1, 2. Ne fakaasi mai pefea ne Ieova tena fuafuaga ki tino?

E AOFIA ne mātua atafai olotou tama‵liki i sau‵talaga e uiga loa ki mea a te kāiga. Kae e ‵poto eiloa latou i te uke o fakamatalaga e fakaasi atu ne latou. E fakaasi atu fua ne latou a fakamatalaga kolā e mafau‵fau latou me ko ma‵tua ‵lei olotou tama‵liki ke malamalama i ei.

² E penā foki loa, ko oti ne fakaasi malielie mai ne Ieova tena fuafuaga ki te kāiga o tino. Kae e fakaasi mai fua ne ia māfai ko oko ki te taimi tonu. Mafaufau malie ki nai fakamatalaga ki te auala ne fakaasi mai ei ne Ieova a muna‵tonu e uiga ki te Malo i tala mua.

3, 4. E mata, ko leva loa ne fakatoka ne Ieova a mea takitasi e ‵tau o ‵tupu i te olaga o tino? Fakamatala mai.

³ Muamua la, ne seki fai a te Malo faka-Mesia mo fai se vaega o te fuafuaga a Ieova. Kaia? Me ne seki fakatoka ne Ieova a mea ka ‵tupu ki tino i aso mai mua, me ne faite ne ia a tino mo te saolotoga ke fai a filifiliga. Kae ne fai atu ne ia ki a Atamu mo Eva tena fuafuaga mō tino, ana muna: “Fakatokouke otou tama‵liki, ko te mea ko otou fanau ke ‵nofo i te lalolagi kae pule i ei.” (Kene. 1:28) Ne manako foki a Ieova ke āva latou ki ana tulaga e uiga ki te mea ‵lei mo te mea masei. (Kene. 2:16, 17) Ne mafai eiloa o filifili a Atamu mo Eva ke tumau lāua i te a‵lofa fakamaoni. Moi fai penā lāua mo lā tama‵liki, penei, e se manakogina ne tatou a te Malo telā e pule mai i ei a Keliso ke fakataunu te fuafuaga a te Atua. Moi penei, ko ‵fonu eiloa te lalolagi i aso nei i tino ‵lei katoatoa kolā e tapuaki atu katoa ki a Ieova.

⁴ A te ‵tekeatuga o Satani, Atamu, mo Eva ne seki fai ei a Ieova ke fulitua atu ki tena fuafuaga ke faka‵fonu te lalolagi ki se kāiga o tino ‵lei katoatoa. I lō te fai penā, ne fakamafuli ne Ieova tena auala ke fakataunu ei. E se fai loa tena fuafuaga e pelā mo te tuleni telā e tele atu i se auala mautinoa ke oko atu ki te koga e fano ki ei kae e mafai fua o ‵fuli tena auala ne nisi tino. Kafai ko oti ne taku mai ne Ieova tena fuafuaga, e seai eiloa se mea i te iunivesi e mafai o taofi aka ei tena fakataunuga. (Faitau te Isaia 55:11.) Kafai e isi se tulaga faigata e mafai o fakamataku ki te auala e tasi, e fakaaoga ne Ieova a te suā auala. * (Eso. 3:14, 15) Kafai e iloa  ne ia me ko te taimi ‵lei, e fakailoa mai eiloa ne ia ki ana tavini a‵lofa fakamaoni a te auala fou ka fakaaoga ne ia ke fakataunu tena fuafuaga.

5. Ne a mea ne fai ne Ieova e uiga ki te ‵tekeatuga i Etena?

⁵ A te auala ne saga atu ei a ia ki te ‵tekeatuga i Etena, ne fuafua ne Ieova ke fakatu te Malo. (Mata. 25:34) I te vaitaimi pouli eiloa tenā i tala fakasolopito, ne kamata o fakamaina mai ne Ieova a te mainaga ki te mea faigaluega, telā ka fakaaoga ne ia ke faka‵foki atu ei a tino ki te tulaga muamua, kae toe faka‵lei aka foki a logo‵maega kolā ne māfua mai i te taumafaiga sē aoga a Satani mō te tulaga pule. (Kene. 3:14-19) E se mafai o fakaasi mai ne Ieova a fakamatalaga likiliki e uiga ki te Malo i te taimi eiloa e tasi.

