1, 2. Ali tɛ nu Jezu ka xlɛ́ ɖɔ emi nyí alixlɛ́mɛtɔ́ nùnywɛtɔ́ ɖé ɖè?

 MǏ NI ɖɔ ɖɔ alixlɛ́mɛtɔ́ azɔ̌tuùntɔ́ ɖé ɖò ali xlɛ́ we wɛ hwenu e a ɖi sà yì toxo e jiwǔ bo lɛ́ nyɔ́ ɖɛkpɛ é ɖé mɛ é. Hwi kpo mɛ e kpo zɔn lɛ é yì toxo ɔ mɛ kpɔ́n ǎ, enɛ wu ɔ, mi ɖò tó ɖó xó e ɖɔ wɛ alixlɛ́mɛtɔ́ ɔ ɖè lɛ é bǐ wɛ. Hweɖelɛnu ɔ, hwi kpo saɖiyitomɛtɔ́ gbɛ̌ towe lɛ kpo nɔ kàn nǔ byɔ mǐɖée kpo akpàkpà sɔ́ mɛ kpo dó nǔ e ɖò toxo ɔ mɛ bɔ mi ma ko mɔ ǎ é ɖé lɛ jí. É ɖò mɔ̌ có, enyi a kàn nǔ byɔ alixlɛ́mɛtɔ́ ɔ dó nǔ mɔhun lɛ jí ɔ, é nɔ ɖɔ xó ɖě d’ewu ǎ, hwenu e é mɔ ɖɔ é jɛxa dó é jɛn é nɔ ɖɔ xó d’ewu, bɔ hwɛhwɛ ɔ, hwenu e nùɖé lɛ jɛ wě kpɛɖé é jɛn é nɔ ɖɔ xó dó ye wu. Hwenu ɖò yiyi wɛ é ɔ, nùnywɛ tɔn nɔ jiwǔ nú we d’eji, ɖó é nɔ ɖɔ nǔ e sín hudo a ɖó é nú we ɖò hwenu e é mɔ ɖɔ é jɛxa dó é.

² Ninɔmɛ e mɛ tomɛyitɔ́ enɛ lɛ ɖè é ɖɔhun mɛ wɛ Klisanwun nugbǒ lɛ ɖè. Akpàkpà nɔ sɔ́ mǐ bonu mǐ na tuùn nǔ gègě dó toxo e jiwǔ hú toxo lɛ bǐ, “toxo ɖaxó e ɖó dòdó syɛnsyɛn,” bo nyí Axɔsuɖuto Mawu Tɔn é wu. (Ebl. 11:10) Hwenu e Jezu ɖò ayikúngban jí é ɔ, éɖesunɔ wɛ xlɛ́ ali ahwanvu tɔn lɛ, bo kplɔ́n nǔ e gɔ́ngɔ́n lɛ é ye dó Axɔsuɖuto enɛ wu. É ka nɔ na xósin nú nùkanbyɔ yetɔn lɛ bǐ lobo nɔ ɖɔ nǔ lɛ bǐ nú ye dó Axɔsuɖuto ɔ wu ɖò tɛn dò ɖokpo ɔ mɛ wɛ à? Eǒ. É ɖɔ: “É kpò nǔ gègě, bɔ un ɖó na ɖɔ nú mi; loɔ, mi sixu mɔ nukúnnú jɛ ye mɛ ǎ.” (Jaan 16:12) Ðó Jezu wɛ nyí alixlɛ́mɛtɔ́ nùnywɛtɔ́ bǐ ɔ wutu ɔ, é kplɔ́n nǔ e è ma ko sɔnǔ nú ahwanvu tɔn lɛ bonu ye na mɔ nǔ jɛ mɛ ǎ lɛ é ye gbeɖé ǎ.

3, 4. (a) Nɛ̌ Jezu ka kpó ɖò nǔ kplɔ́n gbɛtɔ́ gbejinɔtɔ́ lɛ dó Axɔsuɖuto Mawu Tɔn wu wɛ gbɔn? (b) Etɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó ɖò wemata elɔ mɛ?

³ Zǎn e jɛ nukɔn nú kú Jezu tɔn é mɛ wɛ é ɖɔ xó e ɖò Jaan 16:12 mɛ é. Ðò kú tɔn gudo ɔ, nɛ̌ é ka na kpó ɖò nǔ kplɔ́n gbɛtɔ́ gbejinɔtɔ́ lɛ dó Axɔsuɖuto Mawu Tɔn wu wɛ gbɔn? É na jiɖe mɛsɛ́dó tɔn lɛ ɖɔ: “[Gbigbɔ] e nɔ ɖè nugbǒ Mawu tɔn xlɛ́ ɔ . . . na bló, bɔ mi na tuùn nugbǒ ɔ bǐ.” (Jaan 16:13) Mǐ sixu mɔ ɖɔ gbigbɔ mímɛ́ ɔ nyí alixlɛ́mɛtɔ́ e nɔ ɖó suúlu é ɖé. Gbigbɔ mímɛ́ ɔ wɛ nyí wlɛnwín e Jezu nɔ zán dó kplɔ́n nǔ ɖebǔ e ahwanvu tɔn lɛ ɖó na tuùn dó Axɔsuɖuto Mawu Tɔn wu é ye ɖò hwenu e é mɔ ɖɔ é jɛxa dó é.

