1, 2. Xana Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa byi ri vangamisa njhani vito ra Xikwembu?

HI Ravumbirhi nimixo laha a ku horile dyambu ri tlhela ri nga hisi, hi December 2, 1947, ntlawa lowutsongo wa vamakwerhu lava totiweke eBethele ya le Brooklyn, le New York, a va hlengeletanile leswaku va ta endla ntirho lowukulu. Ntirho wolowo a wu koxa swo tala, kambe eka malembe ya 12 lama landzeleke va hambete va tinyiketela ku wu endla. Eku heteleleni, hi Sonto ya March 13, 1960, va hete ndzimana yo hetelela ya vuhundzuluxeri bya Bibele leyintshwa. Endzhaku ka tin’hweti tinharhu, hi June 18, 1960, Makwerhu Nathan Knorr u humese vholumo yo hetelela leyi heleleke ya Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Yo Kwetsima eka vayingiseri lava a va tsake no tlurisa eka ntsombano lowu a wu ri eManchester, le Nghilandhi. Xivulavuri xi yi hlamusele kahle ndlela leyi vanhu hinkwavo lava a va ri kona a va titwa ha yona loko xi ku: ‘Namuntlha i siku ra ntsako eka Timbhoni ta Yehovha emisaveni hinkwayo!’ Lexi xiyekaka swinene hi vuhundzuluxeri lebyintshwa hileswaku hi byona byi endlaka leswaku ku va ni ntsako​—byi tirhisa vito ra Xikwembu hi ku phindha-phindha.

² Vuhundzuluxeri byo tala bya Bibele a byi na rona vito ra Xikwembu. Kambe malandza ya Yehovha lama totiweke ma lwisane ni rhengu ra Sathana ro endla leswaku vanhu va nga ri tivi vito ra Xikwembu. Xingheniso xa Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa lebyi humesiweke siku rero xi te: “Nchumu lowu xiyekaka hi vuhundzuluxeri lebyi, byi vuyisele vito ra Xikwembu endhawini ya rona.” Hakunene Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa byi tirhisa vito ra Xikwembu, ku nga Yehovha, minkarhi yo tlula 7 000. Hakunene ya hlamarisa ndlela leyi vuhundzuluxeri lebyi byi vangamiseke vito ra Tata wa hina la nge tilweni ha yona, ku nga Yehovha!

3. (a) Xana vamakwerhu va yi twisise njhani nhlamuselo ya vito ra Xikwembu? (b) Hi fanele hi yi twisisa njhani Eksoda 3:13, 14? (Vona bokisi leri nge “ Nhlamuselo Ya Vito Ra Xikwembu.”)

³ Emalembeni yo sungula, Swichudeni swa Bibele a swi twisisa  leswaku vito ra Xikwembu ri vula leswaku “Ndzi loyi ndzi nga yena.” (Eks. 3:​14, Bibele​—Mahungu Lamanene) Xisweswo, Xihondzo xo Rindza xa January 1, 1926, xi te: “Vito leri nge Yehovha ri vula Loyi a nga kona, . . . Loyi a nga riki na masungulo ni makumu.” Hambiswiritano, hi nkarhi lowu vahundzuluxeri va Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa va sunguleke ntirho wa vona, Yehovha u va pfunile leswaku va twisisa leswi vito rakwe ri vulaka swona ku nga ri ku twisisa ntsena leswaku hi loyi a nga kona kambe ni leswaku i Xikwembu lexi nga ni xikongomelo ni ku tiyimisela ku endla swo karhi. Va dyondze leswaku vito leri nge Yehovha hi ku kongoma ri vula leswaku “U Endla Leswaku Swi Va Kona.” U endle leswaku vuako hinkwabyo ni swivumbiwa leswi tlhariheke swi va kona naswona u hambeta a endla leswaku ku rhandza kakwe ni xikongomelo xakwe swi hetiseka. Kambe, ha yini swi ri swa nkoka leswaku vito ra Xikwembu ri vangamisiwa naswona hi nga katseka njhani eku ri vangamiseni?

4, 5. (a) Hi va hi kombela yini loko hi khongela hi ku: “Vito ra wena a ri kwetsimisiwe”? (b) Xikwembu xi ta ri kwetsimisa rini vito ra xona naswona njhani?