6. Se a te mea ne folafola mai ne Ieova, kae se a te mea ne seki fakaasi mai ne ia?

⁶ Mai te valoaga muamua eiloa, ne folafola mai ne Ieova me e isi se “fanau” fakapito ka tuki pala ne ia te gata. (Faitau te Kenese 3:15.) Kae ne seki fakaasi mai me ko oi a te fanau mo fanau a te gata i te taimi eiloa tenā. A te ‵tonuga loa, ne seki fakamaina atu ne Ieova a vaegā fakamatalaga penā i se 2,000 tupu tausaga. *

7. Kaia ne filifili aka ei a Apelaamo, kae se a te akoakoga tāua ne maua ne tatou mai te mea tenei?

⁷ Fakamuli loa, ne filifili ne Ieova a Apelaamo ke vau i tena gafa a te fanau telā ne folafola mai. Ne filifiligina a Apelaamo ona ko tena ‘fakalogo ki fakatonuga a Ieova.’ (Kene. 22:18) E tauloto ne tatou se akoakoga fakavae mai te manatu tenā​—e fakaasi atu fua ne Ieova tena fuafuaga ki tino kolā e ma‵taku ki a ia.​—Faitau te Salamo 25:14.

8, 9. Ne a fakamatalaga ‵tonu ne fakaasi atu ne Ieova ki a Apelaamo mo Iakopo e uiga ki te tamaliki telā ne folafola mai?

⁸ I te taimi e faipati ei a ia ki tena taugasoa ko Apelamo e auala i se agelu, ne fakaasi atu ne Ieova mō te taimi muamua a te manatu tāua tenei e uiga ki te fanau ne folafola mai: Ka fai a ia mo fai se tino i te lalolagi. (Kene. 22:15-17; Iako. 2:23) Kae ka tuki pala pefea ne te tino tenei a te gata? Ko oi te gata? E fakamaina mai ne fakaasiga fakamuli a te mainaga ki luga i fesili konā.

⁹ Ne fakaiku aka ne Ieova ke vau te fanau ne folafola mai i te mokopuna o Apelaamo ko Iakopo, se tagata telā ne fakaasi atu ne ia a te fakatuanaki sili ki te Atua. (Kene. 28:13-22) E auala i a Iakopo, ne fakaasi atu ne Ieova me ka vau a te Tino telā ne Folafola mai i te mokopuna o Iakopo, ko Iuta. Ne ‵valo mai ne Iakopo me ka maua ne tena tama ko Iuta a te “tokotoko fakatupu,” se tokotoko telā e fakaata mai i ei a te pulega fakatupu, kae e ‵tau o ‘faka‵logo’ a tino ki a ia. (Kene. 49:1, 10) Ona ko te fakailoaga tenā, ne fakaasi mai ne Ieova me ka fai te Tino telā ne Folafola mai mo fai se pule mo se tupu.

10, 11. Kaia ne fakaasi atu ei ne Ieova tena fuafuaga ki a Tavita mo Tanielu?

¹⁰ I se 650 tausaga mai tua o aso o Iuta, ne fakaasi mai ne Ieova a mea e uke atu e uiga ki tena fuafuaga ki te Tupu ko Tavita, se tino ne vau i te gafa o Iuta. Ne taku ne Ieova a Tavita e pelā me “se tagata e malie toku loto ki ei.” (1 Samu. 13:14; 17:12; Galu. 13:22) Ona ko te mea ne mataku tonu a Tavita ki te Atua, ne filifili aka ei ne Ieova ke fai se feagaiga mo ia, mai te tauto atu ke pule mai ki te se-gata-mai se tino mai tena gafa.​—2 Samu. 7:8, 12-16.

 ¹¹ Kāti i se 500 tausaga mai tua ifo, ne fakaaoga ne Ieova a te pelofeta ko Tanielu ke fakaasi mai ne ia a te tausaga tonu telā e ‵tau o sae mai ei a te Tino Fakaekegina, io me ko te Mesia i te lalolagi nei. (Tani. 9:25) Ne kilo atu a Ieova ki a Tanielu e pelā me se tino “e alofa a ia” ki ei. Kaia? Ona ko te mea ne āva malosi a Tanielu ki a Ieova kae ne tavini atu faeloa ki a ia.​—⁠Tani. 6:16; 9:​22, 23.

