Si gu ku mbatayo

Mo gu kuti tangaratangara ariihe

KAPITA 3

Yekova Yugu Gako Ringbisapai

Yekova Yugu Gako Ringbisapai

GU MEMEPAI DU ROGO GI KAPITA RE

Yekova nayugo gako ringbisapai yeeye fu aboro, ono fu kina agu aboro nagunde tiko

1, 2. Wai du Yekova nayugu gako ringbisapai fu aboro?

AGU avunguagude naberãpa awiriyo, i naakoda yo akoda ku rogo agu asakapai nga ga aborokporo. Ono tie, i na rubangirise na agu apai i aida awiriyo inipai tipaha. I nape kina agu apai i nainihe nga awiriyo ima nyaka tipa ka zioho kuriyo yo.

2 Teketeke a, Yekova aima yugo gako ringbisapai yeeye fu aboro. Ono ko asia kina gu regbo ko abihe nga si ima rẽ tipa ka mangaha wo. Ani wisigingo pai tooni ka bi wai Yekova ayugu gu rengo du tipa Kindo naatona bakuruyo ka da kuti gi gaani regbo re.

Tipagine si Aaida na Kindo Ti Ni?

3, 4. Ya mo Yekova aima ringbisa agu apai dunduko du tipa ga aboro raka? Oni sakingo rogoyo.

3 Ti tonatonaha, ga Masiya Kindo aadunga rogo ga Yekova ringbisapai yo te. Tipagine? Bambiko Yekova aaringbisanga pai tipa wai si aida ga aboro raka du te; nirengo, ko akusi aboro na ranirii nga ga siapai. Rogo gi gene re, ko apepa gako ringbisapai tipa aboro fu Adamu na Eva nga: “Oni zúga azuga, ki nge ange, ki hisi kpotosende berewe ki zogo ho.” (Bam. P. 1:​28) Yekova aaida i irisi gu gako arugute naadu tipa wenepai na gbegberẽhe. (Bam. P. 2:​16, 17) Adamu na Eva aima rengba ka sia ka nye niruru yo. Ka i amangihe wo na atitayo, ndupai ho ka sarani ani idi na gu Kindo Kristo nika zogaha tipa si digisi ga Mbori ringbisapai te. Wa du rago re, ka zegino ima hi be rengberengbe aboro, nga aguyo dunduko nairiso Yekova.

4 Ga Satana samungu gbiati Adamu na Eva, aasanga Yekova ko mbu gu gako bambata ringbisapai nangia ka hiiso kpotosende na agu aborokporo du ni rengberengbe yo te. Kuba gure, Yekova amangi ariapai tipa ka digiso gu gako ringbisapai re. Gako ringbisapai wa gatara (train) naora kina rii bangisa gene tipa ka da rogo gu ba si andu ku rogoho te, na rengbe gu kuraha ka ká na gene behe a te. Bara sa kindi Yekova napepa gako ringbisapai, he ho rogo zegino rengbe ka ká na pa digisoho te. (Oni gedi Yesaya 55:11.) Ka i ya kpakarapai ho naida ka ká na genehe, ko namangasunge na gu kura gene. * (Gate 3:​14, 15) Ho daha ada ni bangiriko, ko napepa gu vovo gene ko aida ka manga gako ringbisapai ngbaha fu gako ruru amoyambu.

5. Wai du Yekova amangipai kuti gu samungu nakuru Edene yo?

5 Nibipa gu samungu namangi Edene yo, Yekova arimisi pa kusa Kindo ku rogo gako ringbisapa yo. (Mt. 25:34) Ti gu regbo apai aangera wa maabangirise ho berewe tipa aboro te, Yekova ayugu gu he ko nika mangasunge na ni tipa ka karaga aboro berewe kubayo na ki di gu gbegberẽpai Satana akusihe tipa ka dia pagbia. (Bam. P. 3:​14-​19) Wa si avura du wo, Yekova aayugongo agu apai dunduko du tipa Kindo ti bangisa regbo sa te.

