1, 2. ¿Bix u nojbeʼenkúuntaʼal u kʼaabaʼ Dios tumen le Traducción del Nuevo Mundooʼ?

 TU JAʼATSKABIL martes 2 tiʼ diciembre tiʼ 1947, u jaats sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob ku meyajoʼob tu Betelil Brooklyneʼ (Nueva York) tu káajsoʼob junpʼéel nojoch meyaj. Lelaʼ tu bisaj doce jaʼaboʼob u tsʼoʼoksikoʼob. Tu kʼiinil domingo 13 tiʼ marzo tiʼ 1960, tu tsʼoʼoksoʼob u traduccionil junpʼéel túumben Biblia. Óoxpʼéel meses tsʼoʼokkeʼ, tu kʼiinil 18 tiʼ junio tiʼ 1960, le sukuʼun Nathan Knorroʼ tu yeʼesaj le túumben Biblia Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras ich inglés tiʼ le máaxoʼob yanoʼob teʼ asamblea beetaʼab tu noj kaajil Manchesteroʼ (Inglaterra). Le sukuʼunoʼ tu yaʼalaj: ‹Bejlaʼeʼ junpʼéel kʼiin ku taasik kiʼimak óolal tiʼ tuláakal u j-jaajkunajoʼob Jéeoba tiʼ tuláakal yóokʼol kaab›. Le tʼaanoʼobaʼ ku yeʼesik bix tu yuʼubiluba tuláakal le máaxoʼob muchʼukbaloʼoboʼ. Junpʼéel baʼax jach jatsʼuts ku taasik le túumben Bibliaoʼ letiʼe u chíikpajal yaʼab u téenel u kʼaabaʼ Diosoʼ.

² Yaʼab bibliaʼobeʼ maʼatech u taaskoʼob u kʼaabaʼ Dios. Baʼaleʼ le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ maʼ bey tu beetiloʼobiʼ, kex Satanás u kʼáat kaʼach ka tuʼubsaʼak u kʼaabaʼ Dios tumen wíinik. U tʼaaniloʼob u káajbal le Traducción del Nuevo Mundooʼ ku yaʼalik: «Junpʼéel baʼax jelaʼankúuntik le Bibliaaʼ letiʼe úuchik u kaʼa tsʼaʼabal u kʼaabaʼ Dios teʼ tuʼux unaj u chíikpajloʼ». Ichil le Bibliaaʼ ku chíikpajal maas tiʼ siete mil u téenel le kʼaabaʼ Jéeobaoʼ. Bey túunoʼ le Bibliaaʼ jach ku tsʼáaik nojbeʼenil tiʼ Jéeoba, le k-Taata yaan teʼ kaʼanoʼ.

3. 1) ¿Baʼax kʼuch u naʼat le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob yoʼolal u kʼaabaʼ Diosoʼ? 2) ¿Bix unaj u naʼataʼal Éxodo 3:13 yéetel 14? (Ilawil le cuadro ku kʼaabaʼtik « Le baʼax u kʼáat u yaʼal u kʼaabaʼ Diosoʼ».)

³ Tu káajbaleʼ le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ tu tukloʼobeʼ u kʼaabaʼ Dioseʼ u kʼáat u yaʼaleʼ «Teneʼ Yaan in Beetkinba le Baʼax in Kʼáateʼ» (Éxo. 3:14, TNM). Le oʼolal le revista La Torre del Vigía (marzo-abril) tiʼ 1926, tu yaʼalaj: «Le kʼaabaʼ Jéeobaoʼ u kʼáat u yaʼal yaniliʼeʼ, [...] maʼ anchaj káajbal tiʼiʼ mix kun xuʼulul tiʼ». Baʼaleʼ le ka traducirtaʼab le Biblia Traducción del Nuevo Mundooʼ Jéeobaeʼ tu yáantaj u kaajal u naʼateʼ u kʼaabaʼeʼ maʼ chéen u kʼáat u yaʼal yaniliʼeʼ, baʼaxeʼ ku yeʼesik bix u béeykuntik baʼax u tukultmaj. Tu naʼataj xaneʼ le kʼaabaʼ Jéeobaoʼ u kʼáat u yaʼal «Letiʼ Beetik u Yúuchul». Letiʼ beet u yantal tuláakal baʼal, angeloʼob  yéetel wíinikoʼob, tsʼoʼoleʼ láayliʼ táan u beetik u béeytal tuláakal le baʼaxoʼob u tukultmaj u beetkoʼ. Le oʼolaleʼ, ¿baʼaxten unaj k-nojbeʼenkúuntik u kʼaabaʼ Dios yéetel bix jeʼel u páajtal k-beetkeʼ?