12. Se a te mea ne fakatonu atu ki a Tanielu ke fai, kae kaia?

¹² E tiga eiloa ne fakaaoga ne Ieova a pelofeta fakamaoni e pelā mo Tanielu ke fakamau ne latou a fakamatalaga likiliki e uiga ki te fanau ne folafola mai, ko te Mesia, e seki oko eiloa ki te taimi tonu o Ieova, ke mafai ne ana tavini o malamalama i te uiga kātoa o mea ne fakaosofia ne ia latou ke tusi ki lalo. E pelā mo te taimi ne tuku atu ei se fakaasiga e uiga ki te fakatuakaga o te Malo o te Atua, ne fai atu ki a Tanielu ke ‵pono te valoaga ke oko eiloa ki te taimi ne filifili aka ne Ieova. I te taimi tenā i aso mai mua, ka “salalau atu eiloa” a te malamalama tonu.​—Tani. 12:4, NW.

13. (a) Ko oi te tamaliki telā ne folafola mai? (e) Ne fakamaina atu pefea ne Iesu a te mainaga ki te valoaga telā ne fakamau i te Kenese 3:15?

¹³ Ne fakaasi manino mai ne Ieova me i a Iesu ko te fanau ne folafola mai, ko te tino telā ne vau i te gafa o Tavita kae pule mai e pelā me ko te Tupu. (Luka 1:30-33; 3:21, 22) I te taimi ne kamata ei ne Iesu tena taviniga, ne fai pelā me ko maina atu a te la ona ko te mea ko malamalama a tino i te fuafuaga a te Atua. (Mata. 4:13-17) E pelā mo te ave keatea ne Iesu so se manatu fakalotolotolua e uiga ki te “gata” telā ne taku mai i te Kenese 3:14, 15, me ne taku ne ia te Tiapolo ki se “tino tatino” mo te “tamana foki o te loi.” (Ioa. 8:44) I te fakaasiga telā ne tuku atu ne ia ki a Ioane, ne taku ne Iesu a “te gata muamua telā e fakaigoa ki te Tiapolo io me ko Satani.” * (Faitau te Fakaasiga 1:1; 12:9.) I te fakaasiga foki eiloa tenā, ne fakaasi atu ne Iesu a te auala ka fakataunu fakamuli ei ne ia​—ko te fanau telā ne folafola mai​—a te valoaga ne tuku atu i Etena kae tuki palapala atu a Satani.—​Faka. 20:7-10.

14-16. E mata, ne malamalama faeloa a soko i te senitenali muamua i te uiga kātoa o muna‵tonu ne fakaasi atu ne Iesu? Fakamatala mai.

¹⁴ E pelā mo te mea ne lavea ne tatou i te Mataupu 1 o te tusi tenei, ne faipati malosi eiloa a Iesu e uiga ki te Malo. Kae ne seki fakaasi mai ne ia a fakamatalaga likiliki katoa kolā ne fia iloa ne ana soko. Ke oko foki eiloa ki nisi fakamatalaga likiliki kolā ne tuku atu, ne seki malamalama a soko o Keliso i te uiga kātoa o muna‵tonu kolā ne fakaasi mai ne te lotou Pule ke oko eiloa ki se taimi fakamuli​—i te fia o senitenali mai tua ifo. Ke mafau‵fau aka ki nisi fakaakoakoga.

¹⁵ I te 33 T.A., ne fakaasi manino mai ne Iesu me i pule lagolago kolā ka fesoasoani ki te Tupu o te Malo o te Atua ka avatu mai te lalolagi kae ka faka‵tu aka ki te ola i te lagi e pelā me ne tino faka-te-agaga. Kae ne seki malamalama fakavave ana soko i te fakaasiga tenei. (Tani. 7:18; Ioa. 14:2-5) I te tausaga foki eiloa tenā, ne fakaasi mai ne Iesu e auala i tala fakatusa me e se fakatu aka te Malo ke oko eiloa ki se taimi leva mai tua ifo o tena  fanakaga ki te lagi. (Mata. 25:​14, 19; Luka 19:11, 12) Ne seki malamalama a soko i te manatu tāua tenei kae fakamuli ifo ne fesili atu latou ki a Iesu telā ko oti ne toetu mai: “Te Aliki, e a, ka toe fakatu aka ne koe a te malo o Isalaelu i te taimi tenei?” Kae ne fakaiku aka ne Iesu ke se fakaasi atu a nisi fakamatalaga i te taimi tenā. (Galu. 1:​6, 7) Ne akoako mai foki a Iesu me ka isi ne “nisi mamoe,” kolā e se aofia i te “lafu foliki” o ana pule lagolago. (Ioa. 10:16; Luka 12:32) Ne seki malamalama faka‵lei a soko o Keliso i potukau e lua konā ke oko ki te taimi mai tua o te fakatuakaga o te Malo i te 1914.

