Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

4 YATICHÄWI

Jehová Diosaw sutip jachʼañchi

Jehová Diosaw sutip jachʼañchi

¿KUNSA YATEQAÑÄNI?

Jehová Diosan markapajj Jupan sutipwa jachʼañchi

1, 2. ¿Kunjamsa Traducción del Nuevo Mundo sat Bibliajj Jehová Diosan sutip jachʼañchi?

 KHÄ 1947 maran diciembre phajjsit 2 urunak saraqkäna uka martes uruw mä qawqha ajllit jilatanakajja, Brooklyn (Nueva York) markankiri Betel utan mä jachʼa trabajo lurañ qalltapjjäna. Uk lurañajj chʼamakïnwa, ukatwa 12 maranakat tukuyapjjäna. 1960 maran marzo phajjsit 13 urunak saraqkäna uka domingo uruw uka jilatanakajj Biblia inglés arur jaqokipañ tukuyapjjäna. Ukatsti, 1960 marana junio phajjsit 18 urunak saraqkäna ukhaw Nathan Knorr sat jilatajja, Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras sat Biblia inglés arun utj-jjatap Manchester (Inglaterra) sat markan tantachasir jilat kullakanakar yatiyäna. Uk istʼasajj kunja kusisitas jikjjatasipjjäna uk akham sasaw uka jilatajj säna: “¡Jichhürojja, Jehová Diosan Oraqpachankir Qhanañchirinakapatakejj wali kusiskañapuniwa!” sasa. ¿Kunatsa wal kusisipjjpachäna? Uka Biblianjja, Diosan sutipajj walja kutiw uñstjjäna.

Traducción del Nuevo Mundo de las Escrituras Griegas Cristianas sat Biblia inglés arut utj-jjatapjja, “Aumento de la Teocracia” sat jachʼa tantachäwinwa yatiyasïna (1950) (Chʼeqa: Estadio Yankee (Nueva York); kupi: Ghana)

2 Supayajj janiw Diosan sutip jaqenakan yatipjjañap munkiti, ukatwa walja Biblianakat uka sutejj apsusiwayi. Ukampis Jehová Diosan ajllit cristianonakapaw uka suti jan chhaqañapatak wal chʼamachasiwayapjje. Traducción del Nuevo Mundo sat Biblian qalltapanjja akham siwa: “Aka Biblia jaqokipirinakajja, nayra qellqatanakan kawkhanakantï Diosan, Jehová, sutipajj uñstkäna, uka cheqanakaruw Diosan sutip uchawayapjje” sasa. Cheqansa, 7.000 jila kutiw uka Biblianjja Diosan sutipajj uñsti. ¡Ukhamatwa alajjpachankir Jehová Diosan sutip wal jachʼañchi!

3. 1) ¿Kunsa jilat kullakanakajj Diosan sutipat amuyapjjäna? 2) ¿Kunjamsa Éxodo 3:13, 14 qellqatajj siski uka arunak amuyañasa? (“ Diosan sutipajj kamsañsa muni” siski uka recuadro uñjjattʼäta.)

3 Bibliat Yatjjatirinakajja, Diosan sutipajj “Nayätwa khitïktejj ukajja” sañwa muni sasaw nayrajj amuyapjjäna (Éxo. 3:14). Ukatwa Yatiyañataki marzo-abril, 1926 maran mistkäna uka revistajj akham säna: “Diosan sutipajja [...], janiw qalltanïkisa, ni tukuyanïkisa sañwa muni” sasa. Ukampis Traducción del Nuevo Mundo sat Biblia jaqokipañ qalltapkäna uka tiempotakejja, sutipajj kamsañsa muni uk amuyapjjañapatakiw Jehová Diosajj markapar yanaptʼäna. Sutipajj janiw Jupan utjatapak uñachtʼaykiti, jan ukasti, amtanakap phoqerïtapwa uñachtʼayaraki. Jehová Diosan sutipajja, “Jupaw taqe kunsa utjayi” sañwa muni sasaw Diosan servirinakapajj yateqapjjäna. Cheqansa, Diosaw alajjpachsa, Oraqsa, angelanaksa, jaqenaksa utjayi ukat munañap phoqasiñapatakisa, Jupaw yanaptʼaskaraki. Ukhamajja, ¿kunatsa Diosan sutipajj jachʼañchatäñapajj wakisi, ukat kunjamsa jiwasajj uk phoqasiñapatak yanaptʼsna?

