Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

IBUOT 5

Edidem Anam Ẹfiọk Obio Ubọn̄

Edidem Anam Ẹfiọk Obio Ubọn̄

SE ẸNEMEDE KE IBUOT EMI

Ikọt Abasi ẹdifiọk mme akpan n̄kpọ oro ẹban̄ade Obio Ubọn̄, mme andikara, mme andidu ke idak esie, ye nte ke oyom nnyịn isọn̄ọ ida

1, 2. Didie ke Jesus ekedi adausụn̄ emi enyenede ọniọn̄?

DA NTE ke owo emi ọfiọkde usụn̄ emen fi owụt obio emi eyede onyụn̄ enyenede ndyọ. Akpa ini emi afo ye mbon emi ẹsan̄ade ye afo ẹdụkde obio emi edi emi, ntre ẹmenen̄ede ẹkpan̄ utọn̄ ke kpukpru se owo emi emende mbufo owụt obio etịn̄de. Se mbufo ẹkopde anam idem akpa fi ye mbon emi ẹsan̄ade ye afo aban̄a ndusụk ndyọ ndyọ n̄kpọ emi mbufo mîkwe kan̄a ke obio oro. Edi ke ini mbufo ẹbụpde owo emi emende mbufo owụt obio mme n̄kpọ emi, enye imaha nditịn̄ mban̄a mmọ tutu esịm nnennen ini. Ndien emi esiwak ndidi ke ini mbufo ẹkụtde se ẹkebụpde oro. Nte ini akade, mbufo ẹmedikụt ke enye enen̄ede enyene ifiọk sia enye esitịn̄ se mbufo ẹyomde ndifiọk ke nnennen ini oro ẹkpefiọkde n̄kpọ oro.

2 Ata mme Christian ẹnyụn̄ ẹtie nte mme akaisan̄ oro. Nnyịn ke isịn ifịk ikpep n̄kpọ iban̄a akakan obio oro enyenede ndyọ, kpa “obio emi enyenede ata itiat idakisọn̄”—oro edi, Obio Ubọn̄ Abasi. (Heb. 11:10) Ke ini Jesus okodude ke isọn̄, enye ke idemesie ekesida mme mbet esie usụn̄, an̄wam mmọ ẹnen̄ede ẹfiọk n̄kpọ ẹban̄a Obio Ubọn̄. Ndi enye ama ọbọrọ kpukpru mbụme mmọ onyụn̄ asian mmọ kpukpru n̄kpọ aban̄a Obio Ubọn̄ oro ini kiet? Baba-o. Enye ọkọdọhọ ete: “Mmenyene ediwak n̄kpọ nditịn̄ nnọ mbufo, edi mbufo idikemeke ndibiom mmọ ke emi.” (John 16:12) Sia Jesus edide adausụn̄ emi enyenede ọniọn̄ akan, akananam enye itịn̄ke n̄kpọ awak akan se mme mbet ẹkemede ndifiọk.

3, 4. (a) Didie ke Jesus aka iso ekpep mbon oro ẹnamde akpanikọ n̄kpọ aban̄a Obio Ubọn̄ Abasi? (b) Nso ke idineme ke ibuot emi?

3 Jesus eketịn̄ ikọ oro ẹwetde ke John 16:12 ke akpatre okoneyo oro enye okodude ke isọn̄. Edieke enye akpade, enye edisan̄a didie ika iso ikpep mme anam-akpanikọ ikọt Abasi n̄kpọ iban̄a Obio Ubọn̄ Abasi? Enye ama ọn̄wọn̄ọ ọnọ mme apostle esie ete: “Spirit akpanikọ . . . ayada mbufo usụn̄ odụk ke ofụri akpanikọ.” * (John 16:13) Imekeme ndidọhọ ke edisana spirit etie nte adausụn̄ emi enyenede ime. Spirit emi ke Jesus ada ekpep mme anditiene enye se ededi oro enye oyomde mmọ ẹfiọk ẹban̄a Obio Ubọn̄ Abasi, ke nnennen ini oro anade mmọ ẹfiọk.

