Ir al contenido

Ir al índice

4 YACHAQANA

Jehovaqa sutinta jatunchan

Jehovaqa sutinta jatunchan

KAY YACHAQANAQA

Jehovaj llajtan, sutinta jatunchasqanta yachachiwanchej

1, 2. ¿Imaynatá Traducción del Nuevo Mundo nisqa Biblia, Diospa sutinta jatunchan?

 KAY 1947 watapi 2 diciembre killapi Brooklyn llajtamanta (Nueva York) Betel wasipi, pisi ajllasqa hermanos uj jatun llankʼayta qallarerqanku. Chay llankʼaytataj 12 wataspipuni tukorqanku. Chaymantataj, 1960 watapi 13 marzo killapi mosoj Bibliata tukucharqanku. Kinsa killanmantaj 1960 watapi 18 junio killapi, hermano Nathan Knorr Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras nisqa Bibliata tukuyninta inglespi rikucherqa. Chaytaj karqa Manchester llajtapi (Inglaterra) jatun tantakuypi. Payqa, chaypi kajkuna kusisqa kashasqankumanta kayta nerqa: “¡Kay pʼunchayqa Jallpʼantinpi Jehovaj testigosninpaj, may sumaj!”. Chay Bibliapi maychus kananpi Jehová suti rikhurisqanrayku, tukuy kusisqa kasharqanku.

Traducción del Nuevo Mundo de las Escrituras Griegas Cristianas nisqa Biblia inglés qallupi, 1950 watapi “Aumento de la Teocracia” nisqa jatun tantakuypi orqhokorqa. (Lloqʼepi: Estadio de los Yankees, Nueva York; Pañapi: Ghana)

2 Ashkha Bibliasmantaqa, Diospa sutinta orqhorparinku. Satanasqa mana munarqachu runas Diospa sutinta yachanankuta, Jehovaj ajllasqa kamachisnintaj yachanankupaj tukuy imata ruwarqanku. Kay Traducción del Nuevo Mundo nisqa Bibliaj qallariyninpi nin: “Kay Bibliaqa may sumaj, imaraykuchus Diospa sutinta maychus kananman churan”, nispa. Chantapis kay Bibliapi 7.000 kutismanta astawan Jehová suti rikhurin. Chay chhika rikhurisqanqa, ¡maytapuni Diosninchejpa sutinta jatunchan!

3. 1) ¿Imatá hermanosninchej Diospa sutin imachus niyta munasqanmanta entienderqanku? 2) ¿Imaynatá Éxodo 3:13, 14 versiculospi nisqanta entiendenanchej tiyan? (“ Diospa sutin imachus niyta munasqan” nisqa recuadrota qhawariy.)

3 Bibliamanta Yachaqajkunaqa ñaupa wataspi, Diospa sutin “Noqa kani pichus kani chay” niyta munasqanta entienderqanku (Éxo. 3:14). Chayrayku 1926 watapi Torremanta Qhawaj revista inglespi 1 enero killapi, jinata nerqa: “Jehová suteqa niyta munan, payta ni pi ruwasqanta, nisunman payqa mana qallariyniyoj nitaj tukukuyniyoj kasqanta”. Chaywanpis, Jehovaqa hermanosta Bibliata tijrachiyta qallarishajtinku, imachus sutin niyta munasqanta entiendenankupaj yanaparqaña. Chayrayku mana chayllachu niyta munasqanta, manaqa imatachus nisqanta juntʼaj Dios kasqanta entienderqanku. Arí, Jehová suteqa “Pay Imachus Necesitakusqanman Tukun” niyta munasqanta yachakorqanku. Diosqa, tukuy kaj chhikata rikhuricherqa, Payta yupaychajkunatataj ruwarqa. Munaynintapis juntʼanqa, juntʼachenqataj. Chantá, ¿imaraykutaj Diospa sutin jatunchasqapuni kanan tiyan, imaynatá chaypaj yanapasunman?

