Inda koshikalimo

Inda koshikalimo

ONTOPOLWA 4

Jehova ta simanekitha edhina lye

Jehova ta simanekitha edhina lye

EHUKU LYONTOPOLWA

Oshigwana shaKalunga tashi simanekitha edhina lye

1, 2. Omomukalo guni Ombiimbeli yo-New World Translation hayi simanekitha edhina lyaKalunga?

 ONGULONENE yEtiyali mo 2 Desemba 1947, okangundu kaamwatate aagwayekwa mObetel moBrooklyn moNew York, oka tokola okutameka noshilonga oshinene. Nonando oshilonga shoka osha li tashi pula oshindji, oka kala noku shi longa omimvo 12. Hugunina, mOsoondaha yo 13 Maalitsa 1960 oka mana okutoloka Ombiimbeli. Konima yoomwedhi ndatu, mo 18 Juni 1960, poshigongi shoka sha ningilwa moManchester moIngilanda, Nathan Knorr okwa tseyitha kutya opwa tolokwa Ombiimbeli yo-New World Translation of the Holy Scriptures yi ihwa po, naamwatate oya li ya nyanyukwa noonkondo. Aapulakeni ayehe oya li taya tsu kumwe noohapu dhe, sho a ti: ‘Nena olyo esiku lyenyanyu kOonzapo dhaJehova muuyuni awuhe!’ Shoka sha li sha nyanyudha unene aapulakeni, oosho Ombiimbeli ndjika ya longitha edhina lyaKalunga pomahala ogendji.

Ombiimbeli yo-New World Translation of the Christian Greek Scriptures oya piti mo 1950 poshigongi Elelo lyopaKalunga tali indjipala (Kolumoho: Yankee Stadium, moNew York; City kolulyo: Ghana)

2 Oombiimbeli odhindji kadhi na edhina lyaKalunga. Ihe aapiya yaJehova aagwayekwa oya yi moshipala ompangela yaSatana yokudhimbitha aantu edhina lyaKalunga. Oontentekelihapu mOmbiimbeli yo-New World Translation ndjoka ya piti esiku ndyoka, odha ti: “Oshinima sha simanenena metoloko ndika, edhina lyaKalunga ndyoka lya shunwa mpoka li na okukala mOmbiimbeli.” Eeno, Ombiimbeli ndjika oya longitha edhina lyaKalunga, Jehova, lwiikando yi vulithe po 7 000. Itayi simanekitha tuu edhina lyaTate yetu gwomegulu, Jehova!

3. (a) Aamwatate oya li ya mono ngiini kutya edhina lyaKalunga otali ti shike? (b) Ongiini tu na okuuva ko Eksodus 3:13, 14? (Tala oshimpungu “ Eityo lyedhina lyaKalunga.”)

3 Moomvula dha tetekele, Aakonakoni yOmbiimbeli oya li ye shi edhina lyaKalunga otali ti “NGAME-NDA-KALA.” (Eks. 3:14) Nomolwashono Oshungolangelo ye 1 Januali 1926, ya tile: “Edhina Jehova otali ulike kugumwe ngoka i ithikamena po kuye mwene, . . . ngoka kee na etameko ye ke na ehulilo.” Ihe pethimbo sho aatoloki ya ka tameka okutoloka Ombiimbeli yo-New World Translation, Jehova okwa a dhika nale a kwathele oshigwana she shi mone kutya edhina lye itali ti owala kutya Kalunga okwi ithikamena po kuye mwene, ihe otali ti kutya ye oKalunga kelalakano noha kala aluhe ta longo. Oya mono kutya nani edhina Jehova otali ti lelalela “oha ningitha.” Okwa ningitha, nenge ano, a shiti eshito alihe mwa kwatelwa iishitwa ayihe iinandunge nota tsikile okuningitha ehalo lye nelalakano lye li gwanithwe. Ihe omolwashike sha simana okusimanekitha edhina lyaKalunga, nongiini tatu vulu okukutha ombinga moku li simanekitha?

Okuyapulitha edhina lyaKalunga

4, 5. (a) Oshike hatu pula uuna tatu galikana: “Edhina lyoye nali yapulwe”? (b) Kalunga ota ka yapulitha edhina lye ngiini nuunake?