4 Ẹyak ineme nte edisana spirit Abasi adade ata mme Christian usụn̄ man mmọ ẹnen̄ede ẹfiọk n̄kpọ ẹban̄a Obio Ubọn̄ Abasi. Akpa kan̄a, iyeneme nte ikasan̄ade ifiọk ke Obio Ubọn̄ Abasi ama ọtọn̄ọ ndikara. Ekem, iyeneme iban̄a mbon oro ẹdikarade ke Obio Ubọn̄, idotenyịn oro mmọ ẹnyenede, ye eke mbon oro mmọ ẹdikarade. Ke akpatre, iyokụt nte mme anditiene Christ ẹkenen̄erede ẹdifiọk se oyomde mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ẹnọ Obio Ubọn̄ ẹnam.

Nte Ẹkedide Ẹdifiọk Akpan Isua

5, 6. (a) Nso ukwan̄ ekikere ke Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹkenyene ẹban̄a ini oro Obio Ubọn̄ Abasi ekenyenede nditọn̄ọ ukara ye ini ukpen̄e? (b) Ntak emi mme utọ ndudue oro mîkpanamke ikere m̀mê Jesus okosụk ada mme anditiene enye usụn̄?

5 Nte ikokụtde ke Ibuot 2 ke n̄wed emi, Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹma ẹtịn̄ ke ata ediwak isua ẹte ke isua 1914 edidi n̄wọrọnda isua emi ntịn̄nnịm ikọ Bible edisude. Nte ededi, ini oro, mmọ ẹkekere ke edidu Christ ama ọtọtọn̄ọ ke isua 1874, ke enye ama ọtọtọn̄ọ ndikara ke heaven ke isua 1878, ye nte ke Obio Ubọn̄ oro edikara ọyọhọ ọyọhọ ke October 1914. Mmọ ẹkekere n̄ko ke ini ukpen̄e edidi ke isua 1874 esịm isua 1914, onyụn̄ ada ekesịm ini oro ẹditan̄de mbon oro ẹyetde aran idọk heaven. Ndi mme utọ ndudue emi ẹnam ikere m̀mê Jesus okosụk ada edisana spirit ọnọ mme anam-akpanikọ oro ndausụn̄?

6 Ihih, ikpanaha ẹnam! Fiak kere ban̄a uwụtn̄kpọ oro ikọnọde ke ntọn̄ọ. Ndi mme akaisan̄ oro ndikobụp mbụme ke ini mîkemke okowụt ke adausụn̄ mmọ idịghe se ẹberide edem? Baba-o! Kpasụk ntre, okposụkedi emi ikọt Abasi ẹsidomode ndusụk ini ndifiọk kpukpru n̄kpọ mban̄a uduak Jehovah mbemiso ini oro edisana spirit anamde mmọ ẹfiọk mme n̄kpọ oro, ana in̄wan̄-in̄wan̄ ke Jesus ada mmọ usụn̄. Ntem, mbon oro ẹnamde akpanikọ ẹsinyịme ẹnen̄ede mmimọ ẹnyụn̄ ẹsụhọde idem ẹkpụhọde ekikere mmọ.—Jas. 4:6.

7. Nso ke ẹkenam ikọt Abasi ẹnen̄ede ẹfiọk?

7 Ke isua 1919 ama ekebe, un̄wana akpanikọ ama etetịm ayama ọnọ ikọt Abasi. (Kot Psalm 97:11.) Ke isua 1925, ẹma ẹmịn̄ n̄wọrọnda ibuotikọ emi ekedide “Emana Idụt” ke Enyọn̄-Ukpeme Ikọmbakara. Ke ibuotikọ oro, ẹma ẹda N̄wed Abasi ẹwụt ke Obio Ubọn̄ Messiah ama ọtọtọn̄ọ ndikara ke heaven ke isua 1914. Emi ama osu se ẹkekụtde ke n̄kukụt nte n̄wan Abasi ke heaven amande eyen, nte ẹwetde ke Ediyarade ibuot 12. * Ibuotikọ oro ama aka iso owụt ke ukọbọ ye afanikọn̄ oro ẹkesịmde ikọt Jehovah ke ini ekọn̄ oro, ẹkenen̄ede ẹwụt ke ẹma ẹsio Satan ke heaven ẹduọk mi ke isọn̄, ndien ke “enye asan̄a ye akwa iyatesịt, sia enye ọfiọkde ete ini imọ edi ibio.”—Edi. 12:12.