¹⁶ Ne mafai eiloa o fakaasi atu ne Iesu a mea e uke ki ana soko i te taimi ne nofo mai ei a ia i te lalolagi, kae ne iloa ne ia me ne seki mafai o malamalama latou i ei. (Ioa. 16:12) E aunoa mo te fakalotolotolua, ne fakaasi atu eiloa a te ukega o mea e uiga ki te Malo i te senitenali muamua. Kae e se tenā eiloa te taimi ke fakaasi atu a mea e uke.

17. Ne a mea e ‵tau o fai ne tatou ke malamalama i muna‵tonu e uiga ki te Malo, kae se a foki a te suā mea e ‵tau o fai?

¹⁷ Ne tauto atu a Ieova ki a Tanielu me i te taimi o “te gataga,” ka tokouke a tino ka ‘taumafai’ ke maina latou kae ka gasolo aka o lasi a te “malamalama” tonu i te fuafuaga a te Atua. (Tani. 12:4) A tino kolā e ma‵nako ki te mainaga tenā e ‵tau o ga‵lue malosi ke maua ne latou. E fai mai se tusi e tasi me i te vaega o te veape Epelu telā e ‵fuli ki te “taumafaiga” e fakaasi mai i ei a te manatu o se tino e iloilo faka‵lei kae fakamaea ne ia se tusi. Faitalia me e pefea te sukesuke fakamaea ne tatou te Tusi Tapu, e se mafai eiloa o malamalama faka‵lei tatou i muna‵tonu e uiga ki te Malo seiloga ke tuku mai ne Ieova ki a tatou a te tauliaga tenā.​—Faitau te Mataio 13:11.

18. Ne fakaasi atu pefea ne tino kolā e ma‵taku ki a Ieova a te fakatuanaki mo te loto maulalo?

¹⁸ E pelā eiloa mo te fakaasi malielie mai ne Ieova a muna‵tonu e uiga ki te Malo i te vaitaimi mai mua kae ke oko atu ki te  1914, e tumau eiloa tena faifaiga tenā i te taimi o te gataga. E pelā mo te Mataupu e 4 mo te 5 o te tusi tenei, ka fakaasi mai i ei, me ko sili atu nei i te 100 tausaga, ne ‵tau o fulifuli faeloa ne tino o te Atua te lotou malamalama i nisi taimi. E mata, e fakauiga i ei me e se maua ne latou te fesoasoani o Ieova? Ikai, e se penā loa! E ‵lago atu a Ia ki a latou. Kaia? Me i a latou kolā e ma‵taku ki a Ieova ko oti ne fakaasi atu ne latou a uiga e lua kolā e fiafia malosi a ia ki ei​—ko te fakatuanaki mo te loto maulalo. (Epe. 11:6; Iako. 4:6) E maua ne tavini a Ieova a te fakatuanaki me ka taunu eiloa a folafolaga katoa i te Muna a te Atua. E fakaasi atu ne latou a te loto maulalo māfai e taku ‵tonu atu me ne seki malamalama faka‵lei latou i te auala ne fakataunu ei a folafolaga konā. E lavea atu a te uiga loto maulalo tenā i te lōmiga o The Watch Tower i a Mati 1, 1925, telā e fai mai penei: “E iloa ne matou me e fakamatala mai eiloa ne te Aliki ana manatu, me ka fakamatala mai ne ia tena Muna ki ana tino i tena auala mo tena taimi tonu.”

