Yì hosọ lẹ ji

Yì todowhinnu hosọ lẹ tọn ji

WETA 4

Jehovah Hẹn Oyín Etọn Zun Yinyọnẹn

Jehovah Hẹn Oyín Etọn Zun Yinyọnẹn

NUHE WETA LỌ BẸHẸN

Omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ na ayidonugo he jẹ oyín etọn

1, 2. Nawẹ Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn hẹn oyín Jiwheyẹwhe tọn zun yinyọnẹn gbọn?

TO AFỌNNU, mardi 2 décembre 1947, pipli kleun mẹmẹsunnu yiamisisadode lẹ tọn de to Bẹtẹli Brooklyn tọn, to New York, wleawu nado bẹ azọ́n daho de jẹeji. Azọ́n lọ bẹ avùnnukundiọsọmẹ hẹn, etomọṣo yé zindonukọn to azọ́n lọ mẹ na owhe 12 he bọdego lẹ. To godo mẹ, to dimanche 13 mars 1960, yé dotana adà godo tọn lẹdogbedevomẹ Biblu yọyọ de tọn. To osun atọ̀n godo, to 18 juin 1960, Mẹmẹsunnu Nathan Knorr de bladopọ godo tọn Owe-Wiwe lẹ—Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn blebu tọ́n [to Glẹnsigbe mẹ] to plidopọ de ji to Manchester, to Angleterre. Hodọtọ lọ basi zẹẹmẹ numọtolanmẹ mẹplidopọ lẹpo tọn dọmọ: ‘Azán ayajẹ tọn de wẹ egbehe yin na Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ lẹdo aihọn pé!’ Adà titengbe lẹdogbedevomẹ yọyọ lọ tọn he jẹna ayidego bo nọ hùnhomẹ namẹ wẹ yindọ, oyín Jiwheyẹwhe tọn yin yiyizan to fihe e sọawuhia te to Biblu dowhenu tọn mẹ lẹpo.

Owe-Wiwe Glẹki Tọn Lẹ—Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn yin didetọn to Plidopọ Jideji Yẹwhehọluduta tọn tẹnmẹ to 1950 (amiyọnwhé: Yankee Stadium, New York City; adusiwhé: Ghana)

2 Lẹdogbedevomẹ Biblu tọn susu ma yí oyín Jiwheyẹwhe tọn zan. Ṣigba, devizọnwatọ yiamisisadode Jehovah tọn lẹ yinuwa sọta ayiha wintinwintin Satani tọn nado súnsún oyín Jiwheyẹwhe tọn sẹ̀ sọn ayiha gbẹtọvi lẹ tọn mẹ. Homẹbibiọ Biblu Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn he yin didetọn to gbenẹgbe tọn dọmọ: “Adà he jẹna ayidego hugan to lẹdogbedevomẹ ehe mẹ wẹ yindọ e gọ̀ oyín Jiwheyẹwhe tọn do otẹn he mẹ e sọawuhia te lẹ.” Na nugbo tọn, Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn yí oyín Jiwheyẹwhe tọn, Jehovah zan hugan whla 7 000. Lehe lẹdogbedevomẹ ehe ko hẹn oyín Otọ́ olọn mẹ tọn mítọn, Jehovah tọn zun yinyọnẹn do sọ!

3. (a) Etẹ mẹ wẹ mẹmẹsunnu mítọn lẹ wá mọnukunnujẹ gando zẹẹmẹ oyín Jiwheyẹwhe tọn go? (b) Nawẹ mí dona mọnukunnujẹ Eksọdusi 3:13, 14 mẹ gbọn? (Pọ́n apotin lọ “ Zẹẹmẹ Oyín Jiwheyẹwhe Tọn.”)