4 Jehova okwa hala edhina lye li simanekwe. Nokuli elalakano lye lya simanenena okuyapulitha edhina lye, ngaashi shi iwetikile mwaashoka Jesus a li indile tango megalikano lyOmuwa, a ti: “Edhina lyoye nali yapulwe.” (Mat. 6:9) Uuna tatu galikana ngawo nena otatu pula shike?

5 Ngaashi twi ilongo mOntopolwa yotango yembo ndika, eindilo ndyoka kutya “edhina lyoye nali yapulwe” olyo limwe lyomomaindilo gatatu ngoka Jesus a li a tumbula megalikano lyOmuwa shi na sha nelalakano lyaJehova. Omaindilo galwe gaali ogo: ‘Uukwaniilwa woye nawu ye, ehalo lyoye nali gwanithwe.’ (Mat. 6:10, yelekanitha NW.) Onkee ano, ohatu pula Jehova a katuke onkatu opo a yapulithe edhina lye, ngaashi owala hatu mu indile e ete Uukwaniilwa we noku gwanithe po ehalo lye. Ano ohatu indile Jehova a katuke onkatu, opo a kuthe po ondhino yokudhina edhina lye ndjoka ye etithwa kuunashipotha mboka wa tukulukile muEden. Jehova ota ka yamukula ngiini eindilo ndyoka? Okwa ti: “Otandi ulukile iigwana uuyapuki wedhina lyandje enene —  edhina tuu ndyoka mwa shekitha mokati kawo.” (Hes. 36:23; 38:23) Jehova ota ka yapulitha edhina lye muuyuni awuhe, sho ta ka hanagula po aakolokoshi puArmagedon.

6. Otatu vulu ngiini okukutha ombinga mokuyapulitha edhina lyaKalunga?

6 Jehova okwa pitike aapiya ye okuza nale ya yapulithe edhina lye. Itatu vulu okuningitha edhina lyaKalunga li kale eyapuki shi vulithe ngaashi lya kala, molwashoka eyapuki nale. Ihe ongiini mbela tatu vulu oku li yapulitha? Jesaja ota ti: ‘Omuwa, Kalunga koongundu dhaakwiita, oye mu mu tale omuyapuki.’ Jehova okwa popi wo kombinga yoshigwana she a ti: ‘Oyo otaa yapula edhina lyandje, notaa kala nokutila Kalunga kaIsrael.’ (Jes. 8:13, OB-1954; 29:23, OB-1954) Onkee ano, ohatu yapulitha edhina lyaKalunga moku li tala ko li vule omadhina galwe noku li yoolola ko komadhina galwe, moku li simaneka nomokukwathela yalwe ye li yapule. Ohatu ulike unene tuu kutya otwa simaneka edhina lyaKalunga ngele otwe mu tala ko e li Omupangeli gwetu notatu vulika kuye nomutima aguhe. —  Omayel. 3:1; Eh. 4:11.

Yi ilongekidha okuhumbata edhina lyaKalunga noku li simanekitha

7, 8. (a) Omolwashike sha li sha kutha ethimbo opo oshigwana shaKalunga shi vule okuhumbata edhina lye? (b) Ngashingeyi otatu ka kundathana shike?

7 Aapiya yaKalunga oya kala nokulongitha miileshomwa yawo edhina lyaKalunga okuza momimvo dho 1870 nasha. Pashiholelwa, edhina lyaJehova olya tumbulwa mOshungolangelo yaAuguste mo 1879 nomeimbilo Songs of the Bride ndyoka lya nyanyangidhwa momumvo ogo tuu ngoka. Ihe Jehova okwa li a hala oshigwana she shi gwanithe po iitegelelwa yontumba, manga inee shi pitika shi ithanwe nedhina lye eyapuki. Jehova okwa longekidha ngiini Aakonakoni yOmbiimbeli mboka, opo ya vule okuhumbata edhina lye?