8, 9. (a) Didie ke ẹkesọn̄ọ ẹtịn̄ ke Obio Ubọn̄ edi ata akpan n̄kpọ? (b) Mme mbụme ewe ke idineme?

8 Obio Ubọn̄ edi akpan n̄kpọ adan̄a didie? Ke 1928, Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) ama ọsọn̄ọ etịn̄ ke Obio Ubọn̄ edi akpan n̄kpọ akan edinyan̄a emi owo enyenede ke ntak ufak. Ke nditịm ntịn̄, Obio Ubọn̄ Messiah ke Jehovah edida inam enyịn̄ esie asana, owụt ke imọ ikpọn̄ inyene unen ndikara ofụri ekondo, onyụn̄ anam kpukpru se enye akaduakde ndinam nnọ ubonowo.

9 Mmanie ẹditiene Christ ikara ke Obio Ubọn̄ emi? Mmanie ke Obio Ubọn̄ oro edikara mi ke isọn̄? Ndien ewe utom ke mme anditiene Christ ẹkpenam?

Utom Idọk Aban̄a Editan̄ Mbon Oro Ẹyetde Aran Mbon

10. Nso ke ikọt Abasi ẹkefiọk ke anyan ini ẹban̄a owo 144,000?

10 Ediwak isua mbemiso isua 1914, ata mme Christian ẹma ẹfiọk ke mme anam-akpanikọ mbet Christ 144,000 ẹyetiene enye ẹkara ke heaven. * Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible oro ẹma ẹfiọk ke ibat emi ekedi ata ibat, n̄ko ke ẹketọn̄ọ nditan̄ mmọ mbon ke eyo mme apostle.

11. Otu oro ẹdikabarede idi n̄wanndọ Christ ẹkenam didie ẹtetịm ẹfiọk utom oro akanade mmọ ẹnam mi ke isọn̄?

11 Edi ewe utom ke ẹkenọ otu oro ẹdikabarede idi n̄wanndọ Christ mi ke ini mmọ ẹsụk ẹdude mi ke isọn̄? Mmọ ẹma ẹfiọk ke Jesus ama esinen̄ede etịn̄ n̄kpọ aban̄a utom ukwọrọikọ onyụn̄ ọdọhọ ke ẹdinen̄ede ẹnam enye ke ini idọk. (Matt. 9:37; John 4:35) Nte ikokụtde ke Ibuot 2, enyene ini emi mmọ ẹkekerede ke ini idọk edidi isua 40, emi editrede ke ini oro ẹditan̄de mbon oro ẹyetde aran ika heaven. Edi sia utom emi okosụk akade iso ke isua 40 ẹma ẹkebe, ama oyom ẹnam ukpụhọde. Idahaemi, nnyịn imọfiọk ke ini idọk oro—oro edi, ini oro ẹkesatde wheat ẹsion̄o ke otu mbiet, kpa ini oro ẹkesion̄ode ata mme Christian ke otu nsunsu Christian—ọkọtọn̄ọ ke isua 1914. Ini ama edikem emi akanade ẹtan̄ nsụhọ ke otu mbon oro ẹdikade heaven ẹbon!

1914 ekedi ntọn̄ọ ini idọk (Se ikpehe ekikere 11)

12, 13. Didie ke uwụtn̄kpọ Jesus oro aban̄ade nditọiban duop ye eke talent ẹsu ke mme akpatre usen emi?

12 Toto ke isua 1919, Christ aka iso ada ofụn emi anamde akpanikọ onyụn̄ enyenede ọniọn̄ usụn̄ man esịn udọn̄ ọnọ mme owo ẹnam utom ukwọrọikọ. Enye ọkọnọ mme mbet esie utom emi ke eyo mme apostle. (Matt. 28:19, 20) Enye ama owụt n̄ko orụk edu emi oyomde mme anditiene enye oro ẹyetde aran ẹnyene man ẹkeme ndinam utom ukwọrọikọ oro. Didie? Ke uwụtn̄kpọ oro enye ọkọnọde aban̄a nditọiban duop, enye ama owụt ke oyom mbon oro ẹyetde aran ẹdu ke ukpeme, ẹsịn idem ẹnam n̄kpọ Abasi edieke mmọ ẹyomde ndibọ utịp emi edide nditiene ndu ke akwa usọrọ ndọ ke heaven, ke ini emi Christ edidiande ndọ ye n̄wanndọ esie emi ẹdide owo 144,000. (Edi. 21:2) Ekem, Jesus ama ọnọ uwụtn̄kpọ talent, onyụn̄ ekpep ke mme asan̄autom esie oro ẹyetde aran ẹyesịn ifịk ẹnam utom ukwọrọikọ oro enye ọnọde mmọ.—Matt. 25:1-30.