⁴ Yehovha u lava leswaku vito rakwe ri vangamisiwa. Entiyisweni, xikongomelo xakwe lexikulu i ku kwetsimisa vito rakwe, hilaha swi kombisiweke hakona eka xikombelo xa Yesu xo sungula eka xikhongelo xakwe xa xikombiso lexi nge: “Vito ra wena a ri kwetsimisiwe.” (Mat. 6:9) Loko hi endla xikombelo xexo, xana hi va hi khongelela yini?

⁵ Hilaha hi dyondzeke hakona eka Ndzima 1 ya buku leyi, xikombelo lexi nge, “Vito ra wena a ri kwetsimisiwe” i xin’wana xa swikombelo swinharhu swa xikhongelo xa Yesu xa xikombiso lexi fambisanaka ni xikongomelo xa Yehovha. Leswin’wana swimbirhi hi leswi nge: “Mfumo wa wena a wu te. Ku rhandza ka wena a ku endleke emisaveni.” (Mat. 6:​10) Tanihi leswi hi kombelaka Yehovha leswaku a teka goza ro endla leswaku Mfumo wakwe wu ta ni leswaku ku rhandza kakwe ku endleka emisaveni, hi va hi n’wi kombela leswaku a teka goza ro kwetsimisa vito rakwe. Hi marito man’wana, hi kombela Yehovha leswaku a teka goza ro basisa vito rakwe eka swihehlo hinkwaswo leswi ri phyarhekiweke swona ku sukela eka ku xandzuka ka le Edeni. Xana Yehovha u xi hlamula njhani xikhongelo xo tano? U ri: “Kunene ndzi ta hlawulekisa vito ra mina lerikulu, leri a ri nyamisiwa exikarhi ka matiko.” (Ezek. 36:​23; 38:​23) Hi nkarhi wa Armagedoni, loko Yehovha a herisa vuhomboloki, u ta kwetsimisa vito rakwe a ri karhi a voniwa hi swivumbiwa hinkwaswo.

6. Xana hi nga ri vangamisa njhani vito ra Xikwembu?

⁶ Eka matimu hinkwawo ya vanhu, Yehovha u pfumelele malandza yakwe leswaku ma katseka eku kwetsimisiweni ka vito rakwe. I ntiyiso leswaku a hi nge endli leswaku vito ra Xikwembu ri va leri kwetsimaka swinene. Hikuva ana se ra kwetsima swinene. Kutani, xana hi nga ri kwetsimisa njhani? Esaya u ri: “Yehovha wa mavuthu​—hi yena Loyi mi faneleke mi n’wi teka a kwetsima.” Nakambe Yehovha u vule leswi malunghana ni vanhu vakwe: “Va ta hlawulekisa vito ra mina . . . , ni Xikwembu xa Israyele va ta xi xixima.” (Esa. 8:​13; 29:​23) Xisweswo, hi kwetsimisa vito ra Xikwembu hi ku ri teka tanihi leri hlawulekeke ku tlula mavito laman’wana hinkwawo, hi xixima leswi ri yimelaka swona ni ku pfuna van’wana leswaku va ri teka tanihi leri kwetsimaka. Hi kombisa leswaku hi xixima vito ra Xikwembu hi timbilu ta hina hinkwato loko hi teka Yehovha tanihi Mufumi wa hina ni ku n’wi yingisa hi timbilu ta hina hinkwato.​—Swiv. 3:1; Nhlav. 4:11.

7, 8. (a) Ha yini ku hundze nkarhi wo leha emahlweni ko va vanhu va Xikwembu va byarha vito ra xona? (b) I yini leswi hi nga ta swi kambisisa sweswi?

⁷ Malandza ya Xikwembu ya manguva lawa ma tirhise vito ra Xikwembu eminkandziyisweni ya wona ku sukela hi va-1870. Hi xikombiso, Zion’s Watch Tower ya August 1879 ni Songs of the ­Bride, ku nga buku ya tinsimu leyi kandziyisiweke hi lembe rero, swi boxe vito leri nge Yehovha. Hambiswiritano, swi vonaka onge emahlweni ko va Yehovha a pfumelela vanhu vakwe leswaku va tivitana erivaleni hi vito rakwe ro kwetsima, u vone swi fanerile leswaku va rhanga va fikelela swilaveko swo karhi ku kuma lunghelo rero lerikulu. Xana Yehovha u swi lunghiselele njhani Swichudeni swa Bibele swo sungula leswaku swi fanelekela ku byarha vito rakwe?