Diosan sutipajj kunatsa jachʼañchasiñapa

4, 5. 1) ‘Sutimajj qollanat uñjatäpan’ sasajja, ¿kunsa mayisktanjja? 2) ¿Kunjamsa ukat kunapachasa Diosajj sutip qollanaptayani?

4 Sutipajj jachʼañchatäspa ukwa Jehová Diosajj muni. Cheqas sutip qʼomachañaw Jupatakejj jukʼamp wakiskirejja. Ukwa Jesusajj Diosat mayisiñ yatichkäna ukhajj akham sasin qhanañchäna: ‘Sutimajj qollanat uñjatäpan’ sasa (Mat. 6:9, NM). ¿Kunsa uka arunakamp mayisktanjja?

5 Kunjamtï aka libron nayrïr yatichäwipan uñjaniwayktanjja, Diosan amtanakapat parlkasajj kimsa toqetwa Jesusajj mayisiñ yatichäna. Nayraqatjja, ‘Sutimajj qollanat uñjatäpan’ sasaw säna, ukatjja ‘Reinomajj jutpan. Munañamajj luraspan’ sasaw sarakïna (Mat. 6:10, NM). Edén jardinan Dios contra saytʼasipkäna uka tiempotpachwa Diosan sutipajj qʼañuchata, jiskʼachat uñjasïna. Ukatwa Dios kikpajj sutip qʼomachañapäna, kunjamtï Reinop Jupapachpa uttʼayki ukat Munañap lurasiñapatak yanaptʼki ukhama. Ukwa Jesusajj oracionapan mayiskäna, jiwasas ukwa mayiraktanjja. ¿Jehová Diosajj mayisitasar istʼpachäniti? Jupajj akham siwa: “Yaqha markanak taypinsti nayajj uñachtʼayarakïwa, jachʼa sutejjajj qollanapunïtapa” sasa (Eze. 36:23; 38:23). Jehová Diosajj Armagedón urun taqe jan walinak chhaqtaykani ukhaw sutip qollanaptayani, ukjja taqeniw uñjapjjani.

6. ¿Kunjamsa jiwasajj Jehová Diosan sutip qollanat uñjatäñapatak yanaptʼsna?

6 Nayratpachaw Jehová Diosan servirinakapajj sutip qollanat uñjasiñapatak yanaptʼapjjäna. Cheqansa, Diosan sutipajj qollanäjjewa, janiw jiwasajja jukʼamp qollanaptayksnati. Ukampis jukʼamp jachʼañchasiñapatakiw yanaptʼsna, ¿kunjamsa uk lursna? Isaías profetajj akham sänwa: ‘Taqe chʼamani Jehová Tatitu saparukiw qollan Diosarjam uñjañasajja’ sasa. Jehová Diosajj markapat akham sarakïnwa: “Nayan qollan Diosätajjwa yatipjjani, ajjsarapjjarakitaniwa Israelan qollan Diosaparojja” sasa (Isa. 8:13, NM; 29:23). Mä arunjja, kunapachatï Diosan sutip yaqha sutinakat sipansa jukʼamp askit uñjtan, kuntï sañ munki uk sum amuytan ukat yaqhanakaru Diosan sutip qollanat uñjapjjañapatak yanaptʼtan, ukhaw Diosan sutip jachʼañchtanjja. Ukat Jehová Diosaru Reyisarjam uñjtan ukat taqe chuym Jupar istʼaraktan ukhaw sutiparu wali respetompi uñjatas uñachtʼayaraktanjja (Pro. 3:1; Apo. 4:11).