8 Ngele otwa shuna lwopehulilo lyomimvo dhe 1800 nasha nenge petameko lyomimvo dhe 1900 nasha, otatu ka mona nkene Jehova a kwathele oshigwana she shi uve ko oshili kombinga yedhina lye. Natu kundathaneni iinima itatu kombinga yoshili ndjoka.

9, 10. (a) Omolwashike iitopolwa oyindji yOshungolangelo ya li ya gandja eitulomo kuJesus? (b) Oshike sha li sha ningwa po okuza mo 1919 shu uka komeho, noshizemo osha li shini? (Tala oshimpungu “ Nkene Oshungolangelo ya kala nokusimanekitha edhina lyaKalunga.”)

9 Tango, aapiya yaJehova oya li yu uvu ko nawa kutya edhina lyaKalunga olya simana shi thike peni. Aakonakoni yOmbiimbeli yopetameko aadhiginini oya li ya tala ko ekulilo olyo li li elongo lya simanenena lyOmbiimbeli. Shika otashi tu kwathele tu uve ko kutya omolwashike Oshungolangelo ya li ya gandja unene eitulomo kuJesus. Pashiholelwa, momumvo gwotango sho oshifo sha nyanyangidhwa, osha li sha tumbula edhina lyaJesus iikando oyindji shi vulithe edhina lyaJehova. Oshungolangelo yo 15 Maalitsa 1976 oya ti kutya Aakonakoni yOmbiimbeli yopetameko oya li ya “simaneke unene” Jesus. Ihe mokweendela ko kwethimbo, Jehova okwe ya kwathele ya mone kutya Ombiimbeli otayi gandja unene eitulomo kedhina lyaKalunga. Shoka osha li sha gumu ngiini Aakonakoni yOmbiimbeli? Oshungolangelo oya ti: “Unene tuu okuza mo 1919 shu uka komeho, oya tameke okusimaneka Tate yetu gwomegulu, Jehova, He yaMesiasa.” Nokuli momukokomoko gwomimvo omulongo dha ka landula ko okuza mo 1919, Oshungolangelo oya li ya longitha edhina lyaKalunga iikando yi vulithe 6 500!

10 Aamwatate oya li yu ulike kutya oye hole edhina lyaKalunga sho ya gandja eitulomo kulyo. Ngaashi Moses, oya tameke ‘okuuvitha edhina lyaJehova.’ (Deut. 32:3, OB-1954; Eps. 34:3) Ngaashi shu uvanekwa mOmanyolo, Jehova okwa dhimbulukwa ohole yawo yokuhola edhina lye nokwe yu ulukile kutya okwe ya hokwa. —  Eps. 119:132; Heb. 6:10.

11, 12. (a) Omalunduluko geni ga li ga ningwa miileshomwa yetu nziya konima yo 1919? (b) Jehova okwa li a dhimbulukitha aapiya ye shike, nomolwashike?

11 Oshitiyali, Aakriste yashili oya li yu uvu ko nawa oshilonga shoka Kalunga e ya pa. Nziya konima yo 1919, aagwayekwa mboka ya li taya kwatele komeho oya li ya konakona ehunganeko lyaJesaja. Konima yaashono, iileshomwa yetu oya tameke okutsa omuthindo iilonga yokuuvitha. Omolwashike uuyelele mbuka wa li ‘iikulya pethimbo lyayo’? —  Mat. 24:45.

12 Komeho go 1919, Oshungolangelo kaya li ya kundathana nando muule uuyelele kombinga yaashoka tashi popiwa muJesaja kutya Jehova okwa ti: “One oonzapo dhandje; aantu yandje nde mú hogolola.” (Lesha Jesaja 43:10-12.) Ihe nziya konima yo 1919, iileshomwa yetu oya tameke okugandja eitulomo koohapu ndhoka dhOmbiimbeli, tayi ladhipike aagwayekwa ayehe ya kale haya kutha ombinga miilonga mbyoka Jehova e ya pa, ano iilonga yokugandja uunzapo kombinga ye. Nokuli okuza owala mo 1925 sigo omo 1931, ontopolwa 43 yaJesaja oya li ya konakonwa miifo 57 yOshungolangelo, noshifo kehe osha li sha ti kutya oohapu dhaJesaja otadhi popi kombinga yAakriste yashili. Osha yela kutya moomvula ndhoka, Jehova okwa li ta dhimbulukitha aapiya ye oshilonga shoka ye na okulonga. Omolwashike mbela? Opo e ya ‘konakone tango, ngele otaa vulu tuu okuya moshilonga.’ (1 Tim. 3:10) Manga Aakonakoni yOmbiimbeli inaaya pewa ya humbate edhina lyaKalunga, oya li ye na tango okuulika miilonga yawo kutya yo oonzapo dhe shili. —  Luk. 24:47, 48.