⁸ Loko hi languta endzhaku eku heleni ka va-1800 ni le ku sunguleni ka va-1900, hi vona ndlela leyi ha yona Yehovha a endleke leswaku vanhu vakwe va wu twisisa kahle ntiyiso wa nkoka lowu fambisanaka ni vito rakwe. A hi voneni tindlela tinharhu ta ntiyiso lowu.

9, 10. (a) Ha yini swihloko swo sungula swa Xihondzo xo Rindza a swi tala ku vulavula ngopfu hi Yesu? (b) I ku cinca kwihi loku veke kona ku sukela hi 1919 ku ya emahlweni naswona ku ve ni vuyelo byihi? (Nakambe vona bokisi leri nge: “ Ndlela Leyi Xihondzo xo Rindza Xi Vangamiseke Vito Ra Xikwembu Ha Yona.”)

⁹ Yo sungula, malandza ya Yehovha ma sungule ku va ni langutelo lerinene hi nkoka wa vito ra Xikwembu. Swichudeni swo sungula swa Bibele swo tshembeka a swi teka lunghiselelo ra gandzelo ra nkutsulo tanihi dyondzo ya nkoka ya le Bibeleni. Hi yona mhaka leyi Xihondzo xo Rindza a xi tala ku vulavula ngopfu hi Yesu. Hi xikombiso, eka lembe ro sungula leri wu kandziyisiweke ha rona, magazini wolowo wu boxe vito ra Yesu minkarhi ya khume ku tlula vito ra Yehovha. Malunghana ni Swichudeni swa Bibele swa le malembeni yo sungula, Xihondzo xo Rindza xa March 15, 1976, xi vule leswaku swi xixime Yesu “hi ndlela leyi nga fanelangiki.” Kambe hi ku famba ka nkarhi, Yehovha u swi pfunile leswaku swi twisisa nkoka wo va Bibele yi boxa vito ra Xikwembu. Xana sweswo swi swi khumbe njhani Swichudeni swa Bibele? Xihloko lexi fanaka xa Xihondzo xo Rindza xi vule leswaku ku sukela hi 1919 ku ya emahlweni “swi sungule ku n’wi xixima swinene Tata wa Mesiya la nge tilweni, ku nga Yehovha.” Entiyisweni, ku sukela hi 1920 ku ya eka 1929, Xihondzo xo Rindza xi boxe vito ra Xikwembu minkarhi yo tlula 6 500!

¹⁰ Hi ku teka vito ra Yehovha ri ri ra nkoka, vamakwerhu va kombise leswaku va rhandza vito ra Xikwembu. Ku fana na Muxe, va sungule ku “vula vito ra Yehovha.” (Det. 32:3; Ps. 34:3) Hilaha swi tshembisiweke hakona eMatsalweni, Yehovha u swi xiyile leswaku va rhandza vito rakwe xisweswo u va kombe tintswalo.​—Ps. 119:​132; Hev. 6:10.

11, 12. (a) Hi yihi ndlela leyi minkandziyiso ya hina yi cinceke hi ku hatlisa ha yona endzhaku ka 1919? (b) Xana Yehovha a a pfuna malandza yakwe leswaku ma twisisa yini naswona ha yini?

¹¹ Ya vumbirhi, Vakreste va ntiyiso a va fanele va kuma ku twisisa loku faneleke hi ntirho lowu Xikwembu xi va nyikeke wona. Endzhakunyana ka 1919, vamakwerhu lava totiweke lava rhangelaka va susumeteleke ku kambisisa vuprofeta bya Esaya. Endzhaku ka sweswo, leswi nga endzeni ka minkandziyiso ya hina a swi ta cinca. Ha yini ku cinca ko tano ku vonake ku ri ‘swakudya leswi fikeke hi nkarhi lowu faneleke?’​—Mat. 24:45.