Diosan sutip apañatakisa jachʼañchañatakisa wakichtʼatäpjjänwa

7, 8. 1) Jupan sutip apapjjañapatakejja, ¿kunatsa Jehová Diosan markapatak tiempojj munasïna? 2) ¿Kuna toqenakatsa yatjjataskañäni?

7 Khä 1870 maranakatpachwa Jehová Diosan servirinakapajj Jupan sutip qellqatanakapan qellqapjjäna. Sañäni, 1879 marana, agosto phajjsinwa Yatiyañataki sat revistan Jehová Diosan sutipajj uñstäna, uka pachpa maranwa Cánticos de la novia sat qʼochuñ librojj apsusirakïna, ukansa Diosan sutipajj uñstarakïnwa. Ukampis sutip apapjjañapatakejja, Jehová Diosaw Bibliat Yatjjatirinakar sum wakichtʼäna, ¿kunjamsa uk lurpachäna?

8 1800 maranak tukuyaskäna ukat 1900 maranak qalltaskäna ukhajja, sutipajj kamsañsa muni uk amuyañwa Jehová Diosajj markapar yanaptʼäna. Kunjamsa uk luräna ukwa jichhajj kimsa toqet uñjañäni.

9, 10. 1) Nayrajja, ¿kunatsa Yatiyañataki sat revistajj Jesusat jukʼamp parlirïna? 2) 1919 marat aksarojja, ¿kuna mayjtʼäwinakas utjawayi, ukat kunjamsa ukanakajj yanaptʼawayistu? ( Yatiyañataki sat revistaw Diosan sutip jachʼañchi” siski uka recuadro uñjjattʼäta.)

9 Maya, Jehová Diosan sutip jachʼañchañajj kunja wakiskirisa ukwa Diosar taqe chuyma servirinakajj amuyapjjäna. Qalltanjja, ‘Jesusaw juchas layku jiwawayi, uka toqetwa Qollan Qellqatanakajj jukʼamp parli’ sasaw Bibliat Yatjjatirinakajj amuyapjjäna. Ukatwa Yatiyañataki sat revistajj Jesusat jukʼamp parläna. Sañäni, revistajj mistkäna uka maranjja, Jesusan sutipajj Jehová Diosan sutipat sipansa 10 kut jilaw uñstäna. Nayrajja, Bibliat Yatjjatirinakajj Jesusatwa wal parlapjjäna sasaw agosto 15, 1976 maran mistkäna uka Yatiyañataki revistajj qhanañchäna. Tiempompejja, kunjamsa Bibliajj Jupan sutip wal jachʼañchi uk amuyapjjañapatakiw Jehová Diosajj servirinakapar yanaptʼäna. Uk amuyasajja, ¿kunsa Bibliat Yatjjatirinakajj lurapjjpachäna? Revistajj akham saskakïnwa: “1919 marat aksarojja, Mesiasan Awkiparu, mä arunjja, Jehová Diosarojj jukʼampiw jilat kullakanakajj munasiñ qalltapjjäna” sasa. Cheqansa, 1920 marata 1929 marakamajja, 6.500 jila kutiw Diosan sutipajj Yatiyañataki sat revistan uñstjjäna.

10 Jehová Diosan sutip jachʼañchañajj kunja wakiskirïnsa, uk amuyasaw jilat kullakanakajj Diosan sutiparu wal munasipjjatap uñachtʼayapjjäna. Moisés chachjamarakiw jupanakajj ‘Diosan sutip qhanañchapjjäna’ (Deu. 32:3; Sal. 34:3). Ukat kunjamtï Bibliajj siskejja, sutipar munasipjjatap laykuw Jehová Diosajj markapat khuyaptʼayasïna (Sal. 119:132; Heb. 6:10).