Diospa sutin jatunchasqa

4, 5. 1) ¿Imatá mañakushanchej “sutiyki jatunchasqa kachun” nispa? 2) ¿Imaynatá chantá maykʼajtaj Dios sutinta jatunchanqa?

4 Jehovaqa tukuy imamanta ñaupajta, sutin jatunchasqa kananta munan. Chaytaj Jesús “sutiyki jatunchasqa kachun” nispa mañakuyta yachachisqanpi rikukun (Mat. 6:9). Chayta nispa, ¿imatataj mañakushanchej?

5 Kay libroj uj yachaqananpi rikorqanchej jina, “sutiyki jatunchasqa kachun” nisqaqa, Jesús padrenuestro nisqa mañakuypi kinsa imasta mañakusqanmanta ujnin. Iskay kajqa “Reinoyki jamuchun”, kinsa kajtaj “munayniyki[...] ruwasqa kachun” nisqan. Kinsantintaj Jehovaj munayninmanta parlashan (Mat. 6:10). Chayrayku, imaynatachus mañakunchej Reinon jamunanta, munaynintaj ruwasqa kananta, ajinallatataj sutin llimphuchasqa kananta mañakunchej. Chayta nispaqa, Edén huertapi Diospa sutin chʼichichasqa kasqanmanta, Pay llimphuchananta mañakushanchej. ¿Imaynatá Jehová chayta uyarisqanta rikuchenqa? Pay nin: “Qankuna waj nacionespi santo sutiyta chʼichicharqankichej. Noqatajrí kunanqa rikuchisaj jatun sutiy may jina santochus kasqanta” (Eze. 36:23; 38:23). Jehovaqa, Armagedonpi sajra imasta chinkachiytawan, tukuypa rikunanta sutinta jatunchanqa.

6. ¿Imaynatá Diospa sutin jatunchasqa kananpaj yanapasunman?

6 Watas pasasqanman jina, Jehovaj kamachisnenqa sutinta jatunchanchej. Diospa sutintaqa mana astawan llimphuyachisunmanchu, Pay tukuy imapi llimphu kasqanrayku. Chaywanpis, ¿imaynatá jatunchasunman? Profeta Isaías nerqa: “Tukuy Atiyniyoj [Jehová] Diosllata Santo Kajpaj qhawaychej”, nispa. Jehovapis llajtanmanta nerqa: “Noqata may jatumpaj qhawawanqanku, [...] jinallataj manchachikuwanqanku, pichus Israelpa Diosnin kani, chayta”, nispa (Isa. 8:13; 29:23). Diospa sutintaqa jatunchanchej may sumajpaj qhawaspa, mana waj sutiswan kikinchakusqanta reparaspa, ima niytachus munasqantapis jatunpaj qhawaspa. Jatunchallanchejtaj, Diospa sutinta jatunpaj qhawanankupaj waj runastapis yanapaspa. Astawanpis Kamachiwajninchejta jina qhawaspa, tukuy sonqotaj kasukuspa jatunchasqanchejta rikuchinchej (Pro. 3:1; Apo. 4:11).

Diospa sutinta apanankupaj, jatunchanankupajtaj wakichisqas

7, 8. 1) ¿Imaraykutaj Jehovaj kamachisnin niraj sutinta aparqankuchu? 2) ¿Imatataj ukhuncharisun?

7 Jehová Diospa kamachisnenqa, 1870 wata chaynejmantapacha publicacionesninkupi Jehová sutita churanku. Sutʼincharinapaj, 1879 watapi agosto killamanta Torremanta Qhawaj revistapi Diospa sutin rikhurerqa, chantá Cánticos de la novia (Songs of the Bride) nisqa takina libropipis, chaytaj chay watallapitaj orqhokorqa. Jinapis Jehovaj kamachisnenqa, niraj chay sutita apashaspa waj imastaraj juntʼananku karqa. ¿Imaynatá Jehová wakicherqa, chay tiempomanta Bibliamanta Yachaqajkunata sutinta apanankupaj?