19. Ne a mea ko oti ne talia ne Ieova ke malama‵lama nei tatou i ei, kae kaia?

¹⁹ I te taimi ne fakatu aka ei te Malo i te 1914, ne mumea fua a mea ne iloa ne tino o te Atua ki te auala ne fakataunu ei a valoaga kolā ne fakasino atu ki te Malo. (1 Koli. 13:9, 10, 12) Ona ko te ‵tou loto finafinau ke lavea atu te fakataunuga o folafolaga a te Atua, e mafai o fai ne tatou a fakaikuga ‵se i nisi taimi. Ne lavea faka‵lei atu eiloa i te fia o tausaga a te poto i te sua fakamatalaga telā ne siki mai muamua i The Watch Tower i palakalafa kamata. Ne fai mai te mataupu: “E foliga mai me se tulafono ‵lei ke tau‵tali ki ei, me e se mafai o malama‵lama tatou i se valoaga seiloga ke oti ne fakataunu io me koi fai tena fakataunuga.” Ona ko te mea ko ‵nofo atu nei tatou i te ‵lotoga o taimi i aso fakaoti, ko uke ‵ki eiloa a valoaga e uiga ki te Malo ko oti io me ko fai eiloa nei te lotou fakataunuga. Ona ko te loto maulalo mo te loto fia‵fia o tino o te Atua ke fakatonutonu latou, ko oti ne talia ne Ieova ke momea aka te katoatoa o te lotou malamalama i tena fuafuaga. Ko gasolo eiloa o salalau atu a te malamalama tonu!

20, 21. Ne pokotia pefea a Kelisiano i te senitenali muamua i fakamatalaga ‵fou?

²⁰ I te taimi e toe fakafou aka ei ne Ieova ‵tou malamalama i te munatonu, e tofotofo aka ei te tulaga o ‵tou loto. E mata, ka fakamalosi aka tatou ne te loto maulalo ke talia a ‵fuliga konā? Ne fe‵paki foki mo se vaegā tofotofoga penā a Kelisiano kolā ne ōla i te kogaloto o te senitenali muamua. E pelā mo te mea tenei, mafaufau me i a koe se Kelisiano Iutaia telā ne ola i te taimi tenā. E āva malosi koe ki te Tulafono a Mose kae e fakamatamata koe i te iloga o tou fenua. Nei la, ko maua ne koe a tusi fakaosofia mai te apositolo ko Paulo kolā e fai mai me ko se toe ‵tau o tau‵tali atu ki te Tulafono, kae ko oti ne ‵teke ne Ieova a te fenua o Isalaelu mai te saga atu o fakamaopoopo a te Isalaelu faka-te-agaga, telā e aofia i ei a tino Iutaia mo tino mai Fenua Fakaa‵tea. (Loma 10:12; 11:17-24; Kala. 6:15, 16; Kolo. 2:13, 14) Ka saga atu pefea koe ki ei?

²¹ Ne talia ne Kelisiano loto maulalo a pati fakaosofia a Paulo kae ne fakamanuia latou ne Ieova. (Galu. 13:48) Ne seki fia‵fia a nisi tino ki fakamatalaga ‵fou kae ne fia taofi ‵mau eiloa latou ki te lotou malamalama. (Kala. 5:7-12) Moi ne seki ‵fuli te lotou kilokiloga, penei ko galo atu i a latou a te avanoaga ke pule fakatasi mo Keliso.​—2 Pe. 2:1.

22. E pefea ou lagonaga ki fakamatalaga ‵fou i te ‵tou malamalama i te fuafuaga a te Atua?

²² I se sefulu tausaga fakamuli nei, ne toe fakafou ne Ieova ‵tou malamalama e uiga ki te Malo. E pelā mo te fesoasoani mai ke lavea faka‵lei eiloa ne tatou a te taimi ka ‵vae aka ei a tino mai lalo i te Malo mai tino sē fia‵fia e pelā me ko mamoe kolā ko ‵vae keatea mai i kouti. Ko oti foki ne akoako mai ki a tatou a te taimi e kātoa ei te aofaki o te toko 144,000, te uiga o tala fakatusa e uiga ki te Malo kolā ne tuku mai ne Iesu, mo te taimi e fakatu aka ei a te ‵toe tino o te kau fakaekegina ki te olaga faka-te-lagi. * E pefea ou lagonaga ki vaegā fakamatalaga ‵fou penā? E mata, ne fakamalosi aka ei tou fakatuanaki? E mata, e kilo atu koe ki ei e pelā me se fakamaoniga me e tumau eiloa i te akoako ne Ieova ana tino loto mau‵lalo? Ka fakamalosi aka ne mataupu kolā e ‵soko mai i te tusi tenei a tou loto talitonu me i a Ieova e fakaasi malielie mai ne ia tena fuafuaga ki a latou kolā e ma‵taku ki a ia.