4, 5. 1) ¿Baʼax k-kʼáatik le ken k-aʼal «kiliʼichkúuntaʼak a kʼaabaʼ»? 2) ¿Baʼax kʼiin yéetel bix ken u kiliʼichkúuntil u kʼaabaʼ Dios?

⁴ Jéeobaeʼ u kʼáat ka nojbeʼenkúuntaʼak u kʼaabaʼ. Lelaʼ bey u yeʼesik le payalchiʼ tu kaʼansaj Jesusoʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Kiliʼichkúuntaʼak a kʼaabaʼ» (Mat. 6:9). ¿Baʼax k-kʼáatik ken k-aʼal le tʼaanoʼobaʼ?

⁵ Jeʼex t-ilaj tu yáax xookil le libroaʼ, le tʼaan «Kiliʼichkúuntaʼak a kʼaabaʼ» k-aʼalik ich payalchiʼoʼ táakaʼan ichil le óoxpʼéel baʼaloʼob ku kʼáataʼal ichil le Padrenuestrooʼ, tu yóoxpʼéelaleʼ yaan baʼax u yiloʼob yéetel le baʼax u tukultmaj u beetik Jéeobaoʼ. Le uláakʼ kaʼapʼéeloʼ ku yaʼalik: «Taalak a Reino, beetaʼak baʼax a kʼáat» (Mat. 6:10). Le oʼolaleʼ le ken k-kʼáat tiʼ Jéeoba ka taalak u Reino yéetel ka beetaʼak baʼax u kʼáateʼ, táan k-kʼáatiktiʼ ka u beet baʼax unaj utiaʼal u kiliʼichkúuntik u kʼaabaʼ. Bey túunoʼ ken k-aʼal tiʼ Jéeoba ka u kiliʼichkúunt u kʼaabaʼeʼ, táan k-kʼáatik tiʼ ka u limpiokíint tiʼ tuláakal le baʼaxoʼob aʼalaʼab tu contra desde tu jardinil Edenoʼ. ¿Bix ken u núukil Jéeoba le payalchiʼaʼ? Letiʼeʼ ku yaʼalik: «Teneʼ [nikaʼaj] in weʼes tiʼ le múuchʼ kaajoʼob u kiliʼichil in nojoch kʼaabaʼ, le ta pochʼajeʼex ichiloʼoboʼ» (Eze. 36:23; 38:23). Ken u xuʼuls tuláakal baʼax kʼaas teʼ Armagedonoʼ yaan u kiliʼichkúuntik u kʼaabaʼ tu táan tuláakal baʼax u beetmaj.

6. ¿Bix jeʼel u páajtal k-kiliʼichkúuntik u kʼaabaʼ Dioseʼ?

