Twende kovidio oini

Twende komurya

EKONDWA 4

Jehova ma tongamisa ena re

Jehova ma tongamisa ena re

ONDANDO YEKONDWA NDI

Ovakarere vaMukuru ve tongamisa ena re

1, 2. Ombeibela ndji o-New World Translation i tongamisa vi ena raMukuru?

 MOMUHUKA waRitjavari omayuva tji ya ri 2 ku Tjitarazu 1947, okambumba kovarumendu ovatwirisiwa okuza koBetel moBrooklyn, tjaNew York ke rirongerera okuyenenisa otjiungura otjinene. Otjo tja ri otjiungura otjizeu, posi yokutja ozombura 12 nḓa kongorera ko, owo va panḓera potjiungura hi. Nu korusenina, mOsondaha tji ya ri 13 ku Seninarindi 1960, owo va mana okutoroka omambo omasenina wOmbeibela ombe. Omieze vitatu kombunda yanao, tji ya ri 18 ku Ngarano 1960, Mbuti Nathan Knorr wa pitisa orupa orusenina rwOmbeibela ombe ndji New World Translation of the Holy Scriptures kovapuratene pomaworonganeno omanene moManchester, tjEhi rOvaingirisa mba ri nondjoroka onene. Omuyandje wehungi wa raisa ongaro yomitima yaavehe mba ri mbo indu tja tja: ‘Ndino eyuva rondjoroka kOvahongonone vaJehova mouye auhe!’ Otjiuṋe tjimwe otjinanḓengu mOmbeibela ombe ndji nu tji tja eta ondjoroka kovengi, omaungurisiro wena raMukuru.

Ombeibela ndji New World Translation of the Christian Greek Scriptures ya pitisiwa pomaworonganeno omanene nga ri nepu ndi Theocracy’s Increase mombura ndji 1950 (Komamuho: Orutjandja rwaYankee motjihuro tjaNew York; komanene: OGhana)

2 OzOmbeibela ozengi za isa mo ena raMukuru mOmbeibela. Nungwari ovakarere vaJehova ovatwirisiwa va pirukira ozongondjero zaSatan zokuvanga kutja ovandu ve zembe ena raMukuru. Omambo wokomeho mOmbeibela ndji New World Translation ndja pitisiwa eyuva ndo maye tja nai: “Otjiuṋe otjinanḓengu mOmbeibela ndji, omakotorero wena raMukuru poruveze pu ra sokukara.” Ombeibela ndji i ungurisa ena raMukuru, indi Jehova povikando vyokombanda 7 000. Oyo tjiri ya tongamisa ena raTate womeyuru, Jehova, momuano omuhimise!

3. (a) Ovakambure ovakwetu ve ya kondjiviro iṋe ohunga nena raMukuru? (b) Omambo nge ri mu Eksodus 3:13, 14, matu sokuyezuva vi? (Tara kokaongo nga “ Omaheero wena raMukuru.”)

3 Moruveze orukuru Ovakonḓonone vOmbeibela aave tjiwa kutja ena raMukuru ri heya kutja, “Ami owAmi ngwi ngu mbi ri Ami.” (Eks. 3:14) Okutja, okambo nga The Watch Tower ketenga raRozonḓu 1926, katja: “Ena ndi Jehova ri tjiukisa Ingwi ngwe riuta omuini, . . . Ingwi ngu hi nombutiro nu ngu hi nomaandero.” Posi yokutja, indu ovatoroke tji va uta okutoroka Ombeibela ndji o-New World Translation, Jehova wa vatera ovakarere ve okutjiwa kutja ena re kari tjiukisa kutja eye we riuta omuini uriri, nungwari wina ri tjiukisa kutja eye oMukuru wondando novitjitwa. Owo ve rihonga kutja ena ndi Jehova orini ri heya “Eye u tjita kutja pe kare.” Otjiperi kutja eye ongwa uta evaverwa noviutwa ovinazondunge avihe, nu u kayenda komurungu okutjita kutja ondando ye i yenenisiwe. Nu hapo ongwaye tje ri otjiṋa otjinanḓengu tjinene nao okutongamisa ena raMukuru, nu matu yenene vi okukara norupa mokutongamisa ena ndi?