11, 12. 1) 1919 marat aksarojja, ¿kunas Bibliat apstʼat qellqatanakan jukʼamp qhanañchasjjäna? 2) ¿Kun lurapjjañapatakis Jehová Diosajj servirinakapar chʼamañchtʼäna, ukat kunatsa?

11 Paya, cheqpach cristianonakajja, kuna luräwsa Jehová Diosajj jupanakar churäna ukwa amuyasipjjäna. 1919 mara qhepatwa Diosan markap sarayapkäna uka ajllit cristianonakajja, qollan ajayump yanaptʼayasisajj Isaías profetan libropat yatjjatañ qalltapjjäna. Ukhat aksaruw Diosan arunakap yatiyañajj kunja wakiskirisa uk Bibliat apstʼat qellqatanakajj jukʼamp qhanañchjjäna. Uk yatiñajj horasaparu ajay toqet manqʼa katoqañamp sasïnwa, ¿kunatsa ukham sissna? (Mat. 24:45.)

12 Isaías profetajj akham sänwa: “Tatitusti siwa: ‘Jumanakäpjjtaw nayan qhanañchirinakajjajja, nayan ajllit servirinakajja’” sasa (Isaías 43:10-12 liytʼañataki). Uka arunakajj kamsañsa muni uk janiw Yatiyañataki revistan 1919 mara nayrajj qhanañchaskänti. Ukampis uka mara qhepatjja, uka jiskʼa tʼaqanakajj kamsañsa muni ukwa Bibliat apstʼat qellqatanakan sumpach qhanañchasjjäna ukat Diosat qhanañchapjjañapatakiw ajllit cristianonakarojj chʼamañchtʼasirakïna, Jehová Diosaw uka luräw jupanakar churäna. Cheqansa, 1925 marata 1931 marakamajja, kunsa Isaías 43 qellqatajj sañ muni ukjja, 57 revistanakanwa qhanañchasiwayi. Ukatjja, ‘cheqpach cristianonakaw uka arunakarjam sarnaqapjjañapa’ sasaw uka revistanakan qhanañchasirakïna. ¡Jehová Diosaw arunakap yatiyapjjañapatak markapar chʼamañchtʼaskäna! ¿Kunatsa? Wakichtʼatäpjjänti janicha uk yatiñatakiw ‘jupanakar yantʼañajj wakisïna’ (1 Tim. 3:10). Bibliat Yatjjatirinakajj Diosan sutip janïr apkasajja, Jehová Diosaruw cheqpach qhanañchiripäpjjatap uñachtʼayapjjañapäna (Luc. 24:47, 48).

13. Jehová Diosatakejj kunas jukʼamp wakiskirejja ukjja, ¿kunjamsa Bibliajj qhanañchi?

13 Kimsa, Diosan sutip qollanat uñjatäñapajj kunja wakiskirisa ukwa Jehová Diosan servirinakapajj 1920 maranakan amuyasipjjäna. Cheqas Diosatakejj sutip qʼomachañaw jukʼamp wakiskirejja, ukwa Biblia liytʼasajj amuysna. Sañäni, ¿kunatsa Jehová Diosajj Israel markar Egiptot qhespiyäna? Jupapachpaw akham säna: “Nayan sutejjajja taqe oraqena uñtʼatäñapataki” sasa (Éxo. 9:16). Ukat israelitanakajj Dios contra saytʼasipjjäna ukhajja, ¿kunatsa Diosajj jupanakat khuyaptʼayasïna? Mayampiw Diosajj akham säna: “Sutejjan jachʼañchäwip laykuw lurarakta, ukhamat yaqha markanak nayraqatan jan mayjtʼaskañataki” sasa (Eze. 20:8-10). Uka qellqatanaka ukat yaqha ukham qellqatanak liytʼasajja, ¿kunsa Bibliat Yatjjatirinakajj yateqapjjäna?