 ¹² Emahlweni ka 1919, Xihondzo xo Rindza a xi nga si tshama xi ri tlhuvutsa hi vuenti rungula leri nga eka Esaya leri nge: “‘N’wina mi timbhoni ta mina,’ ku vula Yehovha, ‘nandza wa mina loyi ndzi n’wi hlawuleke.’” (Hlaya Esaya 43:​10-12.) Kambe hi ku hatlisa endzhaku ka 1919, minkandziyiso ya hina yi sungule ku vulavula swinene hi ndzimana yoleyo ya Bibele, yi khutaza hinkwavo lava totiweke leswaku va katseka entirhweni lowu Yehovha a va nyikeke wona, ku nga ku chumayela hi yena. Entiyisweni, ku sukela hi 1925 ku ya eka 1931 ntsena, Esaya ndzima 43 yi tlhuvutsiwe eka minkandziyiso ya 57 yo hambana-hambana ya Xihondzo xo Rindza naswona nkandziyiso ha wun’we a wu kombetela marito wolawo ya Esaya eka Vakreste va ntiyiso. Swi le rivaleni leswaku emalembeni wolawo, Yehovha a a pfuna malandza yakwe leswaku ma twisisa ntirho lowu a ma fanele ma wu endla. Ha yini? Leswaku ma “kamberiwa loko ma faneleka.” (1 Tim. 3:​10) Emahlweni ko va swi byarha vito ra Xikwembu, Swichudeni swa Bibele a swi fanele swi kombisa Yehovha hi mintirho ya swona leswaku hakunene a swi ri timbhoni takwe.​—Luka 24:​47, 48.

13. Xana Rito ra Xikwembu ri yi paluxa njhani mhaka ya nkoka swinene leyi a yi fanele yi lulamisiwa?

¹³ Ya vunharhu, vanhu va Yehovha va sungule ku twisisa nkoka wa ku kwetsimisiwa ka vito ra Xikwembu. Hi va-1920, va twisise leswaku ku kwetsimisiwa ka vito ra Xikwembu i mhaka ya nkoka swinene leyi faneleke yi lulamisiwa. Xana Rito ra Xikwembu ri wu paluxe njhani ntiyiso wolowo? Xiya swikombiso swimbirhi. A ku ri xihi xivangelo lexi endleke leswaku Xikwembu xi kutsula Vaisrayele aEgipta? Yehovha u te: “Leswaku vito ra mina ri twarisiwa emisaveni hinkwayo.” (Eks. 9:​16) Ha yini Yehovha a kombise Vaisrayele tintswalo loko va n’wi xandzukela? Nakambe Yehovha u te: “Ndzi teka goza hikwalaho ka vito ra mina leswaku ri nga nyamisiwi ematihlweni ya matiko.” (Ezek. 20:​8-10) Xana Swichudeni swa Bibele swi dyondze yini eka marungula lawa ya le Bibeleni ni man’wana?

14. (a) Eku heleni ka va-1920, xana vanhu va Xikwembu va twisise yini? (b) Ku twisisa loku kumiweke hi Swichudeni swa Bibele ku ve ni vuyelo byihi eka ntirho wo chumayela? (Nakambe vona bokisi leri nge “ Xivangelo Lexinene Xo Chumayela.”)

¹⁴ Eku heleni ka va-1920, vanhu va Xikwembu va twisise nkoka wa leswi Esaya a swi vuleke eka malembe ya kwalomu ka 2 700 lama hundzeke. Malunghana na Yehovha u te: “Xisweswo u rhangele vanhu va wena leswaku u tiendlela vito ro saseka.” (Esa. 63:​14) Swichudeni swa Bibele swi twisise leswaku nkoka wa mhaka leyi a ku nga ri ku ponisiwa, kambe ni ku kwetsimisiwa ka vito ra Xikwembu. (Esa. 37:​20; Ezek. 38:​23) Hi 1929, buku leyi nge Prophecy yi katsakanye ntiyiso lowu hi ku vula leswi: “Vito ra Yehovha hi rona ra nkoka ku tlula swilo hinkwaswo leswi vumbiweke.” Ndlela leyi matwisiselo ya vona ma lulamisiweke ha yona ma khutaze malandza ya Xikwembu leswaku ma nyikela vumbhoni hi Yehovha ni leswaku ma basisa vito rakwe hilaha ku heleleke.

15. (a) I yini leswi vamakwerhu va swi kumeke hi va-1930? (b) Xana ku fike nkarhi wa yini?

¹⁵ Eku heleni ka va-1930, vamakwerhu va kume ndlela leyinene yo twisisa nkoka wa vito ra Xikwembu, ku nga nhlamuselo leyi nga erivaleni hi ntirho lowu Xikwembu xi va nyikeke wona leswaku va wu endla swin’we ni vutivi lebyi enteke bya malunghana ni mhaka leyi a yi fanele yi lulamisiwa. Kutani sweswi nkarhi wa leswaku Yehovha a nyika malandza yakwe lunghelo ro byarha vito  rakwe erivaleni a wu fikile. Leswaku hi vona leswaku sweswo swi te njhani, a hi kambisiseni swiendlakalo swin’wana swa nkarhi lowu hundzeke.