3 To owhe he jẹnukọn lẹ mẹ, Biblu Plọntọ lẹ mọnukunnujẹemẹ dọ oyín Jiwheyẹwhe tọn zẹẹmẹdo “Yẹn wẹ Mẹhe tin nẹ.” (Eks. 3:14, Biblu Wiwe lọ—Gun Alada) Enẹwutu, Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn 1er janvier 1926 [Glẹnsigbe] dọmọ: “Yinkọ lọ Jehovah zẹẹmẹdo . . . Mẹhe ma tindo bẹjẹeji kavi opodo.” Ṣigba, to whenue mẹhe basi Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn lẹ bẹ azọ́n yetọn jẹeji, Jehovah ko gọalọna omẹ etọn lẹ nado mọnukunnujẹemẹ dọ oyín etọn ma zẹẹmẹdo mẹhe ma tindo bẹjẹeji kavi opodo poun gba, ṣigba jẹnukọn whẹ́, e zẹẹmẹdo Jiwheyẹwhe he tindo lẹndai de bo nọ yinuwa nado hẹn lẹndai etọn di. Yé wá mọdọ yinkọ lọ Jehovah to paa mẹ zẹẹmẹdo “E Nọ Hẹn Nado Lẹzun.” Mọwẹ, ewọ wẹ dá wẹkẹ po nudida nuyọnẹntọ lẹ po, podọ e zindonukọn nado to ojlo po lẹndai etọn po hẹndi. To whelọnu lo, naegbọn e do yin nujọnu sọmọ dọ oyín Jiwheyẹwhe tọn ni yin hinhẹn zun yinyọnẹn, podọ nawẹ mí sọgan wàmọ gbọn?

Klandowiwe Oyín Jiwheyẹwhe Tọn

4, 5. (a) Etẹ biọ wẹ mí te eyin mí hodẹ̀ dọmọ: “Na oyín towe ni yin kinklandowiwe”? (b) Nawẹ Jiwheyẹwhe na klan oyín etọn do wiwe gbọn, podọ to whetẹnu?

4 Jehovah jlo dọ oyín etọn ni yin hinhẹn zun yinyọnẹn. Na nugbo tọn, lẹndai etọn tintan wẹ nado klan oyín etọn do wiwe, dile e yin didohia to obiọ tintan he Jesu basi to odẹ̀ apajlẹ tọn etọn mẹ do dọmọ: “Na oyín towe ni yin kinklandowiwe.” (Mat. 6:9) Eyin mí to odẹ̀ enẹ hò, etẹ biọ wẹ mí te taun?

5 Dile mí plọn to Weta 1 owe ehe tọn mẹ do, obiọ lọ “Na oyín towe ni yin kinklandowiwe” yin dopo to obiọ atọ̀n he tin to odẹ̀ apajlẹ tọn Jesu tọn mẹ lẹ mẹ he tindo kanṣiṣa hẹ lẹndai Jehovah tọn. Obiọ awe he pò lẹ wẹ: “Na Ahọluduta towe ni wá. Na ojlo towe ni yin wiwà.” (Mat. 6:10) Enẹwutu, dile mí nọ biọ dọ Jehovah ni yinuwa, na Ahọluduta etọn nido wá podọ na ojlo etọn nido yin wiwà do, mọ wẹ mí nọ biọ dọ Jehovah ni yinuwa, na oyín etọn nido yin kinklandowiwe do niyẹn. To hogbe devo mẹ, mí to bibiọ dọ Jehovah ni yinuwa nado de vlẹko lẹpo he ko yin hinhẹnwa oyín etọn ji sọn atẹṣiṣi Edẹni mẹ tọn whenu gbọ́n sẹ̀. Aliho tẹ mẹ wẹ Jehovah na na gblọndo odẹ̀ mọnkọtọn te? E dọmọ: “Na nugbo tọn, yẹn na klan oyín daho ṣie he go mìwlẹ ko kọnmasin do to akọta lẹ mẹ do wiwe.” (Ezek. 36:23; 38:23) To whenue Jehovah na ko de kanyinylan sẹ̀ to awhàn Amagẹdọni tọn mẹ godo, e na klan oyín etọn do wiwe to nukun nudida lẹpo tọn mẹ.