Yekova Atona ka Yugo Agu Arengo du Tipa Kindo

6. Ginipai Yekova akidohe tipaha, ono ginipai ko aayugongo ho ya?

6 Rogo bambata sangbanebi, Yekova akidohe nga ‘tita dee’ kinaho nika fitika ri wo. (Oni gedi Bambata Pai 3:​15.) Ono tie, ko aayugongo da du nika ngia gu tita dee re gbiati atita wo ti gu regbo re te. Nirengo, Yekova aye ka yugopai ni bakerehe fu aboro tipa gipai re kina fuo agarã 2,000 kusa. *

7. Tipagine Mbori asia Abarayama ti ni, na gini nyanyakipa pai si ayugoho furani?

7 Ni yangaraha, Yekova asia Abarayama nga gu tita dee i akidopa ko re nika ye rogoko yo. Yekova asia Abarayama mbiko ko ‘agisangba’ ko. (Bam. P. 22:18) Ani nawirika nyanyakipa pai ti gipai re nga, Yekova nayugo gako ringbisapai fu kina agu aboro nagunde tiko.​—⁠Oni gedi Atambuahe 25:⁠14.

8, 9. Gini arengo Yekova ayuguhe fu Abarayama na Yakobo tipa gu tita dee ko akidopa ko?

8 Ho Yekova aafura ni fu bakureako nangia Abarayama vurube maraika, gure angia bambata regbo Yekova yugu gu nyanyakipa pai naadu tipa gi tita dee re fuko nga: Ko nika ngia boro. (Bam. P. 22:​15-​17; Yak. 2:​23) Ono wai du si adu nga gi boro re nika fitika ri wo? Da nangia gu wo re? Si adu nga gu yuguyugupai nika du kusa nika karagapai kuti agi asanahe re.

9 Yekova adiberã nga gi tita dee i akidopa ko re nika ye rogo gu tita Abarayama nga Yakobo, nga gu kumba naadu na idapase kuti Mbori. (Bam. P. 28:​13-​22) Vurube Yakobo, Yekova ayuguhe nga gu Boro i Akidopa Ko re, ko nika ngia ngbatunga Yakobo ni wiri Yuda. Yakobo agumba sangbanebi nga gi tita Yuda re ko nika gbia “ngau bakindo,” nga gu ngbondo nayugopa gu pagbia du be abakindo, na si adu nga ‘angbatunga aboro agía sangbako.’ (Bam. P. 49:​1, 10) Nibipa gupai Yekova atakipandehe re, ko ayugu gupai nga gu Boro i Akidopa Ko re nika ngia bazogo na ni bakindo.

10, 11. Tipagine Yekova ayugu gako ringbisapai ti ni fu Davide na Daniere?

10 Bete agarã wa 650 tingbafuo rago Yuda, Yekova ayugupai ni bakerehe tipa gako ringbisapai fu Bakindo Davide nangia tita Yuda. Yekova aya tipa Davide wẽ ko nga gu kumba “ngbaduko aida” na ko gbe. (1 Sam. 13:14; 17:12; Amo.13:22) Mbiko wa Davide aagunde ti Mbori, Yekova asia ka manga mokido na ko, na ki kidoko nga tita ko sa nika zogarago nyeanye kindi.​—⁠2 Sam. 7:​8, 12-​16.

11 Agarã wa 500 kusa, Yekova amangisunge na gu nebi nangia Daniere tipa ka yugo gu regbo nzunzu si adu nga gi Mbedimbedi Boro re watadu Masiya nika ye ti ni ku auru kpotosende. (Dan. 9:​25) Yekova abi Daniere nga ko nga gu boro ko ‘akpi nyemu ni gbe.’ Tipagine? Bambiko Daniere adu na dudunguro irisa tipa Yekova na kini mangisunge fuko ti aregbo dũ.​—⁠Dan. 6:​16; 9:​22, 23.

12. Ginipai Mbori aya fu Daniere ko mangihe, na tipagine?

12 Wa vura duhe nga Yekova amangisunge na anebi wa Daniere ni bakerehe tipa i keke dungu apai tipa gu tita dee i akidopa ko nga Masiya re, regbo aadanga be Yekova tipa gako amoyambu rugutiyo na pa nyaka gupai gako toro aundo yo i kehe te. Ni kpiapai, fuo Daniere gbia gu yuguyugupai naadu tipa pa sigira ga Mbori Kindo, Mbori aya fu Daniere ko kisi agu apai re ki dikohe ti ni da kinaho regbo ka da ni be Yekova. Si adu nga gu regbo naadu kumbatayo re du ndikidi inohe nika ‘máa pai’ ti ni.​—⁠Dan. 12:⁠4.