Omayapuriro wena raMukuru

4, 5. (a) Tji matu kumbu kutja: “Ena roye ngari yapurwe,” tu kumba ohunga na tjike? (b) Oruṋe Mukuru tji ma yapura ena re nu omomuano uṋe?

4 Jehova u vanga kutja ena re ritongamisiwe. Nu ondando ye oyokuyapura ena re, otja tji matu munu momaningiriro waJesus omatenga wongumbiro ndja honga, indu tja tja: “Ena roye ngari yapurwe.” (Mat. 6:9) Tji matu tjiti omaningiriro ngo, hapo tu kumba ohunga na tjike?

5 Otja tji twe rihonga mEkondwa 1 rembo ndi, omaningiriro nga “Ena roye ngari yapurwe,” iyemwe yomaningiriro yetatu mongumbiro Jesus ndja honga nu nge notjiṋa nondando yaJehova. Omaningiriro yarwe yevari maye tja: “Ouhona woye ngau ye; ombango yoye ngai tjitwe.” (Mat. 6:10) Okutja, tjimuna tji tu ningira Jehova okutjita kutja Ouhona we u ye nombango ye i tjitwe, wina otji tu ningira Jehova okuyapura ena re. Pu mape hee kutja, tu ningira Jehova kutja ma tjite otjiṋa mokukohorora ena re kouvi auhe mbwa etwa ku ro okuza komapirukiro motjikunino tjaEden. Jehova ma toorere ko omikambo viṋe kongumbiro otja indjo? Eye ma tja: “Me raisa ouyapuke wena randje enene koviwaṋa - indi ena, ndi mwa yamburura mokati kavyo.” (Esek. 36:23; 38:23) Indu tji ma yandeke ourunde poArmagedon, Jehova ma yapura ena re komurungu woviutwa avihe.

6. Matu yenene vi okukara norupa mokuyapura ena raMukuru?

6 Moure woruveze ndwa kapita, Jehova wa yandjera ovakarere ve okukara norupa mokuyapura ena re. Otjiperi kutja kamaatu yenene okutjita kutja ena raMukuru ri ririre ko eyapuke. Oro eyapuke rukuru okuura. Nu hapo matu yenene okuriyapura vi? Jesaja wa tja: “Zemburukeye kutja Ami, ngu mbi ri Muhona Omunamasaehe, owAmi omuyapuke.” Nu Jehova omuini wa tja nai ohunga notjiwaṋa tje: “Eṋe mamu ndji yozike, nu mamu kurama nondira komurungu wandje.” (Jes. 8:13; 29:23) Kunao, tu yapura ena raMukuru mokurivara kutja ra panguka nu enene pomana aehe, nokuraisa ondengero ku imbi mbi ri kuramena po, nokuvatera varwe okurivara otjena eyapuke. Nu tjinene tu raisa ondengero yetu nondira kena raMukuru indu tji matu vara Jehova Otjomunane wetu nokumupa ondengero okuza komitima tjiri.—Omiano 3:1; Omavan. 4:11.

Ovakarere vaMukuru va rongerisiwa okutjinda ena raMukuru nokuriyapura

7, 8. (a) Ongwaye tji pa kambura oruveze orure kovakarere vaMukuru okutjiukirwa kena re? (b) Matu kerihonga tjike nai?

7 Ovakarere vaMukuru voruveze rwetu va ungurisa ena re momambo wawo okuza mozombura nḓa 1870. Okutara kotjihorera, okambo nga Zion’s Watch Tower kaKatjose 1879 nokambo komaimburiro nga Songs of the Bride, ku ka pitisiwa mombura otjingeyo, ka ungurisa ena ndi Jehova. Posi yokutja, pe munika aayo komurungu wokuyandjera ovakarere ve kutja ve tjiukirwe kena re, Jehova rutenga wa tjita kutja ve yenenise oviundjirwa ko mbya pwira ondjingonekero onene ndjo. Jehova wa rongerisa vi Ovakonḓonone vOmbeibela voruveze orukuru okurira ovatjinde vena re?

8 Tji twa tara komaandero wozombura nḓa 1800 nomautiro wozombura nḓa 1900, tu muna omuano Jehova mbwa vatera ovakarere ve okuzuva nawa ouatjiri ounanḓengu mbu notjiṋa nena re. Ngatu tare komiano vitatu ouatjiri mbwi mu wa vandururwa.