6. Nawẹ mí sọgan tindo mahẹ to oyín Jiwheyẹwhe tọn kinklandowiwe mẹ gbọn?

6 Dile whenuho dohia do, Jehovah ko na dotẹnmẹ devizọnwatọ etọn lẹ nado tindo mahẹ to oyín etọn kinklandowiwe mẹ. Nugbo wẹ dọ, mí ma sọgan hẹn oyín Jiwheyẹwhe tọn zun wiwe dogọ. Na oyín lọ ko yin wiwe gbaugbau wutu. Eyin mọ wẹ, nawẹ mí sọgan klan ẹn do wiwe gbọn? Isaia dọmọ: “Jehovah awhànpa lẹ tọn—ewọ wẹ Mẹhe mìwlẹ dona nọ pọnhlan di wiwe.” Podọ Jehovah lọsu dọ gando omẹ etọn lẹ go dọmọ: “Yé na klan oyín ṣie do wiwe . . . , bọ awú na ji yé gando Jiwheyẹwhe Islaeli tọn go.” (Isa. 8:13; 29:23) Enẹwutu, mí nọ klan oyín Jiwheyẹwhe tọn do wiwe gbọn kinklan ẹn dovo na oyín devo depope po hinhẹn ẹn zun yinyọnẹn po dali, gbọn sisi nina mẹhe tindo yinkọ lọ dali, podọ gbọn alọgigọna mẹdevo lẹ nado nọ pọ́n ẹn hlan taidi wiwe dali. Mí nọ dohia dọ oyín Jiwheyẹwhe tọn jiawu bo nọ na ẹn sisi eyin mí kẹalọyi Jehovah taidi Gandutọ mítọn bosọ nọ setonuna ẹn po ahun lẹpo po.—Howh. 3:1; Osọ. 4:11.

Jiwheyẹwhe Wleawuna Yé Nado Tindo Oyín Etọn to Ota bo Hẹn ẹn Zun Yinyọnẹn

7, 8. (a) Naegbọn whenu do juwayi whẹpo omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ do wá tindo oyín etọn to ota? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna todin?

7 Devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn egbezangbe tọn lẹ ko to oyín Jiwheyẹwhe tọn yizan to owe mítọn lẹ mẹ sọn owhe 1870 lẹ gblamẹ. Di apajlẹ, Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn [Glẹnsigbe] août 1879 tọn po Cantiques de l’Épouse po, yèdọ ohanwe de he yin zinzinjẹgbonu to owhe dopolọ mẹ, donù yinkọ lọ Jehovah go. Etomọṣo, e taidi dọ whẹpo Jehovah nado dike omẹ etọn lẹ ni jẹ yede ylọ gbọn oyín wiwe etọn dali ji, e hẹn ẹn diun dọ yé jẹ nubiọtomẹsi lẹblanulọkẹyi daho enẹ tọn kọ̀n whẹ́. Nawẹ Jehovah wleawuna Biblu Plọntọ dowhenu tọn enẹlẹ nado wá tindo oyín etọn to ota gbọn?

8 Dile whenuho nuhe jọ to vivọnu owhe 1800 po bẹjẹeji 1900 tọn lẹ po dohia do, mí mọ lehe Jehovah na nukunnumọjẹnumẹ he họnwun omẹ etọn lẹ na nuhe dù nugbo titengbe he gando oyín etọn go lẹ do. Mì gbọ mí ni gbadopọnna atọ̀n to nugbo ehelẹ mẹ.

9, 10. (a) Naegbọn hosọ Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn he jẹnukọn lẹ do nọ dọ̀n ayidonugo wá Jesu ji? (b) Diọdo tẹwẹ wá aimẹ bẹsọn 1919 sọyi, podọ kọdetọn tẹwẹ e hẹnwa? (Sọ pọ́n apotin lọ “ Lehe Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn Ko Hẹn Oyín Jiwheyẹwhe Tọn Zun Yinyọnẹn Do.”)

