KAPITULO 4
Pinapamuraway ni Jehova an Pangaran Niya
1, 2. Paano pinapamuraway kan New World Translation an pangaran nin Diyos?
MALIPOT pero maliwanag an aldaw kaidto kan Martes na aga, Disyembre 2, 1947, kan an sarong dakulaon na gibuhon punan nin sarong sadit na grupo nin linahidan na mga tugang sa Bethel sa Brooklyn, New York. Baga man dipisil, ginibo ninda iyan sa laog kan suminunod na 12 taon. Sa katapos-tapusi, kan Domingo, Marso 13, 1960, nakumpleto ninda an final text para sa bagong bersiyon nin Bibliya. Pakalihis nin tulong bulan, kan Hunyo 18, 1960, ilinuwas ni Brother Nathan Knorr an kumpletong volume kan New World Translation of the Holy Scriptures sa maugmang mga nag-atender sa kumbensiyon sa Manchester, England. Ipinahayag na marhay kan ispiker an pagmati kan gabos na yaon duman: ‘Aldaw nanggad ini para maggaya-gaya an Mga Saksi ni Jehova sa bilog na kinaban!’ An sarong lataw na tampok kan bagong bersiyon nangurugnang dahilan para maggaya-gaya—an parating paggamit kan personal na pangaran nin Diyos.
Ilinuwas an New World Translation of the Christian Greek Scriptures sa Theocracy’s Increase Assembly kan 1950 (Sa wala: Yankee Stadium, New York City; sa tuo: Ghana)
2 Dai iyan ginagamit sa dakul na bersiyon nin Bibliya. Pero nanindugan an linahidan na mga lingkod ni Jehova tumang sa pakana ni Satanas na paraon sa memorya nin tawo an pangaran nin Diyos. Sabi sa introduksiyon kan New World Translation na ilinuwas kan aldaw na iyan: “An panginot na tampok kan bersiyon na ini iyo an pagbalik kan pangaran nin Diyos sa tamang kinamumugtakan kaiyan.” Sa katunayan, labing 7,000 na beses na ginamit kan New World Translation an personal na pangaran nin Diyos na Jehova. Pinapamuraway nanggad kan bersiyon na ini an pangaran kan satong langitnon na Ama—si Jehova!
3. (a) Ano an nasabutan kan mga tugang ta kaidto sa kahulugan kan pangaran nin Diyos? (b) Paano ta maninigong sabuton an Exodo 3:13, 14? (Hilingon an kahon na “ An Kahulugan kan Pangaran nin Diyos.”)
3 Dakul na taon bago kaini, nasabutan kan Mga Estudyante sa Bibliya na an pangaran nin Diyos nangangahulugan na “Ako iyo ako.” (Ex. 3:14, King James Version) Huli kaini, sinabi kan The Watch Tower na Enero 1, 1926: “An pangaran na Jehova nanunungod sa Saro na nag-eeksistir nin sadiri, . . . sa Saro na daing kapinunan asin daing katapusan.” Minsan siring, kan punan na kan mga paratradusir an New World Translation, tinabangan ni Jehova an mga lingkod niya na masabutan na an saiyang pangaran dai sana nangangahulugan na siya nag-eeksistir nin sadiri kundi, sa panginot, siya Diyos na may katuyuhan asin naghihiro para utubon iyan. Nanudan ninda na an pangaran na Jehova literal na nangangahulugan na “Pinangyayari Niyang Magin.” Iyo, pinangyari niyang mag-eksister an uniberso saka an mga linalang na may intelihensiya, asin padagos na pinangyayari niyang magin totoo an saiyang kabutan pati katuyuhan. Pero taano ta mahalagang marhay na pamurawayon an pangaran nin Diyos, asin paano kita makikikabtang sa pagpamuraway kaiyan?
An Pagpakangbanal kan Pangaran nin Diyos
4, 5. (a) Ano an hinahagad ta pag namimibi kita: “Pakangbanalon lugod an pangaran mo”? (b) Paano asin nuarin papakangbanalon nin Diyos an pangaran niya?