9, 10. (a) Ongwaye oumbo oukuru wo-Watch Tower tjaau yandja ombango tjinene ku Jesus? (b) Omarundurukiro waye nga tjitwa okuza kombura ndji 1919, nu kwa kongorera tjike? (Wina tara kokaongo nga “ Omuano okambo nga The Watchtower mu ka tongamisa ena raMukuru.”)

9 Rutenga, ovakarere vaJehova va uta okuhara oumune ousemba ohunga nounanḓengu wena raMukuru. Ovakonḓonone vOmbeibela ovaṱakame varukuru, aave vara otjisuta tjonguturiro otjomahongero omananḓengu tjinene mOmbeibela. Indi eepu ndaari tjiti kutja okambo nga o-Watch Tower ke yandje ombango tjinene ku Jesus. Okutara kotjihorera, okambo nga tji kapitisiwa otjikando otjitenga, oko ka tamuna ena raJesus ovikando omurongo okukapita ena raJehova. Ohunga nozombura ozondenga zOvakonḓonone vOmbeibela, okambo nga The Watchtower 15 ku Seninarindi 1976, ka raisa kutja owo aave yandja “ondengero onyingi tjinene” ku Jesus. Nungwari oruveze tjaaru kayenda, Jehova we ve vatera okumuna kutja Ombeibela i yandja ondengero tjinene ku Mukuru nena re. Otjiṋa hi tja ṱuna vi kOvakonḓonone vOmbeibela? Nu tjinenenene okuza kombura ndji 1919 orupa otjingerwo rwokambo nga o-Watchtower rwatja, “owo va uta okuraisa ondangi tjinene ku Ihe yaMessias womeyuru, Jehova.” Okuza kombura ndji 1920 nga 1929, okambo nga The Watch Tower ka ungurisa ena raMukuru povikando 6 500!

10 Mokuyandja ondengero ndja pwira ena ndi Jehova, ovakambure ovakwetu va raisa orusuvero rwawo kena raMukuru. Otja Moses woruveze orukuru, owo ve rimana ‘okuzuvarisa ena raMuhona [poo “Jehova,” NW].’ (Deut. 32:3; Eps. 34:3) Nu otja tji pa kwizikwa mOmatjangwa, Jehova wa muna orusuvero rwawo kena re nu e ve sere ondaya.—Eps. 119:132; Hebr. 6:10.

11, 12. (a) Omomuano uṋe ondjivisiro momambo wetu mu ya runduruka katjisupi kombunda yombura ndji 1919? (b) Jehova aa nanene ombango yovakarere ve ku tjike nu omena ratjike?

11 Omuano outjavari, Ovakriste vatjiri va muna ondjiviro osemba ohunga noviungura mbi va pewa i Mukuru. Katjisupi kombunda yombura ndji 1919, ovakambure ovatwirisiwa mbaave hongorere otjiwaṋa tjaJehova va hingwa okukonḓonona omakwizikiro nge ri membo raJesaja. Okuzambo, va tjita omarundurukiro kondjivisiro ndji ve pitisa moumbo wetu. Ongwaye omarundurukiro ngo tji ya ri “ovikurya moruveze ndwa tuwa po”?—Mat. 24:45.

12 Komurungu wombura ndji 1919, okambo nga The Watch Tower kakena pu ka rora okuhungirira komambo waJesaja nga: “‘Eṋe oweṋe ovahongononene vandje. Ami mbe mu toorora kutja mu rire ovakarere vandje.’” (Lesa Jesaja 43:10-12.) Posi yokutja kombunda yombura ndji 1919, omambo wetu ya uta okuyandja ombango komambo wOmbeibela ngo, nu ya tunduuza ovatwirisiwa avehe okukara norupa motjiungura Jehova tje ve pa, tjokuzuvarisa ohunga na ye. Okuza kombura ndji 1925 nga 1931, Jesaja ekondwa 43 ra hungirirwa mokambo nga The Watch Tower povikando 57 pekepeke, nu orupa aruhe rwa raisa kutja omambo waJesaja maye tjama nOvakriste vatjiri. Oukahu kutja mozombura nḓo, Jehova aa nanene ombango yovakarere ve koviungura mbyaave sokuungura. Omena ratjike? Ya ri mena rokutja ‘owo rutenga aave sokurorwa.’ (1 Tim. 3:10) Ngunda ave hiya uta okutjinda ena raMukuru, Ovakonḓonone vOmbeibela aave sokuraisa ku Jehova moviungura vyawo kutja owo tjiri ovahongonone ve.—Luk. 24:47, 48.