9 Tintan, devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ wá tindo nukunnumọjẹnumẹ he sọgbe gando nujọnu-yinyin oyín Jiwheyẹwhe tọn go. Biblu Plọntọ dowhenu tọn nugbonọ lẹ pọ́n tito ofligọ lọ tọn hlan taidi nuplọnmẹ titengbe Biblu tọn. Enẹ do nuhewutu Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn nọ saba dọ̀n ayidonugo wá Jesu ji hia. Di apajlẹ, to owhe tintan he mẹ linlinnamẹwe lọ yin zinzinjẹgbonu te, e donù Jesu go whla ao hugan yinkọ lọ Jehovah. Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn 15 mars 1976, basi zẹẹmẹ gando Biblu Plọntọ dowhenu tọn lẹ go dọ, yé “dọ̀n ayidonugo zẹjlẹgo wá” Jesu ji. Ṣigba to nukọn mẹ, Jehovah gọalọna yé nado mọ lehe Biblu dọ̀n ayidonugo wá oyín Jiwheyẹwhe tọn ji do. Nawẹ ehe yinuwado Biblu Plọntọ lẹ ji gbọn? Hosọ Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn dopolọ dọ dọ titengbe bẹsọn 1919 sọyi, “yé jẹ gigo na Jehovah, yèdọ Otọ́ olọn mẹ tọn Mẹsia lọ tọn ji dogọ.” Na nugbo tọn, to 1920 jẹ 1929 gblamẹ, Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn donù oyín Jiwheyẹwhe tọn go hugan whla 6 500!

10 Gbọn ayidonugo dindọn wá yinkọ lọ Jehovah ji to aliho he sọgbe mẹ dali, mẹmẹsunnu mítọn lẹ do owanyi he yé tindo na oyín enẹ hia. Taidi Mose hohowhenu tọn, yé wleawufo nado “lá oyín Jehovah tọn.” (Deut. 32:3; Salm. 34:3) Enẹwutu, dile Owe-wiwe lẹ dopagbe etọn do, Jehovah doayi owanyi he yé tindo na oyín etọn go bo do nukundagbe hia yé.—Salm. 119:132; Heb. 6:10.

11, 12. (a) Naegbọn nudọnamẹ he owe mítọn lẹ nọ bẹhẹn lẹ do jẹ yinyin vivọjlado ji ojlẹ vude to 1919 godo? (b) Etẹ ji wẹ Jehovah to ayidonugo devizọnwatọ etọn lẹ tọn dọ̀n wá, podọ etẹwutu?

11 Awetọ, Klistiani nugbo lẹ wá tindo nukunnumọjẹnumẹ he sọgbe gando azọ́n he Jiwheyẹwhe dena yé go. Ojlẹ vude to 1919 godo, mẹmẹsunnu yiamisisadode he to anadenanu lẹ yin whinwhàn nado gbadopọnna dọdai Isaia tọn. To enẹgodo, yé jẹ vọjlado basina nudọnamẹ he owe mítọn lẹ nọ bẹhẹn ji. Naegbọn vọjlado enẹ do sọawuhia nado yin “núdùdù . . . to ojlẹ sisọ mẹ”?—Mat. 24:45.