8 Diospa llajtanpi kay 1900 wata ñaupajta, aswan qhepamanpis imaschus kasqanta yachakuspaqa, imaynatachus Jehová llajtanta yanapasqanta reparanchej. ¿Imapaj yanaparqa? Sutinmanta cheqa kajta allinta entiendenankupaj. Kinsata ukhuncharina.

9, 10. 1) ¿Imaraykutaj Torremanta Qhawaj revistas Jesusmanta astawan parlarqanku? 2) ¿Imataj 1919 watamantapacha karqa? ( Torremanta Qhawaj revista Diospa sutinta jatunchan” nisqa recuadrota qhawariy.)

9 Jehovaj cheqa sonqo kamachisnenqa, sutinta maychus kasqanta qhawarqanku. Bibliamanta Yachaqajkunaqa, Jesuspa wañuyninmanta Bibliapi astawan yachachikusqanta creerqanku. Chaytaj rikuchin imaraykuchus Torremanta Qhawaj revista Jesusmanta astawan parlasqanta, nitaj Jehovamantachu. Chayrayku ñaupaj watapi chay revistata orqhokushajtenqa, Jehová sutimanta nisqaqa, Jesús sutita chunka kuti kurajta oqharikorqa. Chantapis, 1976 watapi 15 agosto killamanta Torremanta Qhawaj revistapi sutʼincharqa Jesusta chay tiempopi aswan jatunpaj qhawasqankuta. Chaywanpis aswan qhepaman Jehová paykunata yanaparqa, Bibliapi Diospa sutinmanta astawan parlashasqanta entiendenankupaj. ¿Imaynatá chayta Bibliamanta Yachaqajkuna qhawarqanku? Chay revistallapitaj nisharqa, 1919 watamantapacha “Mesiaspa Tatan Jehová Diosta aswan jatunpaj” qhawasqankuta. Chayrayku, 1920 watamanta 1929 watakama, Torremanta Qhawaj revistaqa, Diospa sutinta 6.500 kutismanta astawan oqharerqa.

10 Hermanosninchejqa, Jehovaj sutinta maychus kasqanta qhawaspa, sutinta munakusqankuta rikucherqanku. Moisés jinataj Jehovaj “sutinta” oqharinankuta nerqanku (Deu. 32:3; Sal. 34:3). Chantapis Bibliapi nikorqa jina, Jehovaqa sutinta munakusqankuta mana qonqaporqachu, bendicerqataj (Sal. 119:132; Heb. 6:10).

11, 12. 1) ¿Imamantataj publicacionesninchej parlarqa 1919 wata pasayta? 2) ¿Imata ruwanankutataj Jehová kamachisninman rikucherqa, imapaj?

11 Cheqa cristianosqa ima llankʼaytachus ruwanankuta allinta entienderqanku. Kay 1919 wata pasayta, chay llankʼayta ñaupajman apaj ajllasqa cristianosqa, Isaías libropi kaj profeciasta, espíritu santoj yanapayninwan sumajta ukhuncharqanku. Chaymantapacha publicacionesninchejqa, chay llankʼaymanta astawan parlarqa. ¿Imaraykutaj chay, “horampi” mikhuna jina karqa? (Mat. 24:45.)