13 Mbon oro ẹyetde aran ẹwụt ke mmimọ imodu ke ukpeme inyụn̄ isịn ifịk inam utom oro ke isua ikie emi ẹbede. Ke akpanikọ, ẹyenọ mmọ utịp sia ẹdude ke ukpeme. Edi ndi akwa utom idọk emi edikụre ke nditan̄ nsụhọ 144,000 oro ẹdikarade ye Christ mbon?

Obio Ubọn̄ Atan̄ Mbon Oro Ẹdidụn̄de ke Isọn̄ Obon!

14, 15. Ewe otu inan̄ ke ẹkeneme ẹban̄a ke n̄wed The Finished Mystery?

14 Toto ke eset, mbon oro ẹnamde akpanikọ ẹnen̄ede ẹnyene udọn̄ ẹban̄a “akwa otuowo” oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke Ediyarade 7:9-14. Mmọdo, mbemiso ini ekekemde Christ ndiyarade akwa otu emi, ekese n̄kpọ oro ẹkesitịn̄de ama enen̄ede okpụhọde ye mmemmem akpanikọ oro nnyịn ifiọkde inyụn̄ imade mfịn.

15 Ke isua 1917, n̄wed oro The Finished Mystery ọkọdọhọ ke “otu iba ẹdibọ edinyan̄a ke heaven, ndien ke ẹdinyụn̄ ẹnyene orụk edinyan̄a iba ke isọn̄.” Mmanie ẹkesịne ke otu mbinan̄ oro ẹdinyenede nsio nsio idotenyịn edinyan̄a mi? Akpa otu ẹkedi owo 144,000 emi ẹditienede Christ ikara. Ọyọhọ otu iba ẹkedi akwa otuowo. Ini oro, ẹkekere ke otu mbiba emi ẹkedi mme inua-okot Christian oro ẹkesụk ẹdude ke mme ufọkabasi Christendom. Mmọ ẹma ẹnyene mbuọtidem, edi mbuọtidem mmọ ikokponke ikem ndinam mmọ ẹnen̄ede ẹsọn̄ọ ẹda ye Abasi. Ntre, owo idinọhọ mmọ akamba itie ke heaven. Ẹkekere n̄ko ke mbon oro ẹkesọn̄ọde ẹda ye Abasi ke eset—utọ nte Abraham, Moses, ye mbon eken—ẹyekara ọyọhọ otu inan̄, emi edide ofụri ubonowo.

16. Didie ke un̄wana akasiaha ke isua 1923 ye isua 1932?

16 Didie ke edisana spirit akanam mme anditiene Christ ẹfiọk akpanikọ oro nnyịn imade mfịn? Oro eketịbe nsịtnsịt, nte un̄wana akpanikọ akayamade sụn̄sụn̄. Ko ke edem ke isua 1923, Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) ama etịn̄ aban̄a otu emi mînyeneke idotenyịn uka heaven, emi ẹdidụn̄de ke isọn̄ ke ini ukara Christ. Ke isua 1932, Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) ama etịn̄ aban̄a Jonadab (m̀mê Jehonadab), emi akadiande idem ye Edidem Jehu, eyen Israel emi Abasi ekeyetde aran, oro akan̄wanade ye nsunsu utuakibuot. (2 Ndi. 10:15-17) Ibuotikọ oro ama etịn̄ ke enyene otu oro ẹbietde Jonadab mfịn, onyụn̄ adian do ete ke Jehovah ayanam otu emi “ẹbọhọ Armageddon” man ẹdụn̄ mi ke isọn̄.

17. (a) Didie ke akwa un̄wana akasiaha ke isua 1935? (b) Eketie mme anam-akpanikọ Christian ke idem didie ke ini mmọ ẹkedide ẹdifiọk mbon emi ẹdide akwa otuowo? (Se ekebe oro “ Ẹma Ẹnen̄ede Ẹn̄wek Ẹduọk.”)