12 Jẹnukọnna 1919, Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn ma ko dọho to gigọ́ mẹ pọ́n gbede gando hodidọ Isaia tọn lẹ go he dọmọ: “‘Mìwlẹ wẹ kunnudetọ ṣie lẹ,’ wẹ Jehovah dọ,“Mọwẹ, devizọnwatọ ṣie he yẹn ko de.’” (Hia Isaia 43:10-12.) Ṣigba ojlẹ vude to 1919 godo, owe mítọn lẹ jẹ ayidonugo na adà Biblu tọn enẹ ji, bo nọ na tuli mẹyiamisisadode lẹpo nado tindo mahẹ to azọ́n he Jehovah ko dena yé lọ mẹ—enẹ wẹ nado nọ dekunnu gando ewọ go. Na nugbo tọn, sọn 1925 jẹ 1931 kẹdẹ, zinjẹgbonu Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn voovo 57 wẹ dọhodo Isaia weta 43 ji, bọ zinjẹgbonu dopodopo nọ yí hodidọ Isaia tọn lẹ zan na Klistiani nugbo lẹ. E họnwun dọ to owhe enẹlẹ mẹ, Jehovah to ayidonugo devizọnwatọ etọn lẹ tọn dọ̀n wá azọ́n he yé dona wà ji. Etẹwutu? To aliho de mẹ, na yé nido yin “tintẹnpọn whẹ́ nado pọ́n eyin yé jẹ.” (1 Tim. 3:10) Whẹpo yé nido sọgan tindo jlọjẹ nado tindo oyín Jiwheyẹwhe tọn to ota, Biblu Plọntọ enẹlẹ dona dohia Jehovah gbọn azọ́n yetọn lẹ dali dọ yé yin kunnudetọ etọn lẹ nugbonugbo.—Luku 24:47, 48.

13. Nawẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn hẹn whẹho titengbe hugan he yè dona didẹ lọ họnwun gbọn?

13 Atọ̀ntọ, omẹ Jehovah tọn lẹ wá mọnukunnujẹ nujọnu-yinyin klandowiwe oyín Jiwheyẹwhe tọn mẹ. To owhe 1920 lẹ gblamẹ, yé mọnukunnujẹemẹ dọ klandowiwe oyín Jiwheyẹwhe tọn yin whẹho titengbe hugan he yè dona didẹ. Nawẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn hẹn nugbo sisosiso enẹ họnwun na yé gbọn? Lẹnnupọndo apajlẹ awe ji. Whẹwhinwhẹ́n titengbe tẹ wutu wẹ Jiwheyẹwhe do whlẹn Islaeli sọn Egipti? Jehovah dọmọ: “Na oyín ṣie nido yin lilá to aigba lẹpo ji.” (Eks. 9:16) Podọ etẹwutu Jehovah do lẹblanu hia Islaeli to whenue yé ṣiatẹ sọta ẹ? Whladopo dogọ, Jehovah dọmọ: “Yẹn yinuwa na oyín ṣie tọn wutu, na e nikaa yin hinhẹnflu to akọta . . . lẹ nukọn.” (Ezek. 20:8-10) Etẹwẹ Biblu Plọntọ lẹ plọn sọn kandai Biblu tọn enẹlẹ po devo lẹ po mẹ?

14. (a) Sẹpọ vivọnu 1920 lẹ tọn, etẹ mẹ wẹ omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ wá mọnukunnujẹ? (b) Nuyiwadomẹji tẹwẹ nukunnumọjẹnumẹ sisosiso he Biblu Plọntọ lẹ wá tindo yiwà do azọ́n yẹwhehodidọ tọn ji? (Sọ pọ́n apotin lọ “ Whẹwhinwhẹ́n Titengbe de Nado Dọyẹwheho.”)

14 Sẹpọ vivọnu owhe 1920 lẹ tọn, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ wá mọnukunnujẹ nuhe Isaia ko dọ to nudi owhe 2 700 jẹnukọn lẹ mẹ. Isaia dọ gando Jehovah go dọmọ: “Mọ wẹ hiẹ deanana omẹ towe lẹ do, nado basi oyín gigonọ de na dewe.” (Isa. 63:14) Biblu Plọntọ lẹ mọnukunnujẹemẹ dọ whẹho titengbe lọ wẹ nado klan oyín Jiwheyẹwhe tọn do wiwe, e ma yin whlẹngán mẹdetiti tọn. (Isa. 37:20; Ezek. 38:23) To 1929, owe lọ Prophétie basi bladopọ nugbo enẹ tọn dọmọ: “Oyín Jehovah tọn kinklandowiwe wẹ yin whẹho titengbe hugan na nudida lẹpo.” Nukunnumọjẹnumẹ he yin vivọjlado ehe whàn devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ whladopo dogọ nado dekunnu gando Jehovah go podọ nado de vlẹko sẹ̀ sọn oyín etọn go.