Yekova amangisunge na ruru akumba wa Daniere i keke dungu apai tipa ga Masiya Kindo

 

Yesu Ayugu ga Mbori Ringbisapai

13. (a) Da nangia gu tita dee i akidopa ko re? (b) Wai du Yesu ayugu kurapai tipa gu sangbanebi du rogo Bambata Pai 3:​15?

13 Yekova ayugu gupai nga Yesu du nga gu tita dee i akidopa ko re, nga gu tita Davide nika zogarago ni Bakindo. (Rk. 1:​30-​33; 3:​21, 22) Ho Yesu atona gako tungusapai ni, si adu wa imarago ima ha kurii ga aboro inohe nibipa ga Mbori ringbisapai. (Mt. 4:​13-​17) Ni kpiapai, Yesu adi gu tikö aboro adu na ni tipa gu “wo” i nafura tipa ru rogo Bambata Pai 3:​14, 15 kusayo, mbiko ko ayambu Bakitingbanga nga “baimiaboro,” “irazire nga ko, nga baha.” (Yo. 8:​44) Rogo gu yuguyugupai Yesu afuhe fu Yoane, ko ayuguhe nga “gu bakuru wo” nga “Bakitingbanga [re] nga Satana.” * (Oni gedi Yugoti 1:1; 12:⁠9.) Rogo kina gu bangisa yuguyugupai re, Yesu ayugu gupai nga ko nga gu tita dee i akidopa ko re, ko nika digiso gu sangbanebi nakuru Edene yo na ki fitika ri Satana kusayo.​​—⁠Yugo. 20:​7-​10.

14-16. Ya mo agu abawiriki naadu rogo bambata sa kama agarã arugutiyo na pa nyaka agu arengo Yesu ayuguhe? Oni sakingo rogoyo.

14 A wa ani abihe rogo Kapita 1 nga ga gi buku re, Yesu afura ni badunguhe tipa Kindo. Ono tie, ko aayugonga gu futufutuapai dunduko gako abawiriki aaida ka inoho te. Zavura ho ko anaape gu kura apai ni fu gako abawiriki gbaiga, i aniye ka rugatiyo na nikusa, ti kura aregbo fuo dungu kama agarã kusa du apefuo kristo aniye ka rugatiyo na pa nyaka agu apai Bairayo apehe fuyo re. Ani makianga bete akpiapai.

15 Rogo gu garã nangia 33 F.B.K., Yesu ayuguhe gbaiga nga agu aboro nika zogarago sa na gu Bakindo nga ga ga Mbori Kindo i nika dia yo auru kpotosende ane i du ni atoro ngbangbaturũ yo. Ono tie, gako abawiriki aaruganga tiyo na gi yuguyugupai re nibasa te. (Dan. 7:​18; Yo. 14:​2-5) Rogo kina gu bangisa garã re, Yesu ayuguhe rogo kpiapai yo nga i asigiranga ga Mbori Kindo ti gu regbo re te ono kina fuo dungu agarã kusa fuo gako ku ngbangbaturũ yo. (Mt. 25:​14, 19; Rk. 19:​11, 12) Abawiriki aaruganga tiyo na gi nyanyakipa pai re te, kusa fuo zinga Yesu be kpio i asana ko nga: “Mo agása ga aYisaraere ngbi fu yo wa du rago re?” Ono tie, Yesu aaidanga ka yugo gu kuraapai berewe fuyo tipaha ti gu regbo re te. (Amo. 1:​6, 7) Yesu ayugu gu kurapai berewe a nga “kura akandoro” kinaho adunga ni papara gu “umba rika aboro” nga gako abadiazogarago ya. (Yo. 10:16; Rk. 12:32) Apefuo Kristo aainongo ada du nzunzu nga gu badona aboro du ue re te da kinaho i asigira Kindo ni rogo 1914.

16 Yesu aima rengba ka gumba dungu apai fu gako abawiriki ho ko adu ni na yo auru kpotosende ane, ono ko aima inoho nga i arengbanga ka zioho dunduko kuriyo yo te. (Yo. 16:12) Zanga kapa, bakere inohe tipa pa Kindo adu ni yuguyuguhe rogo bambata sa kama agarã. Ono tie, anga gure nangia wene regbo tipa gu inohe re moipai te.