17 Ke isua 1935, akwa un̄wana ama asiaha. Ke mbono oro ẹkenịmde ke Washington, D.C., ẹma ẹfiọk ke akwa otuowo ẹdi mbon emi ẹdidude ke isọn̄, ukem nte mme erọn̄ oro Jesus eketịn̄de aban̄a ke uwụtn̄kpọ esie oro aban̄ade erọn̄ ye ebot. (Matt. 25:33-40) Akwa otuowo ẹdisịne ke otu “mme erọn̄ en̄wen,” emi Jesus ọkọdọhọde ete: “Ana nda mmọ oro n̄ko ndi.” (John 10:16) Ke ini J. F. Rutherford emi ọkọnọde utịn̄ikọ oro okobụpde ete: “Mbọk, nte kpukpru mbon oro ẹnyenede idotenyịn ndidu uwem ke nsinsi ke isọn̄ ẹkeme ndidaha nda?” se ibede mbahade iba ke otu mbon oro ẹkedụkde mbono oro ẹma ẹdaha ẹda. Enye ama ọdọhọ ete: “Sese! Akwa otuowo!” Ama enen̄ede enem ediwak owo ndifiọk idotenyịn oro mmọ ẹnyenede kaban̄a ini iso.

18. Mbet Christ ẹnen̄ede ẹsịn idem ẹnam nso ke utom ukwọrọikọ mmọ, ndien nso idi utịp?

18 Toto ke ini oro, Christ ke ada ikọt esie usụn̄ onyụn̄ anam mmọ ẹnen̄ede ẹsịn idem ẹtan̄ mbon oro ẹnyenede idotenyịn ndisịne ke otu akwa otuowo emi, oro ẹdibọhọde akwa ukụt, ẹbon. Ke nsonso oro, iketiehe nte otu emi ẹyenen̄ede ẹwak. Brọda Rutherford ama akam ọdọhọ isan̄ kiet ete: “Etie nte ‘akwa otuowo’ emi iditịmke iwak.” Nte ededi, idahaemi imọfiọk ke Jehovah enen̄ede ọdiọn̄ utom idọk emi toto ke ini oro. Jesus ye edisana spirit ẹnam mbon oro ẹyetde aran ye nsan̄a mmọ, “mme erọn̄ en̄wen,” ẹkabade ẹdi se Jesus eketịn̄de—oro edi, “otuerọn̄ kiet” emi anamde utom ke idak “ekpemerọn̄ kiet.”

Brọda Rutherford ikọfiọkke nte akwa otuowo ẹdiwakde (To ufien ka nnasia: Nathan H. Knorr, Joseph F. Rutherford, ye Hayden C. Covington)

19. Didie ke ikeme nditiene nnam akwa otuowo ẹdọdiọn̄ ẹwak?

19 Ata ediwak owo ke otu mbon oro ẹnamde akpanikọ ẹdidu uwem ke nsinsi ke Paradise isọn̄ emi Christ ye owo 144,000 ẹdikarade. Ndi inemke fi ndikụt nte Christ anamde ikọt Abasi ẹfiọk in̄wan̄-in̄wan̄ akpanikọ N̄wed Abasi emi, ẹnyụn̄ ẹnyene idotenyịn kaban̄a ini iso? Nso n̄kpọ ukpono ke edi ntem nditịn̄ idotenyịn emi nnọ mbon oro nnyịn isobode ke an̄wautom! Ẹyak isịn ifịk adan̄a nte ikekeme man itiene inam ibat akwa otuowo ọdọdiọn̄ awak, ẹnyụn̄ ẹnen̄ede ẹtoro enyịn̄ Jehovah!—Kot Luke 10:2.