15. (a) To 1930 lẹ gblamẹ, nukunnumọjẹnumẹ tẹwẹ mẹmẹsunnu mítọn lẹ tindo? (b) Ojlẹ etẹ tọn wẹ sọ̀?

15 To bẹjẹeji 1930 tọn lẹ mẹ, mẹmẹsunnu mítọn lẹ ko tindo nukunnumọjẹnumẹ he sọgbe gando nujọnu-yinyin oyín Jiwheyẹwhe tọn go, bọ azọ́n he Jiwheyẹwhe dena yé nado wà ko họnwun na yé ganji, podọ yé ko tindo nukunnumọjẹnumẹ sisosiso gando whẹho titengbe he yè dona didẹ go. Todin, ojlẹ ko sọ̀ na Jehovah nado gbògbéna devizọnwatọ etọn lẹ nado tindo oyín etọn to ota. Nado yọ́n lehe enẹ wá aimẹ do, mì gbọ mí ni gbadopọnna nujijọ he wayi delẹ.

Jehovah De ‘Gbẹtọ Delẹ Na Oyín Etọn’

16. (a) Aliho ayidego tọn tẹ mẹ wẹ Jehovah hẹn oyín etọn zun yinyọnẹn te? (b) To hohowhenu, mẹnu lẹ wẹ sẹ̀n jẹnukọn taidi gbẹtọ delẹ he tindo oyín Jiwheyẹwhe tọn to ota?

16 Aliho ayidego tọn he mẹ Jehovah hẹn oyín etọn zun yinyọnẹn te wẹ yindọ e tindo gbẹtọ delẹ to aigba ji he tindo oyín etọn to ota. Bẹsọn 1513 J.W.M. sọyi, akọta Islaeli tọn ze afọ Jehovah tọn dai taidi omẹ etọn lẹ. (Isa. 43:12) Ṣigba, yé gboawupo nado setonuna alẹnu he yé basi hẹ Jiwheyẹwhe, podọ to owhe 33 W.M., yé hẹn haṣinṣan vonọtaun he yé tindo hẹ ẹ bu. Ojlẹ vude to enẹgodo, Jehovah “lẹ́ ayidonugo etọn hlan akọta lẹ nado de gbẹtọ lẹ sọn yé mẹ na oyín etọn.” (Owalọ 15:14) Mẹhe ṣẹṣẹ yin dide enẹlẹ yin yiylọdọ “Islaeli Jiwheyẹwhe tọn,” ehe bẹ hodotọ yiamisisadode Klisti tọn he wá sọn akọta voovo mẹ lẹ hẹn.—Gal. 6:16.

17. Ayiha wintinwintin tẹwẹ Satani ko yizan po kọdetọn dagbe po?

17 To nudi owhe 44 W.M., devi Klisti tọn lẹ “yin yiylọdọ Klistiani lẹ . . . gbọn anademẹ Jiwheyẹwhe tọn dali.” (Owalọ 11:26) To bẹjẹeji, yinkọ enẹ nọ do vogbingbọn hia, na e nọ dlẹnalọdo Klistiani nugbo lẹ kẹdẹ. (1 Pita 4:16) Ṣigba, dile e yin didohia to apajlẹ Jesu tọn gando likun po ogbé ylankan lẹ po go mẹ do, Satani ko yí ayiha wintinwintin etọn zan po kọdetọn dagbe po bo yí yinkọ vonọtaun enẹ do dlẹnalọdo Klistiani lalo wunmẹ lẹpo. Taidi kọdetọn de, na owhe kanweko susu lẹ, Klistiani nugbo lẹ ma yin yinyọnẹn dovo na Klistiani lalo lẹ. Ṣigba, to whenue ojlẹ “jibẹwawhé” tọn lọ bẹjẹeji to 1914, diọdo jẹ aimẹ wá ji. Gbọnna? Na angẹli lẹ jẹ Klistiani lalo lẹ klan dovo na Klistiani nugbo lẹ ji wutu.—Mat. 13:30, 39-41.