⁶ Desde úuchjeakileʼ Jéeobaeʼ tsʼoʼok u tsʼáaik u páajtalil tiʼ máaxoʼob meyajtik utiaʼal ka u kiliʼichkúuntoʼob u kʼaabaʼ. U jaajileʼ maʼ tu páajtal k-beetik u maas kiliʼichtal u kʼaabaʼ Dios, tumen deporsi kiliʼich. Le oʼolaleʼ ¿bix túun jeʼel u páajtal k-kiliʼichkúuntikeʼ? Profeta Isaíaseʼ ku yaʼalik: «Chéen Yuumtsil [Jéeoba, TNM] u yuumil tuláakal páajtalil[,] bíin a waʼaleʼex kiliʼich». Jéeoba xaneʼ ku yaʼalik yoʼolal u kaajal: «Bíin u táan óoltoʼob in kiliʼichil, bíin u tsikenoʼob, teen u kiliʼichil Israel» (Isa. 8:13; 29:23). Bey túunoʼ k-kiliʼichkúuntik u kʼaabaʼ Dios ken k-il maas nojoch tiʼ u maasil kʼaabaʼob, ken k-creert letiʼ beetmil tuláakal baʼal yéetel ken k-áant uláakʼ máakoʼob u kiliʼichkúuntoʼob xan. Uláakʼ bix k-eʼesik tsiikil tiʼ u kʼaabaʼ Dioseʼ letiʼe k-tsʼáaikba yáanal u gobiernooʼ yéetel ken k-uʼuy u tʼaan tu jaajil k-óol (Pro. 3:1; Apo. 4:11).

7, 8. 1) ¿Baʼaxten maʼ tu séeb chaʼaj Dios ka bisaʼak u kʼaabaʼ tumen u kaajaliʼ? 2) ¿Baʼax ken k-il teʼ xookaʼ?

⁷ Le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ desde tu jaʼabil 1870 káajak u meyajtiʼob u kʼaabaʼ Dios ichil le jóoʼsaʼaniloʼob ku beetkoʼoboʼ.  Jeʼex le revista Watch Tower tiʼ u mesil agosto tiʼ 1879 yéetel le libro Songs of the Bride (U kʼaayiloʼob le noviaoʼ) jóoʼsaʼab teʼ jaʼab xanoʼ, tu chʼaʼchiʼitaj u kʼaabaʼ Jéeoba. Kex beyoʼ táanil tiʼ u chaʼik tiʼ u kaajal u bisik u kʼaabaʼeʼ, tu yilaj wa ku náajaltikoʼob u biskoʼob. ¿Bix úuchik u yáantik le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Biblia utiaʼal ka u bisoʼob u kʼaabaʼoʼ?

⁸ Wa k-tuukul tiʼ le baʼaxoʼob úuch tu tsʼoʼokbal le siglo 19 yéetel tu káajbal le siglo 20, yaan k-ilik bix úuchik u yáantik u kaajal Jéeoba utiaʼal ka u naʼat u jaajil yoʼolal u kʼaabaʼ. Koʼox ilik óoxpʼéel tiʼ le baʼaxoʼob naʼataʼaboʼ.

9, 10. 1) ¿Baʼaxten le yáax revistaʼoboʼ maases tʼaanajoʼob tiʼ Jesús? 2) ¿Baʼax kʼeexil anchaj desde tu jaʼabil 1919, yéetel baʼax utsiloʼob tu taasaj? (Ilawil le cuadro ku kʼaabaʼtik « Bix tsʼoʼok u nojbeʼenkúuntaʼal u kʼaabaʼ Dios tumen U Pʼíich Tulumil Kanan».)

⁹ Yáaxeʼ le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ tu naʼatoʼob baʼaxten jach kʼaʼanaʼan u meyajtiʼob u kʼaabaʼ Dios. Tu káajbaleʼ, le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ ku yilkoʼob kaʼach maas unaj u tʼaanoʼob tiʼ le úuchik u kʼubik u kuxtal Cristooʼ. Le oʼolal le revista Watch Tower kaʼachoʼ maases ku tʼaan tiʼ Jesús. Jeʼex teʼ yáax jaʼab ka jóoʼsaʼaboʼ 10 u téenel maas yaʼabil úuchik u chʼaʼchiʼitik u kʼaabaʼ Jesús tiʼ u kʼaabaʼ Jéeoba. Le revista La Atalaya 15 tiʼ agosto tiʼ 1976, tu yaʼaleʼ le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ tu yeʼesoʼob maas nojoch u kʼaabaʼ Jesús. Baʼaleʼ ka máan kʼiineʼ áantaʼaboʼob tumen Jéeoba u tsʼáaʼob cuentaeʼ, le Bibliaoʼ ku yeʼesik maas nojoch u kʼaabaʼ Dios. ¿Baʼax túun tu beetoʼob? Desde tu jaʼabil 1919, le revista U Pʼíich Tulumil Kananoʼ, tu yaʼaleʼ «joʼopʼ u yilkoʼob maas nojoch u kʼaabaʼ Jéeoba, u Taata le Mesíasoʼ». Le oʼolal tu yáamil 1920 tak 1929, le revista Watch Toweroʼ tu chʼaʼchiʼitaj maas tiʼ 6,500 u téenel u kʼaabaʼ Dios.