12 Isaías libropi “qankuna testigosniy kankichej, noqaj ajllakusqay kamachiypis” nispa Jehová nisqantaqa, 1919 watakama ni jaykʼaj Torremanta Qhawaj revistapi ukhunchakorqachu (Isaías 43:10-12 leey). Chay watamanta qhepamantaj, publicacionesninchejqa chay versiculomanta astawan parlarqa. Chaytaj tukuynin ajllasqa cristianosta Jehovaj kamachisqanta juntʼanankupaj yanaparqa: testigosnin kanankupaj, paymantataj willanankupaj. Chantapis 1925 watamanta 1931 watakama, Isaías libroj 43 capitulonta 57 Torremanta Qhawaj revistaspi ukhunchakorqa. Sapa revistapitaj, Isaías libropi nisqanqa, cheqa cristianosmanta parlashasqanta rikucherqa. Arí, Jehovaqa kamachisninman imatachus ruwanankuta rikuchisharqa. ¿Imapaj? “Chaypaj jinachus manachus kasqankuta” yachananpaj (1 Tim. 3:10). Bibliamanta Yachaqajkunaqa, niraj Diospa sutinta apashaspa, Jehovaman testigosninpuni kasqankuta rikuchinanku karqa (Luc. 24:47, 48).

13. ¿Imaynatataj Biblia sutʼinchan Diospa sutin jatunchasqa kananmanta?

13 Jehovaj kamachisnenqa, Diospa sutin jatunchasqa kananta entienderqanku. Kay 1920 wata chaynejpitaj, tukuy imamanta nisqaqa Diospa sutin jatunchasqa kananta repararqanku. Bibliaqa chayta iskaynejmanta sutʼinchan. Ñaupaj kaj, ¿imaraykutaj Jehová, Israel llajtata Egiptomanta kacharicherqa? Jehová nerqa: “Sutiy willasqa kanampaj tukuy kay pachantimpi”, nispa (Éxo. 9:16). Iskay kaj, ¿imaraykutaj Jehová, Israel llajtata khuyakorqa contranpi oqharikojtinpis? Jehová nillarqataj: “Chay tukuywampis sutiyta munakusqayrayku mana chayta ruwarqanichu noqamanta ama sajrata parlanankupaj chaypi kaj naciones”, nispa (Eze. 20:8-10). ¿Imatá yachakorqanku Bibliamanta Yachaqajkuna, Bibliapi chayta, waj imastawan nisqanmanta?

14. 1) ¿Imatataj Diospa llajtan entienderqa 1920 watas tukukuyta? 2) ¿Imaynatá chayta entiendesqanku Bibliamanta Yachaqajkunata yanaparqa? (“ ¿Imaraykutaj willakunanpuni tiyan?” nisqa recuadrotawan qhawariy.)

14 Profeta Isaiasqa, 2.700 watas ñaupajta, Jehovamanta kayta nerqa: “Qanqa israelita aylluykita pusaykacharqanki, tukuynejpi sutiyki mentasqa kanampaj, nispa (Isa. 63:14). Chaytataj Diospa llajtanqa, kay 1920 watas tukukuyta allinta entienderqa. Bibliamanta Yachaqajkunaqa, runaj salvacionninmanta nisqaqa, Diospa sutin jatunchasqa kanan ñaupajpi kasqanta entienderqanku (Isa. 37:20; Eze. 38:23). Kay 1929 watapi (castellanopitaj 1932) Profecía nisqa libropi, jinata nerqa: “Tukuy imamanta nisqaqa [...] Jehovaj sutinmanta astawan parlakunan tiyan”, nispa. Chaytaj Diospa kamachisninta yanaparqa Paymanta, sutin llimphuchasqa kananmanta ima astawan parlanankupaj.

15. 1) ¿Imastataj hermanosninchej sumajtaña entienderqanku 1930 watas chaynejta? 2) ¿Imatataj Jehová saqerqa?

15 Kay 1930 watas chaynejta, hermanosninchejqa sumajtaña entienderqanku Diospa sutinta oqharinankupuni kasqanta, ima llankʼaytachus juntʼananku kasqanta, Diospa sutin jatunchasqa kananta ima. Chay tiempopitaj Jehovaqa, kamachisnin sutinta apanankuta saqerqa. Imaynatachus chayta ruwasqanta yachanapaj, imaschus ñaupa tiempopi kasqanta yuyarikuna.