4 Gusto ni Jehova na pamurawayon an pangaran niya. Sa katunayan, an panginot na katuyuhan niya iyo na pakangbanalon an Saiyang pangaran, na risang-risa sa inot na kahagadan ni Jesus sa saiyang modelong pamibi: “Pakangbanalon lugod an pangaran mo.” (Mat. 6:9, NW) Pag namimibi kita nin arog kaiyan, ano an hinahagad ta?
5 Arog kan nanudan ta sa Kapitulo 1 kan publikasyon na ini, an kahagadan na “Pakangbanalon lugod an pangaran mo” saro sa tulong kahagadan sa modelong pamibi ni Jesus may koneksiyon sa katuyuhan ni Jehova. An duwa pa: ‘Dumatong lugod an Kahadian mo. Gibuhon an buot mo.’ (Mat. 6:10) Huli kaini, kun paanong hinahagad ta ki Jehova na humiro para dumatong an Kahadian niya asin gibuhon an kabutan niya, hinahagad ta man sa saiya na humiro para pakangbanalon an pangaran niya. Sa ibang pagtaram, hinahagad ta ki Jehova na humiro para halion an gabos na katuyawan sa pangaran niya puon pa kan rebelyon sa Eden. Paano sisimbagon ni Jehova an siring na pamibi? Sabi niya: ‘Papakangbanalon ko an sakuyang dakulang pangaran na linanghadan sa tahaw kan mga [nasyon].’ (Ezeq. 36:23; 38:23) Sa Armagedon, pag hinali na ni Jehova an karatan, papakangbanalon niya an saiyang pangaran sa paghiling kan gabos na linalang.
6. Paano kita makikikabtang sa pagpakangbanal kan pangaran nin Diyos?
6 Sa bilog na kasaysayan, tinatawan ni Jehova nin oportunidad an mga lingkod niya na pakangbanalon an saiyang pangaran. Siyempre, dai ta na magigibong mas sagrado an pangaran nin Diyos. Lubos na an pagigin sagrado o pagigin banal kaiyan. Kaya paano ta iyan mapapakangbanal? Sinabi ni Isaias: ‘Si Jehova kan mga hukbo, siya an saindong pakangbanalon.’ Asin nagsabi si Jehova dapit sa banwaan niya: ‘Papakangbanalon ninda an sakuyang pangaran asin magkakatarakot sinda sa Diyos kan Israel.’ (Isa. 8:13; 29:23) Huli kaiyan, pinapakangbanal niyato an pangaran nin Diyos kun ibinibilang ta iyan na napapalain asin mas halangkaw sa gabos na ibang pangaran, kun iginagalang ta an irinerepresentar kaiyan, saka kun tinatabangan ta an iba na pakangbanalon iyan. Nangurugnang ipinapahiling niyato an hararom na pagkatakot asin paggalang sa pangaran nin Diyos kun minimidbid ta si Jehova bilang satong Tagapamahala saka kinukuyog siya nin bilog na puso.—Tal. 3:1; Kap. 4:11.
Inandam na Magdara Asin Magpamuraway kan Pangaran nin Diyos
7, 8. (a) Taano ta kinaipuhan nin panahon bago magin paradara kan pangaran nin Diyos an mga lingkod niya? (b) Ano an pag-uulayan ta ngunyan?
7 Puon kan dekada nin 1870, ginagamit na kan presenteng mga panahon na mga lingkod nin Diyos an pangaran niya sa mga publikasyon ninda. Halimbawa, sinambit an pangaran na Jehova sa Zion’s Watch Tower na Agusto 1879 asin sa Songs of the Bride, sarong libro nin mga awit na ipinublikar kan taon man sanang iyan. Pero, minalataw na bago tugutan ni Jehova an mga lingkod niya na apudon nin hayagan an saindang sadiri paagi sa saiyang sagradong pangaran, sinigurado niyang naabot ninda an mga kahagadan para sa dakulang pribilehiyong iyan. Paano inandam ni Jehova an Mga Estudyante sa Bibliya na magin paradara kan pangaran niya?
8 Sa paggirumdom sa mga nangyari kan huring mga dekada kan 1800 asin inot na mga dekada kan 1900, mahihiling ta kun paano tinawan ni Jehova an mga lingkod niya nin mas malinaw na pakasabot dapit sa mahahalagang katotoohan may koneksiyon sa saiyang pangaran. Pag-ulayan ta an tulo sa mga katotoohan na ini.