⁴ Mi nú mǐ ni kpɔ́n lee gbigbɔ mímɛ́ Jehovah tɔn ko d’alɔ  Klisanwun ayijlɔjlɔnɔ lɛ bɔ ye mɔ nukúnnú jɛ nǔ gègě wu dó Axɔsuɖuto enɛ wu gbɔn é. Nukɔntɔn ɔ, mǐ na kpɔ́n lee mǐ wá mɔ nukúnnú jɛ hwenu e Axɔsuɖuto Mawu Tɔn jɛ acɛ kpa jí dó é wu gbɔn é. Bɔ d’ewu ɔ, mǐ na kpɔ́n mɛ ɖěɖee na kp’acɛ dó Axɔsuɖuto ɔ nu lɛ é kpo mɛ ɖěɖee nyí toví na lɛ é kpo, gɔ́ nú nukúnɖiɖo e ye ɖó lɛ é. Gbɔn gudo ɔ, mǐ na kpɔ́n lee ahwanvu Klisu tɔn lɛ wá ɖó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e zawě é dó lee ye na nɔ gbeji gbɔn é wu gbɛn é.

5, 6. (a) Linlin masɔgbe tɛ Biblu Kplɔntɔ́ lɛ ka ɖó dó Axɔsuɖuto ɔ ɖiɖó ayǐ kpo nǔkún-yiya ɔ kpo wu? (b) Etɛwu linlin masɔgbe mɔhun ma ka ɖó na zɔ́n bonu mǐ na xò nǔ kpɔ́n ɖɔ Jezu ka ɖò ali xlɛ́ ahwanvu tɔn lɛ wɛ à jí ǎ?

⁵ Lee mǐ mɔ gbɔn ɖò Wemata 2gɔ́ wema elɔ tɔn mɛ é ɔ, Biblu Kplɔntɔ́ lɛ zán xwè gègě dó dó gesí ɖɔ 1914 na nyí xwè taji ɖé ɖò nǔɖɔɖ’ayǐ Biblu tɔn lɛ sín jijɛ linu. É ɖò mɔ̌ có, ɖò hwenɛnu ɔ, ye ɖi nǔ ɖɔ fí ɖiɖe Klisu tɔn ko bɛ́ ɖò 1874, bɔ é ko jɛ acɛ kpa jí ɖò jixwé ɖò 1878, lobɔ è kún na ko ɖó Axɔsuɖuto ɔ ayǐ bǐ mlɛ́mlɛ́ kaka jɛ Kɔnyásun 1914 tɔn mɛ ó. Nǔkún-yiya ɔ na bɛ́sín 1874 wá jɛ 1914 bo na fó ɖó mɛ yí ami dó ɖè lɛ xixo kplé dó jixwé jí. Linlin masɔgbe enɛ lɛ na zɔ́n bɔ è na xò nǔ kpɔ́n ɖɔ Jezu ka ɖò ali xlɛ́ gbejinɔtɔ́ enɛ lɛ wɛ gbɔn gbigbɔ mímɛ́ ɔ gblamɛ à jí wɛ à?

⁶ Ðebǔ lɔ ǎ! Flín nùjlɛdonǔwu e wu mǐ ɖɔ xó dó ɖò bǐbɛ̌mɛ é. Linlin e saɖitɔ́ lɛ ɖó tlolo lɛ é kpo nùkanbyɔ akpàkpà sɔ́ mɛ tɔn yetɔn lɛ kpo na zɔ́n bɔ è na xò nǔ kpɔ́n ɖɔ alixlɛ́mɛtɔ́ yetɔn ka nyí alixlɛ́mɛtɔ́ ɖejid’ewu à jí wɛ à? Eǒ! Ðò ali ɖokpo ɔ nu ɔ, togun Mawu tɔn nɔ tɛnkpɔn bo na mɔ nukúnnú jɛ nùɖé lɛ mɛ dó linlin Jehovah tɔn wu, jɛ nukɔn nú hwenu e gbigbɔ mímɛ́ na xlɛ́ nugbǒ mɔhun lɛ ye dó é hweɖelɛnu, é ɖò mɔ̌ có, é ɖò wɛn ɖɔ Jezu ɖò ali xlɛ́ ye wɛ. Enɛ wu ɔ, gbejinɔtɔ́ enɛ lɛ nɔ xlɛ́ ɖɔ emi ɖò gbesisɔmɛ bonu è na ɖè emi ɖó ali jí, bɔ kpo mɛɖesɔhwe kpo ɔ, ye nɔ jla linlin yetɔn ɖó.​—Ja. 4:6.