Jehovaqa “paypata kanankupaj” ajllakun

16. 1) ¿Imaynamantataj Jehová sutinta jatunchan? 2) ¿Ima llajtataj Diospa sutinta ñaupajta aparqa?

16 Jallpʼapeqa Diospa sutinta apaj llajta tiyan, chaynejtataj Jehovaqa sutinta jatunchan. Israel llajtaqa, 1513 watamantapacha Jesús niraj jamushajtin, Diospa sutinta apaj llajta karqa (Isa. 43:12). Chaywanpis, chay llajtaqa trato ruwasqanwan mana juntʼarqachu. Kay 33 watapitaj Jesús jamusqanmantaña Diosqa niña allinpajchu qhawarqa. Pisi tiemponmanqa, “Diosqa mana judío kajkunata watuk[orqa], paykuna ukhumantataj runasta ajllak[orqa] paypata kanankupaj” (Hech. 15:13, 14). Chay ajllasqa llajtaqa, “Diospa nacionnin Israel”, chaypitaj tukuy nacionesmanta Cristoj yachachisqasnin kanku (Gál. 6:16).

17. ¿Imatataj Satanás ruwarqa?

17 Kay 44 wata chaynejpi, Cristoj yachachisqasninta “cristianos” nispa sutichakorqa Dios nisqanman jina (Hech. 11:26). Qallariypeqa, Cristoj yachachisqasnillanta cristiano sutiwan rejsikorqa (1 Ped. 4:16). Chaywanpis Jesús, trigomanta, cizaña qhoramantawan rijchʼanachinanpi nerqa jina, Satanasqa llulla cristianostapis cristiano sutiwan sutichachillarqataj. Chayrayku unay watasta, pikunachus cheqa cristianos kasqanku mana reparakorqachu. Chaytaj “cosecha” tiempopi sutʼinchakorqa, mayqenchus 1914 watapi qallarerqa. Imaraykuchus angelesqa llulla cristianosta cheqa cristianosmanta tʼaqayta qallarerqanku (Mat. 13:30, 39-42).

18. ¿Imataj hermanosninchejta waj sutita apananku kasqanta reparanankupaj yanaparqa?

18 Jehovaqa, 1919 watapi allin kamachi yuyayniyojta churaytawan, kamachisninta imachus llankʼayninku kasqanta entiendenankupaj yanaparqa. Paykunaqa usqhayllata repararqanku, wasimanta wasi willasqankurayku, mana llulla cristianos jinachu kasqankuta. Chayta sutʼita entiendespataj, Bibliamanta Yachaqajkuna suteqa, mana paykunapaj jinachu kasqanta repararqanku. Ruwayninkoqa mana Bibliata ukhunchayllachu karqa, manaqa Diosmanta willay, sutintataj jatunchay. Chayrayku, ¿ima sutitaj chay llankʼayta ruwasqankupaj jina allin kanman karqa? Chaytaqa 1931 watapi sutʼinchakorqa.

Kay 1931 watapi jatun tantakuypaj wakichikusqan hojita

19, 20. 1) ¿Imatataj uj jatun tantakuypi 1931 watapi nikorqa? 2) ¿Imaynataj kasharqanku hermanosninchej chayta uyarispa?

19 Kay 1931 watapi, julio killapi Columbus llajtapi (Ohio, Estados Unidos) uj jatun tantakuy ruwakorqa, chaymantaj 15.000 jina Bibliamanta Yachaqajkuna rerqanku. Chayman rejkunaqa, jatun tantakuypaj wakichikusqanpi JW jatuchaj letraspi qhelqasqata rikuspa, imachus niyta munasqanta mayta yachayta munarqanku. Kay 26 julio killamanta domingo pʼunchaypitaj, hermano Joseph Rutherford nerqa: “Rejsisqa kayta munanchej, Jehovaj testigosnin sutiwan”, nispa. Chayta nisqantawanqa, tukuy entienderqanku chay letras imachus niyta munasqanta. Chay letrasqa, “Jehovaj testigosninpa” sutin inglespi ima letraswanchus qallarisqan karqa. Chay suteqa Isaías 43:10 versiculopi nisqanman jina kasharqa.