¹⁰ Úuchik u beetkoʼob beyoʼ tu yeʼesoʼob jach u yaabiltmoʼob u kʼaabaʼ Dios. Jeʼex úuchik u beetik Moisés úuchjeakileʼ, letiʼob xaneʼ tu chʼaʼtuklaj u kʼaʼaytikoʼob «u kʼaabaʼ Yuumtsil», Jéeoba (Deu. 32:3; Sal. 34:3). Le oʼolal Jéeobaeʼ tu yeʼesaj u yutsil yéetel u yaabilaj tiʼob jeʼex u yaʼalmil ken u beetiloʼ (Sal. 119:132; Heb. 6:10).

11, 12. 1) ¿Bix úuchik u kʼexpajal le baʼax ku taasik le jóoʼsaʼaniloʼob desde 1919? 2) ¿Baʼax tu yeʼesaj Jéeoba tiʼ u kaajal unaj u beetik, yéetel baʼaxten?

¹¹ U kaʼapʼéeleʼ, le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ tu naʼatoʼob bix unaj u beetkoʼob le meyaj tsʼaʼantiʼoboʼ. Ka tsʼoʼok u jaʼabil 1919, le sukuʼunoʼob nuʼuktik le meyajoʼ tu yiloʼob kʼaʼabéet u xakʼalxoktikoʼob le profecía tu tsʼíibtaj Isaíasoʼ. Desde teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ le jóoʼsaʼaniloʼoboʼ kʼexpaj le baʼaxoʼob ku kaʼanskoʼoboʼ. ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal u yaʼalaʼaleʼ lelaʼ bey jeʼex le janal ku tsʼaʼabal «jach tu yorailoʼ»? (Mat. 24:45.)

¹² Táanil tiʼ 1919, le revista Watch Toweroʼ mix juntéen tʼaanak kaʼach tiʼ le baʼax u yaʼalmaj Jéeoba tu tsʼíibil Isaíasaʼ: «Teʼexeʼ in j-jaajkunajeʼex, teʼex in yéeybil palitsileʼex» (xok Isaías 43:10-12). Baʼaleʼ ka tsʼoʼok u jaʼabil 1919, le jóoʼsaʼaniloʼoboʼ káaj u maas tʼaanoʼob tiʼ le baʼax ku yaʼalik le tekstooʼ, le oʼolal líiʼsaʼab u yóol le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob ka maas táakpajkoʼob  tiʼ u kʼaʼaytaʼal u kʼaabaʼ Dios, le meyaj tsʼaʼantiʼoboʼ. Le oʼolal desde tu jaʼabil 1925 tak 1931, le capítulo 43 tiʼ Isaíasoʼ chʼaʼchiʼitaʼab ichil le 57 xookoʼob tu taasaj le revistaoʼ, cada xookeʼ tu líiʼsaj u yóol le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal ka táakpajkoʼob teʼ meyajoʼ. Leloʼ ku yeʼesikeʼ Jéeobaeʼ jach u kʼáat ka u beetoʼob le meyaj u kʼubéentmajtiʼoboʼ. ¿Baʼaxten? Jeʼel u páajtal u yaʼalaʼaleʼ, utiaʼal «u yilaʼal wa noʼojaʼanoʼob utiaʼal le meyajoʼ» (1 Tim. 3:10). Táanil tiʼ u bisaʼal u kʼaabaʼ Dios tumen le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ, Jéeobaeʼ tu yilaj wa táan u beetkoʼob le meyaj utiaʼal u beetkubaʼob j-jaajkunajil tiʼ letiʼoʼ (Luc. 24:47, 48).