Ndikidi Inohe Moipai ‘ti Digida Rago’

17. Ginipai si aida ani mangihe tipa ka rugatirani na agu arengo du tipa Kindo, ono ginipai berewe a si aidaha?

17 Yekova akido Daniere nga ‘ti digida rago,’ dungu aboro “nikaora koyo na kono, inahe amáa pai” tipa ga Mbori ringbisapai. (Dan. 12:⁠4) Agu aboro naida na gu inohe re, si naida i mangi ome amanga tipa ka gbiaha. Kura waraga sa naya gu pa-Ebere i namangisunge na ni nga “nikaora koyo na kono” nayugopa wisigo boro buku sirisiri. Ono ka ani vura wisigo Baibiri sirisiri wai vurũ, ani arengbanga ka rugatirani wenengai na gu rengo du tipa Kindo te kina gu ka Yekova fu gu momu re furani.​—⁠Oni gedi Matayo 13:⁠11.

18. Wai du agu aboro nagunde ti Yekova nayugu gayo idapase na umbasitise?

18 Kina wai Yekova ayugu gu rengo du tipa Kindo yeeye mbata fu gu garã nangia 1914, kinawo du ko amangaha kindi rogo gi yangara arame re. A wa Kapita 4 na 5 nga ga gi buku re nika yugoho, vuru agu agarã yo 100 susi, ga Mbori aboro ima ruga gayo giarogopaiyo bara dunguhe. Ya mo gipai re nayugo gupai nga Yekova asongoda nga yo te? Wagusa te! Ko nasongoda yo asongoda. Tipagine? Bambiko agu aboro nagunde ti Yekova ima yugo asino ue ngba tiko, nga idapase na umbasitise. (Eb. 11:6; Yak. 4:⁠6) Ga Yekova amoyambu na idapase nga agu apai dunduko du rogo Fugo Mbori yo nika daada ti rengo. I nayugo umbasitise ni idayo gupai nga gayo giarogopaiyo adu ni irairaha tipa wai agu akidohe re nika digiso tihe nzunzu. Gu bipai nga ga umbasitise re gu du rogo gu Ngbaõbambu Sinziri nangia ga Marungu 1, 1925, si aya: “Ani ima inoho nga Gbia nisako nasakarogo gako apai yo, na ko nika sakarogo Fugoko yo fu gako aboro ti gu regbo da beko na ngba gu gene ngba tiko.”

“Gbia . . . nika sakarogo Fugoko yo fu gako aboro ti gu regbo da beko na ngba gu gene ngba tiko”

19. Ginipai Yekova nambugene furani awere tipa ani rugutirani na ni, na tipagine?

19 Ho i asigira Kindo ni rogo 1914, ga Mbori aboro adu na kina wiri ngbarangbara inohe gbua tipa wai gu sangbaanebi du tipa Kindo re nika manga. (1 Kor. 13:​9, 10, 12) Nibipa wai du ani na kakaka nyemu ka bi ga Mbori akidohe si nidigisitihe, aregbo adu kinaho gaani giarogopaiyo adu ni irairaha. Tipa agarã, agu afugo tatamana du rogo gu Ngbaõbambu Sinziri i nake afugoho rogo gu genewaraga ye mbata fu gere aima da nirengo. Gu kekeapai re aya: “Si nawira wa gere nga gu ruru gene si aida ani pekefuoho, nga ani arengbanga ka giarogo sangbanebi yo te da kinaho si adigiso tihe ni watadu ho si aida ka digiso tihe ni.” Wa duhe awere nga ani ima dunguro ku rogo kusa arago, dungu gu sangbaanebi nga ga Kindo ima digiso tihe na agu nadigiso tihe kindi. Mbiko ga Mbori aboro na umbasitise na i naida i nirugu gayo giarogopaiyo, Yekova ima undo rani ani ini gako ringbisapai ni bakerehe kisusi. Ndikidi inohe ima maapai!

Vovo Giarogopaiyo Aˈasadi ga Mbori Aboro

20, 21. Wai du vovo giarogopaiyo adu na maapai kurii agu aKristano naadu rogo bambata sa kama agarã?