9, 10. (a) Taano ta nakapokus ki Jesus an inot na mga artikulo kan Watch Tower? (b) Ano an pagbabago puon 1919, asin ano an mga resulta? (Hilingon man an kahon na “ Kun Paano Pinapamuraway kan The Watchtower an Pangaran nin Diyos.”)
9 Inot, nagkaigwa an mga lingkod ni Jehova nin tamang pagmansay sa kahalagahan kan pangaran nin Diyos. Para sa maimbod na Mga Estudyante sa Bibliya, an areglo nin pantubos an panginot na katukduan kan Bibliya. Iyan an dahilan kun taano ta parating nakapokus ki Jesus an Watch Tower. Halimbawa, sa inot na taon nin pagpublikar kaiyan, mas dakul nin 10 beses an pagkasambit sa pangaran na Jesus kisa sa pangaran na Jehova. Mapadapit sa inot na mga taon kan Mga Estudyante sa Bibliya, sinabi kan The Watchtower na Marso 15, 1976 na sinda nagtao nin “sobrang importansiya” ki Jesus. Pero pag-abot nin panahon, tinabangan sinda ni Jehova na masabutan an importansiya na itinatao kan Bibliya sa personal na pangaran nin Diyos. Ano an epekto kaiyan sa Mga Estudyante sa Bibliya? Sinabi pa kan artikulong iyan na, nangurugna puon 1919, “pinunan na nindang tawan nin urog na onra an langitnon na Ama kan Mesiyas, si Jehova.” Sa katunayan, puon 1920 sagkod 1929, labing 6,500 na beses na sinambit kan The Watch Tower an pangaran nin Diyos!
10 Ipinahiling kan mga tugang ta an pagkamuot ninda sa pangaran nin Diyos paagi sa pagtao nin tamang pagmidbid sa pangaran ni Jehova. Arog ni Moises kan suanoy, pinunan nindang ipahayag an ‘pangaran ni Jehova.’ (Deut. 32:3; Sal. 34:3) Arog kan ipinanuga sa Kasuratan, tinawan man ni Jehova nin atensiyon an pagkamuot ninda sa pangaran niya asin inuyunan sinda.—Sal. 119:132; Heb. 6:10.
11, 12. (a) Paano nagbago an mga publikasyon ta dai nahaloy pakalihis kan 1919? (b) Sa ano dinadara ni Jehova an atensiyon kan mga lingkod niya, asin taano?
11 Ikaduwa, nagkaigwa an tunay na mga Kristiyano nin tamang pakasabot sa gibuhon na iinasignar nin Diyos. Dai nahaloy pakalihis kan 1919, napahiro an nanginginot na linahidan na mga tugang na siyasaton an hula ni Isaias. Pagkatapos kaiyan, nagbago an pokus kan laog kan mga publikasyon ta. Taano ta nagin “kakanon sa [tamang] panahon” an pagbabagong iyan?—Mat. 24:45.
12 Bago 1919, dai pa nuarin man nagtao nin ano man na paliwanag an The Watch Tower sa sinabi ni Isaias: ‘Kamo an sakuyang mga saksi, an sabi ni Jehova, asin sakuyang uripon na sakuyang pinili.’ (Basahon an Isaias 43:10-12.) Pero pakalihis tulos kan 1919, an tekstong iyan pinunan nang tawan nin atensiyon kan mga publikasyon ta, na dinadagka an gabos na linahidan na makikabtang sa gibuhon na iinasignar ni Jehova sa sainda—an pagpapatotoo dapit sa saiya. Sa katunayan, tinukar puon 1925 sagkod 1931 an Isaias kapitulo 43 sa 57 isyu kan The Watch Tower, asin iinaplikar kan kada saro kaiyan sa tunay na mga Kristiyano an sinabi ni Isaias. Malinaw na kan mga taon na idto, dinadara ni Jehova an atensiyon kan mga lingkod niya sa gibuhon na dapat asikasuhon. Taano man? An sarong dahilan iyo na ‘baluon nguna sinda kun makapasar’ o kun angay. (1 Tim. 3:10, An Marahay na Bareta Biblia) Bago magin angay na paradara kan pangaran nin Diyos an Mga Estudyante sa Bibliya, kaipuhan nindang patunayan ki Jehova paagi sa saindang mga gibo na sinda talagang mga saksi niya.—Luc. 24:47, 48.