Akwa otuowo ẹkaka iso ẹwak

Se Oyomde Mbon Oro Ẹsọn̄ọde Ẹda Ẹnọ Obio Ubọn̄ Ẹnam

20. Ikpehe ifan̄ ẹnam esop Satan, ndien nso ebuana ke mmọ ẹnyene ye nsọn̄ọnda Christian

20 Nte ikọt Abasi ẹkekade iso ndikpep n̄kpọ mban̄a Obio Ubọn̄, ama oyom mmọ ẹtịm ẹfiọk n̄ko se ndisọn̄ọ nda nnọ Obio Ubọn̄ ọwọrọde. Ke isua 1922, Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) ama owụt ke esop iba ẹdu, eke Jehovah ye eke Satan, ndien ke esop Satan esịne ndutịm unyamurua, ido ukpono, ye ukaraidem. Mbon oro ẹsọn̄ọde ẹda ẹnọ Obio Ubọn̄ Abasi emi Christ akarade inyeneke ndisịn idem ke ikpehe esop Satan ekededi. (2 Cor. 6:17) Nso ke emi ọwọrọ?

21. (a) Didie ke ofụn emi anamde akpanikọ esidụri ikọt Abasi utọn̄ aban̄a ikpọ mbubehe? (b) Nso ke Enyọn̄-Ukpeme akayarade aban̄a “Akwa Babylon” ke 1963?

21 Ikọ Abasi emi ofụn emi anamde akpanikọ ekpepde nnyịn esiyarade n̄wo emi asan̄ade ye ikpọ mbubehe onyụn̄ odụri ikọt Abasi utọn̄ ete ẹkûtiene ẹnyene edu uma-inyene ikpọ mbubehe. (Matt. 6:24) Kpasụk ntre, mme n̄wed nnyịn ẹwak nditịn̄ n̄kpọ mban̄a nsunsu ido ukpono emi edide ikpehe esop Satan. Ke isua 1963, Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) ama owụt ke “Akwa Babylon” idaha iban̄a Christendom kpọt, edi ke ada aban̄a ofụri nsunsu ido ukpono. Mmọdo, nte idikụtde ọyọhọ ọyọhọ ke Ibuot 10 ke n̄wed emi, ẹdọhọ ikọt Abasi ke kpukpru ebiet “ẹwọn̄ọ ke esịt esie” ẹnyụn̄ ẹkpọn̄ kpukpru edinam nsunsu ido ukpono.—Edi. 18:2, 4.

22. Didie ke item oro ẹnọde ke Rome 13:1 akan̄wan̄a ndusụk ikọt Abasi ke ini akpa ekọn̄ ererimbot?

22 Edi nso kaban̄a ukaraidem, emi edide n̄ko ikpehe esop Satan? Ndi ata mme Christian ẹkeme nditiene mbuana ke ekọn̄ ye en̄wan emi mme idụt ẹn̄wanade? Ke ini akpa ekọn̄ ererimbot, Nditọ Ukpepn̄kpọ Bible ẹma ẹfiọk ke ikpanaha mme anditiene Christ ẹwot owo. (Matt. 26:52) Edi ediwak owo ẹkekere ke ewụhọ oro ẹnọde ke Rome 13:1 ẹte ẹsụk ibuot ẹnọ “mme odudu oro ẹkponde ẹkan,” ọwọrọ ke ana mmimọ itiene idụk ekọn̄, isịne ọfọn̄ ekọn̄, inyụn̄ ikama ikan̄; edi ẹma ẹdọhọ mmimọ iwot mme asua, mmimọ itop ikan̄ ke enyọn̄.

23, 24. Didie ke Rome 13:1 akan̄wan̄a nnyịn ke ini ọyọhọ ekọn̄ ererimbot iba, ndien didie ke ẹkenam mme anditiene Christ ẹnyene nnennen ifiọk?

23 Ke ini ọyọhọ ekọn̄ ererimbot iba akasiahade ke 1939, Enyọn̄-Ukpeme (Ikọmbakara) ama enen̄ede eneme se edida san̄asan̄a ọwọrọde. Ibuotikọ oro ama owụt in̄wan̄-in̄wan̄ ke ikpanaha mme Christian ẹnyene ubọk ke ekọn̄ ye en̄wan oro mme idụt ererimbot Satan emi ẹn̄wanade. Nso ekemini ndausụn̄ ke emi ekedi ntem! Oro ikayakke mmọ ẹtiene ẹkama enyene-ndịk iyịp oro mme idụt ẹkekamade ke ini ekọn̄ oro. Nte ededi, ọtọn̄ọde ke isua 1929, n̄wed nnyịn ama etịn̄ n̄ko ke mme odudu oro ẹkponde ẹkan, oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke Rome 13:1 idịghe mme andikara, edi ke ẹdi Jehovah ye Jesus. Ama oyom ẹkaka iso ẹnam n̄kpọ emi enen̄ede an̄wan̄a.