20 Ho Yekova akpuruwa gaani giarogopai yo ni nga ga rengo, si nayugo gini ngbatunga aboro nga ani. Ya mo idapase gbiati umbasitise asa rani ani di gu ariapai re kugume? Agu aKristano naraki rogo bambata sa kama agarã agbiatiyo na asada wa gu re. Ni kpiapai, mo berẽnga gupai nga mo angia Kristano ni Yudo naaraka ti gu regbo re. Mo na bakere irisa kuti ga Moize aNdiko, na kini sambuo tiro mbiko padu mo ni Yudo. Awere mo gbia waraga gu mokedi nga Pauro nakehe nga sunge berewe ti ga Moize aNdiko te na Yekova ima soga gu rikaaboro nga aYisaraere tipa ka dungura gu vovo rikaaboro nga agu aYisaraere nga ga toro yo nakoda aYudo na aGendiria. (Rom. 10:12; 11:​17-​24; Gara. 6:​15, 16; Koro. 2:​13, 14) Ginipai ka mo amangihe?

21 Agu aKristano naadu na umbasitise adi ga Pauro sakarogopaiyo kugume na Yekova ki fu maku fuyo. (Amo. 13:48) Aguyo aaidanga na gi kpuruwahe re te na i ki idi ka kakuti gayo kuru giarogopaiyo. (Gara. 5:​7-​12) Si adu nga ka i ká ka aˈaria gayo berãpai, i zanga gu momu azanga nga ga du ni abadiazogarago na Kristo.​—⁠2 Pet. 2:⁠1.

22. Gamo bipai nga gine tipa wai i nakpuruwa gaani giarogopaiyo tipa ga Mbori ringbisapai?

22 Rogo agu agarã susi, Yekova ima kpuruwa gaani giarogopaiyo tipa Kindo. Ni kpiapai, ko ima undo rani ani rugutirani na pa gu regbo wenengai i nika kpara agu azogo nga ga Kindo ti agu aboro aidanga ka giapai ya kina wai i naakpara akandoro ti ameme. Ko ima yugopai furani a wenengai tipa gu regbo bange agu aboro nga 144,000 nika rengba ti ni, gupai agu akpiapai Yesu afuhe tipa Kindo ayugoho, na gu regbo gu yangara mbedimbedi aKristano nika zinga be kpio ka ga ku ngbangbaturũ yo ti ni. * Gamo bipai nga gine tipa gi vovo giarogopaiyo re? Ya mo si nanyakasa gamo idapase? Ya mo mo nabihe ni gu gopai nayugoho nga Yekova nayugopai fu gako aboro umbasitise re? Agu apai ani ka wirikaha fuo gere nika nyakasa gamo idapase nga Yekova nayugopai yeeye tipa gako ringbisapai fu agu aboro nagunde tiko.

^ genewaraga 4 Rimo Mbori nga gu pa-Ebere nga “kada ni.” Rimo Yekova nayugo gupai nga ko nga Badigisi gako akidohe. Mo bi gu sanduki nga “Rogo Rimo Mbori Yo,” ti kpewaraga 43.

^ genewaraga 6 Wa vura duhe nga ani rengbe ka bi agu agarã re ni dunguhe areme, agarã aboro aima nge ti gu regbo re; aboro biama gbua naraki ti bangisa regbo sa tona ti Adamu kuti Abarayama. Remeke nangia ba Noa ko aima bi Adamu. Seme nangia wiri Noa ko aima bi Remeke. Abarayama aima bi Seme.​—⁠Bam. P. 5:​5, 31; 9:​29; 11:​10, 11; 25:⁠7.

^ genewaraga 13 Gu fugo nga “Satana,” i mangisunge na ni rogo Kuru Ndiko bara 18. Ono tie, gu fugo nga “Satana” ima nge kisusi bara 30 rogo Vovo Ndika yo. Rẽhe arẽ tie nga, Kuru Ndika afuranga gbe tipa Satana te ono si fura gbe tipa ye Masiya. Ho Masiya ada ni, ko akusi ga Satana aburo gbaiga a wa duhe rogo Vovo Ndika yo.

^ genewaraga 22 Ka oni aida ka ino dungu apai tipa agi akpuruwahe re, oni bi agi aNgbaõbambu Sinziri du re: Tanvuo 15, 1995-E, kpewaraga 23-28; watadu Tanvuo 15, 1995-F kpewaraga 23-28; Ngi 15, 2008, kpewaraga 20-24; Bamburu 15, 2008, kpewaraga 17-21; Bamburu 15, 2013, kpewaraga 9-14.