13. Paano ihinahayag kan Tataramon nin Diyos an pinakamahalagang isyu na dapat resolberan?
13 Ikatulo, nasabutan kan mga lingkod ni Jehova an kahalagahan kan pagpakangbanal kan pangaran nin Diyos. Durante kan dekada nin 1920, nasabutan ninda na an pagpakangbanal kan pangaran nin Diyos an pinakamahalagang isyu na dapat resolberan. Paano ihinahayag kan Tataramon nin Diyos an mahalagang katotoohan na iyan? Isip-isipa an duwang halimbawa. Ano an panginot na dahilan kun taano ta isinalbar nin Diyos sa Ehipto an Israel? Nagsabi si Jehova: ‘Tanganing an sakuyang pangaran [ikapahayag] sa bilog na kinaban.’ (Ex. 9:16) Asin taano ta nahirak si Jehova sa Israel kan sinda magrebelde sa saiya? Sa giraray, an sabi ni Jehova: ‘Dahil kan sakuyang pangaran, tanganing iyan dai maatian sa atubangan kan mga katawuhan.’ (Ezeq. 20:8-10) Ano an nanudan diyan kan Mga Estudyante sa Bibliya asin sa ibang pagkasaysay sa Bibliya?
14. (a) Ano an nasabutan kan mga lingkod nin Diyos kan huring kabtang kan dekada nin 1920? (b) Ano an epekto sa gibuhon na paghuhulit kan magkaigwa an Mga Estudyante sa Bibliya nin mas hararom na pakasabot? (Hilingon man an kahon na “ Sarong Mapuwersang Dahilan na Maghulit.”)
14 Sa huring kabtang kan dekada nin 1920, nasabutan kan mga lingkod nin Diyos an kahulugan kan sinabi ni Isaias mga 2,700 na taon na an nakaagi. Mapadapit ki Jehova, sinabi niya: ‘Siring an [nagin] pag-ataman mo sa saimong banwaan, sa pagtao sa saimo nin pangaran na mamurawayon.’ (Isa. 63:14) Nasabutan kan Mga Estudyante sa Bibliya na bako an personal na kaligtasan an panginot na isyu, kundi an pagpakangbanal kan pangaran nin Diyos. (Isa. 37:20; Ezeq. 38:23) Kan 1929, sinumaryo kan librong Prophecy an katotoohan na iyan: “An pangaran ni Jehova an pinakamahalagang isyu para sa gabos na linalang.” An pagliliwat na ini sa pakasabot urog pang nagmotibar sa mga lingkod nin Diyos na magpatotoo dapit ki Jehova asin halion an pagpakaraot sa pangaran niya.
15. (a) Kan dekada nin 1930, ano an nasabutan kan satong mga tugang? (b) Panahon na kaidto para sa ano?
15 Sa kapinunan kan dekada nin 1930, nagkaigwa an mga tugang ta nin tamang pagmansay sa kahalagahan kan pangaran nin Diyos, nin mas malinaw na pakasabot dapit sa gibuhon na iinasignar sa sainda nin Diyos, asin nin mas hararom na pakasabot sa panginot na isyu na dapat resolberan. Panahon na para itao ni Jehova sa mga lingkod niya an onra na hayag na magdara kan pangaran niya. Tanganing maaraman ta kun paano iyan nangyari, pag-ulayan niyato an nagkapirang pangyayari kaidto.
Nagkua si Jehova ‘nin Sarong Banwaan Para sa Saiyang Pangaran’
16. (a) Sa anong marahayon na paagi pinapamuraway ni Jehova an saiyang pangaran? (b) Siisay kaidto an inot na nagin banwaan para sa pangaran nin Diyos?