7. Weziza gbigbɔ tɔn tɛ Mawu ka tá dó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ togun tɔn tɔn jí dó dó n’i?

⁷ Ðò xwè ɖěɖee bɔ dó 1919 wu lɛ é mɛ ɔ, Mawu tá weziza gbigbɔ tɔn gègě dó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ togun tɔn tɔn jí dó dó n’i. (Xà Ðɛhan 97:11.) Ðò 1925 ɔ, xota titewungbe ɖé tɔ́n ɖò Atɔxwɛ mɛ bo nyí: “Akɔta ɔ Sín Jiji.” Xota enɛ na kúnnuɖenú jinjɔn Biblu jí ɖé ɖɔ è ko jì Axɔsuɖuto Mɛsiya Tɔn ɔ ɖò 1914, mɔ̌ mɛ ɔ, nǔɖɔɖ’ayǐ nùjlɛdonǔwu tɔn e kúnkplá nyɔnu jixwé tɔn Mawu tɔn e jì vǐ, bɔ è mɔ ɖò Nǔɖexlɛ́mɛ wemata 12 mɛ é jɛnu. a Xota ɔ xlɛ́ yì nukɔn ɖɔ yadonumɛ kpo wuvɛ̌ kpo ɖěɖee togun Jehovah tɔn mɔ ɖò xwè ahwan tɔn enɛ lɛ mɛ é nyí xlɛ̌ e ɖò wɛn é ɖɔ è ko nya Satáan sín jixwé bɔ é wá ayikúngban jí kpo “xomɛsin ɖaxó ɖé kpo, ɖó é tuùn ɖɔ hwenu kpɛɖé jɛn wɛ kpò nú emi.”​—Nǔɖe. 12:12.

8, 9. (a) Nɛ̌ è ka wá tɛɖɛ̌ lee Axɔsuɖuto Mawu Tɔn nyí nùjɔnǔ sɔ́ é jí gbɔn? (b) Nùkanbyɔ tɛ lɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó?

⁸ Nɛ̌ Axɔsuɖuto ɔ ka nyí nùjɔnǔ sɔ? Ðò 1928 ɔ Atɔxwɛ jɛ xlɛ́xlɛ́ jí ɖɔ Axɔsuɖuto ɔ nyí nùjɔnǔ hú hwlɛngán e mǐ na mɔ gbɔn gbɛxixɔ ɔ gblamɛ é. Nugbǒ ɔ, Axɔsuɖuto Mɛsiya Tɔn ɔ wɛ na bló bɔ nyikɔ Jehovah tɔn na nyí nǔ mimɛ̌, na xlɛ́ ɖɔ é nyí nǔbǐwukpétɔ́ ɔ, bo na lɛ́ zɔ́n bɔ akpá e é dó nú gbɛtɔ́ lɛ é na jɛnu.

 ⁹ Mɛ̌ mɛ̌ e ka na kpa acɛ xá Klisu ɖò Axɔsuɖuto enɛ mɛ? Mɛ̌ mɛ̌ e ka na nyí toví ayikúngban jí tɔn Axɔsuɖuto enɛ tɔn? Azɔ̌ tɛ ahwanvu Klisu tɔn lɛ ka ɖó na wà?

10. Nú hwenu línlín ɔ, nukúnnúmɔjɛnǔmɛ tɛ togun Mawu tɔn ka ɖó dó mɛ 144 000 lɛ jí?

¹⁰ Xwè gègě jɛ nukɔn nú 1914 ɔ, Klisanwun nugbǒ lɛ ko mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ ahwanvu Klisu tɔn gbejinɔtɔ́ 144 000 wɛ na kpa acɛ xá ɛ ɖò jixwé. b Biblu Kplɔntɔ́ enɛ lɛ mɔ ɖɔ kɛ́n enɛ ɔ ɖě kún na jɛji ó, bɔ è ko jɛ ye cyan jí ɖò xwè kanweko nukɔntɔn H.M. tɔn mɛ.

11. Nɛ̌ nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e mɛ ɖěɖee na wá nyí yawó Klisu tɔn ɖò sɔgudo lɛ é ɖó dó azɔ̌ yetɔn wu é ka gbló ada gbɔn?

¹¹ Etɛ mɛ ɖěɖee na wá nyí yawó Klisu tɔn ɖò sɔgudo bo kpó ɖò ayikúngban jí dìn lɛ é ka na ɖò wiwa wɛ? Ye mɔ ɖɔ Jezu ko tɛɖɛ̌ Mawuxóɖiɖɔzɔ́ ɔ jí bo xlɛ́ ɖɔ azɔ̌ enɛ ɖó kancica xá nǔkún-yiya hwenu ɖé. (Mat. 9:37; Jaan 4:35) Lee mǐ mɔ gbɔn ɖò Wemata 2gɔ́ ɔ mɛ é ɔ, ye lin nú hwenu ɖé ɖɔ nǔkún-yiya hwenu ɔ na ɖi ga nú xwè 40 bo na wá fó kpo Klisanwun yí ami dó ɖè lɛ xixo kplé dó jixwé kpo. Amɔ̌, ɖó azɔ̌ ɔ kpó ɖò nukɔn yì wɛ ɖò xwè 40 lɛ gudo wutu ɔ, ye ɖó hudo nukúnnúmɔjɛnǔmɛ tɔn gɔ́ na. Dìn ɔ, mǐ tuùn ɖɔ nǔkún-yiya hwenu ɔ, enɛ wɛ nyí táan e mɛ è na ɖè jinukún ɖagbe ɔ ɖó vo nú gbehan nyanya lɛ é alǒ ɖè Klisanwun yí ami dó ɖè gbejinɔtɔ́ lɛ ɖó vo nú Klisanwun-nyijɛtɔ́ lɛ é bɛ́ ɖò 1914. Hwe ɔ nu ko sù dìn bɔ è na sɔ́ ayi ɖó mɛ ɖěɖee kpò bo na yì jixwé lɛ é cyancyan kplé jí!