18. Etẹwẹ gọalọna mẹmẹsunnu mítọn lẹ nado mọdọ yé tindo nuhudo oyín yọyọ de tọn?

18 To whenue afanumẹ nugbonọ lọ ko yin dide to 1919 godo, Jehovah gọalọna omẹ etọn lẹ nado yọ́n azọ́n he e ko dena yé nado wà. Yé yawu doayi e go dọ yẹwhehodidọ sọn whédegbè jẹ whédegbè hẹn yé gbọnvona Klistiani lalo lẹpo. To whenue yé mọnukunnujẹ nugbo enẹ mẹ, e ma dẹn de bọ yé mọdọ yinkọ lọ “Biblu Plọntọ lẹ” ma do vogbingbọn hia sọmọ. Lẹndai titengbe yetọn to gbẹ̀mẹ ma yin nado plọn Biblu poun, ṣigba nado dekunnu gando Jiwheyẹwhe go bo gbògbéna ẹn bosọ hẹn oyín etọn zun yinyọnẹn. Enẹwutu, yinkọ tẹwẹ sọgan sọgbe hẹ azọ́n he wà yé te? Kanbiọ enẹ mọ gblọndo to 1931.

Tito-to-whinnu plidopọ 1931 tọn

19, 20. (a) Gbemima ojlofọndotenamẹ tọn tẹwẹ yin bibasi to plidopọ 1931 tọn whenu? (b) Nawẹ mẹmẹsunnu mítọn lẹ yinuwa gando alọkikẹyi oyín yọyọ ehe go gbọn?

19 To juillet 1931, nudi Biblu Plọntọ 15 000 wẹ wá Columbus, Ohio to États-Unis, na plidopọ de. To whenue yé mọ tito-to-whinnu plidopọ lọ tọn, bo mọdọ J po W po yin kinkan do wepa tintan lọ ji po wekun daho po, yemẹpo wẹ to jejeji nado yọ́n nuhe wekun lọ lẹ zẹẹmẹdo. To dimanche 26 juillet, Mẹmẹsunnu Joseph Rutherford ze gbemima he bẹ nudọnamẹ huhlọnnọ ehe hẹn donukọnnamẹ dọmọ: “Mí jlo nado yin yinyọnẹn bosọ yin yiylọ gbọn yinkọ lọ dali, enẹ wẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ.” To ojlẹ enẹ mẹ wẹ mẹplidopọ lẹpo mọnukunnujẹ zẹẹmẹ wekun lọ lẹ tọn mẹ—yé nọtena Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ [Jehovah’s Witnesses], yèdọ yinkọ de he sinai do Isaia 43:10 ji.

20 Mẹplidopọ lẹpo wẹ kẹalọyi gbemima enẹ bo yí ayajẹ daho do jẹ awhádo ji bosọ to pẹ́hò madoalọte. Aglinjijẹ daho enẹ to Columbus yin sisè to ladio mẹ, to otò susu mẹ. Ernest po Naomi Barber po to otò Australie tọn mẹ flin dọmọ: “To whenue pẹhiho lọ bẹjẹeji to Amelika, mẹmẹsunnu he to Melbourne lẹ fọnṣite bo jẹ pẹ́hò ji madoalọte. Mí ma sọgan wọn nujijọ enẹ pọ́n gbede!” *