16 An marahayon na paagi na pinapamuraway ni Jehova an saiyang pangaran iyo an pagkaigwa nin sarong banwaan sa daga na nagdadara kaiyan. Puon 1513 B.C.E., an nasyon nin Israel an nagrepresentar ki Jehova bilang banwaan niya. (Isa. 43:12) Minsan siring, dai ninda nautob an saindang kabtang sa pakipagtipan sa Diyos, kaya kan 33 C.E., nawara ninda an espesyal na relasyon sa saiya. Dai nahaloy pakalihis kaiyan, nagtao si Jehova nin atensiyon ‘sa mga Hentil, sa pagkua sa sainda nin sarong banwaan [para] sa saiyang pangaran.’ (Gui. 15:14) An bagong piniling banwaan inapod na ‘Israel nin Diyos,’ na kompuwesto nin linahidan na mga parasunod ni Cristo hali sa lain-lain na nasyon.—Gal. 6:16.
17. Sa anong pakana nagin mapanggana si Satanas?
17 Paagi sa paggiya nin Diyos kan mga 44 C.E., inapod an mga disipulo ni Cristo na ‘mga Kristiyano.’ (Gui. 11:26) Kan inot, napapalain an pangaran na iyan, huling nanunungod sana iyan sa tunay na mga Kristiyano. (1 Ped. 4:16) Minsan siring, arog kan ipinarisa sa parabula ni Jesus dapit sa trigo asin mga duot, nagin mapanggana si Satanas sa pakana niya na apudon man na Kristiyano an gabos na klaseng imitasyon o bako totoong Kristiyano. Bilang resulta, sa dakul na siglo, dai nagin malinaw an pagkakalain kan tunay na mga Kristiyano asin kan bako totoong mga Kristiyano. Pero nabago iyan kan ‘tig-anihan,’ na nagpuon kan 1914. Taano? Huling pinunan nang pagsuwayon kan mga anghel an bako totoong mga Kristiyano asin tunay na mga Kristiyano.—Mat. 13:30, 39-41.
18. Ano an nakatabang sa mga tugang ta na masabutan na kaipuhan an bagong pangaran?
18 Pagkatapos na nombrahan an maimbod na uripon kan 1919, tinabangan ni Jehova na masabutan kan mga lingkod niya an gibuhon na iinasignar niya sa sainda. Nahiling tulos ninda na napapalain sinda sa gabos na bako totoong Kristiyano huli sa pagharong-harong. Kan marealisar iyan, nasabutan tulos ninda na bako igo an pag-apod sa sainda na “Mga Estudyante sa Bibliya” para mapalain sinda. An panginot na katuyuhan ninda sa buhay bako sanang pag-adalan an Bibliya kundi magpatotoo dapit sa Diyos asin tawan nin onra saka kamurawayan an pangaran niya. Kaya, anong pangaran an angay para sa gibuhon ninda? Nasimbag iyan kan 1931.
Programa sa kumbensiyon, 1931
19, 20. (a) Ano an nakakaugmang resolusyon sa sarong kumbensiyon kan 1931? (b) Ano an reaksiyon kan mga tugang ta sa pagkaigwa kan bagong pangaran?
19 Kan Hulyo 1931, mga 15,000 na Estudyante sa Bibliya an uminabot sa Columbus, Ohio, E.U.A., para sa sarong kumbensiyon. Pakahiling ninda kan programa sa kumbensiyon, naintriga sinda sa duwang dakulang letra na J asin W na nasa cover kaiyan. ‘Ano daw an buot sabihon kan mga letrang iyan?’ an hapot ninda. An paghuna nin nagkapira, ‘Just Watch’; an iba, ‘Just Wait.’ Dangan, kan Domingo, Hulyo 26, iprinesentar ni Brother Joseph Rutherford an sarong resolusyon na may mapuwersang deklarasyon: “Kamawutan mi na mamidbid asin apudon na Jehovah’s witnesses.” Kan oras mismong iyan, nasabutan kan gabos na yaon duman an dipisil tuudan o ukudon na mga letra—Jehovah’s Witnesses, sarong suno sa Kasuratan na pangaran basado sa Isaias 43:10.