12, 13. Nɛ̌ lǒ Jezu tɔn e kúnkplá ɖyɔvǐ wǒ lɛ kpo sikágankwɛ ɖaxó lɛ kpo é ka jɛnu gbɔn ɖò azǎn gudogudo tɔn lɛ mɛ?

¹² Sín 1919 ɖido ɔ, Klisu kpó ɖò ali xlɛ́ deví gbejinɔtɔ́ ayiɖotenanɔ ɔ wɛ bonu é na sɔ́ ayi ɖó Mawuxóɖiɖɔzɔ́ ɔ jí. É ko ɖè azɔ̌ enɛ nú ye ɖò xwè kanweko nukɔntɔn ɔ mɛ. (Mat. 28:19, 20) É lɛ́ xlɛ́ jijɔ e sín hudo ahwanvu tɔn yí ami dó ɖè lɛ ɖó na ɖó cobo na wà Mawuxóɖiɖɔzɔ́ ɔ é. Gbɔn nɛ̌ é? Ðò lǒ e é dó dó ɖyɔvǐ wǒ lɛ wu é mɛ ɔ, é xlɛ́ ɖɔ mɛ yí ami dó ɖè lɛ ɖó na ɖò wunzɛn bo na lɛ́ ɖò acéjí ɖò gbigbɔ lixo, nú ye ba na kpé nǔ taji e nya wɛ ye ɖè é wu ɔ nɛ, é wɛ nyí alɔɖiɖo ɖò alɔwliwlixwe ɖaxó ɔ mɛ ɖò jixwé hwenu e Klisu na nɔ kpɔ́ kpo “yawó” tɔn, mɛ 144 000 lɛ kpo é. (Nǔɖe. 21:2) Gɔ́ na ɔ, ɖò lǒ e é dó dó sikágankwɛ ɖaxó  lɛ wu é mɛ ɔ, Jezu kplɔ́n mɛsɛntɔ́ yí ami dó ɖè tɔn lɛ ɖɔ Mawuxóɖiɖɔzɔ́ e è sɔ́ d’así nú ye é ɔ, ye ɖó na wà kpo kanɖodonǔwu kpo.​—Mat. 25:1-30.

¹³ Ðò xwè kanweko e wá yì é mɛ ɔ, mɛ yí ami dó ɖè lɛ xlɛ́ nugbǒ nugbǒ ɖɔ ye ɖò acéjí lobo lɛ́ ɖókan dó azɔ̌ wu. É ɖò wɛn ɖɔ è na d’ajɔ ye ɖó acéjíninɔ yetɔn wu! É ɖò mɔ̌ có, nǔkún-yiyazɔ́ ɖaxó ɔ na nɔte ɖó mɛ 144 000 ɖěɖee na ɖu axɔsu xá Klisu bo kpó ɖò fí lɛ é cyancyan jí wɛ à?

14, 15. Gbɛ̌ta vovo ɛnɛ tɛ jí è ka ɖɔ xó dó ɖò Mystère accompli mɛ?

¹⁴ Nú hwenu línlín ɔ, sunnu kpo nyɔnu kpo gbejinɔtɔ́ lɛ ko ba na mɔ nǔ jɛ “mɛ wɔbuwɔbu” e xó Nǔɖexlɛ́mɛ 7:9-14 ɖɔ é wu tawun. Ðó hwe ɔ nu ko sù nú Klisu bonu é na ɖè mɛ ɖěɖee nyí “mɛ wɔbuwɔbu” ɔ é xlɛ́ ǎ wutu ɔ, nǔ ɖěɖee mǐ ɖɔ dó xó enɛ wu lɛ é gbɔn vo tawun nú nugbǒ e ɖò wɛn bo ma vɛwǔ ɖebǔ ǎ bɔ mǐ tuùn bo yí wǎn na égbé lɛ é.