16. (a) Xana Yehovha u ri vangamisa hi ndlela yihi leyi xiyekaka vito rakwe? (b) Enkarhini lowu hundzeke, i vamani lava eku sunguleni a va yimela vanhu va Xikwembu?

¹⁶ Ndlela leyi xiyekaka leyi Yehovha a vangamisaka vito rakwe ha yona i ku va ni vanhu laha misaveni lava byarhaka vito rakwe. Ku sukela hi 1513 B.C.E. ku ya emahlweni, Vaisrayele a va yimela vanhu va Yehovha. (Esa. 43:​12) Hambiswiritano, va tsandzekile ku hlayisa ntwanano wa vona na Xikwembu kutani hi 33 C.E., va lahlekeriwe hi vuxaka byo hlawuleka na xona. Endzhakunyana ka sweswo, Yehovha u ‘hundzuluxele nyingiso wakwe ro sungula  ematikweni leswaku a humesa eka wona vanhu va vito rakwe.’ (Mint. 15:​14) Vanhu volavo lavantshwa lava hlawuriweke va sungule ku tiviwa tanihi “Israyele wa Xikwembu,” lava katsaka valandzeri va Kreste lava totiweke lava humaka ematikweni yo hambana-hambana.​—Gal. 6:16.

17. Hi rihi kungu leri Sathana a humeleleke eka rona?

¹⁷ Kwalomu ka 44 C.E., vadyondzisiwa va Kreste a “va vitaniwa Vakreste hi nkongomiso wa Xikwembu.” (Mint. 11:​26) Eku sunguleni, vito rolero a ri hlawulekile, hikuva a ri kombetela eka Vakreste va ntiyiso ntsena. (1 Pet. 4:​16) Hambiswiritano, hilaha Yesu a swi kombiseke hakona eka xifaniso xa koroni ni xa mfava, Sathana u humelerile eka kungu rakwe ra leswaku Vakreste hinkwavo va mavunwa va tivitana hi vito ro hlawuleka ra Kreste. Xisweswo, ku ringana malembe-xidzana yo tala, Vakreste va ntiyiso a va nga hambaniseki hi ku helela ni Vakreste va mavunwa. Kambe sweswo swi sungule ku cinca hi “nguva ya ntshovelo,” leyi sunguleke hi 1914. Ha yini? Hikuva tintsumi ti sungule ku hambanisa Vakreste va mavunwa eka Vakreste va ntiyiso.​ ​—Mat. 13:​30, 39-41.

18. I yini leswi pfuneke vamakwerhu ku vona leswaku a ku laveka vito lerintshwa?

¹⁸ Endzhaku ko veka hlonga ro tshembeka hi 1919, Yehovha u pfune vanhu vakwe leswaku va twisisa ntirho lowu a va aveleke wona leswaku va wu endla. Va hatle va swi xiya leswaku ku chumayela hi yindlu ni yindlu a swi va hambanisa ni Vakreste hinkwavo va mavunwa. Loko va xiye ntiyiso wolowo, a ku nga ri khale va ha ku twisisa leswaku vito ra Swichudeni swa Bibele a ri va faneli hi ku helela. Xikongomelo xa vona lexikulu evuton’wini a ku nga ri ku dyondza Bibele ntsena kambe ni ku chumayela hi Xikwembu, va xixima vito ra xona swin’we ni ku ri vangamisa. Kutani, xana hi rihi vito leri a ri fanela ntirho lowu a va wu endla? Xivutiso xexo xi hlamuriwe hi 1931.

19, 20. (a) Hi xihi xitiviso lexi tsakisaka lexi tivisiweke entsombanweni hi 1931? (b) Xana vamakwerhu va endle yini loko va nyikiwa vito lerintshwa?

¹⁹ Hi July 1931, Swichudeni swa Bibele swa kwalomu ka 15 000 swi fike le Columbus, eOhio, le U.S.A., leswaku swi ta va kona entsombanweni. Loko swi vona xiyimiso xa ntsombano, a swi hlamarisiwa hi maletere mambirhi lamakulu lama tsariweke eka xiyimiso. Swin’wana swi ringete ku kumbetela leswaku maletere wolawo ma yimela yini. Kutani, hi Sonto ya July 26, Makwerhu Joseph Rutherford u vule marito man’wana lama nga ni ntikelo lama nge: “Hi rhandza ku tiviwa ni ku vitaniwa hi vito leri nge, timbhoni ta Yehovha.” Hi nkarhi wolowo, hinkwavo lava a va ri kona va twisise nhlamuselo ya maletere wolawo lawa a ya va pfilunganya​—a ma yimela Timbhoni ta Yehovha, ku nga vito leri sekeriweke eka tsalwa ra Esaya 43:10.