20 Bilang simbag sa resolusyon na iyan, nagkururahaw nin makusugon asin nagparalakpakan nin halawig an mga nagdadangog. Paagi sa radyo, nadangog nanggad sa ibang parte kan kinaban an entusiyastikong reaksiyon sa Columbus! Nagirumduman ni Ernest asin Naomi Barber sa Australia: “Kan magparalakpakan sa Amerika, nagrulukso man mantang nagpaparalakpakan an mga tugang sa Melbourne. Nungka mi nanggad na malilingawan idto!” a
Pinapamuraway an Pangaran nin Diyos sa Bilog na Kinaban
21. Huli sa bagong pangaran, paano napahiro an mga tugang na maghulit?
21 Huli sa suno sa Kasuratan na pangaran na Mga Saksi ni Jehova, urog na nagkusog an buot kan mga lingkod nin Diyos na maghulit. Nagsabi si Edward asin Jessie Grimes, sarong mag-agom na payunir sa Estados Unidos na nag-atender sa kumbensiyon kan 1931 sa Columbus: “Paghali mi sa harong, Mga Estudyante kami sa Bibliya, pero pag-uli mi, Mga Saksi ni Jehova na kami. Maugma kami ta may pangaran na kami na nakatabang sa samo na ibantog an pangaran kan satong Diyos.” Pagkatapos kan kumbensiyon, may mga Saksi na naggamit nin bagong pamamaagi para magibo nanggad iyan. Nagpapamidbid sinda sa mga kagharong paagi sa pagtao nin kard na may mensahe na: “Saro sa mga Saksi ni JEHOVA na naghuhulit kan Kahadian ni JEHOVA na satong Diyos.” Iyo, ipinag-orgulyo kan mga lingkod nin Diyos na darahon an pangaran ni Jehova, asin andam na ibalangibog sa gabos na lugar an kahulugan kaiyan.—Isa. 12:4.
“Paghali mi sa harong, Mga Estudyante kami sa Bibliya, pero pag-uli mi, Mga Saksi ni Jehova na kami”
22. Ano an nagpapatunay na daing kapareho an pangaran kan mga lingkod ni Jehova?
22 Dakul na taon na an nag-agi puon kan pahiruon ni Jehova an linahidan na mga tugang na akuon an daing kaparehong pangaran ninda. Puon 1931, naitago daw ni Satanas an midbidan kan mga lingkod nin Diyos? Huli sa saiya, nagigin dipisil daw para sa mga tawo na mahiling an pagkakalain ta sa ibang relihiyon? Dai nanggad! Sa kabaliktaran, an satong daing kaparehong pangaran bilang mga saksi nin Diyos urog na nagigin lataw kisa kasuarin man. (Basahon an Miqueas 4:5; Malaquias 3:18.) Sa katunayan, konektado na kitang marhay sa pangaran nin Diyos kaya an siisay man na pirming naggagamit kaiyan ngunyan namimidbid tulos na Saksi ni Jehova. Imbes na matahuban nin garo kabukidan na palsong mga relihiyon, an tunay na pagsamba ki Jehova nagigin ‘masarig sa ibabaw kan mga bukid.’ (Isa. 2:2) Ngunyan, napapamuraway nanggad an pagsamba ki Jehova asin an sagradong pangaran niya.
23. Suno sa Salmo 121:5, anong mahalagang katotoohan dapit ki Jehova an nagtatao sa sato nin dakulang kusog nin buot?
23 Nakakapakusog nanggad na maaraman na iingatan kita ni Jehova sa mga pag-atake ni Satanas ngunyan asin sa maabot pa! (Sal. 121:5) May marahay na dahilan kitang arugon an sabuot kan salmista na nagsurat: “Maugma an nasyon na an Diyos iyo si Jehova, an banwaan na pinili niya bilang saiyang pagsadiri.”—Sal. 33:12, NW.
a Para sa mga detalye dapit sa paggamit nin radyo, hilingon an Kapitulo 7, pahina 72-74.
Puwede Mo Man Magustuhan
RUMANI KI JEHOVA
“Banal, Banal, Banal si Jehova”
Taano ta ikinokonektar kan Bibliya an kabanalan sa kagayunan?
BUHAY SA BETHEL
Sarong Pambihirang Eksibit Manungod sa Bibliya
Kaidto pa, ipinamidbid na kan Diyos na Jehova an pangaran niya sa katawuhan. Hilingon kun paano naingatan an pangaran nin Diyos sa mga traduksiyon kan Bibliya sa laog nin dakul na taon.