¹⁵ Ðò 1917 ɔ, wema Mystère accompli ɖɔ ɖɔ “hwlɛngán jixwé tɔn alɔkpa wè [wɛ ɖè], bɔ hwlɛngán ayikúngban jí tɔn [lɔ nyí] alɔkpa wè.” Gbɛ̌ta ɛnɛ enɛ lɛ e ɖó nukúnɖiɖo hwlɛngán tɔn vovo é ɔ, mɛ̌ mɛ̌ e ka ɖò ɖokpo ɖokpo mɛ? Mɛ 144 000 ɖěɖee na kpa acɛ xá Klisu lɛ é wɛ ɖò gbɛ̌ta nukɔntɔn ɔ mɛ. Mɛ wɔbuwɔbu ɔ wɛ ɖò gbɛ̌ta wegɔ ɔ mɛ. Ðò hwe ɔ nu ɔ, è nɔ lin ɖɔ Klisanwun ɖěɖee Klisanwun nyínyí yetɔn kpò ɖ’ewu bɔ ye kpó ɖò sinsɛn Klisanwun-nyijɛtɔ́ lɛ tɔn lɛ mɛ é wɛ ɖò gbɛ̌ta enɛ ɔ mɛ. Ye ɖó nùɖiɖi ɖó bǎ ɖé mɛ, loɔ, nùɖiɖi yetɔn syɛn sɔmɔ̌ bonu ye na jó sinsɛn nùvú dó ǎ. Enɛ wu ɔ, ye na nɔ tɛn e ma sɔ́ 144 000 lɛ tɔn ǎ é mɛ ɖò jixwé. Bɔ ɖò ayikúngban ɔ jí ɔ, è na mɔ gbɛ̌ta atɔngɔ ɔ e mɛ Mawu sɛntɔ́ hwexónu tɔn lɛ ɖè é, ye wɛ nyí Ablaxamu, Mɔyizi, kpo mɛ ɖevo lɛ kpo. Yedɛɛ lɛ na kp’acɛ dó gbɛ̌ta ɛnɛgɔ ɔ ee nyí gbɛtɔ́ kpaà lɛ é jí.

16. Weziza gbigbɔ tɔn tɛ lɛ ka tá ɖò 1923 kpo 1932 kpo?

¹⁶ Nɛ̌ gbigbɔ mímɛ́ ka d’alɔ ahwanvu Klisu tɔn lɛ bɔ ye ɖó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e mǐ ɖó égbé é gbɔn? Kpɛɖé kpɛɖé wɛ è tá weziza gbigbɔ tɔn ɖebɔdoɖewu lɛ d’eji. Sín bǐbɛ̌mɛ 1923 tɔn ɔ, Atɔxwɛ dɔn ayi wá gbɛ̌ta ɖé jí, bɔ gbɛ̌ta enɛ jló nukúnɖiɖo jixwé tɔn ǎ, loɔ, é na nɔ ayikúngban jí ɖò acɛkpikpa Klisu tɔn glɔ. Ðò 1932 ɔ, Atɔxwɛ ɖɔ xó dó Yonadavu ee tɛ́ dó Axɔsu yí ami dó ɖè Izlayɛli tɔn Jehu wu bo nɔ gudo n’i ɖò ahwan e é fun xá vodunsinsɛn é mɛ é wu. (2 Axɔ. 10:15-17) Xota ɔ ɖɔ ɖɔ gbɛtɔ́ azǎn mǐtɔn gbè tɔn ɖé lɛ cí Yonadavu ɖɔhun, bo lɛ́ ɖɔ ɖɔ Jehovah na bló bɔ mɛ mɔhun lɛ na “gbɔn wuvɛ̌ Haamagedɔni tɔn mɛ dín” bo na nɔ gbɛ̀ ɖò ayikúngban jí fí.

17. (a) Ðò 1935 ɔ, weziza gbigbɔ tɔn titewungbe tɛ ka tá dó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ mǐtɔn jí? (b) Nɛ̌ nukúnnúmɔjɛnǔmɛ yɔyɔ̌ e kúnkplá mɛ wɔbuwɔbu ɔ é ka cí nú Klisanwun gbejinɔtɔ́ lɛ? (Kpɔ́n gbàví “ Agbɔ̌n Yetɔn Jɛ Dò Tawun.”)

¹⁷ Ðò 1935 ɔ, weziza gbigbɔ tɔn titewungbe ɖé tá dó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ mǐtɔn jí. Ðò kpléɖókpɔ́ ɖaxó e è bló ɖò Washington é hwenu ɔ, è mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ mɛ wɔbuwɔbu ɔ wɛ nyí mɛ e na nɔ ayikúngban jí fí lɛ é, ye ɖokpo ɔ wɛ nyí lɛngbɔ̌ ɖěɖee wu Jezu ɖɔ xó dó ɖò lǒ e é dó dó lɛngbɔ̌ lɛ kpo gbɔ̌ lɛ kpo wu é mɛ é. (Mat. 25:33-40) Mɛ wɔbuwɔbu ɔ na ɖò “lɛngbɔ̌ ɖevo” ɖěɖee  wu Jezu ɖɔ xó dó bo ɖɔ: “Un ɖó na kplá ye lɔmɔ̌ wá fi” é mɛ. (Jaan 10:16) Hwenu e xóɖɔtɔ́ ɔ Joseph F. Rutherford kanbyɔ ɖɔ: “Mɛ ɖěɖee ɖó nukúnɖiɖo bo na nɔ gbɛ̀ kaka sɔyi ɖò ayikúngban jí lɛ é na sixu kɛnklɛn bo site à?” jí é ɔ, nǔ hú vlɔɖówe kpléɖókpɔ́watɔ́ lɛ tɔn wɛ site! É ɖɔ: “Mi kpɔ́n! Mɛ wɔbuwɔbu ɔ nɛ!” É víví nú mɛ gègě tawun ɖɔ ye wá mɔ nukúnnú jɛ nukúnɖiɖo yetɔn mɛ lo.