20 Chaypeqa unayta tʼajllarikorqanku, waj suyuspitaj radionejta uyarikorqa. Ernest, Naomi Barber pikunachus Australiapi kasharqanku, yuyarikunku: “Estados Unidosmanta hermanosta tʼajllakojta uyarispa, Melbourne llajtapi kajkunaqa, chay rato sayarikorqayku unaytataj tʼajllarikorqayku. ¡Ni jaykʼaj chayta qonqasqaykuchu!”, nispa. a

Diospa sutinta Jallpʼantinpi jatunchakun

21. ¿Imaynatá mosoj sutiwan rejsisqa kasqanku willanankupaj yanaparqa?

21 Jallpʼantinmanta Diospa kamachisnenqa, Jehovaj testigosnin sutiwan rejsichikuyta qallarisqankurayku astawan willayta munarqanku. Edward, warmin Jessie Grimes ima, Estados Unidospi precursores karqanku, 1931 watapi Columbus llajtapi chay jatun tantakuyman rerqanku. Paykunaqa nerqanku: “Chay pʼunchayqa Bibliamanta Yachaqajkuna jina wasimanta llojserqayku, Jehovaj testigosnin jinataj kutiporqayku. Tukuy kusisqa kasharqayku, imaraykuchus chay suteqa, Diospa sutinta jatunchanaykupaj yanapawarqayku”, nispa. Chay jatun tantakuy pasayta wakin Testigosqa Diospa sutinta jatunchanankupaj, willaspaqa uj hojitata jaywaj kanku. Chaypitaj kayta nej: “JEHOVAJ testigon kani, JEHOVAJ Reinonmantataj willani”. Diospa kamachisnenqa may kusisqa kasharqanku Jehovaj sutinta apasqankumanta, tukuynejpi willamunankupajtaj wakichisqa kasharqanku (Isa. 12:4).

“Chay pʼunchayqa Bibliamanta Yachaqajkuna jina wasimanta llojserqayku, Jehovaj testigosnin jinataj kutiporqayku”

22. ¿Imataj rikuchin Jehovaj llajtanta ni ima pakayta atisqanta?

22 Ajllasqa cristianos Diospa sutinta apasqankoqa unayña kashan. Tukuy chay tiempopi, Satanaspa tukuy ima ruwasqanqa qhasilla. Imaraykuchus Diospa llajtanpa sutinta mana pakayta atinchu, nitaj waj religionesmanta waj jina kasqanchejtapis. Astawanqa Diospa testigosnin kasqanchej sutʼi (Miqueas 4:5; Malaquías 3:18 leey). Diospa sutinmanta parlasqanchejrayku rejsisqa kanchej, chayrayku runasqa Jehovaj testigon kasqanchejta reparankupacha. Cheqa yupaychayqa “tukuy orqosmanta aswan patapi sayachisqa” kashan, llulla religioneswan pakasqa jina kananmantaqa (Isa. 2:2). Kay tiempopeqa, Jallpʼantinpi Jehovata yupaychakun, sutintataj jatunchakun.

23. Salmo 121:5 nisqanman jina, ¿Jehovamanta imata yachaytaj mayta kallpachawanchej?

23 Jehovaqa, Satanaspa churanakuyninman sinchʼita sayanapaj yanapawanchej, yanapallawasunpunitaj. Chaytaj mayta kallpachawanchej (Sal. 121:5). Kay salmista jina niyta atinchej: “Uj nacionqa kusikuyniyojmin, Tata Diosqa Diosnin kajtin. Chay aylluta pay ajllakun, paypata kanampaj”, nispa (Sal. 33:12).

a Kay libroj 7 yachaqananpi 72-74 paginasninpi, imaynatachus radiota apaykachakusqanmanta willashan.