13. ¿Bix u yeʼesik le Biblia maas kʼaʼanaʼan u kiliʼichkúuntaʼal u kʼaabaʼ Diosoʼ?

¹³ U yóoxpʼéeleʼ le máaxoʼob meyajtik Jéeobaoʼ tu naʼatoʼob baʼaxten jach kʼaʼanaʼan u kiliʼichkúuntaʼal u kʼaabaʼ Dios. Lelaʼ kʼuch u naʼatoʼob desde tu jaʼabil 1920. ¿Bix u yeʼesik le Biblia jach kʼaʼanaʼan u beetaʼal leloʼ? Koʼox ilik kaʼapʼéel baʼax ku yaʼalik. Yáaxeʼ koʼox ilik baʼaxten Jéeobaeʼ tu jáalkʼabtaj u kaajil Israel tiʼ Egipto. Jéeobaeʼ ku yaʼalik: «Utiaʼal in tsʼáaikinba kʼaj óoltbil tiʼ tuláakal luʼum» (Éxo. 9:16). U kaʼapʼéeleʼ, ¿baʼaxten Jéeobaeʼ tu chʼaʼaj óotsilil tiʼ Israel kex xuʼul u yuʼubikoʼob tʼaan? Jéeobaeʼ ku yaʼalik xan: «Teneʼ tin beetaj tu yoʼolal u tsikbeʼenil in kʼaabaʼ, utiaʼal maʼ in pʼáatal kʼaasil tu yich le múuchʼ kaajoʼob[oʼ]» (Eze. 20:8-10). ¿Baʼax tu kanaj le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Biblia tiʼ le tekstoʼobaʼ bey xan tiʼ uláakʼ tsikbaliloʼob ku taasik le Bibliaoʼ?

14. 1) ¿Baʼax tu naʼataj u kaajal Dios óoliʼ tu jaʼabil 1929? 2) ¿Baʼax tu beetaj le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Biblia le ka tu naʼatoʼob jach kʼaʼanaʼan u kiliʼichkúuntaʼal u kʼaabaʼ Diosoʼ? (Ilawil xan le cuadro « Junpʼéel baʼax péeksoʼon kʼaʼaytaj».)

¹⁴ Kex óoliʼ tu jaʼabil 1929, le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ tu naʼatoʼob le baʼaxoʼob tsʼoʼok dos mil setecientos jaʼaboʼob aʼalaʼak tumen Isaíasoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalaj yoʼolal Jéeoba: «Bey úuchik u bisik u kaajaloʼ ka yanchaj u kʼaj óoltaʼal u nojbeʼenil [u kʼaabaʼ]» (Isa. 63:14). Le j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ tu naʼatoʼobeʼ le baʼax maas kʼaʼanaʼanoʼ u kiliʼichkúuntaʼal u kʼaabaʼ Jéeoba, maʼ u salvarkuba máakiʼ (Isa. 37:20; Eze. 38:23). Le libro Profecía xanoʼ (jóoʼsaʼab ich inglés tu jaʼabil 1929, ich españoleʼ 1932) tu maas tsolaj lelaʼ: «U kʼaabaʼ Jéeobaeʼ letiʼe baʼax maas unaj u yeʼesaʼal tsiikil tiʼoʼ». Le baʼax tu naʼataj le sukuʼunoʼobaʼ le péeksoʼob utiaʼal u maas kʼaʼaytoʼob u kʼaabaʼ Jéeoba yéetel u yeʼesoʼob maʼ jaaj le baʼaxoʼob ku yaʼalaʼal tu contraoʼ.

15. 1) ¿Baʼax tsʼoʼok u maas naʼatik le sukuʼunoʼob tu káajbal u jaʼabil 1930? 2) ¿Baʼax tsʼoʼok u kʼuchul u kʼiinil?