24 Edisana spirit ama anam n̄kpọ emi an̄wan̄a mme anditiene Christ ke isua 1962, ke ini ẹkemịn̄de mme akpan ibuotikọ oro ẹkedade ẹto Rome 13:1-7 ke Enyọn̄-Ukpeme. Ẹkemịn̄ mme ibuọtikọ emi ke Ikọ Efịk ke nsiondi eke February 1 ye March 1, 1964. Ke akpatre, edisụk ibuot ke ukeuke usụn̄ oro Jesus eketịn̄de aban̄a ke ọwọrọetop ikọ esie ama edin̄wan̄a ikọt Abasi. Enye ọkọdọhọ ete: “Ẹnọ Caesar se inyenede Caesar, ẹnyụn̄ ẹnọ Abasi se inyenede Abasi.” (Luke 20:25) Idahaemi, ata mme Christian ẹfiọk ke mme odudu oro ẹkponde ẹkan ẹdi mme ukara ererimbot emi, ndien ke ana mme Christian ẹsụk ibuot ẹnọ mmọ. Edi nsụkibuot oro edi ukeuke. Ke ini ukara ẹdọhọde nnyịn inam n̄kpọ oro Jehovah Abasi mîmaha, nnyịn idibọrọ nte mme apostle ẹkebọrọde ẹte: “Nnyịn inyene ndikop uyo Abasi nte andikara utu ke uyo owo.” (Utom 5:29) Ke Ibuot 13 ye 14 ke n̄wed emi, iyekpep ekese iban̄a nte ikọt Abasi ẹnamde item oro aban̄ade nte mme Christian ẹkpedade san̄asan̄a.

Nso n̄kpọ ukpono ke edi ntem nditịn̄ idotenyịn nsinsi uwem emi Bible ọn̄wọn̄ọde nnọ mbon en̄wen!

25. Ntak emi afo owụtde esịtekọm aban̄a nte edisana spirit an̄wamde fi ọfiọk n̄kpọ aban̄a Obio Ubọn̄?

25 Kere ban̄a ofụri n̄kpọ oro ẹkpepde mme anditiene Christ ẹban̄a Obio Ubọn̄ ke isua ikie emi ẹbede. Nnyịn imekpep iban̄a ini oro Obio Ubọn̄ Abasi ọkọtọn̄ọde ndikara ke heaven ye nte enye edide akpan n̄kpọ. Imọfiọk idotenyịn iba oro mbon oro ẹnamde akpanikọ ẹnyenede—idotenyịn edika heaven ye eke edidu ke isọn̄. Imonyụn̄ ifiọk nte ikemede ndiwụt ke isọn̄ọ ida inọ Obio Ubọn̄ Abasi ke adan̄aemi isụkde ibuot ke ukeuke usụn̄ inọ ukara ererimbot. Bụp idemfo ete, ‘Ndi n̄kpọfiọk ekededi ke otu ọsọn̄urua akpanikọ emi ke Jesus Christ mîkpanamke ofụn esie emi anamde akpanikọ ọfiọk onyụn̄ ekpep mi mme n̄kpọ emi?’ Nso edidiọn̄ ke inyene ntem ke emi Christ ye edisana spirit ẹdade nnyịn usụn̄ mi!

^ ikp. 3 N̄wed kiet ọdọhọ ke ikọ Greek oro ẹkabarede ‘ndausụn̄’ ọwọrọ “ndiwụt owo usụn̄.”

^ ikp. 7 Mbemiso ini oro, ẹkekere ke n̄kukụt emi aban̄a en̄wan ke ufọt mme okpono ndem Rome ye mbon Ufọkabasi Roman Catholic.

^ ikp. 10 Ke June 1880, Zion’s Watch Tower ọkọdọhọ ke owo 144,000 ẹdidi ata mme Jew oro ẹdikabarede idi mme Christian ke isua 1914. Edi nte ini akakade ke isua 1880, ẹma ẹmịn̄ se ikekperede ndidi ukem ye se nnyịn inịmde toto ke ini oro.