14. 1) ¿Kunsa Diosan servirinakapajj 1920 maranak tukuyarojj amuyapjjäna? 2) Diosan sutipat sum yatjjatañajja, ¿kunjamsa Bibliat Yatjjatirinakarojj jukʼamp yatiyapjjañapatak chʼamañchtʼäna? (“ ¿Kunas jukʼamp yatiyapjjañapatak chʼamañchtʼäna?” siski uka recuadro uñjjattʼäta.)

14 Khä 1920 maranak tukuyarojja, kuntï Isaías profetajj 2.700 maranak nayrajj Jehová Diosat siskäna ukwa Diosan servirinakapajj amuyapjjäna. Uka profetajj Jehová Diosat akham sänwa: ‘Ukhamwa markamar irpantajja, sutimajj jachʼañchasiñapataki’ sasa (Isa. 63:14, NM). Bibliat Yatjjatirinakajj akham sapjjänwa: ‘Qhespiyasiñat sipansa, Jehová Diosan sutip qʼomachañaw jukʼamp wakiskirejja’ sasa (Isa. 37:20; Eze. 38:23). ¡Uka arunakajj cheqäskapunïnwa! Ukatwa Profecía sat librojj 1929 maran inglés arun akham qhanañchäna: “Jehová Diosan sutipaw taqe kunat sipansa jukʼamp wakiskirejja” sasa. Uka arunakaw Diosan servirinakaparojj Jupat jukʼamp yatiyapjjañapataki ukat sutipat jan walinak parlapkäna uk qʼomachapjjañapatak chʼamañchtʼäna.

15. Khä 1930 maranakanjja, ¿kunsa jilat kullakanakajj amuyapjjäna, ukat kunatakis wakichtʼatäpjjäna?

15 Jehová Diosan sutip jachʼañchañajj kunja wakiskirisa, kuna luräwsa Diosajj servirinakapar churäna ukat kunatsa Diosan sutip qollanat uñjatäñapajj wakisïna, ukwa Bibliat Yatjjatirinakajj 1930 maranakan sum amuyapjjäna. Ukhamasti, Jehová Diosan sutip apapjjañapatakejj wakichtʼatäjjapjjänwa. Jichhajj kunjamsa Diosajj sutip apapjjañapatak markapar yanaptʼäna uk uñjañäni.

Jehová Diosaw sutipataki ‘mä marka ajllisïna’

16. 1) ¿Kunjamsa Jehová Diosajj sutip jukʼamp jachʼañchawayi? 2) Nayra tiemponjja, ¿khitinakas Diosan markapjam uñtʼatäpjjäna?

16 Sutip apapjjañapataki aka Oraqen mä marka ajllisaw Jehová Diosajj sutip jukʼamp jachʼañchawayi. Amuytʼañataki, 1513 nayrïr pach marat aksaruw Israel markajj Jehová Diosan markapat uñtʼatäna (Isa. 43:12). Ukampis uka markankirinakajja, kuna amtarutï Diosamp puripkäna ukampejj janiw phoqapkänti, ukatwa Jehová Diosamp sum apasiñjja 33 maran aptʼasipjjäna. Ukhamarusa, mä qawqha tiempotwa Diosajj sutipataki ‘jan judiöpkis ukanak taypit mä marka ajllisïna’ (Hech. 15:14). Uka markajja, “Diosan Israelapa” sasin uñtʼatäjjänwa, walja markanakat jutiri ajllit cristianonakaw uka markankapjje (Gál. 6:16, MT).

17. ¿Khitinakas “cristianonaka” sasin uñtʼayasipjjarakïna?