13. Oohapu dhaKalunga odha holola ngiini oshinima shoka sha simanenena?

13 Oshititatu, oshigwana shaJehova osha li shu uvu ko kutya okuyapulitha edhina lyaKalunga okwa simana. Momimvo dho 1920 nasha, osha mono kutya okuyapulitha edhina lyaKalunga okwo oshinima sha simanenena. Oohapu dhaKalunga odha holola ngiini oshili ndjoka? Natu tale kiiholelwa iyali. Omolwashike Kalunga a hupitha Aaisraeli muEgipiti? Jehova okwa ti: ‘Opo edhina lyandje li simanekwe nevi alihe.’ (Eks. 9:16, OB-1954) Omolwashike Jehova inaa hanagula po Aaisraeli sho ya li ya tsu ondumbo naye? Jehova okwa ti ishewe: “Inandi shi ninga, opo ndaa sithe edhina lyandje ohoni montaneho yaantu mboka ya kala mokati kawo.” (Hes. 20:8-10) Aakonakoni yOmbiimbeli oya li yi ilongo shike moovelise ndhoka nomudhilwe?

14. (a) Okuuka pehulilo lyomimvo dho 1920 nasha, oshigwana shaKalunga osha li shu uvu ko shike? (b) Sho Aakonakoni yOmbiimbeli yu uvu ko nawa oshilonga shokuuvitha oya ningi po shike? (Tala wo oshimpungu “ Oya li ye na etompelo ewanawa lyokuuvitha.”)

14 Okuuka pehulilo lyomimvo dho 1920 nasha, oshigwana shaKalunga osha li sha mono kutya shoka Jesaja a popile oomvula 2 700 lwaampono otashi ti shike. Jesaja okwa popi kombinga yaJehova a ti: ‘Okwe enditha aantu ye nokweetela edhina lye esimano.’ (Jes. 63:14) Aakonakoni yOmbiimbeli oyu uvu ko kutya shoka sha simanenena okuyapulitha edhina lyaKalunga, ihe hahupitho lyawo. (Jes. 37:20; Hes. 38:23) Mo 1929, embo Prophecy olya tile: “Edhina lyaJehova olyo lya simanenena meshito alihe.” Elunduluko ndika meuvoko lyawo olye ya tsu omukumo ya tsikile okugandja uunzapo kombinga yaJehova nokwaaneka pomutenya iifundja mbyoka ya popilwa edhina lye.

15. (a) Momimvo dhe 1930 nasha, oshili yini aamwatate ya li yu uvu ko nawa? (b) Olya li ethimbo lyokuninga shike?

15 Petameko lyomimvo dhe 1930 nasha, aamwatate oya li yu uvite ko nawa kutya omolwashike edhina lyaKalunga lya simana, iilonga mbyoka Kalunga e ya pa ya longe nosho wo kutya oshinima shini sha simanenena. Konima yaashono, ethimbo lyaJehova lyokupa oshigwana she uuthembahenda wokuhumbata edhina lye olya thiki. Opo tu mone nkene shika sha ningwa, natu tale kiiningwanima yontumba mbyoka ya ningwa nale.

Jehova ta likolele “edhina lye oshigwana”

16. (a) Omukalo gumwe gwa dhenga mbanda guni moka Jehova ha simanekitha edhina lye? (b) Konale oolye ya li tango oshigwana sha humbata edhina lyaKalunga?