13. Embo raMukuru ri vandurura otjiṋa tjiṋe otjinanḓengu tjaatji sokuṱunwa?

13 Omuano omutjatatu, ovakarere vaJehova va uta okuzuva ounanḓengu wokuyapura ena raMukuru. Mozombura nḓa 1920, owo va muna kutja okuyapura ena raMukuru otji tja ri otjiṋa otjinanḓengu tjinene tjaatji sokuṱunwa. Embo raMukuru ri vandurura vi ouatjiri ounanḓengu mbwi? Tara kovihorera vivari. Epu enenenene Mukuru nda yamena otjiwaṋa tjaIsrael kOvaengipte oratjike? Jehova omuini wa tja: Kokutja “ena randje ri hongononwe kombanda yehi arihe.” (Eks. 9:16) Nu omena ratjike Jehova tje ha verere Ovaisrael indu tji ve ha ri nonḓuviro ku ye? Rukwao, Jehova wa tja: “Hi tjitire nao, orondu okutjita nao itjaku eta ondjambu kena randje.” (Esek. 20:8-10) Ovakonḓonone vOmbeibela ve rihongera tjike okuza komahungi nga na warwe nge ri mOmbeibela?

14. (a) Komaandero wozombura nḓa 1920, otjikeṋa ovakarere vaMukuru tji va uta okuzuva nawa? (b) Omazuviro omawa wouatjiri wOmbeibela Ovakonḓonone vOmbeibela ngu va muna ya ṱuna vi koviungura vyokuzuvarisa? (Wina tara kokaongo nga “ Epu enanḓengu ndi matu sokuzuvarisira.”)

14 Komaandero wozombura nḓa 1920 notjihupe, ovakarere vaMukuru va uta okuzuva nawa omaheero womambo Jesaja nga tjanga ozombura ape 2 700 nḓa kapita. Eye wa tja nai ohunga na Jehova: “Eye otja hongorera otjiwaṋa tje ne rietere ondjozikiro kena re.” (Jes. 63:14) Ovakonḓonone vOmbeibela aave tjiwa kutja epu enanḓengu rari omayapuriro wena raMukuru, nungwari kandjamo yawo oveni. (Jes. 37:20; Esek. 38:23) Mombura ndji 1929, embo ndi Prophecy ra hungira ouatjiri mbwi indu tji ra tja: “Ena raJehova eepu enanḓengu tjinene kombanda yoviutwa avihe.” Omarundurukiro nga mondjiviro youatjiri ya tunduuza ovakarere vaMukuru okuzuvarisa ohunga na Jehova nokukohorora ena re komayambururiro aehe.

15. (a) Mozombura nḓa 1930, ovakambure ovakwetu va muna tjike? (b) Nu ya ri oruveze rwatjike ndwa yenena?

15 Komautiro wozombura nḓa 1930, ovakambure ovakwetu va hara oumune ousemba ohunga nounanḓengu wena raMukuru. Va hara omazuviro omawa ohunga notjiungura Mukuru tje ve pa, nu va hara ondjiviro ombwa ohunga nombata ndji sokuzengururwa. Nambano oruveze rwa yenena ku Jehova okuyandja ondjingonekero kovakarere ve yokutjinda ena re. Okutjiwa kutja otjiṋa hi tja yenenisiwa vi, ngatu konḓonone ovitjitwa tjiva vyorukapitaveze.

Jehova me ritoororere “otjiuaṋa kena re”

16. (a) Omomuano uṋe omunanḓengu Jehova me tongamisa ena re? (b) Morukapitaveze, oowaṋi rutenga mbaave karere Jehova otjotjiwaṋa tjena re?