18. Nǔ tɛ ahwanvu Klisu tɔn lɛ ka jɛ gǎn dó jí bo nɔ wà ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ? Etɛ mɛ é ka tɔ́n kɔ dó?

¹⁸ Sín hwenɛnu ɔ, Klisu ɖò alɔ dó togun tɔn wɛ bonu é na dó gǎn bo xò mɛ ɖěɖee na nɔ mɛ wɔbuwɔbu enɛ mɛ lɛ é kplé bɔ ye na gbɔn ya ɖaxó ɔ mɛ dín wuyɛyɛ̌-afɔyɛ́yɛ́. Ðò bǐbɛ̌mɛ ɔ, é cí ɖɔ mɛ xixo kplé enɛ kún hwɛ́n nùɖé ó ɖɔhun. Nɔví Rutherford tlɛ ɖɔ gbè ɖokpo ɖɔ: “É cí ɖɔ ‘mɛ wɔbuwɔbu’ ɔ kún na sukpɔ́ sɔmɔ̌ ɖò nukɔnmɛ ó ɖɔhun.” É ɖò wɛn ɖɔ dìn ɔ, mǐ mɔ lee Jehovah ko kɔn nyɔna tɔn dó nǔkún-yiya ɔ jí tawun gbɔn sín hwenɛnu é! Ðò alixlɛ́mɛ Jezu tɔn kpo gbigbɔ mímɛ́ ɔ tɔn kpo glɔ ɔ, mɛ yí ami dó ɖè lɛ kpo hagbɛ̌ yetɔn “lɛngbɔ̌ ɖevo lɛ” kpo wá huzu nǔ e Jezu ko ɖɔ ɖ’ayǐ é pɛ́ɛ́, ye nyí “lɛngbɔhwan . . . ɖokpo” bo ɖò devízɔ́ wà wɛ ɖò “lɛngbɔnyitɔ́ . . . ɖokpo” glɔ.

19. Nɛ̌ mǐ ka sixu bló gbɔn bɔ mɛ wɔbuwɔbu ɔ fɔ́n ɔ, é na nɔ jɛji?

¹⁹ Gègě ɖò gbɛtɔ́ gbejinɔtɔ́ mɔhun lɛ mɛ na nɔ gbɛ̀ kaka sɔyi ɖò palaɖisi mɛ ɖò ayikúngban jí, bɔ Klisu kpo mɛ 144 000 lɛ kpo na kp’acɛ dó ye jí. Kpo xomɛhunhun kpo wɛ mǐ kpɔ́n ali e nu Klisu xlɛ́ ali togun Mawu tɔn b’ɛ wá mɔ nukúnnú jɛ nukúnɖiɖo sɔgudo tɔn enɛ e jinjɔn Biblu jí é mɛ é. Kpɔ́n lee é nyí wǔjɔmɛ sín nǔ ɖé sɔ ɖɔ mǐ ni má nukúnɖiɖo enɛ xá mɛ e mǐ nɔ mɔ ɖò sinsɛnzɔ́ ɔ mɛ lɛ é é! Mi nú mǐ ni bo w’azɔ̌ lee ninɔmɛ mǐtɔn na gbè mǐ gbɔn é bonu kɛ́n mɛ wɔbuwɔbu ɔ tɔn ni fɔ́n bo ɖò jijɛji wɛ, enɛ na zɔ́n bɔ è na kpa susu ɖaxó nú nyikɔ Jehovah tɔn.​—Xà Luki 10:2.

20. Nǔ tɛ lɛ ka kplé bo nyí tutoblonunu Satáan tɔn? Nɛ̌ enɛ ka kàn gbejininɔ Klisanwun tɔn gbɔn?

²⁰ Ee togun Mawu tɔn fɔ́n bo ɖò nǔ kplɔ́n dó Axɔsuɖuto ɔ jí wɛ é ɔ, ye ɖó na lɛ́ tuùn nǔ e gbejininɔ nú acɛkpikpa jixwé tɔn sín tinmɛ nyí é ganji. Linlin enɛ wu wɛ ɖò 1922 ɔ, Atɔxwɛ tɛɖɛ̌ jí ɖɔ tutoblonunu wè wɛ ɖò azɔ̌ wà wɛ: Jehovah tɔn kpo Satáan tɔn kpo. Nǔ elɔ lɛ wɛ kplé bo nyí tutoblonunu Satáan tɔn: tuto ajɔ̌wiwa tɔn lɛ, sinsɛn tɔn lɛ kpo toxóɖiɖɔ tɔn lɛ kpo. Mɛ ɖěɖee ɖò gbeji nú Axɔsuɖuto Mawu Tɔn e ɖò Klisu lɔ mɛ lɛ é ɖó na ɖó kancica masɔgbe xá tutoblonunu Satáan tɔn sín akpáxwé lɛ ɖebǔ bonu enɛ na zɔ́n bɔ gbejininɔ yetɔn na xò akpà ǎ. (2 Kɔ. 6:17) Etɛ ka nyí tinmɛ enɛ tɔn?