¹⁵ Tu káajbal u jaʼabil 1930, le sukuʼunoʼoboʼ tu naʼatoʼob baʼaxten jach kʼaʼanaʼan u meyajtiʼob u kʼaabaʼ Dios, bix unaj u beetkoʼob le meyaj tsʼaʼantiʼoboʼ yéetel baʼaxten jach kʼaʼanaʼan u kiliʼichkúuntaʼal u kʼaabaʼ Dios. Beoraaʼ tsʼoʼok u kʼuchul u kʼiinil u tsʼaʼabaltiʼob tumen Jéeoba u páajtalil u kʼaj óoltaʼaloʼob yéetel u kʼaabaʼ. Utiaʼal k-ojéeltik bix úuchik lelaʼ, koʼox ilik jujunpʼéel baʼaxoʼob úuchi.

16. 1) ¿Bix úuchik u nojbeʼenkúuntik u kʼaabaʼ Jéeoba? 2) ¿Baʼax kaajil bis u kʼaabaʼ Dios úuchjeakil?

¹⁶ Junpʼéel bix úuchik u nojbeʼenkúuntik u kʼaabaʼ Jéeobaeʼ letiʼe úuchik u yéeyik junpʼéel kaaj bisik u kʼaabaʼoʼ. Desde tu  jaʼabil 1513 t.t.J., u kaajil Israel bis u kʼaabaʼ Jéeoba (Isa. 43:12). Baʼaleʼ maʼ tu tsʼoʼokbesaj le núuptʼaan tu beetaj yéetel Diosoʼ, le oʼolal tu jaʼabil 33 tsʼ.t.J., xuʼul u kʼaʼamal tumen Jéeoba bey u kaajaleʼ. Maʼ sen úuch tiʼ leloʼ káaj «u chʼaʼabal en cuenta le j-táanxel luʼumiloʼob tumen Diosoʼ utiaʼal ka u jóoʼs junpʼéel kaaj bisik u kʼaabaʼ» (Bax. 15:14). Le túumben kaaj yéeyaʼabaʼ kʼuch kʼaj óoltbil «u Israel Dios», ichileʼ chéen sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob yaniʼ, letiʼobeʼ tiʼ jejeláas luʼumil u taaloʼob (Gal. 6:16).

17. ¿Baʼax tu beetaj Satanás utiaʼal maʼ u kʼaj óoltaʼal u jaajil cristianoʼoboʼ?

¹⁷ Kex óoliʼ tu jaʼabil 44 tsʼ.t.J., «yáanal u nuʼuktaj Dios[eʼ]» «aʼalaʼab cristianoʼob tiʼ le disipuloʼoboʼ» (Bax. 11:26). Tu káajbaleʼ chéen tiʼ u disipuloʼob Jesús ku yaʼalaʼal cristianoʼob (1 Ped.  4:16). Baʼaleʼ jeʼex u yeʼesik u kettʼaanil le trigo yéetel le kʼaakʼas xíiw tu yaʼalaj Jesusoʼ, Satanaseʼ tu beetaj u yaʼalaʼal cristianoil tak tiʼ le máaxoʼob maʼ jach tu jaajil wa táan u tsaypachtikoʼob Cristooʼ. Le oʼolal ichil yaʼab jaʼaboʼobeʼ maʼ páajchaj u kʼaj óoltaʼal máaxoʼob le u jaajil cristianoʼoboʼ. Baʼaleʼ leloʼ joʼopʼ u kʼexpajal tu «kʼiinil le jooch» káaj tu jaʼabil 1914. ¿Baʼaxten? Tumen le angeloʼoboʼ káaj u junpáaykuntikoʼob le máaxoʼob jach tu jaajil tsaypachtik Cristo tiʼ le maʼatechoʼ (Mat. 13:30, 39-41).

18. ¿Baʼax áant le sukuʼunoʼob u yiloʼob kʼaʼabéet yaanal kʼaabaʼ tiʼoboʼ?