16 Omuano umwe wapeke Jehova me tongamisa ena re omokuritoororera otjiwaṋa kombanda yehi tji tji tjinda ena re. Okuza kombura ndji 1513 Komurungu waKristus, otjiwaṋa tjaIsrael otji tja ri otjiwaṋa tjaJehova otjitoororwa. (Jes. 43:12) Posi yokutja owo kave na pu va kara nouṱakame komerikutiropamwe ngu va tjita kuna Mukuru, nu mombura ndji 33, owo va pandjara oupanga wapeke mbu va ri na wo kuna Ye. Katjisupi kombunda yanao, Jehova wa ‘varura imb’ovahaiden okuritoororera mu uo otjiuaṋa kena re.’ (Oviung. 15:14, EEP) Ovandu mba toororwa oupe mba, va uta okutjiukwa otja ‘Israel tjaMukuru,’ tji tja zikamena movatwirisiwa vaKristus okuza momihoko pekepeke.—Gal. 6:16, EEP.

17. Otjineya tjiṋe Satan tja ungurisa nondoṋeno?

17 Mombura ndji 44, ovahongewa vaKristus aave isanewa “kutja ovakriste.” (Oviung. 11:26) Rukuru ena ndi rari ena rapeke, orondu aari ungurisiwa okutjiukisa Ovakriste vatjiri porwe. (1 Petr. 4:16) Nungwari otja tji pa raisiwa mehungi raJesus rovikokotwa nozondombora, Satan wa toṋa motjineya tje tjokutjita kutja ena ndi Ovakriste arire ena ku maku tjiukirwa Ovakriste avehe na imba ovoposyo. Kunao, oure womaserewondo omengi omundu kaa yenene okuhaṋa nawa Ovakriste vatjiri ku imba ovoposyo. Posi yokutja ‘moruveze rwomakondero’ ndwa uta mombura ndji 1914, pa tjitwa omarundurukiro. Omena ratjike? Omena rokutja ovaengeli va uta okuhaṋa Ovakriste voposyo ku imba ovatjiri.—Mat. 13:30, 39-41.

18. Otjikeṋa tji tja vatera ovakambure ovakwetu okumuna kutja aave hepa ena epe?

18 Kombunda yomazikiro womukarere omuṱakame mombura ndji 1919, Jehova wa vatera ovakarere ve okutjiwa oviungura mbye ve pa. Owo va hakahana okumuna kutja okuzuvarisa okuza kondjuwo nondjuwo ku ve haṋa kOvakriste voposyo. Tji va za nokumuna ouatjiri mbwi, kave wombere okumuna kutja ena ndi “Ovakonḓonone vOmbeibela” kaari ve pangura tjinene kozongamburiro zoposyo. Otjiungura tja wo katja ri otjokuhonga Ombeibela uriri, nungwari tja ri otjokuzuvarisa ohunga na Mukuru, okuyozika nokutongamisa ena re. Nu hapo ena riṋe ndatja ri rira esemba koviungura mbyaave ungura? Epuriro ndo ra zirwa mombura ndji 1931.

Okaprograma komaworonganeno, 1931

19, 20. (a) Onḓuvasaneno iṋe onanyuṋe ndja tjitwa pomaworonganeno omanene nga ri mombura ndji 1931? (b) Ovakambure ovakwetu va raisa ongaro iṋe indu tji va tjivisiwa ohunga nena epe ndi?

19 Mu Suramazeva 1931, Ovakonḓonone vOmbeibela ape 15 000 ve ya komaworonganeno omanene moColumbus Ohio, tjaAmerika. Tji va muna okaprograma komaworonganeno, owo va himisirwe i omambo nga J no-W nga tjangerwe kombanda yokaprograma. Owo va himinwe kutja omambo ngo hapo maye hee tjike? Tjiva aave ripura kutja ngahino maye hee kutja ‘Just Watch’; varwe aave ripura kutja maye hee ‘Just Wait.’ Okuzambo mOsondaha tji ya ri 26 ku Suramazeva, Mbuti Joseph Rutherford wa tjivisa omaheero womambo omanamasa ngo: “Eṱe matu zeri okutjiukwa nokuisanewa kena ndi Ovahongonone vaJehova.” Nu oruveze ndwo, ovandu avehe mba ri mbo otji va uta okuzuva omaheero womambo ngo nawa. Owo aaye kuramene po omambo nga “Jehovah’s Witnesses,” nge ri ena romOmatjangwa nda zikamena ku Jesaja 43:10.