16 Omukalo gumwe gwa dhenga mbanda moka Jehova ha simanekitha edhina lye ogwo okukala e na oshigwana kombanda yevi sha humbata edhina lye. Okuza mo 1513 K.E.N. wu uka komeho, oshigwana shaIsraeli osha li shi li oshigwana sha lukilwa Jehova. (Jes. 43:12) Molwashoka inashi dhiginina euvathano lyasho naKalunga, mo 33 E.N., osha li sha kuthwa uuthembahenda wokukala nekwatathano naJehova. Konima yethimbo Jehova okwa “tameke okulikolela edhina lye oshigwana omaapagani.” (Iil. 15:14, OB-1954) Oshigwana shoka oshipe oshihogololwa nosha thikama po maalanduli yaKristus aagwayekwa ya za miigwana yi ili noyi ili, osha li sha tseyika shi li aantu yaKalunga nenge ‘Israeli yaKalunga.’ —  Gal. 6:16, OB-1954.

17. Satana okwa pondola okuninga ompangela yini?

17 Mo 44 E.N. lwaampono, pawiliko lyaKalunga aalongwa yaKristus oya li “ya lukwa lwotango aakriste.” (Iil. 11:26) Petameko edhina ndyoka olya li lye ya yoolola ko kuyalwe, molwashoka olya li lya lukwa owala Aakriste yashili. (1 Pet. 4:16) Ihe ngaashi sha popiwa meyele lyaJesus lyiilya nomau, Satana okwa pondola opo Aakriste ayehe yiifundja nayo ya kale hayi ithanwa Aakriste. Noshizemo osho kutya uule womathelemimvo Aakriste yashili kaya li yi iwetikile mo mAakriste yiifundja. Ihe onkalo oya ka lunduluka ‘mesiku lyeteyo,’ ndyoka lya tameke mo 1914. Omolwashike mbela? Omolwashoka aayengeli oya li ya tameke okuyoolola mo Aakriste yiifundja mwaamboka yashili. —  Mat. 13:30, 39-41.

18. Oshike sha li sha kwathele aamwatate ya mone kutya oya pumbwa okulukwa edhina lilwe?

18 Konima sho omupiya omudhiginini a langekwa po mo 1919, Jehova okwa kwathele oshigwana she shi tseye oshilonga shoka e ya pa. Osha li sha mono nziya kutya okuuvitha egumbo negumbo otaku ya yoolola ko kAakriste yiifundja. Sho ye shi dhimbulula mo, mathimbo hamale, oya mono kutya edhina “Aakonakoni yOmbiimbeli” itali ya yoolola ko naanaa kuyalwe. Elalakano lyawo kalya li owala okukonakona Ombiimbeli, ihe okugandja uunzapo kombinga yaKalunga nokusimanekitha edhina lye. Ihe mbela edhina lini lya li tali opalele iilonga mbyoka haya longo? Epulo ndyoka olya ka yamukulwa mo 1931.

Elandulathano lyoshigongi shomo 1931

19, 20. (a) Poshigongi shoshitopolwa shomo 1931 opwa li pwa ningwa okatokolitho keni? (b) Aamwatate oya li yi inyenge ngiini sho ya lukwa edhina epe?

19 MuJuli mo 1931, Aakonakoni yOmbiimbeli 15 000 oya li ya yi koshigongi shoshitopolwa moColumbus, moOhio, moAmerika. Oya li ya kuminwa oondanda mbali oonene J na W ndhoka dha li dha nyolwa kombanda yopolohalama yoshigongi. Oya li tayi ipula shoka oondanda ndhoka tadhi ti. Yamwe oya li taya dhiladhila kutya otadhi ti ‘Just Watch’ nayalwe oya li ye shi otadhi ti, ‘Just Wait.’ MOsoondaha yo 26 Juli, omumwatate Joseph Rutherford okwa lesha okatokolitho ka kwatela mo oohapu ndhika tadhi ti: “Otwa hala okutseyika nokwiithanwa nedhina Oonzapo dhaJehova.” Pethimbo mpoka kehe gumwe oku uvu ko oondanda ndhoka kutya odhi lile po edhina Jehovah’s Witnesses (Oonzapo dhaJehova) ndyoka lya za mOmbiimbeli muJesaja 43:10.