21. (a) Nɛ̌ deví gbejinɔtɔ́ ɔ ka ko gb’akpá nú togun Mawu tɔn dó ajɔ̌wiwa ɖaxó ɖaxó lɛ wu gbɔn? (b) Ðò 1963 ɔ, etɛ Atɔxwɛ ka ɖexlɛ́ dó ‘Babilɔnu ɖaxó ɔ’ wu?

²¹ Nùɖuɖu gbigbɔ tɔn e mǐ nɔ mɔ sín deví gbejinɔtɔ́ ɔ gɔ́n lɛ é nɔ fɔ́n bo nɔ ɖè mɛ̌ adingban e ɖò ajɔ̌wiwa ɖaxó ɖaxó lɛ mɛ é bo nɔ gb’akpá nú togun Mawu tɔn ɖɔ é ni hɔn nú wezun kínkán ɖò agbaza sín nǔ lɛ gudo. (Mat. 6:24) Ðò ali ɖokpo ɔ nu ɔ, wema mǐtɔn lɛ ɖesu nɔ fɔ́n bo nɔ tɛɖɛ̌ tutoblonunu Satáan tɔn sín akpáxwé e nyí sinsɛn é jí. Ðò 1963 ɔ, Atɔxwɛ xlɛ́ nyì wɛn ɖɔ ‘Babilɔnu ɖaxó ɔ’ kún nɔte nú Klisanwun-nyijɛtɔ́ lɛ  kɛɖɛ ó, loɔ, é lɛ́ nyí kplékplé sinsɛn nùvú lɛ bǐ tɔn. Enɛ wu ɔ, lee mǐ na wá mɔ gbɔn bǐ mlɛ́mlɛ́ ɖò Wemata 10gɔ́ wema elɔ tɔn mɛ é ɔ, è ko ɖò alɔ gɔ́ nú togun Mawu tɔn wɛ bonu ye na “tɔ́n sín tɛntin tɔn” bo na klɔ́ aca sinsɛn nùvú tɔn lɛ bǐ sín yeɖée wu, ye na bo ɖò fí ɖebǔ alǒ ɖó aca ɖebǔ ɔ nɛ.​—Nǔɖe. 18:2, 4.

22. Ðò Wɛkɛ Hwan Nukɔntɔn ɔ hwenu ɔ, nɛ̌ togun Mawu tɔn sín mɛ gègě ka mɔ nukúnnú jɛ gbeɖiɖe e ɖò Hlɔmanu lɛ 13:1 mɛ é mɛ gbɔn?

²² Etɛ ka kàn nǔ ɖěɖee kúnkplá toxóɖiɖɔ ɖò tutoblonunu Satáan tɔn mɛ é? Klisanwun nugbǒ lɛ ka sixu ɖ’alɔ ɖò ahwan akɔta lɛ tɔn mɛ à? Ðò Wɛkɛ Hwan Nukɔntɔn ɔ hwenu ɔ, Biblu Kplɔntɔ́ lɛ ko mɔ nukúnnú jɛ wu ɖɔ ahwanvu Klisu tɔn lɛ kún ɖó na hu mɛ ó. (Mat. 26:52) Amɔ̌, nú gègě yetɔn ɔ, gbeɖiɖe e mǐ mɔ ɖò Hlɔmanu lɛ 13:1 mɛ bɔ é ɖɔ è ɖó na setónú nú “acɛkpikpa e ɖò tò nu lɛ” é sín tinmɛ wɛ nyí ɖɔ ye ɖó na byɔ ahwan mɛ, dó ahwanwu, bo tlɛ na hɛn tú; amɔ̌, hwenu e è na byɔ ɖò así yetɔn ɖɔ ye ni hu kɛntɔ́ ɖé é ɔ, ye na da tú dó jɔhɔn mɛ.

23, 24. Nukúnnúmɔjɛnǔmɛ tɛ mǐ ka ɖó dó Hlɔmanu lɛ 13:1 jí ɖò Wɛkɛ Hwan Wegɔ ɔ hwenu? Nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e sɔgbe hugǎn é tɛ è ka xlɛ́ ali ahwanvu Klisu tɔn lɛ bɔ ye ɖó?