¹⁸ Le ka tsʼoʼok u yéeyaʼal le palitsil chúukaʼan u yóol yéetel yaan u naʼat tu jaʼabil 1919, Jéeobaeʼ tu yáantaj u kaajal u yil bix unaj u beetik le meyaj u tsʼaamajtiʼoboʼ. Tu séebaʼanileʼ tu yiloʼobeʼ le kʼaʼaytaj joonaj joonajiloʼ letiʼe baʼax jelaʼankúuntikoʼob tiʼ le máaxoʼob chéen ku yaʼalikoʼob cristianoʼoboʼ. Yoʼolal lelaʼ tu tsʼáajoʼob cuentaeʼ le kʼaabaʼ j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ maʼ jach maʼalob utiaʼal u kʼaj óoltaʼaloʼob yoʼolal le meyaj tsʼaʼantiʼoboʼ. Letiʼobeʼ maʼ chéen unaj u xokikoʼob le Bibliaoʼ, baʼaxeʼ unaj u kʼaʼaytikoʼob u kʼaabaʼ Dios yéetel u nojbeʼenkúuntkoʼob. Le oʼolaleʼ, ¿baʼax kʼaabaʼil unaj u yantaltiʼob? Lelaʼ núukaʼab tu jaʼabil 1931.

19, 20. 1) ¿Baʼax tsʼaʼab ojéeltbil teʼ asamblea beetaʼab tu jaʼabil 1931? 2) ¿Bix tu yuʼubiluba le sukuʼunoʼob yoʼolal le túumben kʼaabaʼ tsʼaʼabtiʼoboʼ?

¹⁹ Tu mesil julio tiʼ 1931, kex óoliʼ quince mil j-Xoknáaloʼob tiʼ le Bibliaoʼ binoʼob tiʼ junpʼéel asamblea beetaʼab Columbus (Ohio, Estados Unidos). Ka tu yiloʼob u programail le asambleaoʼ joʼopʼ u tuklikoʼob baʼax u kʼáat u yaʼal le kaʼapʼéel nukuch letraʼob J yéetel W yaan tu táanoʼ. Tu kʼiinil domingo 26 tiʼ julioeʼ, le sukuʼun Joseph Rutherfordoʼ, tu máansaj junpʼéel tsoltʼaan tuʼux tu yaʼalaj: «Toʼoneʼ k-kʼáat ka kʼaj óoltaʼakoʼon yéetel le kʼaabaʼ: j-Jaajkunajoʼob tiʼ Jéeoba». Teʼ súutukoʼ naʼataʼabeʼ le kaʼapʼéel nukuch letraʼoboʼ u káajbal le kʼaabaʼ «j-Jaajkunajoʼob Jéeoba» (Jehovahʼs Witnesses). Lelaʼ junpʼéel kʼaabaʼ chʼaʼab tu libroil Isaías 43:10.

²⁰ Le máaxoʼob muchʼukbaloʼoboʼ jach kiʼimakchaj u yóoloʼob yéetel xáanchaj táan u papaxkʼaboʼob. Le baʼax úuchaʼ uʼuyaʼab tiʼ radio tak tiʼ uláakʼ luʼumiloʼob. Ernest yéetel Naomi Barber bijaʼanoʼob kaʼach Australiaeʼ, tu yaʼaloʼob: «Le ka káaj u papaxkʼab le sukuʼunoʼob yanoʼob Estados Unidosoʼ, le sukuʼunoʼob yanoʼob Melbourneoʼ líikʼoʼobeʼ ka joʼopʼ xan u papaxkʼaboʼob. ¡Mix bikʼin u tuʼubultoʼon le baʼax úuchoʼ!». a

21. ¿Bix úuchik u maas tsʼáaik u yóoloʼob kʼaʼaytaj yoʼolal le kʼaabaʼ tsʼaʼabtiʼoboʼ?