²⁰ Loko vayingiseri va twa vito rero va sungule ku huwelela swinene ni ku phokotela mavoko. Xiya-ni-moya xi endle leswaku leswi endlekeke eColumbus swi tiveka emisaveni hinkwayo! Ernest na Naomi Barber va le Australia va hlamusela: “Loko ku phokotela ku pfuma eAmerika, vamakwerhu va le Melbourne va yime hi ku hatlisa va hambeta va phokotela mavoko. A hi nge pfuki hi swi rivarile!” *

21. Xana vito lerintshwa ri wu khumbe njhani ntirho wo chumayela?

²¹ Vito leri sekeriweke eMatsalweni ra Timbhoni ta Yehovha ri endle leswaku malandza ya Xikwembu ma va ni matimba yo hambeta ma chumayela. Edward na Jessie Grimes, mpatswa lowu nga maphayona wa le United States lowu yeke eka ntsombano lowu veke kona hi 1931 eColumbus, wu te: “Loko hi suka ekaya a hi ri Swichudeni swa Bibele, kambe loko hi vuya se a hi ri Timbhoni ta Yehovha. A hi tsakile leswi se hi nga kuma vito leri hi pfuneke ku vangamisa vito ra Xikwembu xa hina.” Endzhaku ka ntsombano wolowo, Timbhoni tin’wana ti tirhise endlelo lerintshwa ro chumayela. A ti titivisa eka vini va miti hi ku va nyika xikhadana lexi nga ni rungula leri nge: “Ndzi un’wana wa timbhoni ta YEHOVHA leti chumayelaka hi Mfumo wa YEHOVHA Xikwembu xa hina.” Ina, vanhu va Xikwembu a va tinyungubyisa hi ku byarha vito ra Yehovha naswona a va tiyimisele ku tivisa nkoka wa rona ni le tindhawini ta le kule swinene.​—Esa. 12:4.

22. I yini leswi kombisaka leswaku vanhu va Yehovha va hlawulekile?

²² Ku hundze malembe yo tala Yehovha a susumetele vamakwerhu lava totiweke leswaku va byarha vito rakwe ro hlawuleka. Ku sukela hi 1931, xana Sathana u swi kotile ku endla leswaku swi tika ku hambanisa vanhu va Xikwembu? Xana u endle leswaku swi va tikela vanhu ku hi hambanisa ni va vukhongeri byin’wana? Doo, a nga swi kotanga! Hi hala tlhelo, vito leri nyikiweke vanhu va Xikwembu ri hlawuleke hilaha ku nga heriki. (Hlaya Mikiya 4:5; Malakiya 3:​18.) Entiyisweni, se hi ri tirhisa ngopfu vito ra Xikwembu lerova munhu un’wana ni un’wana loyi a ri tirhisaka handle ko chava u hatla a tiviwa tanihi Mbhoni ya Yehovha. Ematshan’weni yo va hi tumbetiwa hi vukhongeri byo hambana-hambana bya mavunwa lebyi fanaka ni ntshava, vugandzeri bya Yehovha bya ntiyiso byi ‘simekiwa byi tiya ehenhla ka tintshava.’ (Esa. 2:2) Hakunene namuntlha, vugandzeri bya Yehovha ni vito rakwe ro kwetsima swi vangamisiwile hilaha ku heleleke.

23. Hi ku ya hi Pisalema 121:5, hi wihi ntiyiso wa nkoka malunghana na Yehovha lowu hi tiyisaka nhlana?

²³ Hakunene swi hi tiyisa nhlana ku tiva leswaku Yehovha u ta hi sirhelela eka minhlaselo ya Sathana ya sweswi ni ya le nkarhini lowu taka! (Ps. 121:5) Hi ni xivangelo lexi twalaka xa ku vula marito ya mupisalema hi ku phindha-phindha loyi a tsaleke a ku: “Ra tsaka tiko leri Xikwembu xa rona ku nga Yehovha, vanhu lava a va hlawuleke va va ndzhaka ya yena.”​—Ps. 33:12.