20 Konima sho okatokolitho ka leshwa aapulakeni oya li ya nyanyukwa noonkondo taa hakele omake, nkee ya hakelele. Enyanyu ndyoka lya li moColumbus olyu uvikiwa konyala muuyuni awuhe okupitila moradio. Ernest naNaomi Barber mboka ya li moAustralia oya tile: “Sho aamwatate mboka muAmerika ya tameke okuhakela, aamwatate moMelbourne nayo oya thikama e taya hakele. Katu na esiku tu dhimbwe oshinima shoka!” a

Edhina lyaKalunga otali simanekithwa muuyuni awuhe

21. Edhina ndika epe olya li lya kwathele ngiini iilonga yokuuvitha yi hume komeho?

21 Okukala nedhina Oonzapo dhaJehova ndyoka lya za mOmbiimbeli osha li sha kumike aapiya yaKalunga ya tsikile nokuuvitha. Edward naJessie Grimes, aaihokani aakokolindjila moAmerika, mboka ya li wo poshigongi shoka moColumbus mo 1931 oya ti: “Sho twa zi megumbo otwa li Aakonakoni yOmbiimbeli, ihe sho twa ka galuka otwa ninga Oonzapo dhaJehova. Otwa li twa nyanyukwa sho twa lukwa edhina ndyoka lya li tali ke tu kwathela tu simanekithe edhina lyaKalunga ketu.” Konima yoshigongi shoka, Oonzapo dhimwe odha li dha longitha omukalo omupe gwokusimanekitha edhina lyaKalunga. Sho taya uvitha, oya li haya pe omunegumbo okakalata ke na oohapu ndhika: “Ngame ogumwe gwomOonzapo dhaJEHOVA tandi uvitha Uukwaniilwa waJEHOVA Kalunga ketu.” Eeno, oshigwana shaKalunga osha li shi iyuvitile shili uuntsa sho sha humbata edhina Jehova, nosha li shi ilongekidha oku li tseyithila ayehe muuyuni awuhe. —  Jes. 12:4.

“Sho twa zi megumbo otwa li Aakonakoni yOmbiimbeli, ihe sho twa ka galuka otwa ninga Oonzapo dhaJehova”

22. Oshike tashi ulike kutya oshigwana shaJehova osha yooloka ko thiluthilu komalongelokalunga galwe?

22 Ngashingeyi opwa pita oomvula odhindji okuza sho Jehova a kwathele aamwatate aagwayekwa ya taambe ko edhina ndyoka lyi ikalekelwa. Okuza mo 1931, mbela Satana okwa vula okuningitha oshigwana shaKalunga shi kale kaashi shiwike? Mbela okwe shi ninga oshidhigu kaantu kaaye tu yoolole ko komalongelokalunga galwe? Nandonando. Mepingathano naashoka, kunena otwa tseyika nawa shi vulithe nale kutya tse oonzapo dhaKalunga ketu, Jehova. (Lesha Mika 4:5; Maleaki 3:18.) Nokuli, kunena kehe ngoka ha longitha edhina lyaKalunga a manguluka oha dhimbululwa mo nziya kutya ye Onzapo yaJehova. Pehala lyokukala lya shigwa komalongelokalunga giifundja ngoka ga fa oondundu, elongelokalunga lyaJehova lyashili ‘olya lelepala kombanda yoondundu adhihe.’ (Jes. 2:2) Dhoshili, kunena elongelokalunga lyaJehova nedhina lye eyapuki olya simanekwa noonkondo!

23. Episalomi 121:5 otali popi oshili yini kombinga yaJehova ndjoka tayi tu tsu omukumo?

23 Otashi tu tsu omukumo noonkondo okutseya kutya Jehova ote tu gamene komamakelo gaSatana agehe, ngashingeyi nomonakuyiwa. (Eps. 121:5) Otu uvite ngaashi omunyoli gwepisalomi a li uvite, ngoka a nyola a ti: ‘Oshigwana oshinelago osho shoka shi na Kalunga kasho Jehova; aanelago aantu mboka Jehova e yi ihogololele.’ —  Eps. 33:12, yelekanitha NW.

a Omolwuuyelele wa gwedhwa po kombinga yelongitho lyoradio, tala Ontopolwa 7, epandja 72-74.