la Chiuta Likung’anamurachi?” pa peji 43.

^ ndime 6 Nangauli vyaka ivi vingawoneka nga ni vinandi, kweni tikwenera kukumbuka kuti kale ŵanthu ŵakakhalanga vyaka vinandi. Pakaŵa ŵanthu ŵanayi awo ŵakasangana kufuma mu nyengo ya Adamu kufika mu nyengo ya Abrahamu. Adamu wakasangana na Lameki, dada wa Nowa. Lameki wakasangana na Shemu, mwana wa Nowa. Ndipo Shemu wakasangana na Abrahamu.—Gen. 5:5, 31; 9:29; 11:10, 11; 25:7.

^ ndime 13 Mu Malemba Ghachihebere, mazgu ghakuti “Satana,” ghakusangika mu malo 18. Kweni mu Malemba Ghachigiriki mazgu agha ghakusangika mu malo ghakujumpha 30. Mu Malemba Ghachihebere Satana wakuzunulika chomene yayi chifukwa ghakulongosora chomene vya Mesiya. Ndipo Mesiya wati wiza, ndiyo wakavumbura Satana nga umo vili kulembekera mu Malemba Ghachigiriki.

^ ndime 22 Kuti mumanye makora za kusintha uku, wonani Gongwe la Mulinda Lachicheŵa la Okutobala 15, 1995, peji 23-28; Gongwe la Mulinda la Janyuwale 15, 2008, peji 20-24; Julayi 15, 2008, peji 17-21; na Julayi 15, 2013, peji 9-14.