²³ Hwenu e Wɛkɛ Hwan Wegɔ ɔ bɛ́ ɖò 1939 tlolo é ɔ, Atɔxwɛ ɖɔ xó dó xota wǔ ɖiɖó zɔ tɔn ɔ jí yì nukɔn. Xota ɔ xlɛ́ céɖécéɖé ɖɔ Klisanwun lɛ kún ɖó na ɖ’alɔ ɖò ahwan ɖěɖee akɔta lɛ nɔ fun lɛ é mɛ ɖò ali ɖebǔ nu ó. Alixlɛ́mɛ e wá dó ganmɛ é tɛ ɖíe! É sín enɛ wu bɔ ahwanvu Klisu tɔn lɛ ɖ’alɔ ɖò hunxɔ ɖaxó e akɔta lɛ ɖu ɖò ahwan enɛ hwenu é mɛ ǎ. Ðò bǐbɛ̌mɛ 1929 tɔn ɔ, wema mǐtɔn lɛ tinmɛ ɖɔ acɛkpikpa e ɖò tò nu bɔ Hlɔmanu lɛ 13:1 ɖɔ xó d’ewu lɛ é kún nyí gǎn gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ ɖebǔ ó, amɔ̌, Jehovah kpo Jezu kpo wɛ. È lɛ́ ɖó hudo nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e sɔgbe hú mɔ̌ é tɔn.

 ²⁴ Ðò 1962 ɔ, gbigbɔ mímɛ́ d’alɔ ahwanvu Klisu tɔn lɛ bɔ ye ɖó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e sɔgbe é, hwenu e xota taji ɖěɖee ɖɔ xó dó Hlɔmanu lɛ 13:1-7 jí é tɔ́n ɖò Atɔxwɛ (Glɛnsigbe) Abɔxwísun 15, kpo Woosun 1 kpo mɛ é. Gudo mɛ ɔ, togun Mawu tɔn wá mɔ nǔ jɛ nugbodòdó tónúsíse ɖó jlɛ̌ jí tɔn e Jezu ɖexlɛ́ ɖò xó tɔn titewungbe elɔ mɛ é wu: “Mi bo sɔ́ nǔ e nyí Dada Hlɔma tɔn tɔn ɔ jó nú Dada Hlɔma tɔn, bo sɔ́ nǔ e nyí Mawu tɔn jó nú Mawu.” (Luk. 20:25) Klisanwun nugbǒ lɛ wá mɔ nukúnnú jɛ mɛ dìn ɖɔ acɛkpikpa e ɖò tò nu lɛ é wɛ nyí gǎn gbɛ̀ elɔ tɔn lɛ bɔ Klisanwun lɛ ɖó na setónú nú ye. Amɔ̌, tónúsíse mɔhun ɖó na nɔ jlɛ̌ jí. Enyi acɛkpikpa gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ byɔ mǐ ɖɔ mǐ ni tlitó nú Jehovah Mawu ɔ, mǐ nɔ na xósin mɛsɛ́dó hwexónu tɔn lɛ ɖɔhun: “È ɖó na setónú nú Mawu; é nyɔ́ hú è setónú nú gbɛtɔ́.” (Mɛ. 5:29) Ðò wema elɔ sín Wemata 13gɔ́ ɔ kpo 14gɔ́ ɔ kpo mɛ ɔ, mǐ na kplɔ́n nǔ gègě dó lee togun Mawu tɔn zán nugbodòdó wǔ ɖiɖó zɔ nu gbɛ̀ ɔ tɔn gbɔn é wu.

25. Etɛwu ali e gbigbɔ mímɛ́ ɔ xlɛ́ mǐ ɖò nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e mǐ ɖó dó Axɔsuɖuto Mawu Tɔn jí é kɔn é ka sù nukún towe mɛ?

²⁵ Lin tamɛ dó nǔ e è ko kplɔ́n ahwanvu Klisu tɔn lɛ dó Axɔsuɖuto ɔ jí ɖò xwè kanweko e wá yì é mɛ é bǐ jí. Mǐ kplɔ́n nǔ dó hwenu e è ɖó Axɔsuɖuto Mawu Tɔn ayǐ ɖò jixwé é kpo lee é nyí nùjɔnǔ sɔ́ é kpo jí. Mǐ mɔ nukúnnú jɛ nukúnɖiɖo wè e è sɔ́ ɖó te nú gbɛtɔ́ gbejinɔtɔ́ lɛ é wu céɖécéɖé: nukúnɖiɖo jixwé tɔn kpo ayikúngban jí tɔn kpo. Mǐ lɛ́ tuùn lee mǐ na xlɛ́ ɖɔ mǐ ɖò gbeji nú Axɔsuɖuto Mawu Tɔn, bɔ táan ɖokpo ɔ mɛ ɔ mǐ na lɛ́ setónú nú acɛkpikpa gbɛ̀ ɔ tɔn lɛ ɖó jlɛ̌ jí gbɔn é. Kanbyɔ hwiɖée ɖɔ: ‘Enyi Klisu ma ko xlɛ́ ali deví tɔn gbejinɔtɔ́ e ɖò ayikúngban jí é bonu é mɔ nukúnnú jɛ nugbǒ xɔ akwɛ enɛ lɛ mɛ bo kplɔ́n ye mì ǎ ɔ, un ka na ɖó mɔjɛmɛ ɖokpo tɔn vɔ́vɔ́ ɖ’emɛ à?’ Nyɔna ɖaxó ɖé wɛ é nyí ɖɔ Klisu kpo gbigbɔ mímɛ́ ɔ kpo ɖò ali xlɛ́ mǐ wɛ.