17 Khä 44 maranwa Criston arkirinakaparojj “cristianonaka” sutimp uñtʼasïna (Hech. 11:26, MT). Nayrajja, cheqpach cristianonakakiw uka sutimp uñtʼatäpjjäna (1 Ped. 4:16). Ukampis qhepatjja, kʼari yupaychirinakaw uka sutimp uñtʼayasipjjarakïna, kunjamtï Jesusajj trigompit jan wali qorampit parlkänjja ukhama. Ukhamasti, cheqa cristianonakajj khitinakäpjjänsa, kʼari cristianonakajj khitinakäpjjarakïnsa ukajj walja maranakaw jan sum yatiskänti. “Cosecha apthapiñ horasajj” 1914 maran qalltkäna ukhaw cheqa cristianonakarojj sumpach uñtʼasjjäna. ¿Kunatsa? Uka maranwa angelanakajj cheqa cristianonakar kʼari cristianonakat jaljañ qalltapjjäna (Mat. 13:30, 39-41).

18. ¿Kunatsa Bibliat Yatjjatirinakajj yaqha suti apañ amtawayapjje?

18 Khä 1919 maran Amuyasiri Cheqapa Uywatar uttʼayasajja, kuna luräwsa markapar churäna uk amuyapjjañapatakiw Jehová Diosajj servirinakapar yanaptʼäna. Jupanakajj utat uta yatiyir sarasaw kʼari cristianonakat mayjäpjjatap uñachtʼayapjjäna. Ukhamajj Bibliat Yatjjatirinaka sutimp uñtʼatäñajj janiw yaqha religionanakat mayjäpjjatap sum uñachtʼaykänti. Jupanakajj janiw Bibliat aleqak yatjjatapkänti, jan ukasti, jaqenakaruw Diosat parlapjjäna ukat sutipsa jachʼañchapjjarakïnwa. Ukhamajj ¿kuna sutimp uñtʼatäñas jupanakatakejj askïsapäna? 1931 maranwa uka jisktʼajj sum qhanañchasïna.

1931 maran apaskäna uka jachʼa tantachäwin programapa

19, 20. 1) 1931 maran apaskäna uka jachʼa tantachäwinjja, ¿kunas yatiyasïna? 2) Machaq sutinïpjjatap yatisajja, ¿kunjamsa jilat kullakanakajj jikjjatasipjjäna?

19 Julio phajjsin 1931 maranjja, 15.000 jilat kullakanakaw Columbus (Ohio, Estados Unidos) markar puripjjäna, uka markanwa inglés arut mä jachʼa tantachäwejj apasïna. Uka tantachäwin programapanjja, J ukat W letranakaw uñstäna. ‘¿Aka letranakajj kamsañsa munpacha?’ sasaw tantachasirinakajj wal jisktʼasipjjäna. Ukampis julio phajjsit 26 urunak saraqkäna uka domingo uruw Joseph Rutherford sat jilatajj tantachasirinakar akham yatiyäna: “Jiwasajj Jehová Diosan Qhanañchirinakapjam uñtʼayasiñwa muntanjja” sasa. Ukhaw tantachasirinakajj kunsa uka pä letranakajj sañ munäna uk sum amuyapjjäna, Jehová Diosan Qhanañchirinakapa sañwa munäna (Jehovahʼs Witnesses), uka sutejj Isaías 43:10 qellqatat apstʼatänwa.

20 Tantachasirinakajj wal kusisipjjäna ukat wali jayarakiw tʼajjllirapjjäna, ukajj yaqha markanakanwa radio toqejj istʼasirakïna. Ernest Barber jilatampi Naomi esposapampejj Australia markankasipkänwa, jupanakajj akham sasaw uka urut sapjje: “Estados Unidos markankiri jilat kullakanakar tʼajjllirtʼir istʼasajja, Melbourne sat markan tantachasitäpkayäta ukanakajj kayut saytʼasisaw tʼajjllirapjjarakiyäta. ¡Janipuniw uk armapkäti!” sasa. a