²¹ Le máaxoʼob meyajtik tiʼ tuláakal yóokʼol kaaboʼ tu maas tsʼáaj u yóoloʼob kʼaʼaytaj yoʼolal le túumben kʼaabaʼ tsʼaʼab tiʼoboʼ. Edward yéetel Jessie Grimes, u yatan, ku beetik u precursoriloʼob binoʼob teʼ asamblea yanchaj Columbus tu jaʼabil 1931, ku yaʼalikoʼob: «Ka lukʼoʼon t-otocheʼ j-Xoknáaloʼon tiʼ le  Bibliaoʼ, ka suunajoʼoneʼ j-jaajkunajoʼon tiʼ Jéeoba. Jach kiʼimak k-óol yoʼolal le kʼaabaʼ tsʼaʼabtoʼonoʼ, tumen yaan u yáantkoʼon k-maas nojbeʼenkúunt u kʼaabaʼ Dios». Ka tsʼoʼok le asambleaoʼ jujuntúul j-Jaajkunajoʼobeʼ tu yiloʼob bix jeʼel u maas nojbeʼenkúuntkoʼob u kʼaabaʼ Dioseʼ. Le ken kʼuchukoʼob kaʼach tu yotoch u yuumil najeʼ ku tsʼáaikoʼob junpʼéel chan juʼun tiʼ tuʼux ku yaʼalik: «Teneʼ u j-jaajkunajen JÉEOBA, táan in kʼaʼaytik u Reino JÉEOBA, k-Dios». Le máaxoʼob meyajtik Diosoʼ jach kiʼimak u yóoloʼob ikil u biskoʼob u kʼaabaʼ Jéeoba yéetel tu tsʼáajoʼob kʼaj óoltbil tuláakal tuʼux (Isa. 12:4).

22. ¿Baʼaxten k-aʼalik maʼ béeyak u taʼakal máaxoʼob meyajtik Dios bejlaʼeʼ?

²² Bejlaʼeʼ tsʼoʼok u máan yaʼab jaʼaboʼob desde áantaʼak le sukuʼunoʼob tumen Jéeoba utiaʼal ka u kʼex u kʼaabaʼoboʼ. Ichil le bukaʼaj jaʼaboʼob tsʼoʼok u máanoʼ maʼ béeyak u taʼakaʼal u kʼaabaʼob tumen Satanasiʼ. Baʼaxeʼ maas táan u bin k-kʼaj óoltaʼal tuláakal tuʼux bey u j-jaajkunajoʼon Jéeobaeʼ (xok Miqueas 4:5 yéetel Malaquías 3:18). Bejlaʼeʼ tsʼoʼok k-jach kʼaj óoltaʼal yéetel u kʼaabaʼ Jéeoba, le oʼolal jeʼel máaxak ka u chʼaʼchiʼiteʼ ku yaʼalaʼal u j-Jaajkunaj. Jeʼex túun k-ilkoʼ, kex u maasil religionoʼob ku keʼeteloʼob yéetel witsoʼobeʼ, u kaajal Jéeobaeʼ bey tiaʼan yóokʼol junpʼéel wits maas kaʼanaleʼ (Isa. 2:2). Lelaʼ ku yeʼesikeʼ Jéeobaeʼ tsʼoʼok u tsʼáaik kʼaj óoltbil u kʼaabaʼ yéetel táan u nojbeʼenkúuntaʼal tiʼ tuláakal yóokʼol kaab.

23. Jeʼex u yaʼalik le Salmo 121:5, ¿baʼax beetik u jach kiʼimaktal k-óol?

²³ Jach ku taasiktoʼon kiʼimak óolal k-ilik bix u kanáantkoʼon Jéeoba tiʼ le baʼaxoʼob ku beetik Satanás t-contraoʼ yéetel yoʼolal bix kun seguer u kanáantkoʼon (Sal. 121:5). Le oʼolaleʼ k-uʼuyikba jeʼex le salmista ka tu yaʼalaj: «Kiʼimak u yóol le kaaj Jéeoba u Diosoʼ, le kaaj tu yéeyaj Dios u tiaʼalintoʼ» (Sal. 33:12, TNM).