Oyín Jiwheyẹwhe Tọn Yin Hinhẹn Zun Yinyọnẹn Lẹdo Aihọn Pé

21. Nawẹ yinkọ yọyọ lọ tintindo to ota do zohunhun na azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ gbọn?

21 Yinkọ lọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ he sinai do Owe-wiwe ji he devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tindo to ota na yé huhlọn dogọ nado tindo mahẹ to azọ́n yẹwhehodidọ tọn mẹ. Edward po Jessie Grimes po, yèdọ asu po asi po gbehosọnalitọ lẹ to États-Unis he yì plidopọ 1931 tọn lọ to Columbus dọmọ: “Mí tọ́n sọn whégbè taidi Biblu Plọntọ lẹ, ṣigba mí lẹkọwa whé taidi Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ. Homẹ mítọn hùn todin dọ mí tindo yinkọ de he na gọalọna mí nado hẹn oyín Jiwheyẹwhe mítọn tọn zun yinyọnẹn.” To plidopọ enẹ godo, Kunnudetọ delẹ yí aliho yọyọ de zan nado hẹn oyín lọ zun yinyọnẹn. Yé nọ do yede hia whétọ lẹ gbọn kalti de zize na yé po owẹ̀n de to e ji po dali dọmọ: “Kunnudetọ JEHOVAH tọn lẹ wẹ mí yin bo to yẹwheho Ahọluduta JEHOVAH Jiwheyẹwhe mítọn tọn dọ.” Mọwẹ, omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ doawagun nado tindo yinkọ lọ Jehovah to ota, podọ yé wleawufo nado lá nuhe e zẹẹmẹdo lẹdo aihọn pé.—Isa. 12:4.

“Mí tọ́n sọn whégbè taidi Biblu Plọntọ lẹ, ṣigba mí lẹkọwa whé taidi Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ”

22. Etẹwẹ dohia dọ omẹ Jehovah tọn lẹ gbọnvo?

22 Owhe susu ko juwayi sọn whenue gbọ́n Jehovah ko whàn mẹmẹsunnu yiamisisadode lẹ nado kẹalọyi oyín he do vogbingbọn hia enẹ. Sọn 1931 gbọ́n, be Satani ko penugo nado glọnalina gbẹtọ lẹ ma nado yọ́n omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ wẹ ya? Be e ko hẹn ẹn vẹawuna gbẹtọ lẹ nado yọ́n mí dovo na sinsẹ̀n devo lẹ wẹ ya? Paali! Kakatimọ, nuhe hẹn mí gbọnvo taidi kunnudetọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ họnwun na gbẹtọ lẹ hugan gbede pọ́n. (Hia Mika 4:5; Malaki 3:18.) Na nugbo tọn, mí ko yí yinkọ Jiwheyẹwhe tọn zan sọmọ bọ eyin mẹdepope tlẹ yí i zan to egbehe, gbẹtọ lẹ nọ pọ́n ẹn hlan taidi dopo to Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ mẹ. Kakati sinsẹ̀n lalo he taidi osó he yiaga lẹ nido ṣinyọnyẹ sinsẹ̀n-bibasi Jiwheyẹwhe tọn ji, sinsẹ̀n nugbo Jehovah tọn ko yin “hinhẹn lodo gligli to aga pete osó lẹ tọn.” (Isa. 2:2) To egbehe, sinsẹ̀n-bibasi Jehovah tọn po oyín wiwe etọn po, na nugbo tọn, ko yin hinhẹn zun yinyọnẹn hugan gbede pọ́n.

23. Sọgbe hẹ Salmu lẹ 121:5, nugbo titengbe he gando Jehovah go tẹwẹ nọ na mí tuli taun?

23 Lehe e yin tulinamẹnu do sọ nado yọnẹn dọ Jehovah na basi hihọ́na mí sọn mẹgbeyinyan Satani tọn si todin podọ to sọgodo! (Salm. 121:5) Mí tindo whẹwhinwhẹ́n nado kọngbedopọ hẹ salmu-kantọ lọ, mẹhe wlan dọmọ: “Ayajẹnọ wẹ akọta lọ he Jiwheyẹwhe etọn yin Jehovah, yèdọ mẹhe ewọ ko de taidi nutindo etọn titi lẹ.”—Salm. 33:12.

^ huk. 20 Pọ́n weta 7tọ, weda 72-74, na nudọnamẹ dogọ gando yizan ladio lọ tọn go.