Oraqpachanwa Diosan sutipajj jachʼañchasi

21. Machaq sutinïñajja, ¿kunjamsa Diosat jukʼamp yatiyapjjañapatakejj jilat kullakanakar yanaptʼäna?

21 Jehová Diosan Qhanañchirinakapa sasin Bibliarjam uñtʼatäñajja, jukʼamp yatiyapjjañapatakiw jilat kullakanakarojj chʼamañchtʼäna. Edward Grimes jilatampi Jessie esposapampejj precursorjamaw Estados Unidos markan irnaqtʼapjjäna. Jupanakajj 1931 maran apaskäna uka jachʼa tantachäwiruw Columbus sat markar sarapjjäna, uk amtasajj akham sapjjänwa: “Uka alwajja, Bibliat Yatjjatirinakjamaw utat mistuwayapta. Ukampis Jehová Diosan Qhanañchirinakapjamaw utar kuttʼanjjapjjayäta. Wali kusisitapuniw jikjjatasipjjayäta. ¡Diosar jachʼañchiri mä sutinëjjapjjayätwa!” sasa. Uka jachʼa tantachäwi pasatatjja, Diosan sutip jukʼamp jachʼañchañatakejj mä jiskʼa tarjeta jilat kullakanakajj yatiyir sarasajj jaqenakar churapjjerïna, uka tarjetajj akham sänwa: “Nayajj JEHOVÁ Diosan Qhanañchiripätwa, ukat JEHOVÁ Dios Awkisan Reinopatwa yatiyaskarakta” sasa. Diosan markapatakejj Jupan sutip apañajj wali askipunïnwa ukat kunsa sutipajj sañ muni uk taqe cheqan yatiyañatakisa, wakichtʼatäpjjarakïnwa (Isa. 12:4).

“Uka alwajja, Bibliat Yatjjatirinakjamaw utat mistuwayapta. Ukampis Jehová Diosan Qhanañchirinakapjamaw utar kuttʼanjjapjjayäta”

22. ¿Kunatsa Diosan markapajj jan yaqha religionanakjamäki?

22 Jehová Diosaw ajllit cristianonakarojj Jupan sutip apapjjañapatakejj chʼamañchtʼawayi, ukhat jichhakamajj walja maranakaw pasawayjje. Ukampis kawknïris Diosan markapajj uk yatisiñapatakejja, ¿Supayajj jarktʼpachänti? Jan ukajj ¿kʼari religionanakamp pachpakïkaspasa ukhamti Diosan markapar uñjaypachäna? ¡Janiwa! Antisasa, Jehová Diosan Qhanañchiripätasajj urut urutjamaw jukʼamp qhanäjje (Miqueas 4:5 ukat Malaquías 3:18 liytʼañataki). Cheqansa, kunapachatï maynejj Diosan sutip aytki ukhajja, jaqenakajj jankʼakiw ‘Jehová Diosan Qhanañchiripawa’ sasin sapjje. Jehová Diosan cheqa yupaychäwipajj janiw kʼari religionanakamp imantat uñjaskiti, qollunakamp chhaqtayatäkaspas ukhama, jan ukasti, ‘Diosan yupaychäwipajj wali alto qollunkiwa, taqe qollunakat sipansa wali altonkarakiwa’ (Isa. 2:2). Jichhürunakanjja, Jehová Diosan sutipasa ukat yupaychäwipasa wali jachʼar aptatawa.

23. Salmo 121:5 qellqatarjamajja, ¿Jehová Diosat kun yatiñas chʼamañchtʼistu?

23 Jehová Diosaw Supayan yantʼanakapat jarkʼaqestu, jutïrinsa jarkʼaqarakistaniwa, uk yatiñajj wal chʼamañchtʼistu (Sal. 121:5). Ukatwa kunjamtï Salmo qellqerejj amuykäna ukham amuyaraktanjja, jupajj akham sänwa: “Tatitut Diosanïki uka markajj kusisiñaniwa, jupatak ajllitäki uka markajj kusisiñaniwa” sasa (Sal. 33:12).

a Kunjamsa nayrajj radiot yatiyasïna uk jukʼamp yatjjatañatakejja, aka libron 7 yatichäwipa, 81 janata 84 janakam uñjjattʼäta.