20 Ovapuratene va yakura ongurameno ndji mokuzira neraka enene nokutona omake. Okupitira moradio, ondjoroka ndja ri moColumbus, ya zuvakwa i ohinga yovandu mouye auhe! Ernest na Naomi Barber vaAustralia va tja: “Indu ovandu tji va uta okutona omake moAmerika, ovakambure ovakwetu moMelbourne va sekama nave utu okutonena ko omake. Tjiri kamaatu roro okuzemba otjitjitwa hi!” a

Ena raMukuru mari tongamisiwa mouye auhe

21. Ena epe ndi, ra tunduuza vi oviungura vyokuzuvarisa?

21 Okutjiukirwa kena nda za mOmatjangwa ndi Ovahongonone vaJehova, kwa yanḓiparisa ovakarere vaMukuru okukara norupa motjiungura tjokuzuvarisa. Edward na Jessie Grimes mba ri ovakandjira ovakupasane moAmerika, nu mba ri pomaworonganeno omanene moColumbus mombura ndji 1931, va tja: “Eṱe twa za konganda otjOvakonḓonone vOmbeibela, posi yokutja twa yaruka otjOvahongonone vaJehova. Twa ri nonyuṋe kutja nai twa hara ena nde tu vatera okutongamisa ena raMukuru.” Kombunda yomaworonganeno ngo, Ovahongonone vaJehova tjiva va ungurisa omuano omupe wokutjita nao. Owo aave ritjiukisa kovandu mokuvepa okakarata ku ka ri nombuze ndji: “Owami Omwe wovahongonone vaJEHOVA nu me zuvarisa ohunga nOuhona waJEHOVA Mukuru wetu.” Otjiperi, ovakarere vaMukuru va ri nomutongatima okutjinda ena ndi Jehova nu ve rirongerere okuhandjaura omaheero waro mouye auhe.—Jes. 12:4.

“Eṱe twa za konganda otjOvakonḓonone vOmbeibela, posi yokutja twa yaruka otjOvahongonone vaJehova”

22. Otjikeṋa tji tji raisa kutja ovakarere vaJehova va panguka kozongamburiro zarwe?

22 Pa kapita ozombura ozengi okuza koruveze indu Jehova tja hinga ovakambure ovakwetu ovatwirisiwa kutja ve yakure ena ndi mari ve pangura kOvakriste voposyo. Okuza kombura ndji 1931, Satan hapo wa ṱona mokutjaera kutja ovakarere vaMukuru ve tjiukwe poo indee? Nu wa toṋa okutjita kutja i rire ouzeu kovandu okutuhaṋa kozongamburiro zarwe? Kako, kena pa toṋa! Moruveze rwanao, ongurameno yetu otjovahongonone vaMukuru i munika poruhaera. (Lesa Mika 4:5; Maleaki 3:18) Eṱe tjiri tu tjiukirwa kena raMukuru nu mena ranao omundu auhe ngwa ungurisa ena ndo u hakerwa mokutja Omuhongonone waJehova. Moruveze rwokuhorekwa i ozongamburiro zarwe zoposyo, ongamburiro yovakarere vaJehova vatjiri iri otjondundu “onde tjinene pozongwao.” (Jes. 2:2) Kundino, omerikotameneno ku Jehova nena re vya tongamisiwa tjinene.

23. Otja kEpsalme 121:5, ouatjiri uṋe ounanḓengu ohunga na Jehova mbu tu pa omasa?

23 Otjiyanḓiparise okutjiwa kutja Jehova me tu tjevere komapirukiro waSatan nai na moruyaveze! (Eps. 121:5) Okutja tu nepu ewa rokuyarukira po omambo womutjange wEpsalme ngwa tja: “Otjiṋingandu otjiwaṋa tji tji na Muhona [poo ‘Jehova,’ EEP] e ri Ndjambi watjo; omuṋingandu omuhoko mbwa toororwa u rire ouini we omuini.”—Eps. 33:12.

a Tji mo vanga ondjiviro yokomurungu ohunga nomaungurisiro woradio ngo, tara kEkondwa 7, omukuma 72-74.